ထိုင္းနဲ႔ ကေမၻာဒီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ရၿပီး နာရီအနည္းငယ္ အၾကာမွာပဲ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျပန္စခဲ့ျပန္ပါၿပီ။ အခု ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံက ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုးကို အဆိုျပဳလႊာတေစာင္ တင္သြင္းၿပီး နယ္စပ္ေဒသမွာ ရွိေနတဲ့ ေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း ပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုးရဲ႕ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျပန္ၿပီး သံုးသပ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္တဲ့ အေၾကာင္း ဘန္ေကာက္မွာရွိေနတဲ့ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ Ron Corben က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
၁၁ ရာစုေခတ္က ေရွးေဟာင္း ဘုရားေက်ာင္းကို ကေမၻာဒီးယား ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳထားတာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ရွိခဲ့ပါၿပီ။ အခု ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျပန္ၿပီး ရွင္းလင္းဖြင့္ဆိုေပးဖို႔ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံျခားေရးရာ ေျပာခြင့္ရ မစၥတာ Koy Kuong က ေသာၾကာေန႔က ခမာဘာသာနဲ႔ အခုလို ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
“ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ေျမပံုကိုအေျခခံၿပီး ပရ၀ိဟာရ ဘုရားေက်ာင္းကို ကေမၻာဒီးယား ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စီရင္ခ်က္ ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုးက ျပန္ၿပီး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆို ေပးဖို႔ ကေမၻာဒီးယား အစိုးရအေနနဲ႔ ဆႏၵရွိတယ္။” - လို႔ သူက ေျပာသြားတာပါ။
ဒီ ပရ၀ိဟာရ ဘုရားေက်ာင္း ပတ္၀န္းက်င္တ၀ုိက္ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာလည္း ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆက္ၿပီး ျငင္းခုန္လာခဲ့ၾကတာပါ။ ဘုရားေက်ာင္းအေနအထားက ထိုင္းဘက္နဲ႔ ပိုၿပီးနီးကပ္ေနတဲ့အတြက္ ပိုနီးတဲ့သူကသာ ပိုင္ရွင္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ၾကာသပေတးေန႔ကမွ တပတ္ၾကာ အပစ္ရပ္စဲေရး ရည္ရြယ္တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ ရႏုိင္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ ရၿပီးတဲ့ေနာက္ နာရီပိုင္းအၾကာမွာပဲ ျပန္စေနတဲ့ တုိက္ပဲြေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တဘက္နဲ႔တဘက္ အျပန္အလွန္ အျပစ္ပံုခ်ေနၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔ကစၿပီး ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ တုိက္ပဲြေတြအတြင္း အနည္းဆံုး ၁၆ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ အရပ္သားေတြလည္း ေနရပ္ကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနၾကရတာပါ။
အခု ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပဲြဟာ ကေမၻာဒီးယားဘက္က ႏိုင္ငံတကာတရား႐ံုးကို အယူခံလႊာတင္ေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္နဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိေနတယ္လို႔ ထုိင္း အစိုးရက ယူဆပါတယ္။ ထိုင္း ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရ Thani Thongphakdi က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ျဖစ္ရပ္ေတြကို တခုခ်င္း ေသေသခ်ာခ်ာ ဆက္စပ္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ ႐ုပ္လံုးေပၚလာပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုးမွာ အဆိုတင္သြင္းဖို႔ ပိုင္ဆိုင္မႈ အတည္ျပဳခ်က္ ရယူဖို႔အတြက္ ကေမၻာဒီးယားဘက္က ဒီ နယ္စပ္ပဋိပကၡေတြကို အစပ်ဳိး အကြက္ခ် ပံုေဖာ္လာေနခဲ့တာ ဆိုတာပါပဲ။”
ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာရွိေနတဲ့ ေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း ပရ၀ိဟာရကို ကမၻာ့ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္တဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကစၿပီး ထိုင္းနဲ႔ ကေမၻာဒီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာ တိုက္ပဲြေတြ ႀကိဳးၾကား ႀကိဳးၾကား ျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက နယ္စပ္ေဒသမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ စစ္တပ္ေတြကလည္း လံုၿခံဳေရးကို ပိုၿပီး တင္းက်ပ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတိုက္ခုိက္မႈကို ဘယ္ဘက္ကစသလဲဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ေဒသတြင္း ေလ့လာ သူေတြကေတာ့ ႏွစ္ဘက္လံုးက ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ အျငင္းပြားမႈကို ေျဖရွင္းရာမွာ ခက္ခဲ႐ႈပ္ေထြးေအာင္ လုပ္ေနၾကတယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္ (Hun Sen) က သူ႔ႏိုင္ငံထက္ ပိုၿပီး နယ္ေျမက်ယ္၀န္းတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံနဲ႔ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ဆက္ဆံတဲ့အတြက္ သူ႔အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ရေနႏိုင္ေၾကာင္းနဲ႔ ဒီႏွစ္ထဲ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သူ႔ရဲ႕ မိတ္ေဆြ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တက္ဆင္ ရွီန၀ပ္ ျပန္ၿပီး ၀င္အေရြးခံရၿပီး အာဏာျပန္ရလာဖို႔ ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္လို႔ ကေမၻာဒီးယား ေလ့လာသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
တဘက္မွာလည္း အင္အားေတာင့္တင္းတဲ့ ထုိင္းစစ္ရဲ႕ တပ္မႉးေတြက ဒီ နယ္စပ္ ပဋိပကၡေတြကို အေျခခံၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြကို ပယ္ဖ်က္ေကာင္း ပယ္ဖ်က္ပစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ေနာက္ၿပီး အစိုးရသစ္က အႀကီးတန္း ရာထူးေတြကို အေျပာင္းအလဲေတြလည္း လုပ္ေကာင္းလုပ္ႏုိင္တယ္လို႔လည္း ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွအသင္း အာဆီယံအဖဲြ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြၾကားမွာျဖစ္ေနတဲ့ ဒီ နယ္စပ္ျပႆနာဟာ ေနာက္လထဲ က်င္းပမယ့္ အာဆီယေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အစည္းအေ၀းမွာ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ တကယ္လို႔ အေျခအေန ေပးခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီအစည္းအေ၀းမွာ ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီဆစ္ ၀ိခ်ာခ်ီ၀နဲ႔ ကေမၻာဒီးယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္တို႔က ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးသြားဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္က ေျပာပါတယ္။
