Zawgyi/Unicode
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မြောက်ဦးမြို့နယ် အတွင်းက ဒုက္ခသည် ၄၀၀၀ လောက်ရှိတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် စခန်းတစ်ခုမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်နေသူတချို့ကို ဆေးစစ် တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်နေသူတယောက်ကို တေ့ွရှိခဲ့ပြီးနောက် စဉ်းဘောကိုင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းထဲမှာ ရှိနေသူတွေကို အလျဉ်းသင့်သလို စစ်ခဲ့ရာက နောက်ထပ် ကူးစက်နေသူတွေ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက တခြား စစ်ဘေးဒုက္ခသည် စခန်းတွေ မှာလည်း ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှုတွေ ရှိလာမှာကို စိုးရိမ်နေကြတဲ့ အခြေအနေအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်း ကိုအောင်မြတ်သူ တင်ပြပေးပါမယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်း မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းက စဉ်းဘောကိုင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်နေပါတယ်။ ဒီကနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၉ရက်နေ့အထိ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၇ ဦးအထိရှိနေတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ဦးညီပုကပြောပါတယ်။
“၁၄ ရက်နေ့က မိန်းမတယောက်က ပိုးတွေ့တယ်။ သူ့ကို ၁၅ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းက မြောက်ဦးဆေးရုံကို ခေါ်သွားပြီးတော့ ဆေးစစ်တယ။ဆေးစစ်ပြီးတော့ သူ့ကို ပိုးတွေ့တယ်ဆိုပြီးတော့ ဆရာဝန်ကြီးက အတည်ပြုတယ်။ သူ့ကို မြောက်ဦးမှာ ဆေးရုံမှာ ထားပြီးတော့ နောက်နေ့ကျတော့ မြို့နယ်ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကလာပြီးတော့ ဆေးစစ်ချက်ယူတယ်။ လူ ၁၂၀ လောက်ကို စစ်တယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ခြောက်ယောက်တွေ့တယ်။ မိန်းမ၅ ယောက်၊ ယောကျာ်းက တယောက်ပေါ့။”
အဲဒီစဉ်းဘောကိုင်း စစ်ရှောင်စခန်းမှာ လူဦးရေ ၄,၀၀၀ ကျော်လောက် နေထိုင်ကြ ပြီး အဲဒီထဲက လူဦးရေ ၁၀၀ ကျော်လောက်ကို စစ်ဆေးတဲ့အခါမှာ ၇ ဦးအထိ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံထားရတာဖြစ်တယ်လို့လည်း ဦးညီပုက ပြောပါတယ်။
“ကမ့်ပ်ထဲမှာ လူဦးရေက ၃,၉၀၁ ယောက်ရှိတယ်။ အဲဒီထဲက လူ ၁၂၀ ကို စစ်သွားတာက ပထမဆုံး ပိုးတွေ့တဲ့ မိန်းမရဲ့ အိမ်နီးနားပတ်ဝန်းကျင်ကို စစ်တယ်။ အဲဒီထဲက ခြောက်ယောက်က တွေ့တာ။ အကုန်လုံးကိုတော့ မစစ်ဘူး။ သူတို့က အဲလူ ၁၂၀ ကို စစ်ပြီးတော့ ၆ ယောက်တွေ့တာပဲ။ နောက်ထပ်လည်း လာပြီးတော့ မစစ်တော့ဘူး။”
ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာတဦးကတော့ မြောက်ဦးဆေးရုံမှာ ဆေးကုသမှု ခံယူနေပြီး ကျန်တဲ့ ခြောက်ဦးကိုတော့ စခန်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ စာသင်ဆောင်တစ်မှာ သီးခြားခွဲထားတယ်လို့လည်း ဦးညီပုကပြောပါတယ်။
