စစ္အစုိးရေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး အထီးက်န္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မၾကာေသးခင္ ႏွစ္ေတြအတြင္း အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံတကာက ခရီးသြားေတြလည္း အသြားအလာေတြ ပုိမ်ားလာေနပါတယ္။ သဘာ၀အလွနဲ႔ ေတာေတာင္ေရေျမေတြကုိ စိတ္၀င္စားတဲ့ ခရီးသြားေတြၾကားမွာ ဆုိရင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းက ၿမိတ္ကၽြန္းစုက အထူးသျဖင့္ ေရပမ္းစားလာေနတာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတာနဲ႔အမွ် ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လူမႈဘ၀ေတြအေပၚ ႐ုိက္ခတ္လာမွာကုိ စုိးရိမ္မကင္းစရာေတြလည္း ရွိေနတဲ့အေၾကာင္းကုိေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး ကတင္ျပထားပါတယ္။
ပုိ႔စကဒ္ ဓာတ္ပုံေတြထဲကလုိ သဘာ၀အလွအပမ်ဳိး ႏုိင္ငံျခားသားေတြ အျပင္မွာ ရွားရွားပါးပါး ေတြ႔ႏုိင္တဲ့ ေနရာတခုကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေတာင္ပုိင္း ကပၸလီပင္လယ္ျပင္ထဲက မုိင္ေပါင္း ၂၅၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုပါ။ လတ္ဆတ္တဲ့ေလနဲ႔ သန္႔ရွင္းတဲ့ ကမ္းေျခေတြ သာမက ဘာဆုိဘာမွ မရွိပဲ သဘာ၀အ႐ုိင္းအတုိင္း ရွိေနတာကလည္း ႏုိင္ငံတကာက ခရီးသြားေတြကုိ ဆဲြေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လတ္တေလာ ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြကုိ ေရာက္လာၾကတဲ့ ကမာၻလွည့္ခရီးသြား အမ်ားစုကေတာ့ စက္ေလွေတြ၊ အေပ်ာ္စီး ရြက္သေဘၤာေတြ ငွားရမ္းၿပီး လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံ ဟမ္းဘတ္ခ္ၿမိဳ႕က ကမာၻလွည့္ ခရီးသြား Christoph Schwanitz ကေတာ့ မႀကံဳဖူးေလာက္ေအာင္ သာယာလွပတဲ့ သဘာ၀ အေတြ႔အႀကံဳလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အေျခခံအေဆာက္အအုံတုိ႔၊ လမ္းတုိ႔၊ အိမ္တုိ႔ ဘာဆုိဘာမွ မရွိပါဘူး။ Shangri-la လုိ အဆက္ျပတ္ေနတဲ့ ကမာၻတခုလုိမ်ဳိးပါ။ က်ေနာ္နဲ႔ တျခားလူေတြအားလုံး ဒါမ်ဳိးအရင္က တခါမွ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ အတြက္ေတာ့ အံ့မခန္းေလာက္ေအာင္ပါပဲ။”
ကၽြန္းေပါင္း ၈၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုမွာ ဟုိတယ္ဆုိလုိ႔ ခက္ရင္းခြကၽြန္းေပၚက Myanmar Andaman Resort တခုပဲရွိပါတယ္။ ၿမိတ္ကၽြန္းစုဟာ ခရီးသြားေတြ ေျခမ႐ႈပ္လွေသးတဲ့ ေနရာတခု ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္လည္း ကေနဒါႏုိင္ငံ Vancouver ၿမိဳ႕က Margaret Moreau နဲ႔ Manfred Kuchenmuller တုိ႔လုိ သဘာ၀အလွ စစ္စစ္ကုိ ႏွစ္သက္တဲ့ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြားေတြအတြက္ သေဘာက်စရာ ျဖစ္ေနရပါတယ္။
“က်မတုိ႔ကေတာ့ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အသြားအလာလည္းနည္း၊ ခရီးသြားေတြလည္း သိပ္မရွိတဲ့ ေနရာမ်ဳိးကုိပဲ လာလည္ခ်င္ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ ေရငုပ္တာ၊ ေရေအာက္မွာ အလွၾကည့္တာေတြ တပုံႀကီးရွိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း လူေတြသြားလာေနၾကတာက ႏွစ္ ၃-၄၀ေလာက္ ရွိပါၿပီ၊ ပါတီေတြ၊ ဘီယာ၀ုိင္းေတြနဲ႔ ဆုိေတာ့လည္း က်မတုိ႔ကေတာ့ သဘာ၀စစ္စစ္ကုိပဲ ၾကည့္ခ်င္တာေပါ့။”
