ျမန္မာအစိုးရဖဲြ႔စည္းမယ့္ ရခိုင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို တရားစီရင္ႏိုင္ေရး ေသခ်ာေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ၿဗိတိန္အစိုးရက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီေတြ ခြင့္ျပဳဖို႔လည္းတိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ အက်ပ္အတည္းသာမက လက္ရွိ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာလည္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႕ခ်ီ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးေနရတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၿဗိတိန္အစိုးရရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔က ၿဗိတိန္အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ အျပန္အလွန္ေမးခြန္းထုတ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံု ဆက္ၿပီးတင္ျပမွာပါ။
ျမန္မာ့အေရး လက္ရွိ ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ေနသလဲဆိုတာကို FCO ေခၚ ၿဗိတိန္ႏို္င္ငံျခားေရးဌာနရံုးရဲ႕ ဓနသဟာရနဲ႕ ကုလသမဂၢေရးရာ ၀န္ႀကီး Lord Ahmad of Wimbledon က ၿဗိတိန္ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ အခုလို စတင္ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
"ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဧၿပီလကတည္းက စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ပဲြေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႕ အလြန္ပဲ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မိပါတယ္။ ရန္လိုတိုက္ခိုက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔၊ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီေတြ ခြင့္ျပဳဖို႔ျမန္မာစစ္တပ္အပါအ၀င္ သက္ဆိုင္သူအားလံုးကို ၿဗိတိန္အစိုးရက ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ရခိုင္ကိစၥမွာေတာ့ ညွမ္းပန္းႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္မႈေတြမွာ က်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြကို တရားစီရင္ႏိုင္ေအာင္ အစိုးရကိုယ္တိုင္ဖဲြ႔စည္းမယ့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ္တိုင္မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ တရားစီရင္ေရးအတြက္ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ အကူအညီကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ စဥ္းစားရပါလိမ့္မယ္။"
Liverpool မဲဆႏၵနယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Lord Alton က ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ေတြက ရိုဟင္ဂ်ာ ရြာေတြ မီးရွဳိ႕ဖ်က္စီးတာ၊ လူေတြကို ညွမ္းပန္းႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္တာ၊ အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္တာ စတဲ့ အၾကမ္းဖက္ဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ တဖက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတဲ့ အေျခအေနကို လူမ်ဳိးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သလို အခု ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္း ျပည္နယ္မွာ တိုက္ပဲြေတြေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“ဒီလို လြန္ကဲတဲ့ စစ္ရာဇ၀တ္က်ဴးလြန္မႈ ဒါမွမဟုတ္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ ရာဇ၀တ္က်ဴးလြန္မႈဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြအတြက္ICC ေခၚ ႏိုင္ငံတကာရာဇ၀တ္ခံုရံုးတင္စစ္ေဆးဖို႔ အဆိုျပဳခ်က္ကိုၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ဘယ္လို တုန္႔ျပန္မလဲ။ တာ၀န္ရွိသူေတြကို အေရးယူအျပစ္ေပးႏိုင္ဖို႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္အပါအ၀င္ ျမန္မာစစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကို ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္ဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ေနပါၿပီ။”
ဒီအေပၚမွာ Lord Ahmad of Wimbledon က အခုလို တုန္႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
“လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေနာက္ဆံုးေျပာသြားတဲ့အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူဖို႔ ကိစၥ ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႔ နည္းလမ္းရွာေဖြခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ျမန္မာစစ္တပ္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ရာထူးအဆင့္လိုက္ တာ၀န္ရွိသူအမ်ားအျပားကို အေရးယူထားၿပီပါၿပီ။ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့လည္း လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။ အတိအက် တုန္႔ျပန္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ပထမဆံုးအခ်က္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးၾကသူေတြ ကိစၥဆိုရင္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ေရာက္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာတသန္းေလာက္ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် အေျခအေနေတြဆိုးရြားလာေနသလိုပဲ အခု ခရစ္ယာန္ဘာသာအမ်ားစုကိုးကြယ္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာလည္း လူေတြ ဒုကၡေရာက္ေနၾကပါတယ္။ ကခ်င္စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြဟာ ေဘးလြတ္ရာ လွည့္လည္တိမ္းေရွာင္ေနၾကရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔အေျခအေနေတြ တိတိက်က် ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုမခံရတာက အဲဒီေဒသဘက္ကို သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳခြင့္မရလုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္ေတာ့ရွိလာပါတယ္။ အရပ္သားအစိုးရအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြျဖစ္တဲ့ UNHCR ၊ UNDP တို႔နဲ႕ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဇြန္လ ၇ ရက္ေန႔က MoU နားလည္မႈစာခြ်န္လႊာ ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္နဲ႕ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဒုကၡသည္အာလံုး ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရး ေသခ်ာေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကိုယ္တိုင္လည္းအရပ္သားအစိုးရေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ စကားေျပာဆိုရာမွာ ထပ္မံ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။”
ျမန္မာစစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ICC ရာဇ၀တ္ခံုရံုးတင္ေရးကိစၥ ၿဗိတိန္အစိုးရရဲ႕ သေဘာထား ဘယ္လိုရွိသလဲဆိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးရဲ႕ ေမးခြန္းကိုေတာ့ Lord Ahmad of Wimbledon က အခုလို ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ICC ႏိုင္ငံတကာရာဇ၀တ္ခံုရံုး တင္ဖို႔ကို ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႔ အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံထားတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ အခိုင္အမာေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို တရားစီရင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ICC ခံုရံုးတင္ဖို႔ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အစီအစဥ္အားလံုးကိုလည္း ၿဗိတိန္အစိုးရက ေထာက္ခံပါတယ္။”
ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔က ၿဗိတိန္အထက္လႊတ္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့ အစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပဋိပကၡ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီေတြ ေပးဖို႔နဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမွာ တာ၀န္ရွိသူေတြကို တရားစီရင္အျပစ္ေပးႏိုင္ဖို႔ ICC ခံုရံုးတင္ေရး အလားအလာေတြကို လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ တနလၤာေန႔ကလည္း ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Boris Johnson ကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တယ္လီဖုန္း နဲ႔ ဆက္သြယ္စကားေျပာရာမွာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြၾကား နားလည္မႈစာခြ်န္လႊာေရးထိုးခဲ့တာကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ႀကိဳဆိုေၾကာင္းနဲ႔ ရခိုင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ေတြမွာ ဒုကၡသည္အားလံုးေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရး ေသခ်ာေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
