ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ပုိင္ခြင့္ေတြကုိ တုိးၿပီးခြင့္ျပဳလာေနတဲ့အထဲ အခုေနာက္ဆုံး ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြလည္း ပါ၀င္လာပါတယ္။ ပုဂၢလိကဘဏ္တခ်ဳိ႔ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ေပးလုိက္တဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ၊ ႏုိင္ငံျခားေငြရွိသူေတြအတြက္ ကုန္ပစၥည္း တင္သြင္းခြင့္ ေပးမယ္လုိ႔လည္း အစုိးရက ေၾကညာလုိက္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း စီးပြားေရးမွာ အခရာက်တဲ့ ေငြေၾကး စီးဆင္းမႈေတြ အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ႔ ပုဂၢလိက ကုန္သြယ္မႈေတြ တုိးလာတာဟာ တကယ္တမ္း စီးပြားေရး တုိးတက္မႈကုိ္ ဦးတည္ေစပါ့မလား ဆုိတာကေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနရဆဲပါ။ ဒီအေၾကာင္းေတြကုိေတာ့ ဒီီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။
အနည္းဆုံး ဘဏ္အသစ္ ၄ ခုကုိ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္ေတြကုိ လုပ္ကုိင္ခြင့္ေပးမွာျဖစ္ၿပီး ဒီႏွစ္ထဲမွာ လုပ္ငန္းေတြ စတင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနၾကၿပီလုိ႔ စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀န္းက ေျပာပါတယ္။ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာတာမ်ဳိး မရွိေပမဲ့ ထူး၊ မက္စ္ျမန္မာ၊ အုိင္ဂ်ီအီး၊ ဧဒင္ အုပ္စု ကုမၸဏီေတြက လုပ္ပုိင္ခြင့္ေတြ ရထားၾကၿပီး ဘဏ္ေတြအတြက္ နာမည္ေတြ၊ ေျမေနရာေတြနဲ႔ ၀န္ထမ္း ခန္႔အပ္တာေတြ အထိ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကၿပီလုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။
ဒီလုိ ေနာက္ထပ္ ပုဂၢလိကဘဏ္အသစ္ေတြ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ေပးလုိက္ေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက အားနည္းေနဆဲ ျဖစ္တဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဘ႑ာေရးက႑က အေျခအေနေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရး တခုလုံးအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမလဲ ဆုိတဲ့အေပၚမွာေတာ့ သံသယေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ဒီလုိ လုပ္ငန္းေတြ ခ်ေပးတယ္ ဆုိေပမဲ့လည္း အမ်ားသိေအာင္ ေၾကညာတာ ေျပာဆုိတာလည္းမရွိ၊ စီးပြားေရးအရ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေတြလည္း မရွိတာေတြက ဒီလုိ စဥ္းစားစရာေတြလည္း ျဖစ္လာရတာပါ။ လြတ္လပ္တဲ့ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး စနစ္တရပ္ကုိ တကယ္တမ္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္လုိတယ္ဆုိရင္ ဒီလုိ လက္သိပ္ထုိး လုပ္ရပ္ေတြကို ျပင္မွ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ စီးပြားေရးတကၠသုိလ္ အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးခင္ေမာင္ၾကည္ က ေျပာပါတယ္။
“တုိးတုိးႀကိတ္ႀကိတ္နဲ႔ ဘာမွ မလုပ္ရဘူး၊ အမွန္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္း အားလုံး သိသာထင္ရွားေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အဲဒါမွျဖစ္မွာ။ သိသာ ျမင္သာတဲ့ အစုိးရ၊ သိသာထင္ရွားေစတဲ့ ေပၚလစီကုိ ခ်မွတ္ၿပီး၊ အဲဒီအတုိင္းလုိက္တဲ့ အစုိးရ၊ ဘယ္သူမဆုိ တုိင္းသူျပည္သား ကေနၿပီးေတာ့ ရွင္းျပပါဆုိၿပီး ေျပာပုိင္ခြင့္ေတြ ရွိရမယ္။”
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ဆုိရွယ္လစ္စနစ္ အဆုံးသတ္ခဲ့တဲ့ေနာက္ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးစနစ္ကုိ က်င့္သုံးသြားမယ္လုိ႔ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၿပီး ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ပုိင္ခြင့္ေတြ ေပးလာတဲ့ အထဲမွာ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြလည္း ပါ၀င္လာတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ဗဟုိဘဏ္က ဥပေဒတရပ္ ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ ႏွစ္ေတြမွာ ပုဂၢလိကဘဏ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ကုိ လုိင္စင္ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း ေနာက္ပုိင္းႏွစ္ေတြမွာ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အားနည္းတာေတြ ရွိခဲ့တဲ့ေနာက္ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြမွာ ျပႆနာေတြ ေပၚခဲ့ရၿပီး၊ ဘဏ္တခ်ဳိ႔ ပိတ္ပစ္ခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ပါ ႀကံဳခဲ့ရတာပါ။ ဒီလုိ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြ ဖ႐ုိဖရဲျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနေတြဟာ အမ်ားက ယုံၾကည္မႈ ရေစဖုိ႔ ျပန္လည္ ႀကိဳးပမ္းရမယ့္ အေျခအေနမွာ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
“အရင္တေခါက္ကလုိေပါ့ေနာ္၊ ပုိက္ဆံေတြဘာေတြ ျပႆနာျဖစ္ေတာ့ ေငြေတြဘာေတြ ဆုံး႐ႈံးသြားတယ္။ ပုိက္ဆံေတြ ဘဏ္မွာ အပ္ၿပီးေတာ့မွ ဆုံး႐ႈံးသြားတယ္။ အဲလုိ မျဖစ္ဖုိ႔ေတာ့ လိုတာေပါ့။ ဘဏ္ေတြအေပၚ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈေတာ့ ရွိခ်င္တာေပါ့။”
“ပုဂၢလိကပုိင္ ဘဏ္ေတြဖြင့္ဖုိ႔ လုပ္ေနၾကတယ္။ အရင္ေရွ႔က သာဓကေတြကလည္းရွိေတာ့ ဘဏ္မွာ ေငြအပ္ဖုိ႔ကုိ လူေတြက ေၾကာက္ေနၾကတယ္။ အခုဘဏ္ေတြက ေငြလႊဲတဲ့ အလုပ္ေလာက္ပဲ လုပ္ေနၾကတာ။”
ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ခံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘ႑ာေငြေၾကး ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ တုိးခ်ဲ႔ လုပ္ေဆာင္လာႏုိင္တာဟာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ စီးပြားေရးအတြက္ အေပါင္းလကၡဏာ ျဖစ္ေပမဲ့ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ ရွိမွသာ ေရရွည္ခံမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ကေတာ့ စနစ္တက်နဲ႔ ဥပေဒအထိန္းအကြပ္ေတြ ရွိဖုိ႔လုိမယ္လုိ႔လည္း စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ျမင္ၾကပါတယ္။
လတ္တေလာ အေျခအေနမွာေတာ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြမွာ ခုိင္ခုိင္မာမာ မရွိၾကေသးသလုိ၊ ဒီစနစ္ကုိ က်ားကန္ေပးတဲ့ ဥပေဒေတြ ေရေရရာရာ မရွိလွတာမုိ႔ အရင္က ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြ ၿပိဳကဲြခဲ့ရသလုိ အေျခအေနမ်ဳိးေတြနဲ႔ ထပ္ႀကံဳႏုိင္တဲ့ အလားအလာေတြ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ပါေမာကၡ ဦးခင္ေမာင္ၾကည္ က ျမင္ပါတယ္။
“အၿမဲတမ္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ ဘယ္ေတာ့မဆုိ ျဖစ္ႏုိင္တယ္ ဒီကိစၥကေတာ့။ အမွန္ကေတာ့ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြ ေထာင္ခြင့္ေပးတယ္ ဆုိကတည္းက သူတုိ႔ကုိ စည္းကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဖုိ႔၊ စည္းကမ္းနဲ႔လုပ္ဖုိ႔ အကုန္လုံး စီစဥ္ထားရမယ္။ အဲဒီလုိ မလုပ္ပဲနဲ႔ကေတာ့ မရဘူး။ အခုကေတာ့ ဥပေဒက သိပ္ကုိရွိလွတာ မဟုတ္ဘူး။ ဥပေဒရွိတာ မဟုတ္ေတာ့ အဲဒီလုိ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အမွန္ကေတာ့ ဥပေဒ ရွိေအာင္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။”
ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ကုန္သြယ္မႈေတြမွာလည္း လုပ္ထုံးလုပ္နည္းအသစ္ေတြ က်င့္သုံးဖုိ႔ ျပင္ဆင္လာတာေတြ ရွိေနပါတယ္။ အခုေနာက္ဆုံးမွာ ဆုိရင္လည္း ႏုိင္ငံျခားေငြ ႀကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မရွင္က ျပည္တြင္းျပည္ပမွာ အလုပ္လုပ္ကုိင္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားေငြ ရသူေတြ အေနနဲ႔ သြင္းကုန္ေတြ တင္သြင္းခြင့္ေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ဇြန္လ ပထမပတ္ထဲမွာပဲ ေၾကညာလုိက္တာပါ။ ဒီလုိ ကုန္သြယ္မႈ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း အသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာတာကုိ ျမင္ရလုိ႔ ဒါဟာ စီးပြားေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္စရာ ျဖစ္ေလမလား ရန္ကုန္ၿမိဳ႔က စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဆရာစိန္ ကေျပာပါတယ္။
