ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံသားေတြ ၀၀လင္လင္ စားသံုးႏုိင္ၾကေရး ႏိုင္ငံေရးကိုေဘးဖယ္ထားၿပီး ရန္ပံုေငြ တိုးေပးဖို႔ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရး အႀကီးအကဲက ႏိႈးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံသားေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြား အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ေနတာဟာ အင္မတန္စိုးရိမ္ဖြယ္ ေကာင္းေနတယ္လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ထဲမွာပဲ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံဆီသြားခဲ့တဲ့ ဗယ္လာရီ အားေမာ့စ္ (Valerie Amos) က ေျပာလိုက္တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ကိုယ့္ရဲ႕လိုအပ္ခ်က္အေပၚ သံသယအျမင္ ရွိေနတဲ့ကမာၻႀကီးကို စြဲေဆာင္ဖို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားကိုယ္တိုင္က အမ်ားႀကီးလုပ္ရမွာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ အားေမာ့စ္က ေျပာတဲ့အေၾကာင္း ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ စတိဗ္ ဟာမန္း (Steve Herman) က ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံ၊ ဆိုးလ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက အျပည့္အစံု တင္ျပထားပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံမွာ ဆိုးဆုိးရြားရြား အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ေနတယ္ ဆိုတာကို ငါးရက္ၾကာသူသြားခဲ့ဲတဲ့ ခရီးစဥ္မွာ ပိုၿပီး ေသခ်ာသြားခဲ့တယ္လို႔ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြကို ကုလသမဂၢ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဗယ္လာရီ အားေမာ့စ္က တနလၤာေန႔က ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယား လူဦးေရေျခာက္သန္းဟာ ေျပာင္းဖူး၊ ေဂၚဖီထုပ္နဲ႔ ဆန္ကိုပဲ အဓိကစားၿပီး ရွင္သန္ေန ရတယ္လို႔ သူကေျပာၿပီး အကူအညီေတြတိုးေပးၾကဖို႔ ႏိႈးေဆာ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ စားနပ္ရိကၡာ မက္ထရစ္တန္ တစ္သန္း လိုအပ္ခ်က္ ဆက္ၿပီးရွိေနတာေၾကာင့္ ဒီႏွစ္မွာ အကူအညီေတြ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။
“ဒီႏွစ္မွာ ေရႀကီးတာေၾကာင့္ အေျခအေနက ပိုဆိုးသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီႏွစ္ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ရိတ္သိမ္းႏုိင္တဲ့ အေျခအေနအရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မႏွစ္ကနဲ႔ အတူတူေလာက္ ဒါမွမဟုတ္ နည္းနည္းေလးေတာင္မွ ပိုေကာင္းလိမ့္မယ္လုိ႔ က်မတို႔ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အရမ္းကို အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သတိရ ရပါလိမ့္မယ္။ လူေတြက အသားဓာတ္လည္း မရၾကသလို တျခား အာဟာရ ဓာတ္ေတြကလည္း နည္းနည္းပဲရၾကတာပါ။”
စားနပ္ရိကၡာအတြက္ ေဒၚလာ ၂၁၈ သန္း အကူအညီေပးၾကဖို႔ ကုလသမဂၢက ေမတၱာရပ္ခံ ပန္ၾကားထားေပမဲ့ အဲဒီေငြရဲ႕ သံုးပံု တစ္ပံုပဲရပါေသးတယ္။
သူ႔ရဲ႕ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က သြားၾကည့္ခ်င္တဲ့ ေနရာေတြအားလံုးကို ေျမာက္ကိုရီးယားက ခြင့္ျပဳခဲ့တယ္လို႔ အားေမာ့စ္က ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေနရာေတြထဲမွာ အသားနဲ႔ငါးေတြေရာင္းတဲ့ ေစ်းတစ္ခု၊ အစိုးရ စားနပ္ရိကၡာ ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့ ဌာနတစ္ခု၊ ေဆး႐ံုႏွစ္႐ံု၊ မိဘမဲ့ ေဂဟာတစ္ခုနဲ႔ စုေပါင္းလယ္ယာလုပ္ငန္း တစ္ခုတို႔ပါပါတယ္။
ေပးလိုက္တဲ့ အကူအညီေတြကို အေသအခ်ာ ႀကီးၾကပ္စစ္ေဆးတာမ်ဳိး အားနည္းတာနဲ႔ စားနပ္ရိကၡာ အကူအညီကို စစ္ဘက္အတြက္ ေျပာင္းလဲသံုးစြဲတယ္ ဆိုတာေတြအေပၚ အလွဴရွင္ႏုိင္ငံေတြက စိုးရိမ္တာေတြဟာ နားလည္ဖြယ္ရာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား တာ၀န္ရွိသူေတြကို သူေျပာခဲ့တယ္လို႔ အားေမာ့စ္က ေျပာပါတယ္။ “ဒါေၾကာင့္လဲ အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူတာနဲ႔ သတင္းေတြရဖို႔ အရမ္းကို အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ အာဏာပိုင္ေတြကို က်မ ေျပာခဲ့တာပါ။ မယံုၾကည္မႈနဲ႔ သံသယ အႀကီးအက်ယ္ရွိတယ္ ဆိုတာကိုလည္း က်မ မသြားခင္ကေရာ အဲဒီေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာပါ အာဏာပိုင္ေတြကို က်မ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
ဒီႏွစ္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားကို စားနပ္ရိကၡာအကူအညီ ေပးမယ္မေပးဘူးဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ဖို႔ လုပ္ေနတုန္းပဲလို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။ အေျခအေနကို စူးစမ္းေလ့လာဖို႔ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ကို လြန္ခဲ့တဲ့ငါးလက ေျမာက္ကိုရီးယားဆီ လႊတ္ခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ထြက္မလာေသးပါဘူး။
ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒုတိယအေက်ာ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား တာ၀န္ရွိသူေတြ ဂ်နီဗာမွာ ဒီသီတင္းပတ္အတြင္း ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ အဲဒီႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ေၾကာင့္ပဲ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ႏုိင္ငံတကာက ဒဏ္ခတ္အေရးယူထားတာပါ။
ေတာင္ကိုရီးယားက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကတည္းကစၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားကို အကူအညီေတြ သိသိသာသာ မေပးေတာ့ပါဘူး။ မၾကာေသးခင္က ေျမာက္ကိုရီးယားမွာ ေရႀကီးၿပီးတဲ့ေနာက္ အကူအညီတခ်ဳိ႕ေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က ဘာမွ မတုံ႔ျပန္ခဲ့ဘူးလို႔ ေတာင္ကိုရီးယားက ေျပာပါတယ္။
စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑ ထုတ္လုပ္မႈပိုင္း ခုိင္မာအားေကာင္းေရးကို အတားအဆီးျဖစ္ေစၿပီး ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ လက္တြန္႔ေစတဲ့ ဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္မႈပိုင္းဆိုင္ရာ အားနည္းခ်က္ေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေရး ပိုလုပ္ဖို႔လိုေၾကာင္း ေျမာက္ကိုရီးယား အာဏာပိုင္ေတြကို သူေျပာခဲ့တယ္လို႔လည္း အားေမာ့စ္က ေျပာပါတယ္။