“ပုိၿပီးလတ္ဆတ္ပါတယ္။ လူေတြလည္း ဒါမ်ဳိးပဲ ရွာၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီလုိလူေတြအတြက္ေတာ့ ဒီေနရာဟာ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ အတုိင္းေတြ႔ရမွာပါ။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာ ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြ အားလုံးကုိ လည္ပတ္တဲ့ ခရီးသြား အေရအတြက္ဟာ ၂ ေထာင္သာ ရွိခဲ့တဲ့အတြက္လည္း ကၽြန္းတကၽြန္းကုိ ခရီးသြား ၃ ေယာက္ေတာင္ မျပည့္တဲ့ အေရအတြက္ပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီအေျခအေနေတြ ေျပာင္းလဲလာမယ့္ အလားအလာေတြကုိလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရပါၿပီ။ စကၤာပူအေျခစိုက္ Zochwell ကုမၸဏီကေတာ့ ကမာၻလွည့္ခရီးသြားေတြ စိတ္၀င္စားၾကတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံက ကၽြန္းစုေတြလုိ တင္စားၿပီး ဒုတိယ ဖူးခက္လုိ႔ အမည္ေပးထားတဲ့ စီမံကိန္းတခုကုိ ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြမွာ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနတာပါ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကမယ့္ သူေတြကုိ ျပသခဲ့တဲ့ ဗြီဒီယုိမွာေတာ့ ဆလုံကၽြန္းေပၚမွာ တည္ေဆာက္မယ့္ ကမ္းေျခအပမ္းေျဖရိပ္သာ၊ ၾကယ္ငါးပြင့္ ဟုိတယ္၊ အိမ္ခန္းတဲြေတြ သာမက နာမည္ေက်ာ္ အေမရိကန္ Golf ခ်န္ပီယံ Jack Nicklaus ကုိယ္တုိင္ ဒီဇုိင္းပုံစံထုတ္ထားတဲ့ ေဂါက္ကြင္းတကြင္း၊ ကာဆီႏုိေလာင္းကစား႐ုံလည္း ပါ၀င္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဆလုံကၽြန္းက စီမံကိန္းမစခင္မွာပဲ ၿမိတ္ကၽြန္းစုထဲက ျခင္ကုိက္ကၽြန္းမွာေတာ့ လုပ္ငန္းေတြ အစပ်ဳိးေနပါၿပီ။ ျမန္မာျပည္မွာ အခ်မ္းသာဆုံးနဲ႔ အဆက္အသြယ္ အေကာင္းဆုံး စီးပြားေရးသမား တေယာက္အျဖစ္ အမ်ားက ယူဆထားၾကတဲ့ ဦးေတဇက ကၽြန္းကုိငွားရမ္းထားၿပီး ဆိပ္ခံတခု၊ အပမ္းေျဖဟုိတယ္တခုနဲ႔ ကမ္းေျခမွာလည္း အနည္းဆုံး အိမ္ ၉ လုံး အပါအ၀င္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ စတင္ေနတာပါ။ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုမွာ ေလာေလာဆယ္ လုပ္ငန္းလုပ္ခြင့္ ၁၂ ခု ခ်ထားေပးၿပီး၊ ေနာက္ထပ္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ေပးဖုိ႔လည္း စဥ္းစားေနပါတယ္။ စီးပြားေရးသမားေတြ မ်က္ေစ့က်လာေနတာနဲ႔အမွ် ဖြ႔ံၿဖိဳးမယ့္ အလားအလာေတြ ေတြ႔ျမင္ေနရတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုမွာ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လူေနမႈဘ၀ေတြအေပၚ အက်ဳိးဆက္ေတြ ႐ုိက္ခတ္လာေလမလား ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြလည္း ရွိေနတာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူတဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ႏုိင္ဦးကေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ဆုိးက်ဳိးေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြအေၾကာင္း ေျပာမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ဒီေနရာဟာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုံး၀ မေရာက္ေသးတဲ့ ေနရာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီေနရာမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ မထိခုိက္ေအာင္လည္း လုပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ မထိခုိက္ေအာင္ အဓိက အာ႐ုံစုိက္ေနပါတယ္။”