“သုံးထားတဲ့ ေ၀ါဟာရကုိ ၾကည့္ရတာကေတာ့ သူက သုံးကုန္ အခြင့္အေရး ရရွိမယ္လုိ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ေရးထားတယ္။ အဲဒီလုိ သြင္းကုန္ တင္သြင္းခြင့္ရရွိမယ္လုိ႔ ေရးထားေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က နဂုိတုန္းက ျပည္ပပုိ႔ကုန္ကရတဲ့ ၀င္ေငြေတြက အကန္႔အသတ္ တခုလုိ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အခုကေတာ့ ပုိ႔ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြကသာ ျပည္ပပုိ႔ကုန္ကရတဲ့ ၀င္ေငြေတြ အျဖစ္မဟုတ္ေတာ့ပဲ ႏုိင္ငံျခား သြားၿပီး အလုပ္လုပ္လုိ႔ရတာကလည္း ဒီလုိ၀င္ေငြျဖစ္လာမယ္၊ ဒါတင္မက ေတာ္ေတာ္က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာတဲ့ သေဘာေပါ့ဗ်ာ။
"ေရးထားတဲ့ စကားလုံးအရ ေၾကညာခ်က္မွာေတာ့ သုံးကုန္အခြင့္အေရးရွိတဲ့ ၀င္ေငြမ်ားလုိ႔ ေရးထားတာကုိ ၾကည့္ရင္ ေရွ႔ေလွ်ာက္ ႏုိင္ငံျခားသြား လုပ္တဲ့လူေတြဟာ သူတုိ႔ႀကိဳက္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ သြင္းခြင့္ရေကာင္းရမယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ဳိး မွန္းဆၾကည့္လုိ႔ရပါတယ္။ အခုကေတာ့ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာ၊ ေယဘုယ် အေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ လကၡဏာ၊ ႏုိင္ငံတကာ နယ္ပယ္ထဲမွာ စီးပြားေရးသေဘာ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ၀င္ဆန္႔ေအာင္ လုပ္လာတဲ့ လကၡဏာလုိ႔ ဒီလုိပဲ ျမင္ပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္လုိ႔ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မႈေတြေအာက္ ႏုိင္ငံတကာ အတုိင္းအတာနဲ႔ စီးပြားေရး ခ်ဲ႔ထြင္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ဟာ မျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ အေျခအေနမွာ ရွိေနတုန္းပဲလုိ႔ စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ယူဆၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ မွ်မွ်တတ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရွိေစဖုိ႔နဲ႔ စနစ္တက်ျဖစ္ဖုိ႔ လုိေနေသးတယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ စီးပြားေရးတကၠသုိလ္ အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးခင္ေမာင္ၾကည္ က ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ အတုိင္းအတာနဲ႔က အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ မလုပ္ႏုိင္ေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုနေျပာတဲ့ စည္းကမ္းေတြခ်ၿပီးေတာ့၊ အဲဒီစည္းကမ္းေတြအတုိင္း လုပ္ဖုိ႔ကုိ စီစဥ္ႏုိင္တယ္။”
ျမန္မာစစ္အစုိးရကေတာ့ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအျဖစ္ ႏုိင္ငံပုိင္လုပ္ငန္းေတြကုိ ပုဂၢလိကလက္ထဲ လႊဲေျပာင္းမႈေတြကုိ အရွိန္ျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လာေနရာမွာ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြသာမက ႏုိင္ငံပုိင္ ဓာတ္ဆီဆုိင္ ၂၅၆ ဆုိင္ ကုိလည္းပဲ လက္လႊဲေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းတုိ႔က ဖက္စပ္ ေျပးဆဲြေနတဲ့ ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံတကာ ေလေၾကာင္း ရဲ႔ ပုိင္ဆုိင္မႈ အမ်ားစုကုိလည္း ပုဂၢလိကကုိ ျပန္လည္ ေရာင္းခ်ဖုိ႔ အစီအစဥ္ေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာ ျဖစ္သလုိ၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန အပါအ၀င္ ၀န္ႀကီးဌာန ၁၁ ခုက ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးလုိ ၿမိဳ႔ႀကီးေတြ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတ၀န္းက စက္႐ုံေတြ၊ ကုန္ေလွာင္႐ုံေတြ၊ ႐ုပ္ရွင္႐ုံေတြ လုပ္ငန္းေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ ကုိ ပုဂၢလိကပုိင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဇန္န၀ါရီလ ေႏွာင္းပုိင္းမွာပဲ ေၾကညာခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
