ျပီးခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္ တက္ေရာက္တဲ့ တ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မွဳ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္မွဳ ဆုိင္ရာ ညွိႏွိဳင္းအစည္းအေ၀း JICM ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အစည္းအေ၀းမွာ နဂိုက ရွမ္းလက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕နဲ႔ တပ္မေတာ္ ႏွစ္ဖက္ ညွိႏွိဳင္းမရ ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ရွမ္းလူမ်ိဳးအလိုက္ အမ်ိဳးသား အဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ၾကား၀င္ ညွိႏွိဳင္းမွဳနဲ႔ လင္းေခး ျမိဳ႕နယ္မွာ က်င္းပဖို႔ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ခု ရခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလလယ္ေရာက္ေတာ့ အဲဒီ သေဘာတူညီခ်က္အရ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္ RCSS/SSA အဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ျပီး ျမိဳ႕နယ္ တခ်ိဳ႕မွာ အၾကိဳႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ပါတယ္။ အားလံုးသိၾကျပီျဖစ္တဲ့ အတုိင္း ရွမ္းျပည္နယ္ ျမိဳ႕နယ္ တခ်ိဳ႕မွာ လုပ္တဲ့ အဲဒီ အၾကိဳႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို တပ္မေတာ္ဘက္က တိုက္ရိုက္ ၀င္ေရာက္တားျမစ္တာေတြ လုပ္ပါတယ္။ အခု အဲဒီ ျပသနာေတြ မေျပလည္ေသးပါဘူး။ လက္ရွိ တပ္မေတာ္ဘက္က လုပ္ကိုင္ေဆာင္ ရြက္မွဳေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေရွ႕အလားအလာ ဘယ္လို ျဖစ္ႏုိင္သလဲ ဆုိတာ ခုတစ္ပတ္ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါ့မယ္။
ျဖစ္စဥ္ အက်ဥ္းက ခုလိုပါ။ JICM သေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီဇင္ဘာ ၁၇ ရက္ေန႔က ပင္လံုမွာ အၾကိဳႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခု လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပရာကို တပ္မေတာ္က အင္အား ေလးငါးဆယ္ ေလာက္ အသံုးျပဳျပီး စည္းေ၀းပြဲ မလုပ္ဖို႔ ပိတ္ပင္တားျမစ္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲ မလုပ္ျဖစ္ပါဘူး။ အဲလို ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္တာကို တပ္မေတာ္ဘက္က တားျမစ္မွဳ ျဖစ္ျပီးေနာက္ ခရိုင္နဲ႔ ျမိဳ႕နယ္ အဆင့္ တာ၀န္ရိွသူေတြက ဒါဟာ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြ သေဘာတူ ညွိႏွိဳင္းျပီးမွ လုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ လုပ္ဖို႔ ခြင့္ျပဳေၾကာင္း၊ သူတုိ႔ အေနနဲ႔ ခြင့္ျပဳထားျပီးသား ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ဒါကို တပ္မေတာ္ဘက္က နားလည္မွဳ လြဲတာ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာ ခရိုင္၊ ျမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္ေန႔ ပင္လံုမွာ အၾကိဳႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ဖို႔ ဒုတိယ အၾကိမ္ ျပန္ ၾကိဳးစားၾကျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမွ်ာ္လင့္မထားပါပဲ တပ္မေတာ္ဘက္က ဒုတိယ အၾကိမ္ လာေရာက္ တားျမစ္ ပိတ္ပင္တာ ခံလိုက္ရျပန္ပါတယ္။ အဲဒီလို အၾကိဳႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ပိတ္ပင္ခံရပံု ဗီဒီယိုဖုိင္ေတြလည္း လူမွဳကြန္ယက္မွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာခဲ့လို႔ ျပည္တြင္းျပည္ပ အားလံုး သိၾကရတဲ့ အေျခအေန ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။
ဗီဒီယိုဖုိင္မွာ ျမင္ရတာေတြက အၾကိဳႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္မယ့္သူေတြက လာျပီးတားတဲ့ တပ္မေတာ္ အရာရွိကို ဒီေဆြးေႏြးပြဲ ဘယ္လို ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြကပါ ခြင့္ျပဳထားတဲ့အေၾကာင္း စတာေတြ ရွင္းျပၾကပါတယ္။ လာေရာက္တားျမစ္တဲ့ တပ္မေတာ္ အရာရွိကေတာ့ အထက္ အမိန္႔အရ ဆုိတာကလြဲျပီး ဘာမွ ျပန္ရွင္းျပႏုိင္တာ မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ရွမ္းလူမ်ိဳးအလုိက္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲၾကီး အတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္တဲ့ အၾကိဳေဆြးေႏြးပြဲေတြထဲက တာခ်ီလိတ္၊ လားရွိဳးနဲ႔ နမ့္ဆန္ ျမိဳ႕နယ္ေတြမွာ လုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြလည္း ပင္လံုမွာ နည္းတူ တပ္မေတာ္ရဲ႕ တားျမစ္တာ ခံၾကရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ရွမ္းလူမ်ိဳးအလိုက္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲၾကီး ဆုိတာဟာ အလြန္ၾကီးက်ယ္တဲ့ ပြဲၾကီးပါ။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းမွာ က်င္းပမယ္လို႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ညီလာခံၾကီးမွာ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားျပဳျပီး တင္သြင္းမယ့္ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ သေဘာထားအတြက္ က်င္းပတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီးပါ။ ဒီလို ေဆြးေႏြးပြဲၾကီးအတြက္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ တကယ့္ အသံ စံုစံုလင္လင္ ပါရေလေအာင္ အၾကိဳေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ရတာကလည္း ဓမၼတာပါပဲ။ ဒါကို တပ္မေတာ္ဘက္က ဘာေၾကာင့္၊ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လာျပီးတားျမစ္ရတာလဲ ဆိုတာကလည္း စဥ္းစားရ ခက္ပါတယ္။