တကယ္ေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေတြ ၀င္ေရာက္မလာခင္မွာကုိပဲ ၿမိတ္ကၽြန္းစုရဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဟာ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရတာပါ။ ငါးခုိးဖမ္းတာ၊ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ဒုိင္းနမုိက္ေတြနဲ႔ ငါးဖမ္းမႈေတြေၾကာင့္ ေရေအာက္က သႏာၱေက်ာက္တန္းေတြ ထိခုိက္ပ်က္စီးတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ အီတလီႏုိင္ငံက အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ OIKOS ကေတာ့ ေရရွည္ခံမယ့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေတြနဲ႔ အေျခအေနေတြကုိ ထိန္းႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတာပါ။
လမ္းပိကၽြန္းမွာ အေျခစုိက္ထားတဲ့ OIKOS ရဲ႕ စီမံကိန္းမန္ေနဂ်ာ Julia Tedesco ကေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိႏွင့္ၿပီးသား အေျခအေနမွာ ေနာက္ထပ္ ၀င္လာမယ့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ပုိဆုိးမလာဖုိ႔ လုိတယ္္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ခရီးသြားလုပ္ငန္း ႐ႈေဒါင့္က ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အင္မတန္မွ သိမ္ေမြ႔တဲ့ အခုိက္အတန္႔တခု၊ ေရရွည္ခံမယ့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈေတြအတြက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ့္ အခုိက္အတန္႔ တခုလုိ႔ပဲ ဆုိၾကပါစုိ႔။ သိမ္ေမြ႔တဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အခုိက္အတန္႔မွာ အလားအလာေကာင္းေတြ ရွိေနေပမဲ့ စိမ္ေခၚမႈေတြကလည္း ရွိေနတာပါ။”
ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြကေန ခ်က္ျခင္းလက္ငင္း ႐ုိက္ခတ္ေကာင္း ႐ုိက္ခတ္လာႏုိင္တာကေတာ့ ရာစုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိလာခဲ့တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာေတြပါ။ ပင္လယ္ေပ်ာ္ ဂ်စ္ပစီေတြလုိ႔ ႏုိင္ငံျခားသားေတြက သိၾကတဲ့ ဆလုံတုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လူေနမႈ ဘ၀ေတြဟာ ဆုိရင္လည္း အာဏာပုိင္ေတြက ဖယ္ရွားခုိင္းတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း အလုပ္အကုိင္ရႏုိင္ဖုိ႔ တျခားကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ၾကရတာေတြေၾကာင့္ တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကြယ္ လာေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿမိတ္ကၽြန္းစုက ဆလုံေတြၾကားမွာ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ေနလာခဲ့တဲ့ မြန္တုိင္းရင္းသား ကုိေအာင္ဆန္း ကေတာ့ အစဥ္အလာ လုပ္ငန္းကလဲြလုိ႔ တျခားလည္း မလုပ္တတ္ေတာ့ဖူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဆလုံေတြက သူတုိ႔ ဒီကၽြမ္းက်င္တဲ့အလုပ္ ကင္းမြန္လုပ္ငန္းေလာက္ပဲ သူတုိ႔လုပ္တယ္။ တျခားလုပ္ငန္းလည္း မတတ္ဘူး၊ အဲလုိမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ကင္းမြန္ မကုိက္လုိ႔ရွိရင္လည္း ေမွ်ာ့လုပ္ငန္းလုပ္မယ္။ ေမွ်ာ့မရွိဘူးဆုိရင္လည္း ကင္းမြန္မွ်ားမယ္။ အဲဒီေလာက္ပဲရွိမယ္။ တျခားလုပ္ငန္းလည္း သူတုိ႔ကနားမလည္၊ သြားလည္း မသြားတတ္ၾကပါဘူး။”
ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲ တုိင္းျပည္ေတြမွာ မၾကာခန ျဖစ္ေလ့ရွိတတ္တဲ့အတုိင္း စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြေနာက္ကုိ လုိက္ရာက ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ဳိးေတြ ႀကံဳရမွာကုိ စိတ္မေအး ျဖစ္ေနၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ေရွာင္လဲြလုိ႔ မရႏုိင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ေပၚေပါက္လာေနတာနဲ႔အမွ် သာယာလွပတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုအျဖစ္ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္း သြားႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ စီးပြားေရး အက်ဳိးအျမတ္ေတြၾကားမွာ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ စီမံႏုိင္ဖုိ႔ကေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚမႈတခုလုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားလုိက္ပါရေစ။
