ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕ေပၚမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာက NGO ေတြ ကို ေဒသခံေတြက ဖ်က္ဆီးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ေပမဲ့လည္း ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ သူေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးးတာမ်ိဳးေတြ မရွိေသးဘူးလို႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရဲတပ္ဖြဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။ ဗုဒၶဟူးေန႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ စတင္ျဖစ္ေပၚတဲ့အခ်ိန္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က မုိးေပၚ ေသနက္ေထာင္ေဖာက္ၿပီး လူစုခြဲရာမွာ ကေလးမတဦးကုိ ထိမွန္ၿပီး ေသဆုံးသြားတယ္လုိ႔လဲ ရဲတပ္ဖြဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာသလုိ ဒီကေန႔မွာေတာ့ စစ္ေတြၿမိဳ႕ အေျခအေနဟာ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ရွိေနတယ္လို႔လည္း ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းရဲ႕ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္ က ေျပာျပမွာပါ။
ဗုဒၶဟူးနဲ႔ ၾကာသာပေတးေန႔က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္ေတြၿမိဳ႕က အန္ဂ်ီအိုေတြ ကို ေဒသခံေတြ ၀ိုင္း၀န္း တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့ေနရာမွာ အန္ဂ်ီအို႐ံုးေတြနဲ႔ အန္ဂ်ီအို ၀န္ထမ္းေတြေနတဲ့ အိမ္ေတြအေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္ဆီးသြားခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့သူေတြကို သက္ဆိုင္ရာ တစ္ေယာက္မွ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းႏိုင္ျခင္း မရွိေသးသလို၊ ဒီကိစၥ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အထက္ကို တင္ျပထားတယ္လို႔ စစ္ေတြ ျမိဳ႕နယ္ အမွတ္ (၁) ရဲစခန္းက စခန္းမွဴး ဦးေအာင္ျမင့္ဦးက ေျပာပါတယ္။
"အင္း။ အဲ့လိုဖမ္းထားတာေတာ့ မရွိဘူး။ ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ အေပၚကို တင္ျပထားတာပဲရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သီးျခား လုပ္ကိုင္တာေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။"
စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ အေျခအေနေၾကာင့္ ဒီေန႕ထိ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားျပီးေတာ့ ညေန ၆ နာရီ ကေန မနက္ ၆ နာရီ အထိ အျပင္မထြက္ဖို႔ တင္းၾကပ္ထားတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ ညပိုင္းမွာေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြ နဲ႔အတူ စစ္တပ္ကပါ ကင္းလွည့္ျပီး လံုျခံဳေရး ယူေပးထားတယ္လို႔လည္း ဦးေအာင္ျမင့္ဦး က ေျပာပါတယ္။
" ၁၄၄ ထုတ္ထားတာကိုး။ ၁၄၄က မနက္(၆)၊ ည(၆) ထုတ္ထားတာဆိုေတာ့ ညက်ရင္ တပ္က လွည့္ေပးတယ္ေလ။"
စစ္ေတြၿမိဳ႕ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြရဲ႕ လုံျခံဳေရး အေျခအေနကို ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြကပဲ အကာအကြယ္ေပးထားဆဲ ျဖစ္ျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း စစ္ေတြကေန ရန္ကုန္ ကို ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားျပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီကေန႔မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔ စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္အတြင္း မွာ ပဋိပကၡေတြ ထပ္မံ ျဖစ္ပြားတာမ်ိဳး မရွိပဲ၊ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ရွိေနတယ္လို႔လည္း စစ္ေတြ ေဒသခံတစ္ဦးလည္း ျဖစ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ျမတ္ ေက်ာ္က ဗီြအိုေအ ကို ေျပာပါတယ္။
" ဒီေန႔ေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ေတာ့ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ညဘက္ေတာ့ ညေန ေျခာက္နာရီေလာက္ဆို အိမ္ထဲ ဝင္ၿပီးရင္ ေအးေအးေဆးေဆး တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္နဲ႔ ညဘက္မွာ အဲ့လိုျဖစ္ေနတာေပါ့။ အင္း။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ NGO ဝန္ထမ္းေတြေတာ့ ဟိုဟာျဖစ္လို႔ ျပန္သြားၾကတယ္။ Tourေတြ ဟိုဟာေတြကေတာ့ သူ႔ဘာသာသူ ရွိေနၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲမွာလည္း သူ႔အစီအစဥ္နဲ႔သူ Tour ေတြကေတာ့ သြားေနလာေနၾကတာေတာ့ ေတြ႔ရတယ္။"
ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕မွာ အေျခစိုက္တဲ့ Malteser ႏိုင္ငံျခား အန္ဂ်ီအိုက ႏိုင္ငံျခားသူတစ္ဦးက သာသနာ့အလံကို မဖြယ္မရာ ျပဳလုပ္တယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းထြက္လာျပီးတဲ့ ေနာက္မွာ စစ္ေတြ က NGO ရံုးေတြ နဲ႕ NGO ၀န္ထမ္းေတြေနတဲ့ ေနအိမ္ေတြကိုပါ စစ္ေတြ ေဒသခံအခ်ိဳ႕က ဗုဒၶဟူးေန႔ ညေနပုိင္းကစၿပီး ၀ိုင္း၀န္း ဖ်က္ဆီးမႈေတြ လုပ္ခဲ့တာပါ။
ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔တုန္းကေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ က ပဋိပကၡေျဖရွင္းဖို႔နဲ႔ လူစုခြဲဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း မိုးေပၚေထာင္ပစ္ခတ္ခဲ့တဲ့ ေသနတ္ က်ည္ဆံေၾကာင့္ ၁၀ ႏွစ္ အရြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ စခန္းမွဴး ဦးေအာင္ျမင့္ဦးက ေျပာပါတယ္။
" ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာက ဟိုလိုႀကီး မရွိပါဘူး။ ဟို... ဒါေပမဲ့ ဟိုေပါ့။ ဆန္ဂိုေဒါင္ဘက္ေတြမွာ WFP ဆန္ဂိုေဒါင္ကို နည္းနည္းေဖာက္ဖ်က္တာရွိတယ္။ အဲ့ဘက္မွာ နည္းနည္းေတာ့ ရဲတပ္ရင္းနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ကာကြယ္လုိက္ရတယ္။ ရဲေတြက ပစ္ေတာ့ လူေတြကိုလည္း ထိသြားပါတယ္။ အဲ့မွာပဲ နည္းနည္း ဟိုဟာေပါေနာ္။ ဒီ အေပၚကို ေထာင္ပစ္ နည္းနည္း လုပ္လိုက္ရတယ္။ အဲ့မွာေတာ့ ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္ နည္းနည္းထိသြားလို႔ ဆံုးသြားတယ္။ ဟုတ္တယ္။ ဟုတ္တယ္။ ကေလးမေလး။"
ရခိုင္ေဒသ အေျခစိုက္ Malteser အပါအ၀င္ NGO တခ်ဳိ႕ဟာ မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္ေတြကို ဘက္လိုက္မႈ ရွိတယ္ဆိုျပီးေတ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က ထြက္ခြာေပးဖို႕ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဆင္တက္ေမာ္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္းက လူေတြနဲ႔ ေဒသခံ ရြာသားေတြအၾကား မႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလက ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡမွာ ဒဏ္ရာရခဲ့သူေတြကုိ ခြဲျခားဆက္ဆံဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဲန္ဂ်ီအုိေတြကုိ ေဒသခံေတြက ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့တဲ့အတြက္ အဲဒီေဒသက ထြက္ခြာသြားရတဲ့ အဲန္ဂ်ီအုိ ၃ ဖြဲ႔ထဲမွာ Malteserအဖြဲ႔လည္း ပါ၀င္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဟူးနဲ႔ ၾကာသာပေတးေန႔က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္ေတြၿမိဳ႕က အန္ဂ်ီအိုေတြ ကို ေဒသခံေတြ ၀ိုင္း၀န္း တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့ေနရာမွာ အန္ဂ်ီအို႐ံုးေတြနဲ႔ အန္ဂ်ီအို ၀န္ထမ္းေတြေနတဲ့ အိမ္ေတြအေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္ဆီးသြားခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့သူေတြကို သက္ဆိုင္ရာ တစ္ေယာက္မွ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းႏိုင္ျခင္း မရွိေသးသလို၊ ဒီကိစၥ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အထက္ကို တင္ျပထားတယ္လို႔ စစ္ေတြ ျမိဳ႕နယ္ အမွတ္ (၁) ရဲစခန္းက စခန္းမွဴး ဦးေအာင္ျမင့္ဦးက ေျပာပါတယ္။
"အင္း။ အဲ့လိုဖမ္းထားတာေတာ့ မရွိဘူး။ ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ အေပၚကို တင္ျပထားတာပဲရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သီးျခား လုပ္ကိုင္တာေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။"
စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ အေျခအေနေၾကာင့္ ဒီေန႕ထိ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားျပီးေတာ့ ညေန ၆ နာရီ ကေန မနက္ ၆ နာရီ အထိ အျပင္မထြက္ဖို႔ တင္းၾကပ္ထားတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ ညပိုင္းမွာေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြ နဲ႔အတူ စစ္တပ္ကပါ ကင္းလွည့္ျပီး လံုျခံဳေရး ယူေပးထားတယ္လို႔လည္း ဦးေအာင္ျမင့္ဦး က ေျပာပါတယ္။
