ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုလသမဂၢက စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္သြားဖုိ႔ တုိက္တြန္းမႈေတြ ထြက္ေပၚေနခ်ိန္မွာပဲ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာ မင္းႀကီးကလည္း အေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈရွိေအာင္ ကမာၻနဲ႔အ၀န္း ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ေရြးေကာက္ပဲြေတြ က်င္းပဖုိ႔ စီစဥ္ေနခ်ိန္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ အာ႐ုံစုိက္ဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာ မင္းႀကီးက တုိက္တြန္းလုိက္တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြ ေျပာဆုိေနၾကတာေတြကုိ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာကုိ ကမာၻကေန အထူးသတိထား ေစာင့္ၾကည့္သြားဖုိ႔၊ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ႏုိ၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔မွာ စစ္အစုိးရက က်င္းပေပးဖုိ႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ ရွိေစေရး အာမခံခ်က္ ရွိေစဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး နာဗီ ပီေလး (Navi Pillay) က ေျပာဆုိလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ထဲက ေဘးဖယ္ခံထားရမယ့္ အေျခအေနေတြ ႀကံဳေနရသူေတြ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ ေႏွာင့္ယွက္မႈနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈခံရမယ့္ အျဖစ္ေတြကုိ အကာအကြယ္ ေပးသြားဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ေကာ္မရွင္နာ မင္းႀကီးက ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာ လာမယ့္ တနလၤာေန႔ကစလုိ႔ သီတင္း ၃ ပတ္ၾကာ က်င္းပဖုိ႔ ရွိေနတဲ့ ညီလာခံမွာ ေျပာဖုိ႔ရွိတဲ့ မိန္႔ခြန္း တစိတ္တပုိင္းအျဖစ္ ထည့္သြင္းထားတာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးသြားဖုိ႔ ကုလသမဂၢကုိ တုိက္တြန္းမႈေတြ ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ အခုလုိ ေနာက္ထပ္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေကာ္မရွင္နာ မင္းႀကီးရဲ႕ စုိးရိမ္မကင္းျဖစ္သံ ထြက္ေပၚလာတာပါ။
ကုလသမဂၢက ေကာ္မရွင္တရပ္ဖဲြ႕ၿပီး စုံစမ္းဖုိ႔ တုိက္တြန္းမႈေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံး တုိးတက္မႈ အေျခအေန အစီရင္ခံစာ တေစာင္ကုိေတာ့ ေရွ႕တပတ္ထဲ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon) ကုိယ္တုိင္ လက္ခံစဥ္းစားဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့အေၾကာင္း အတြင္းေရးမႉးရဲ႕ ေျပာခြြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဖာဟန္ ဟတ္က္ (Farhan Haq) က နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ ႐ုံးခ်ဳပ္က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
“ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ျဖစ္ထြန္းမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ကုိ စက္တင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထားၿပီး လက္ခံရရွိမယ္လုိ႔ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ဒါက အၿပီးသတ္ အစီရင္ခံစာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔ၾကရင္ေတာ့ အနည္းနဲ႔အမ်ား ဆုိသလုိ ထပ္ၿပီး သိရမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး အစီရင္ခံစာကေတာ့ ဇန္န၀ါရီလမွာ ထြက္ေပၚလာမွာပါ။”
ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္မႈ ေျမာက္မေျမာက္ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္း စုံစမ္းဖုိ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ တုိမာ့စ္ အုိေဟး ကင္တာနား (Tomas Ojea Quintana) က ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လထဲမွာတုန္းကပဲ သူ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ အႀကံျပဳခဲ့တဲ့ေနာက္ ဒီအဆုိကုိ ၀ုိင္း၀န္းေထာက္ခံဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းကုိ တုိက္တြန္းမႈေတြ ရွိခဲ့တာပါ။
အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဖာဟန္ ဟတ္က္ကေတာ့ အထူးကုိယ္စားလွယ္ရဲ႕ တုိက္တြန္းခ်က္ကုိ ကုလသမဂၢထဲက အဖဲြ႕အစည္းေတြ၊ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြၾကား အရင္ ေဆြးေႏြးသြားၾကဖုိ႔ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အေျခခံအားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အပါအ၀င္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ယႏၲရားထဲမွာရွိတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းေတြ အေနနဲ႔ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အျမင္အေပၚမွာ ေနာက္ထပ္ ဘယ္လုိေဆာင္ရြက္သင့္သလဲ ဆုိတာကုိ စဥ္းစားသြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
လူ႔အခြင့္အေရး အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးသူ ကင္တားနားရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ကုိ ဒီလထဲ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံရဲ႕ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ရာမွာ ထည့္သြင္းသြားႏုိင္ေရး ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း ေဆာ္ၾသေနၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ဒီအဆုိျပဳခ်က္ကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္း ၿပီးခဲ့တဲ့ လထဲမွာပဲ ေၾကညာခဲ့တာပါ။
ဒီလုိပဲ ကုလသမဂၢမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းေတြကုိ ဦးေဆာင္ ေရးဆဲြေလ့ရွိတဲ့ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ကလည္း ေထာက္ခံမႈေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းမႈေတြ ရွိခဲ့တဲ့ေနာက္ အဖဲြ႕၀င္ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံကလည္း ဒီတပတ္ထဲမွာပဲ ပူးေပါင္း ပါ၀င္လာခဲ့တာပါ။ အခုဆုိရင္ေတာ့ ကုလသမဂၢက ေကာ္မရွင္တရပ္ဖဲြ႔ၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး တုိက္တြန္းမႈကို ေထာက္ခံတဲ့ ႏုိင္ငံေတြအျဖစ္ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ခ်က္သမၼတ၊ စလုိဗက္ကီးယား၊ ဟန္ေဂရီတို႔ အပါအ၀င္ အနည္းဆုံး ၇ ႏုိင္ငံအထိ ရွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