“ပိုးတွေ့လူနာ ခြောက်ယောက်ကိုကျတော့ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းထဲမှာ ကလေးတွေ စာသင်တဲ့ စာသင်ကျောင်းတခုရှိတယ်။ အဲဒီထဲမှာပဲ ထားတယ်။ အခုလက်ရှိကအချိန်ကတော့ လူနာတွေက သက်သာပါတယ်။ သူတို့က သိပ်ပြီး ဆိုးဆိုးရွား ရွားဖြစ်တဲ့ အနေအထားတော့မရှိဘူး။ ကျန်းမာရေးဌာနာကတော့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းနှစ် ယောက်ကို စဉ်ဘောကိုင်းရွာထဲမှာ ထားတယ်။ သူတို့က တနေ့ကိုနှစ်ကြိမ်လောက် လာကြည့်ပေးတယ်။”
မြောက်ဦးမြို့နယ်ဘက်မှာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုကြောင့် ကျေးရွာချင်းဆက်လမ်းတွေကို ပိတ်ထားသလို မြို့အဝင်အထွက်တွေကိုလည်း အသွားအလာကန့်သတ်တာမျိုးတွေ လုပ်ထားပါတယ်။ကိုဗစ်ကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုရှိနေတဲ့ စဉ်းဘောကိုင်းစစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းကိုလည်း အဝင်အထွက် တင်းကြပ် ပိတ်ပင်ထားတာမို့ စခန်းတွင်း စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဦးညီပုက ပြောပါတယ်။
“အခုကျနော်တို့ ခစန်းကို lockdown ချထားတယ်ဆိုတော့ အနီးအနားရွာတွေကလည်း lockdown ချထားတယ်။ အဲတာကြောင့် ကျနော်တို့မှာ စားဝတ်နေရေးတွေက တော်တော်လေး အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်။ အခုဆိုရင် ICRC တို့က ပေးထားတဲ့ ဆန်ရိက္ခာတွေကလည်း ကုန်သလောက်ရှိသွားပြီ။ ကျနော်တို့ဆီမှာ လမ်းကြောင်းတွေကလည်း မရဆိုတော့ တော်တော်လည်း အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့ စခန်းကိုသွားမယ့် လမ်းလည်း ပိတ်ထားတော့ ပစ္စည်းတွေ သယ်ဖို့ တော်တော်အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်။”
လက်ရှိအချိန်ထိ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တစ်သိန်းနီးပါး စစ်ဘေးဒုက္ခ သည် စခန်းတွေမှာ နေထိုင်ကြရပါတယ်။ ပြည်တွင်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေ တိုးနေတာကြောင့် ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲမှာ ပျံ့နှံ့ ကူးစက်လာမှာကို စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ စိုးရိမ်နေကြ တာပါ။ မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းက ပီပင်ရင်း စစ်ရှောင်စခန်းမှာ လက်ရှိကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ မတေ့ွသေးပေမဲ့ စိုးရိမ်နေရတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ဦးရွှေသိန်းက ပြောပါတယ်။
“အခုကတော့ ကျန်းမာနေတယ်။ ဒါပေမယ့် ပတ်ဝန်းကျင်အနီးနားက မြို့တွေမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်အနှံ့မှာ ကူးစက်မှုတွေရှိ နေတာဆိုတော့ စိုးရိမ်တာပေါ့။ လောလောဆယ်တော့ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့သူ၊ နှာစေးခြောင်းဆိုး ရောဂါကူးစက်ခံရသူတော့ မရှိဘူး။”
