အာရပ္ႏိုင္ငံေတြက ႏုိင္ငံေရး မတည္မၿငိမ္မႈေတြရဲ႔ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ေရနံေစ်းေတြ ျမင့္တက္လာတဲ့အတြက္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚ ႐ုိက္ခတ္လာတဲ့ အထဲမွာ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြလည္း ပါ၀င္လိမ့္မယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေလေၾကာင္း သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး အသင္းက သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ အာရွတလႊားႏုိင္ငံေတြက ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြမွာလည္း အလားတူ ႐ုိက္ခတ္မႈေတြ ရွိလာႏုိင္ေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ ဖြ႔ံၿဖိဳးစႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ သိသိသာသာ အက်ဳိးဆက္ေတြ မရွိႏုိင္ဘူးလုိ႔လည္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေလေၾကာင္း လုပ္ငန္းေတြရဲ႔ စီးပြားေရးအလားအလာေတြနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကုိေတာ့ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဓိကေရနံထုတ္လုပ္ရာ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြက ႏုိင္ငံေရးအုံၾကြမႈေတြရဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ေရနံစိမ္း စည္တေပပါကုိ ေဒၚလာ ၁၀၀ ေက်ာ္အထိ ေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္လာေနတာမုိ႔ ဒါဟာဆုိရင္ ႏုိင္ငံတကာ ေလေၾကာင္းသယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး အသင္း (IATA) က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ ခန္႔မွန္းထားတာထက္ အဆမတန္မ်ားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ေရနံေစ်းေတြ ျမင့္တက္ လာေနတဲ့အတြက္ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြက အက်ဳိးအျမတ္ေတြဟာ ထက္၀က္ေလာက္အထိ က်ဆင္းႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း IATA ရဲ႔ မတ္လထဲ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာက သတိေပးလုိက္တာပါ။ အရင္ႏွစ္ထဲမွာ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြကေန အက်ဳိးအျမတ္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၁၆,၀၀၀ ရခဲ့ရာကေန ဒီႏွစ္မွာေတာ့ သန္းေပါင္း ၈,၆၀၀ ေလာက္အထိ က်ဆင္းသြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြက္ ခန္႔မွန္းခ်က္မွာ ေဖာ္ျပလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
IATA ရဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဂ်ီယုိဗန္နီ ဘစ္ဆစ္ဂ္နာနီ (Giovanni Bisignani) ကေတာ့ ေလာင္စာဆီေစ်း ႀကီးျမင့္မႈဟာ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းအတြက္ေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ စိမ္ေခၚမႈျဖစ္မယ္လုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
“သိသာျမင္သာတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတခု အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေတြ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥပါပဲ။ အီဂ်စ္၊ လစ္ဗ်ားနဲ႔ က်ဴးနီးရွား ႏုိင္ငံေတြမွာ ျပႆနာေတြ ႀကံဳေနရတာပါ။ ဒီေဒသမွာ ေလေၾကာင္းပ်ံသန္းမႈေတြရဲ႔ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိေနတာျဖစ္သလုိ၊ ဒါေတြအားလုံးကုိလည္း ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနေတြက တကယ့္ကုိ သိသိသာသာ ဂယက္႐ုိက္ခတ္ေနပါတယ္။ ပင္လယ္ေကြ႔ေဒသမွာ ေရနံေစ်းေတြတက္လာတဲ့အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြလည္း က်ဆင္းလာပါတယ္။”