" ၁၄၄ ထုတ္ထားတာကိုး။ ၁၄၄က မနက္(၆)၊ ည(၆) ထုတ္ထားတာဆိုေတာ့ ညက်ရင္ တပ္က လွည့္ေပးတယ္ေလ။"
စစ္ေတြၿမိဳ႕ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြရဲ႕ လုံျခံဳေရး အေျခအေနကို ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြကပဲ အကာအကြယ္ေပးထားဆဲ ျဖစ္ျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း စစ္ေတြကေန ရန္ကုန္ ကို ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားျပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီကေန႔မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔ စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္အတြင္း မွာ ပဋိပကၡေတြ ထပ္မံ ျဖစ္ပြားတာမ်ိဳး မရွိပဲ၊ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ရွိေနတယ္လို႔လည္း စစ္ေတြ ေဒသခံတစ္ဦးလည္း ျဖစ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ျမတ္ ေက်ာ္က ဗီြအိုေအ ကို ေျပာပါတယ္။
" ဒီေန႔ေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ေတာ့ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ညဘက္ေတာ့ ညေန ေျခာက္နာရီေလာက္ဆို အိမ္ထဲ ဝင္ၿပီးရင္ ေအးေအးေဆးေဆး တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္နဲ႔ ညဘက္မွာ အဲ့လိုျဖစ္ေနတာေပါ့။ အင္း။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ NGO ဝန္ထမ္းေတြေတာ့ ဟိုဟာျဖစ္လို႔ ျပန္သြားၾကတယ္။ Tourေတြ ဟိုဟာေတြကေတာ့ သူ႔ဘာသာသူ ရွိေနၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲမွာလည္း သူ႔အစီအစဥ္နဲ႔သူ Tour ေတြကေတာ့ သြားေနလာေနၾကတာေတာ့ ေတြ႔ရတယ္။"
ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕မွာ အေျခစိုက္တဲ့ Malteser ႏိုင္ငံျခား အန္ဂ်ီအိုက ႏိုင္ငံျခားသူတစ္ဦးက သာသနာ့အလံကို မဖြယ္မရာ ျပဳလုပ္တယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းထြက္လာျပီးတဲ့ ေနာက္မွာ စစ္ေတြ က NGO ရံုးေတြ နဲ႕ NGO ၀န္ထမ္းေတြေနတဲ့ ေနအိမ္ေတြကိုပါ စစ္ေတြ ေဒသခံအခ်ိဳ႕က ဗုဒၶဟူးေန႔ ညေနပုိင္းကစၿပီး ၀ိုင္း၀န္း ဖ်က္ဆီးမႈေတြ လုပ္ခဲ့တာပါ။
ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔တုန္းကေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ က ပဋိပကၡေျဖရွင္းဖို႔နဲ႔ လူစုခြဲဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း မိုးေပၚေထာင္ပစ္ခတ္ခဲ့တဲ့ ေသနတ္ က်ည္ဆံေၾကာင့္ ၁၀ ႏွစ္ အရြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ စခန္းမွဴး ဦးေအာင္ျမင့္ဦးက ေျပာပါတယ္။
" ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာက ဟိုလိုႀကီး မရွိပါဘူး။ ဟို... ဒါေပမဲ့ ဟိုေပါ့။ ဆန္ဂိုေဒါင္ဘက္ေတြမွာ WFP ဆန္ဂိုေဒါင္ကို နည္းနည္းေဖာက္ဖ်က္တာရွိတယ္။ အဲ့ဘက္မွာ နည္းနည္းေတာ့ ရဲတပ္ရင္းနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ကာကြယ္လုိက္ရတယ္။ ရဲေတြက ပစ္ေတာ့ လူေတြကိုလည္း ထိသြားပါတယ္။ အဲ့မွာပဲ နည္းနည္း ဟိုဟာေပါေနာ္။ ဒီ အေပၚကို ေထာင္ပစ္ နည္းနည္း လုပ္လိုက္ရတယ္။ အဲ့မွာေတာ့ ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္ နည္းနည္းထိသြားလို႔ ဆံုးသြားတယ္။ ဟုတ္တယ္။ ဟုတ္တယ္။ ကေလးမေလး။"
ရခိုင္ေဒသ အေျခစိုက္ Malteser အပါအ၀င္ NGO တခ်ဳိ႕ဟာ မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္ေတြကို ဘက္လိုက္မႈ ရွိတယ္ဆိုျပီးေတ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က ထြက္ခြာေပးဖို႕ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဆင္တက္ေမာ္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္းက လူေတြနဲ႔ ေဒသခံ ရြာသားေတြအၾကား မႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလက ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡမွာ ဒဏ္ရာရခဲ့သူေတြကုိ ခြဲျခားဆက္ဆံဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဲန္ဂ်ီအုိေတြကုိ ေဒသခံေတြက ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့တဲ့အတြက္ အဲဒီေဒသက ထြက္ခြာသြားရတဲ့ အဲန္ဂ်ီအုိ ၃ ဖြဲ႔ထဲမွာ Malteserအဖြဲ႔လည္း ပါ၀င္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