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက စစ်ဘေးဒုက္ခသည်းစခန်တွေမှာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်ကောင်စီဘက်ကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ ပေမယ့် ဖုန်းလက်ခံဖြေဆိုခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။ ပြည်နယ်ကျန်းမာရေးဌာနစာရင်းအရ လက်ရှိအချိန်ထိ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၁,၃၀၀ ကျော်၊ သေဆုံးသူ ၄၆ ဦးထက်မနည်း ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ကိုဗစ်စည်းကမ်းတွေ တင်းကြပ်ထားတာဖြစ်သလို စည်းကမ်းမလိုက်နာသူတွေကို အာဏာပိုင်တွေဘက်က ဖမ်းဆီးတရားစွဲမှုတွေကို စတင်လုပ်ဆောင်နေပါပြီ။
=====
Unicode
ရခိုငျ မွောကျဦးစဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျး ကိုဗဈကူးစကျမှုရှိနေ
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျး မွောကျဦးမွို့နယျ အတှငျးက ဒုက်ခသညျ ၄၀၀၀ လောကျရှိတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ စခနျးတဈခုမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျနသေူတခြို့ကို ဆေးစဈ တှေ့ရှိခဲ့ပါတယျ။ ကိုဗဈရောဂါ ဖွဈနသေူတယောကျကို တှေ့ရှိခဲ့ပွီးနောကျ စဉျးဘောကိုငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးထဲမှာ ရှိနသေူတှကေို အလဉြျးသင့ျသလို စဈခဲ့ရာက နောကျထပျ ကူးစကျနသေူတှေ တှေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ရခိုငျပွညျနယျထဲက တခွား စဈဘေးဒုက်ခသညျ စခနျးတှေ မှာလညျး ကိုဗဈ-၁၉ ကူးစကျမှုတှေ ရှိလာမှာကို စိုးရိမျနကွေတဲ့ အခွအေနအေကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျး ကိုအောငျမွတျသူ တငျပွပေးပါမယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျး မွောကျဦးမွို့နယျအတှငျးက စဉျးဘောကိုငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကူးစကျနပေါတယျ။ ဒီကနေ့ ဇူလိုငျလ ၁၉ရကျနေ့အထိ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ ၇ ဦးအထိရှိနတေယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ဦးညီပုကပွောပါတယျ။
“၁၄ရကျနေ့က မိနျးမတယောကျက ပိုးတှေ့တယျ။ သူ့ကို ၁၅ ရကျနေ့ မနကျပိုငျးက မွောကျဦးဆေးရုံကို ခေါျသှားပွီးတော့ ဆေးစဈတယ။ဆေးစဈပွီးတော့ သူ့ကို ပိုးတှေ့တယျဆိုပွီးတော့ ဆရာဝနျကွီးက အတညျပွုတယျ။ သူ့ကို မွောကျဦးမှာ ဆေးရုံမှာ ထားပွီးတော့ နောကျနေ့ကတြော့ မွို့နယျကနြျးမာရေးအဖှဲ့ကလာပွီးတော့ ဆေးစဈခကြျယူတယျ။ လူ ၁၂၀ လောကျကို စဈတယျ။ အဲဒီအခြိနျမှာ ခွောကျယောကျတှေ့တယျ။ မိနျးမ၅ ယောကျ၊ ယောကြာျးက တယောကျပေါ့။”
အဲဒီစဉျးဘောကိုငျး စဈရှောငျစခနျးမှာ လူဦးရေ ၄,၀၀၀ ကြောျလောကျ နထေိုငျကွ ပွီး အဲဒီထဲက လူဦးရေ ၁၀၀ ကြောျလောကျကို စဈဆေးတဲ့အခါမှာ ၇ ဦးအထိ ကိုဗဈကူးစကျခံထားရတာဖွဈတယျလို့လညျး ဦးညီပုက ပွောပါတယျ။
“ကမ့ျပျထဲမှာ လူဦးရကေ ၃,၉၀၁ ယောကျရှိတယျ။ အဲဒီထဲက လူ ၁၂၀ ကို စဈသှားတာက ပထမဆုံး ပိုးတှေ့တဲ့ မိနျးမရဲ့ အိမျနီးနားပတျဝနျးကငြျကို စဈတယျ။ အဲဒီထဲက ခွောကျယောကျက တှေ့တာ။ အကုနျလုံးကိုတော့ မစဈဘူး။ သူတို့က အဲလူ ၁၂၀ ကို စဈပွီးတော့ ၆ ယောကျတှေ့တာပဲ။ နောကျထပျလညျး လာပွီးတော့ မစဈတော့ဘူး။”
ကိုဗဈအတညျပွုလူနာတဦးကတော့ မွောကျဦးဆေးရုံမှာ ဆေးကုသမှု ခံယူနပွေီး ကနြျတဲ့ ခွောကျဦးကိုတော့ စခနျးအတှငျးမှာရှိတဲ့ စာသငျဆောငျတဈမှာ သီးခွားခှဲထားတယျလို့လညျး ဦးညီပုကပွောပါတယျ။
