အသက္ (၁၈)ႏွစ္ေအာက္ ကေလးစစ္သားေတြအျဖစ္ စုေဆာင္းခံထားရသူ လူငယ္(၃၂)ဦးကို ျမန္မာတပ္မေတာ္ကေန မတ္လ (၃၁)ရက္ေန႔က ႏႈတ္ထြက္ခြင့္ျပဳလိုက္တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြဘက္က ႀကိဳဆိုလိုက္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ဖိအားေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္အေနနဲ႔ ၂၀၁၂ခုႏွစ္ကစၿပီး အခုခ်ိန္ထိ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ရတဲ့ ကေလးစစ္သားေပါင္း ၉၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနၿပီး သူတို႔ဘ၀ေတြ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး ႏိုင္ငံေတာ္ဘက္က ဘယ္ေလာက္အထိ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေနသလဲဆိုတာကို လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြက ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကပါတယ္။
မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္ၿပီးတင္ဆက္မွာပါ။
တနဂၤေႏြေန႔က ကေလးစစ္သားအျဖစ္ကေန လြတ္ေျမာက္လာသူေတြထဲမွာ ကေလးသူငယ္ (၇)ဦးနဲ႔ လူငယ္ (၂၅)ဦးပါ၀င္ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇြန္လက စတင္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ ကုလသမဂၢတို႔ ပူးတဲြလုပ္ငန္းစဥ္ (Joint Action Plan) သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးေနာက္ပိုင္း ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့ ကေလးစစ္သားေပါင္း (၉၅၆) ဦးရွိသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း မတ္လ (၃၁)ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အခုလို အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြကို တပ္မေတာ္ထဲမွာ စစ္မႈထမ္းေစတာကေန တားဆီးရပ္တန္႔ေစေရး အစိုးရရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္မႈ အားရဖြယ္ေနာက္ထပ္ ေျခလွမ္းတခုအျဖစ္ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢဌာေနညွဳိႏႈိင္းေရးမွဴး (ယာယီ) Knut Ostby ကလည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ကုလသမဂၢနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရၾကား ၂၀၁၂ခုနွစ္မွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမတိုင္ခင္ကတည္းက ILO ႏိုင္ငံတကာအလုပ္သမားမ်ားအဖဲြ႕ခ်ဳပ္နဲ႕ အျခားလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြ အေနနဲ႕ ျမန္မာစစ္တပ္အတြင္း ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းမႈ ဆိုးရြားေနတဲ့အေျခအေနကို ႏိုင္ငံတကာသိေအာင္ အစီရင္တင္ျပႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္အေနနဲ႕ ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းမႈကို ဖံုးမထားႏိုင္ေတာ့ပဲ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းလာရတဲ့ အဆင့္ေရာက္လာခဲ့ေၾကာင္း ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ အာရွလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တာ၀န္ခံ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။ ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာတပ္မေတာ္အတြင္းမွာလည္း တာ၀န္ရွိသူတခ်ဳိ႕ကို အေရးယူအျပစ္ေပးတာေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ကေလးစစ္သားအေရအတြက္ သိသိသာသာက်ဆင္းမႈေတြရွိခဲ့ေၾကာင္း ဦးမင္းလြင္ဦးက ဆိုပါတယ္။
ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းကလည္း အရင္က စစ္တပ္အတြင္းက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ တေယာက္ထြက္ခ်င္ရင္ တေယာက္အစားရွာဆိုတဲ့ စနစ္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးမင္းလြင္ဦးကေျပာပါတယ္။
“ပထမတုန္းက တပ္မေတာ္မွာ ကေလးစစ္သားမရွိပါဘူးလို႔ ျငင္းတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ၁၀၀ လႊတ္တယ္၊ ၂၀၀ လႊတ္တယ္၊ ၃၀၀ လႊတ္တယ္ အၾကိမ္ႀကိမ္ခြဲၿပီးေတာ့ လႊတ္ရတာေပါ့။ အခုဆိုရင္ ၁၀၀၀ နီးပါးေတာင္ရွိလာၿပီျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီကေလးေတြက ဘယ္ကေရာက္လာသလဲဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႕ေတြက်ေတာ့လည္း တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ စစ္ျဖစ္တဲ့အခါမွာ မိဘႏွစ္ပါးက တိုက္ပြဲေတြမွာက်သြားတယ္ အဲဒီကေလးေတြ က်န္ေနတယ္။ အဲဒီကေလးေတြကို တပ္မေတာ္က ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ထားတယ္။ အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ ကေလးေတြ အသက္ႀကီးလာေတာ့ ကေလးေတြ ကိုယ္တိုင္က စစ္ထဲမွာ မေနႏိုင္ဘူး၊ စစ္ထဲမ၀င္ခ်င္ဘူးလို႔ဆိုတဲ့အခါမွာ အခုလို ထြက္ခြင့္ေပးရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္လာတာရွိတယ္။”
ကေလးစစ္သားေတြအတြက္ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးမယ့္ သူမရွိတဲ့အျပင္ စစ္တပ္က ဆိုးဆိုးရြားရြားခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း ဦးမင္းလြင္ဦးက အခုလိုေထာက္ျပပါတယ္။