အဲဒီ ျပသနာအေပၚလက္ရွိ ျပည္သူေတြ ေ၀ဖန္ေနၾကတာက လင္းေခး၊ တာခ်ီလိတ္၊ လားရွိဳးနဲ႔နမ့္ဆန္ ျမိဳ႕ေတြဟာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကျငာထားတဲ့၊ တပ္မေတာ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမိဳ႕ေတြ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီျမိဳ႕ေတြမွာ လူထုစည္းေ၀းပြဲ၊ စုေ၀းပြဲ၊ ဆႏၵျပပြဲ၊ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခုခုလုပ္တာဟာ ဥပေဒနဲ႔ မညီဘူး၊ ခြင့္မျပဳႏိုင္ဘူးဆုိရင္ တားျမစ္ရမွာ အေရးယူ ကိုင္တြယ္ရမွာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းနဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ တာ၀န္ပဲ ျဖစ္တယ္၊ တကယ္လို႔ တပ္မေတာ္ဘက္က တားျမစ္ေစခ်င္တယ္ ဆိုရင္လည္း သက္ဆုိင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကို အေၾကာင္းၾကားသင့္တယ္ ဆိုျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအတြက္လည္း မခက္ခဲပါဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ခန္႔အပ္ထားတဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးပါ။ အခု ရွမ္းျပည္နယ္ ပင္လံုက ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အၾကိဳႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို တပ္မေတာ္ဘက္က လက္နက္အျပည့္အစံုနဲ႔ သြားျပီး တားျမစ္တာကေတာ့ အေတာ္ေလးကို အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေစပါတယ္။ အျခားတစ္ဖက္က ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျပီး ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံကို အသြင္ကူးေျပာင္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံပါ၊ တပ္မေတာ္ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ပါ၀င္ေနပါတယ္ ဆိုျပီး ေျပာဆုိေနတဲ့ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး မင္းေအာင္လွိဳင္ရဲ႕ ေျပာစကားနဲ႔လည္း ေျဖာင့္ေျဖာင့္ၾကီး ဆန္႔က်င္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္။
တပ္မေတာ္ရဲ႕ အဲဒီ လုပ္ရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး တုိက္ရုိက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ ရွိေစတာက NCA လက္မွတ္္ေရးထိုးထားတဲ့ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အေပၚမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ ဒုတိယအၾကိမ္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံမွာကတည္းက အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တပ္မေတာ္ဘက္ကို တန္းတူရည္တူ ညွိႏွိဳင္းလိုစိတ္ နည္းတယ္ ဆုိျပီး ေ၀ဖန္မွဳေတြ ရွိေနျပီးသားပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္တယ္ ဆိုတာဟာ အျပန္အလွန္ စိတ္လက္ရွည္ရွည္နဲ႔ ေဆြးေႏြး၊ သေဘာတူညီခ်က္ရေအာင္ ညွိႏွိဳင္းရတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္ ဆိုျပီး ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ အခု ျမိဳ႕ေပၚႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပတာကို တပ္မေတာ္ဘက္က ၀င္ေရာက္တားျမစ္လိုက္တာကို ဘယ္ အဖြဲ႕အစည္းကမွ အေကာင္းျမင့္မယ့္ ပံုေတာ့ မရွိပါ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ထိုးမယ္လို႔ တာစူေနတဲ့ မြန္ျပည္သစ္ ပါတီ၊ ကရင္နီ လက္နက္ကိုင္ KNPP နဲ႔ UNFC အဖြဲ႕၀င္ေတြပါ။ သူတို႔ေတြ NCA စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးလာေရး လက္ရွိ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲက တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္က အေထာက္အကူ မျဖစ္မွာ ေသျခာပါတယ္။ အလားတူပါပဲ။ တပ္ေပါင္းစုဖြဲ႕ျပီး တပ္ေပါင္းစုနဲ႔ပဲ ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုတဲ့ ၀တပ္ဖြဲ႕၊ KIA ကခ်င္လက္နက္ကိုင္ နဲ႔ အျခား တပ္ဖြဲ႕ေတြကလည္း တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခု လုပ္ရပ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကမွာ အေသအျခာပါ။ ဒီ လုပ္ရပ္ဟာ အဲဒီ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တကယ္လိုလားပါတယ္၊ တိုင္းရင္းသား တန္းတူညီမွ်ေရးကို လိုလားပါတယ္ ဆိုတာ ယံုၾကည္ဖို႔ ခက္ခဲေစပါလိမ့္မယ္။
လက္ရွိ တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ဟာ အဲဒီ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ သံသယျဖစ္မွဳကို ခံရပါလိမ့္မယ္။ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြဟာ အျခားေသာ ဗမာ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားအားလံုးနည္းတူ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ေနခဲ့ရသူေတြျဖစ္ျပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ ဆုိးရြားရက္စက္မွဳဒါဏ္ကို ခံခဲ့ရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ဟာ သူတုိ႔ေတြအေနနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ တကယ္ပဲ ကုန္ဆံုးသြားျပီလား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တကယ္ပဲ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္မွာလား ဆိုတာ ယံုမွားသံသ ျဖစ္ေနၾကမွာ ေသျခာပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