ပုိ႔စကဒ္ ဓာတ္ပုံေတြထဲကလုိ သဘာ၀အလွအပမ်ဳိး ႏုိင္ငံျခားသားေတြ အျပင္မွာ ရွားရွားပါးပါး ေတြ႔ႏုိင္တဲ့ ေနရာတခုကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေတာင္ပုိင္း ကပၸလီပင္လယ္ျပင္ထဲက မုိင္ေပါင္း ၂၅၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုပါ။ လတ္ဆတ္တဲ့ေလနဲ႔ သန္႔ရွင္းတဲ့ ကမ္းေျခေတြ သာမက ဘာဆုိဘာမွ မရွိပဲ သဘာ၀အ႐ုိင္းအတုိင္း ရွိေနတာကလည္း ႏုိင္ငံတကာက ခရီးသြားေတြကုိ ဆဲြေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လတ္တေလာ ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြကုိ ေရာက္လာၾကတဲ့ ကမာၻလွည့္ခရီးသြား အမ်ားစုကေတာ့ စက္ေလွေတြ၊ အေပ်ာ္စီး ရြက္သေဘၤာေတြ ငွားရမ္းၿပီး လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံ ဟမ္းဘတ္ခ္ၿမိဳ႕က ကမာၻလွည့္ ခရီးသြား Christoph Schwanitz ကေတာ့ မႀကံဳဖူးေလာက္ေအာင္ သာယာလွပတဲ့ သဘာ၀ အေတြ႔အႀကံဳလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အေျခခံအေဆာက္အအုံတုိ႔၊ လမ္းတုိ႔၊ အိမ္တုိ႔ ဘာဆုိဘာမွ မရွိပါဘူး။ Shangri-la လုိ အဆက္ျပတ္ေနတဲ့ ကမာၻတခုလုိမ်ဳိးပါ။ က်ေနာ္နဲ႔ တျခားလူေတြအားလုံး ဒါမ်ဳိးအရင္က တခါမွ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ အတြက္ေတာ့ အံ့မခန္းေလာက္ေအာင္ပါပဲ။”
ကၽြန္းေပါင္း ၈၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုမွာ ဟုိတယ္ဆုိလုိ႔ ခက္ရင္းခြကၽြန္းေပၚက Myanmar Andaman Resort တခုပဲရွိပါတယ္။ ၿမိတ္ကၽြန္းစုဟာ ခရီးသြားေတြ ေျခမ႐ႈပ္လွေသးတဲ့ ေနရာတခု ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္လည္း ကေနဒါႏုိင္ငံ Vancouver ၿမိဳ႕က Margaret Moreau နဲ႔ Manfred Kuchenmuller တုိ႔လုိ သဘာ၀အလွ စစ္စစ္ကုိ ႏွစ္သက္တဲ့ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြားေတြအတြက္ သေဘာက်စရာ ျဖစ္ေနရပါတယ္။
“က်မတုိ႔ကေတာ့ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အသြားအလာလည္းနည္း၊ ခရီးသြားေတြလည္း သိပ္မရွိတဲ့ ေနရာမ်ဳိးကုိပဲ လာလည္ခ်င္ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ ေရငုပ္တာ၊ ေရေအာက္မွာ အလွၾကည့္တာေတြ တပုံႀကီးရွိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း လူေတြသြားလာေနၾကတာက ႏွစ္ ၃-၄၀ေလာက္ ရွိပါၿပီ၊ ပါတီေတြ၊ ဘီယာ၀ုိင္းေတြနဲ႔ ဆုိေတာ့လည္း က်မတုိ႔ကေတာ့ သဘာ၀စစ္စစ္ကုိပဲ ၾကည့္ခ်င္တာေပါ့။”
“ပုိၿပီးလတ္ဆတ္ပါတယ္။ လူေတြလည္း ဒါမ်ဳိးပဲ ရွာၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီလုိလူေတြအတြက္ေတာ့ ဒီေနရာဟာ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ အတုိင္းေတြ႔ရမွာပါ။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာ ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြ အားလုံးကုိ လည္ပတ္တဲ့ ခရီးသြား အေရအတြက္ဟာ ၂ ေထာင္သာ ရွိခဲ့တဲ့အတြက္လည္း ကၽြန္းတကၽြန္းကုိ ခရီးသြား ၃ ေယာက္ေတာင္ မျပည့္တဲ့ အေရအတြက္ပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီအေျခအေနေတြ ေျပာင္းလဲလာမယ့္ အလားအလာေတြကုိလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရပါၿပီ။ စကၤာပူအေျခစိုက္ Zochwell ကုမၸဏီကေတာ့ ကမာၻလွည့္ခရီးသြားေတြ စိတ္၀င္စားၾကတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံက ကၽြန္းစုေတြလုိ တင္စားၿပီး ဒုတိယ ဖူးခက္လုိ႔ အမည္ေပးထားတဲ့ စီမံကိန္းတခုကုိ ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြမွာ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနတာပါ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကမယ့္ သူေတြကုိ ျပသခဲ့တဲ့ ဗြီဒီယုိမွာေတာ့ ဆလုံကၽြန္းေပၚမွာ တည္ေဆာက္မယ့္ ကမ္းေျခအပမ္းေျဖရိပ္သာ၊ ၾကယ္ငါးပြင့္ ဟုိတယ္၊ အိမ္ခန္းတဲြေတြ သာမက နာမည္ေက်ာ္ အေမရိကန္ Golf ခ်န္ပီယံ Jack Nicklaus ကုိယ္တုိင္ ဒီဇုိင္းပုံစံထုတ္ထားတဲ့ ေဂါက္ကြင္းတကြင္း၊ ကာဆီႏုိေလာင္းကစား႐ုံလည္း ပါ၀င္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ဒီေနရာဟာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုံး၀ မေရာက္ေသးတဲ့ ေနရာပါ။
ဆလုံကၽြန္းက စီမံကိန္းမစခင္မွာပဲ ၿမိတ္ကၽြန္းစုထဲက ျခင္ကုိက္ကၽြန္းမွာေတာ့ လုပ္ငန္းေတြ အစပ်ဳိးေနပါၿပီ။ ျမန္မာျပည္မွာ အခ်မ္းသာဆုံးနဲ႔ အဆက္အသြယ္ အေကာင္းဆုံး စီးပြားေရးသမား တေယာက္အျဖစ္ အမ်ားက ယူဆထားၾကတဲ့ ဦးေတဇက ကၽြန္းကုိငွားရမ္းထားၿပီး ဆိပ္ခံတခု၊ အပမ္းေျဖဟုိတယ္တခုနဲ႔ ကမ္းေျခမွာလည္း အနည္းဆုံး အိမ္ ၉ လုံး အပါအ၀င္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ စတင္ေနတာပါ။ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုမွာ ေလာေလာဆယ္ လုပ္ငန္းလုပ္ခြင့္ ၁၂ ခု ခ်ထားေပးၿပီး၊ ေနာက္ထပ္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ေပးဖုိ႔လည္း စဥ္းစားေနပါတယ္။ စီးပြားေရးသမားေတြ မ်က္ေစ့က်လာေနတာနဲ႔အမွ် ဖြ႔ံၿဖိဳးမယ့္ အလားအလာေတြ ေတြ႔ျမင္ေနရတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုမွာ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လူေနမႈဘ၀ေတြအေပၚ အက်ဳိးဆက္ေတြ ႐ုိက္ခတ္လာေလမလား ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြလည္း ရွိေနတာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူတဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ႏုိင္ဦးကေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ဆုိးက်ဳိးေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ၿမိတ္ကၽြန္းစုေတြအေၾကာင္း ေျပာမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ဒီေနရာဟာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုံး၀ မေရာက္ေသးတဲ့ ေနရာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီေနရာမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ မထိခုိက္ေအာင္လည္း လုပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ မထိခုိက္ေအာင္ အဓိက အာ႐ုံစုိက္ေနပါတယ္။”
တကယ္ေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေတြ ၀င္ေရာက္မလာခင္မွာကုိပဲ ၿမိတ္ကၽြန္းစုရဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဟာ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရတာပါ။ ငါးခုိးဖမ္းတာ၊ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ဒုိင္းနမုိက္ေတြနဲ႔ ငါးဖမ္းမႈေတြေၾကာင့္ ေရေအာက္က သႏာၱေက်ာက္တန္းေတြ ထိခုိက္ပ်က္စီးတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ အီတလီႏုိင္ငံက အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ OIKOS ကေတာ့ ေရရွည္ခံမယ့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေတြနဲ႔ အေျခအေနေတြကုိ ထိန္းႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတာပါ။