ေျမာက္အေမရိကတလႊားက ေလေၾကာင္းလုိင္းေတြမွာေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကထက္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၁,၅၀၀ ေလာက္ ေလ်ာ့နည္းၿပီး သန္းေပါင္း ၃,၂၀၀ ေလာက္သာ ရမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာ ျဖစ္သလုိ၊ အထိအနာဆုံး အျဖစ္နဲ႔ ဥေရာပကေတာ့ ေဒၚလာသန္း ၅၀၀ ေလာက္ပဲ ရႏုိင္တယ္လုိ႔ IATA ရဲ႔ အစီရင္ခံစာက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္းမယ့္ အရိပ္အေယာင္ေတြ ရွိေနတဲ့ အထဲမွာ အရင္ႏွစ္မွာတုန္းက ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၇,၆၀၀ ၀င္ေငြရခဲ့တဲ့ အာရွပစိဖိတ္ေဒသ အေနနဲ႔လည္း သန္းေပါင္း ၃,၇၀၀ ေလာက္အထိ ၀င္ေငြေတြ က်ဆင္းႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း တြက္ဆထားတာပါ။
ဒီအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ အာရွတလႊားက ခရီးစဥ္ေတြမွာ ေျပးဆဲြေနတဲ့ ေလေၾကာင္းလုိင္းေတြ အေနနဲ႔ တြက္ေခ်ပုိကုိက္ေစဖုိ႔ ၀န္ေဆာင္မႈစားရိတ္ တုိးျမႇင့္တာမ်ဳိးလုိိ အစီအမံမ်ဳိးေတြကုိ ေဆာင္ရြက္လာၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့အေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဟုိတယ္ဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းရဲ႔ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးခင္ေအာင္ထြန္း ကေျပာပါတယ္။
“အဲယားလုိင္းေတြက အျမတ္ေငြေတြ စၿပီးေတာ့ပါကုန္ပါလိမ့္မယ္။ အျမတ္ေငြ ဘယ္ေလာက္အထိ ပါမလဲဆုိတာကုိေတာ့ သူတုိ႔က တြက္မွာပဲ။ တြက္တဲ့အခါမွာ ဟုိတခါ ေလာင္စာေစ်းေတြ တက္လာတုန္းက ၁၅၀-၅၅ စသျဖင့္ ျဖစ္တုန္းက ေလာင္စာဆီစားရိတ္ အေနနဲ႔ ယူတယ္။ ဥပမာ ရန္ကုန္-စကၤာပူ သြားမယ့္လူကုိ ၂၀ ယူလုိက္ ၃၀ ယူလုိက္ ၁၅ ေဒၚလာ ယူလုိက္ ဒါမ်ဳိးလုပ္ေကာင္း လုပ္လိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုအထိေတာ့ မလုပ္ေသးဘူး။ ဘာေၾကာင့္မလုပ္ေသးလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔က လမ္းေၾကာင္းက ေကာင္းေနတယ္။ ေကာင္းေနေတာ့ အခုအထိေတာ့ မလုပ္ေသးဘူး။ ဘယ္ေတာ့ လုပ္မလဲ ဆုိတာကေတာ့ ခရီးသည္ အ၀င္နည္းသြားမလား၊ မ်ားသြားမလား ဆုိတဲ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အခုက အာရပ္ကမာၻကုိ သြားမယ့္သူေတြက ဥေရာပနဲ႔ အာရွပစိဖိတ္ဘက္ကုိ လွည့္လာတာကုိး။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ အာရွေလေၾကာင္းလုိင္းေတြ ထုိင္းတုိ႔၊ စကၤာပူအဲယားလုိင္းတုိ႔ ဘာတုိ႔ အတြက္က်ေတာ့ အသြားအလာ ပုိမ်ားလာတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့လည္း အာရပ္က အေျခအေနက ပုိဆုိးလာတယ္၊ ေရနံေစ်းကလည္း ၁၁၀-၂၀-၃၀ ကေန ၄-၅ ဆယ္ ျဖစ္လာၿပီဆုိရင္ သူတုိ႔ဘက္က စားရိတ္ေတြ တက္လာမွာပါပဲ။”
ကမာၻတ၀န္းက ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ စာရင္ေတာ့ အာရွပစိဖိတ္ေဒသက ရမယ့္၀င္ေငြဟာ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေနလိမ့္ဦးမယ္လုိ႔လည္း IATA က ေျပာပါတယ္။ လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္း ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြမွာေတာ့ ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္လာတဲ့ ဂယက္ရဲ႔ ႐ုိက္ခတ္မႈေတြကုိ သိသိသာသာ မေတြ႔ရေသးဘူးလုိ႔လည္း ခရီးသြားလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
အဆုိးထဲက အေကာင္းအျဖစ္နဲ႔ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြက မတည္ၿငိမ္မႈေတြေၾကာင့္ အာရွေဒသအပါအ၀င္ တျခားေနရာေတြကုိ ခရီးစဥ္ေတြ ေျပာင္းလာၾကသူေတြနဲ႔ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြမွာ အျမတ္ထြက္ေနတာေတြေတာင္ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႔က ျမန္မာ ခရီးသြား လုပ္ငန္းရွင္တေယာက္က ေျပာျပပါတယ္။
“အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ မေျပာင္းေသးဘူး၊ သိသိသာသာေတာ့ မေျပာင္းေသးဘူး။ ေစ်းေတြဘာေတြကေတာ့ ေကာင္းေနတုန္းပဲ၊ လူေတြလည္း အစီးမ်ားေနတုန္းပဲ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ အခုက ဟုိဘက္မွာ ျပႆနာျဖစ္၊ ဒီဘက္မွာ ေအးေနတယ္ဆုိေတာ့ ခရီးသြား ဒီဘက္မွာ မ်ားလာတာေပါ့။ အခုေတာ့ ကေမာၻဒီးယားရယ္၊ ထုိင္းရယ္၊ ျမန္မာျပည္ရယ္၊ ျမန္မာျပည္လည္း အခုတေလာ ေရြးေကာက္ပဲြၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ဗီဇာေလးဘာေလး နည္းနည္းျပန္ေခ်ာင္လာေတာ့ သြားၾကပါတယ္။ ေလယာဥ္ေတြလည္း ျပည့္တယ္။”