“ဘယ္ေလာက္ခံခဲ့ရသလဲဆိုရင္ ကေလးေတြကို စစ္သင္တန္း တက္ခိုင္းမယ္။ တက္ခိုင္းတဲ့အခါမွာ ရိုက္နက္ညွဥ္းပမ္းမႈေတြရွိမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အရြယ္နဲ႔ မမွ်တဲ့အလုပ္ေတြကို ခိုင္းေစျခင္းခံရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အတန္ပညာသင္ၾကားခြင့္ အထိုက္အေလ်ာက္ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မရဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရတယ္။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အရာရွိေတြအိမ္မွာ လက္တိုလက္ေတာင္း မီးဖိုေခ်ာင္ ၀င္ၿပီး ထမင္းခ်က္ ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပန္းပင္ေရေလာင္း စတာေတြ လုပ္ရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ထည့္သြင္းအသံုးခ်တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္။”
အခုလို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြ ရရွိခဲ့ၾကတဲ့ ကေလးစစ္သားေတြ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အခါ သူတို႔ဘ၀ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ အစိုးရဘက္က ေစတနာမွန္မွန္နဲ႕ ဘယ္ေလာက္အထိ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးမွာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ရွိေနေၾကာင္း ဦးမင္းလြင္ဦးကေျပာပါတယ္။
“ သူတို႔က တပ္မေတာ္အတြင္းမွာ တေသြး၊တသံ၊ တမိန္႔ နဲ႔ ေနလာရတယ္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စိတ္မထင္ရင္ မထင္သလို ရုိက္နက္ခံရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကေလးေတြ စိတ္မွာ အနာတရျဖစ္လာတာေတြကို ကုစားေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ေတြလိုတယ္။ လူမႈ၀န္ထမ္းကေတာ့ ဒီကိစၥေတြကို စီမံေဆာင္ရြက္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြလား ဒါမွမဟုတ္ ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈေတြကို ဘယ္ေလာက္အထိေပးမွာလဲ၊ ေနာက္ၿပီး အဲလိုကုသေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကေလးေတြစား၀တ္ေနေရးနဲ႔ ေနေရးထိုင္ေရးေတြကို ဘယ္လိုစီစဥ္ေပးမွာလဲ ဆိုတာေတြက အမ်ားႀကီး စဥ္းစားစရာျဖစ္တာေပါ့ေနာ္။”
ကေလးစစ္သားေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြ ျပန္လည္ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ဖို႔ NLD အစိုးရရဲ႕ လူမႈ၀န္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနဘက္က တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဦးမင္းလြင္ဦးက ဆိုပါတယ္။
မတ္လ (၃၁)ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးနဲ႕ အစီရင္ခံတင္ျပေရး လုပ္ငန္းအဖဲြ႔ (CTFMR) ေၾကညာခ်က္မွာေတာ့- အခုလို ျမန္မာတပ္မေတာ္ဘက္က ကေလးစစ္သားေတြကို စိစစ္ျပန္လႊတ္ေပးတာဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္နဲ႕ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡအတြင္းမွာ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးမွာ အေရးပါေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
CTFMR ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ငန္းစဥ္ကေတာ့ တပ္မေတာ္နဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုေတြအေနနဲ႕ ပဋိပကၡအတြင္း ကေလးသူငယ္ေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ႀကီးမားတဲ့ ျပစ္မႈခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ သက္ေသအေထာက္အထားေတြကို မွတ္တမ္းတင္ျပဳစု၊ စစ္ေဆးအတည္ျပဳၿပီး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံတင္ျပရတာျဖစ္ပါတယ္။ CTFMR အေနနဲ႕ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို တင္ျပတဲ့ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အဓိကခ်ဳိးေဖာက္မႈ ၆ ခုကေတာ့ - ကေလးေတြကို ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္၊ သတ္ျဖတ္တာ၊ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းေတြအေနနဲ႕ ကေလးသူငယ္ေတြကို တပ္သားအျဖစ္ ေခၚယူစုေဆာင္တာ၊ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႕ ေဆးရံုေတြကို တိုက္ခိုက္တာ၊ ကေလးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္တာ၊ ျပန္ေပးစဲြတာနဲ႕ ကေလးေတြအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေတြမေရာက္ရွိေအာင္ တားဆီးတာ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အစီရင္ခံစာမွာေဖၚျပထားတဲ့ လက္ရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြဘက္က ကေလးစစ္သားအျဖစ္အသံုးျပဳေနတယ္ဆိုတဲ့ အဖဲြ႕ေတြကေတာ့- ကခ်င္ KIA၊ ကရင္ DKBA ၊ KNLA၊ KNLA-PC၊ ကရင္နီတပ္ဖဲြ႕၊ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းတပ္ဖဲြ႕၊ ၀ UWSA တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
