အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီဟာ တရား၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီတခု မဟုတ္ေတာ့တာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ ရပ္ဖို႔ ျမန္မာအစုိးရသစ္က သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ အခုလိုမ်ဳိး ျမန္မာအစုိးရ အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ တားျမစ္ ပိတ္ပင္တာဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္ခြင့္၊ လႈပ္ရွားခြင့္ေတြကို ဟန္႔တား ခ်ဳိးေဖာက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗြီအိုေအ ျမန္မာပုိင္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခန္းမွာ အရီဇိုးနားျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း (John McCain) က ေ၀ဖန္ ျပစ္တင္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဒီလုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ျမန္မာ၊ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္ဖုိ႔ အတြက္လည္း ထိခုိက္ေစလိမ့္မယ္လုိ႔ သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ကုိသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို မၾကာခင္က သြားေရာက္ၿပီး ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကုိေရာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ အတုိက္အခံေတြကိုပါ ေတြ႕ဆုံခဲ့တဲ့၊ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ၾသဇာႀကီးတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္းက အခုလို ဒီသတင္းၾကားရတဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ အေတာ္ေလး စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္မိတယ္လို႔ ဗြီအိုေအ ျမန္မာပုိင္းကုိ ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ မၾကာခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ခရီးစဥ္ထြက္ဖို႔ ရွိတာမို႔ ဒီအေပၚမွာ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္မႈေတြ ျဖစ္လာမွာကို မစၥတာ မက္ကိန္းက စိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္မႈ မရွိတဲ့ တရား၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ တရပ္ကုိ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ မလုပ္ဖို႔ အစုိးရက အခုလို သတိေပး ေျပာဆုိတာ ၾကားရတဲ့အတြက္ အေတာ္ေလး စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္မိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လာမယ့္ ခရီးစဥ္အတြက္ သူ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္ခြင့္၊ လႈပ္ရွားခြင့္ကုိ ကန္႔သတ္တာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတာအတြက္ အေတာ္ေလးလည္း စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရပါတယ္။”
အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဒီခရီးစဥ္ အတြင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လုံၿခဳံေရးအတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ စုိးရိမ္မိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဒီပဲယင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ဳိး ထပ္ၿပီးေတာ့ မျဖစ္ေစဖုိ႔ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္တယ္လို႔ ေျပာဆုိသလိုပဲ လာမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာအစိုးရ အေပၚမွာ စမ္းသပ္မႈတခု ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လို႔လည္း သတိေပးပါတယ္။
“အင္မတန္ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြင္းကို မၾကာခင္ ခရီးသြားလာဖုိ႔ ျပင္ေနတာ သတိထားရပါတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တုန္းကလုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ တုိက္ခုိက္တာမ်ဳိး ထပ္မျဖစ္လာေစဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။”
အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေတြကို တားျမစ္တာဟာ တဘက္မွာ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တုိးတက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ အပုိင္းကုိလည္း ထိခုိက္စရာ ရွိႏုိင္တယ္လို႔ မစၥတာ မက္ကိန္းက ေျပာသြားပါတယ္။
“က်ေနာ္ အဲဒီမွာ ရွိေနတုန္းက အစုိးရအေနနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ေဒသတြင္း အျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တုိးတက္ ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းတာမ်ဳိးေတြ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အခု ဒီျဖစ္ရပ္ကေတာ့ ဒီႀကိဳးပမ္းမႈေတြအတြက္ ထိခုိက္ေစတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။”
တကယ္လုိ႔သာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အေရးယူလာမယ္၊ ဖိႏွိပ္လာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ အေနနဲ႔ အေရးယူ တုံ႔ျပန္ရလိမ့္မယ္လို႔လည္း အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မက္ကိန္းက ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြက ပုိၿပီး တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကုိင္တြယ္သင့္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
“ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ပိုၿပီး တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္သင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ လာမယ့္ ၂၀၁၄ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ ေပးသင့္၊ မေပးသင့္ ဆိုတာကို အေသအခ်ာ စဥ္းစားသံုးသပ္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာလူထုရဲ႕ အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို ခြင့္ျပဳေပးဖို႔ အစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔အတြက္ တျခားအေရး ေဆာင္ရြက္မႈေတြလည္း လုပ္သင့္ပါတယ္။”
မစၥတာ မက္ကိန္းဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့လဆန္း အတြင္းကပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္မွာ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုသလို ရန္ကုန္မွာလည္း အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ႐ံုးခ်ဳပ္အထိ သြားေရာက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အျခား တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။ သူ႕အေနနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးပုိင္းမွာ ကနဦးအဆင့္ အေနနဲ႔ ICRC အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီ အသင္းကို ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခြင့္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို အျမန္ဆံုး လႊတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