လမ္းပိကၽြန္းမွာ အေျခစုိက္ထားတဲ့ OIKOS ရဲ႕ စီမံကိန္းမန္ေနဂ်ာ Julia Tedesco ကေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိႏွင့္ၿပီးသား အေျခအေနမွာ ေနာက္ထပ္ ၀င္လာမယ့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ပုိဆုိးမလာဖုိ႔ လုိတယ္္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ခရီးသြားလုပ္ငန္း ႐ႈေဒါင့္က ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အင္မတန္မွ သိမ္ေမြ႔တဲ့ အခုိက္အတန္႔တခု၊ ေရရွည္ခံမယ့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈေတြအတြက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ့္ အခုိက္အတန္႔ တခုလုိ႔ပဲ ဆုိၾကပါစုိ႔။ သိမ္ေမြ႔တဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အခုိက္အတန္႔မွာ အလားအလာေကာင္းေတြ ရွိေနေပမဲ့ စိမ္ေခၚမႈေတြကလည္း ရွိေနတာပါ။”
ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြကေန ခ်က္ျခင္းလက္ငင္း ႐ုိက္ခတ္ေကာင္း ႐ုိက္ခတ္လာႏုိင္တာကေတာ့ ရာစုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိလာခဲ့တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာေတြပါ။ ပင္လယ္ေပ်ာ္ ဂ်စ္ပစီေတြလုိ႔ ႏုိင္ငံျခားသားေတြက သိၾကတဲ့ ဆလုံတုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လူေနမႈ ဘ၀ေတြဟာ ဆုိရင္လည္း အာဏာပုိင္ေတြက ဖယ္ရွားခုိင္းတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း အလုပ္အကုိင္ရႏုိင္ဖုိ႔ တျခားကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ၾကရတာေတြေၾကာင့္ တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကြယ္ လာေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿမိတ္ကၽြန္းစုက ဆလုံေတြၾကားမွာ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ေနလာခဲ့တဲ့ မြန္တုိင္းရင္းသား ကုိေအာင္ဆန္း ကေတာ့ အစဥ္အလာ လုပ္ငန္းကလဲြလုိ႔ တျခားလည္း မလုပ္တတ္ေတာ့ဖူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဆလုံေတြက သူတုိ႔ ဒီကၽြမ္းက်င္တဲ့အလုပ္ ကင္းမြန္လုပ္ငန္းေလာက္ပဲ သူတုိ႔လုပ္တယ္။ တျခားလုပ္ငန္းလည္း မတတ္ဘူး၊ အဲလုိမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ကင္းမြန္ မကုိက္လုိ႔ရွိရင္လည္း ေမွ်ာ့လုပ္ငန္းလုပ္မယ္။ ေမွ်ာ့မရွိဘူးဆုိရင္လည္း ကင္းမြန္မွ်ားမယ္။ အဲဒီေလာက္ပဲရွိမယ္။ တျခားလုပ္ငန္းလည္း သူတုိ႔ကနားမလည္၊ သြားလည္း မသြားတတ္ၾကပါဘူး။”
ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲ တုိင္းျပည္ေတြမွာ မၾကာခန ျဖစ္ေလ့ရွိတတ္တဲ့အတုိင္း စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြေနာက္ကုိ လုိက္ရာက ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ဳိးေတြ ႀကံဳရမွာကုိ စိတ္မေအး ျဖစ္ေနၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ေရွာင္လဲြလုိ႔ မရႏုိင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ေပၚေပါက္လာေနတာနဲ႔အမွ် သာယာလွပတဲ့ ၿမိတ္ကၽြန္းစုအျဖစ္ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္း သြားႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ စီးပြားေရး အက်ဳိးအျမတ္ေတြၾကားမွာ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ စီမံႏုိင္ဖုိ႔ကေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚမႈတခုလုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားလုိက္ပါရေစ။