IATA ကေတာ့ ဒီႏွစ္အတြက္ ပ်မ္းမွ်ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္းဟာ ေရနံစိမ္းတစည္ကုိ ၈၄ ေဒၚလာ အထိရွိမယ္လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ ခန္႔မွန္းထားရာက အခုအခါ ၉၆ ေဒၚလာအထိ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ျပန္လည္တြက္ခ်က္ခဲ့တာပါ။ ဒီအတြက္လည္း ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းက ေလာင္စာဆီအတြက္ ကုန္က်စားရိတ္ေတြမွာ ေနာက္ထပ္ သန္း ၁ ေသာင္းေလာက္တုိးၿပီး သန္းေပါင္း ၁၆၆,၀၀၀ ေလာက္အထိ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ ေနာက္ဆုံးအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္းဟာ အရင္ႏွစ္ကထက္ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့အတြက္လည္း ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္း လည္ပတ္မႈစားရိတ္ရဲ႔ ၂၉ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ ေလာင္စာအတြက္ သုံးစဲြရတာ ျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ IATA က ခန္႔မွန္းထားတာပါ။ ဒီလုိ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းမွာ စိန္ေခၚမႈေတြ ႀကံဳေနရတဲ့ ၾကားကပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ အာရွတလြႊားက ခရီးသြားလုပ္ငန္းဖြံ႔ၿဖိဳးလာေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ လုပ္ငန္းေတြကုိ တုိးခ်ဲ႔လာေနၾကတာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ဆန္းပုိင္းကစလုိ႔ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြ ခ်ဲ႔ထြင္လာေနရာမွာ ကေမာၻဒီးယား၊ တ႐ုတ္စတဲ့ ခရီးစဥ္ေတြအျပင္ တျခားအာရွေဒသေတြကုိပါ ေျပးဆဲြသြားဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဟုိတယ္ဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းရဲ႔ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးခင္ေအာင္ထြန္း ကေျပာပါတယ္။
“အဲယားရန္ကုန္ ရပ္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ Asia Wings ဆုိတာဆဲြတယ္။ အဲယား ကေမာၻဇကလည္း ၄ စင္းအထိဆဲြမယ္၊ MAI က Siem Reap ကုိ တပတ္ ၂ ႀကိမ္စဆဲြတယ္။ ဂြမ္ဂ်ဳိးကုိ တပတ္ ၂ ႀကိမ္စတယ္။ ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ ဂ်ပန္တုိ႔ ကုိရီးယားတုိ႔ကုိ MAI က ထပ္ခ်ဲ႔ဖုိ႔ ရွိတယ္။ ေနာက္ဘာလီတုိ႔ဘာတုိ႔ ၾကားခရီးစဥ္ေတြေပါ့၊ ဘန္ေကာက္၊ စကၤာပူစေနတာ ၄ လ ၅ လေလာက္ ရွိပါၿပီ။”
အစုိးရရဲ႔ တရား၀င္ ကိန္းဂဏန္းေတြကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ ဘ႑ာေရးႏွစ္ အတြင္း ခရီးသြားေပါင္း ၃ သိန္းေလာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာခဲ့တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားၿပီး၊ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ ဘ႑ာေရးကာလအတြင္း ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေလဆိပ္ရဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းက ၀င္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆ သန္းခဲြေက်ာ္ ရရွိခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာ ေလေၾကာင္း သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး အသင္း (IATA) ကေတာ့ အာရွပစိဖိတ္ေဒသက စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအေျခအေနေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းမွာ အက်ဳိးအျမတ္ ခံစားရႏုိင္တဲ့ အလားအလာေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ မတ္လဆန္းမွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဒသတြင္းက စီးပြားေရးအင္အားႀကီး ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျပႆနာကုိ တုိက္ဖ်က္ေနတဲ့ အစီအမံေတြေၾကာင့္ ကုန္သြယ္မႈေတြ၊ ေလေၾကာင္းက ကုန္တင္ပုိ႔တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာေတာ့ ေႏွးေကြးေစမယ့္ အေၾကာင္းရင္းေတြ ျဖစ္ေနတုန္းပဲလုိ႔ သတိေပးထားတာလည္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