“ပိုးတှေ့လူနာ ခွောကျယောကျကိုကတြော့ စဈဘေးရှောငျစခနျးထဲမှာ ကလေးတှေ စာသငျတဲ့ စာသငျကြောငျးတခုရှိတယျ။ အဲဒီထဲမှာပဲ ထားတယျ။ အခုလကျရှိကအခြိနျကတော့ လူနာတှကေ သကျသာပါတယျ။ သူတို့က သိပျပွီး ဆိုးဆိုးရှား ရှားဖွဈတဲ့ အနအေထားတော့မရှိဘူး။ ကနြျးမာရေးဌာနာကတော့ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးနှဈ ယောကျကို စဉျဘောကိုငျးရှာထဲမှာ ထားတယျ။ သူတို့က တနေ့ကိုနှဈကွိမျလောကျ လာကွည့ျပေးတယျ။”
မွောကျဦးမွို့နယျဘကျမှာ ကိုဗဈကူးစကျမှုကွောင့ျ ကြေးရှာခငြျးဆကျလမျးတှကေို ပိတျထားသလို မွို့အဝငျအထှကျတှကေိုလညျး အသှားအလာကန့ျသတျတာမြိုးတှေ လုပျထားပါတယျ။ကိုဗဈကူးစကျဖွဈပှားမှုရှိနတေဲ့ စဉျးဘောကိုငျးစဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးကိုလညျး အဝငျအထှကျ တငျးကွပျ ပိတျပငျထားတာမို့ စခနျးတှငျး စားဝတျနရေေး အခကျအခဲတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ ဦးညီပုက ပွောပါတယျ။
“အခုကနြောျတို့ ခစနျးကို lockdown ခထြားတယျဆိုတော့ အနီးအနားရှာတှကေလညျး lockdown ခထြားတယျ။ အဲတာကွောင့ျ ကနြောျတို့မှာ စားဝတျနရေေးတှကေ တောျတောျလေး အခကျအခဲဖွဈနတေယျ။ အခုဆိုရငျ ICRC တို့က ပေးထားတဲ့ ဆနျရိက်ခာတှကေလညျး ကုနျသလောကျရှိသှားပွီ။ ကနြောျတို့ဆီမှာ လမျးကွောငျးတှကေလညျး မရဆိုတော့ တောျတောျလညျး အခကျအခဲဖွဈတယျ။ ကနြောျတို့ စခနျးကိုသှားမယ့ျ လမျးလညျး ပိတျထားတော့ ပစ်စညျးတှေ သယျဖို့ တောျတောျအခကျအခဲဖွဈနတေယျ။”
လကျရှိအခြိနျထိ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ စဈဘေးဒုက်ခသညျတဈသိနျးနီးပါး စဈဘေးဒုက်ခ သညျ စခနျးတှမှော နထေိုငျကွရပါတယျ။ ပွညျတှငျး ကိုဗဈကူးစကျမှုတှေ တိုးနတောကွောင့ျ ဒုက်ခသညျစခနျးတှထေဲမှာ ပြံ့နှံ့ ကူးစကျလာမှာကို စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ စိုးရိမျနကွေ တာပါ။ မွောကျဦးမွို့နယျအတှငျးက ပီပငျရငျး စဈရှောငျစခနျးမှာ လကျရှိကိုဗဈအတညျပွုလူနာ မတှေ့သေးပမေဲ့ စိုးရိမျနရေတယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ဦးရှှသေိနျးက ပွောပါတယျ။
“အခုကတော့ ကနြျးမာနတေယျ။ ဒါပမေယ့ျ ပတျဝနျးကငြျအနီးနားက မွို့တှမှော ရခိုငျပွညျနယျအနှံ့မှာ ကူးစကျမှုတှရှေိ နတောဆိုတော့ စိုးရိမျတာပေါ့။ လောလောဆယျတော့ ကနြျးမာရေးမကောငျးတဲ့သူ၊ နှာစေးခွောငျးဆိုး ရောဂါကူးစကျခံရသူတော့ မရှိဘူး။”
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးက စဈဘေးဒုက်ခသညျးစခနျတှမှော ကိုဗဈကူးစကျမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး မေးမွနျးဖို့ ရခိုငျပွညျနယျကောငျစီဘကျကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျခဲ့ ပမေယ့ျ ဖုနျးလကျခံဖွဆေိုခဲ့ခွငျးမရှိပါဘူး။ ပွညျနယျကနြျးမာရေးဌာနစာရငျးအရ လကျရှိအခြိနျထိ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ ၁,၃၀၀ ကြောျ၊ သဆေုံးသူ ၄၆ ဦးထကျမနညျး ရှိပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ ကိုဗဈစညျးကမျးတှေ တငျးကွပျထားတာဖွဈသလို စညျးကမျးမလိုကျနာသူတှကေို အာဏာပိုငျတှဘေကျက ဖမျးဆီးတရားစှဲမှုတှကေို စတငျလုပျဆောငျနပေါပွီ။
Rakhine #RakhineIDP #Covid19 #MyanmarCovid #VOABurmese
