ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုး မလႊတ္ေပးေသးတာဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေပၚထြန္းလာဖို႔ အတြက္ အတားအဆီးေတြ ျဖစ္ေနေသးသလို ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအားလံုး အျမန္လႊတ္ေပးေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရကို ဘယ္လိုဆက္ၿပီး ဖိအားေပးေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုမလဲ ဆိုတာကို သံုးသပ္စဥ္းစားသြားမယ္လို႔ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္သံတမန္ေတြက ေျပာပါတယ္။ သူတို႔ေတြဟာ မၾကာေသးခင္ကမွ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ေတြ႔ဆံုၿပီး အက်ဥ္းေထာင္ အေျခအေနေတြ ေမးျမန္းခဲ့သလို လူမႈေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ေနသူတခိ်ဳ႕နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုၿပီး ျမန္မာ့အေရး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ သတင္းအျပည့္အစံုကို မသင္းသီရိက တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုင္ကယ္ပို႔စနာ နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ဒဲရက္မစ္ခ်ဲလ္ တို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ဒီကေန႔ ႏို၀င္ဘာလ ၄ ရက္ ေသာၾကာေန႔မွာေတာ့ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အတူ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြအျပင္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြမွာပါ ပါ၀င္သူေတြနဲ႔ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေမရိကန္အရာရွိႏွစ္ဦးဟာ ဒီကေန႔ညေန ၃ နာရီက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ေနအိမ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီရဲ႕ အလုပ္မႈေဆာင္အဖြဲ႔၀င္ေတြ၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳ ေကာ္မတီ (CRPP) အဖြဲ႔က တာ၀န္ရွိသူတခ်ိဳ႕နဲ႔ပါ ထပ္မံေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ NLD ပါတီက ေျပာခြင့္ရသူ ဦးဉာဏ္၀င္းက ေျပာပါတယ္။
“အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေန၊ ဦးေအးသာေအာင္ကေတာ့ သူတုိ႔တိုင္းရင္းသားအေရး အပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္ ေျပလည္ေအာင္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံကို သူ႔သေဘာထားကို သူေျပာျပတယ္။ သူတုိ႔ဘက္ကလည္း သူတို႔ဒီကိစၥေတြကို အၿမဲတမ္း သက္ဆုိင္ရာအစိုးရနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါတိုင္း ေျပာဆိုေနတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အဲဒီလို ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ဆံုမႈၿပီးသြားတဲ့အခါမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေနအိမ္မွာ အထြက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရာ၊ အေမရိကန္အရာရွိႏွစ္ဦး အပါအ၀င္ အားလံုးနဲ႔ မီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ အဲဒီမွာေျပာတာကေတာ့ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို အေသးစိတ္ မထုတ္ျပန္ဘူး။ အခ်ိန္မေရာက္ေသးလို႔ပါ။ အဲဒီေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တိုးတက္တယ္၊ ေက်နပ္တယ္။ အဲဒီအျမင္ပဲ ေျပာပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ဒီကေန႔မနက္က အဲဒီအေမရိကန္အရာရွိႏွစ္ဦးဟာ ရန္ကုန္က အေမရိကန္သံ႐ံုးမွာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈေရးအဖြဲ႔ေတြကသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူတို႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုး အျမန္လြတ္ေျမာက္ေရး ကိစၥဟာ ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့က႑တစ္ခုျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ရွင္းျပခဲ့တယ္လုိ႔ အဲဒီအေမရိကန္အရာရွိ ႏွစ္ဦးကိုသြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ကိုတိုးေက်ာ္လိႈင္က ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုး ခၽြင္းခ်က္မရွိလႊတ္ေပးဖုိ႔ကို အစိုးရကို ႀကိမ္ဖန္တလဲလဲ သူတုိ႔ေတာင္းဆိုေနမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းကိုလည္း သူတုိ႔ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အကုန္လံုး ခၽြင္းခ်က္မရွိ မလႊတ္ေပးဘဲနဲ႔ ေရွ႕ ဒီမိုကေရစီေရးေျခလွမ္းေတြ သြားဖို႔အတြက္ အတားအဆီး ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ဟာေတြ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါမွာေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လြတ္ေျမာက္ေရးကိစၥအတြက္ ဘယ္လို ဆက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ တိုက္တြန္းေဆာင္ရြက္ ဖိအားေပးသြားရမလဲ။ သို႔မဟုတ္လို႔ရွိရင္ သူတို႔ကခ်မွတ္ထားတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြအေပၚမွာပဲ ဘယ္လို ျပန္လည္စဥ္းစားရမလဲ ဆိုတာေတြကို သူတို႔ သံုးသပ္မွာျဖစ္တယ္ေပါ့။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ပါပဲ။ အဲဒီလိုေတာ့ ပါပါတယ္။”
မၾကာေသးခင္ကရက္ေတြကမွ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲက လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြထဲက ႐ုပ္ရွင္နဲ႔ ဟာသ သရုပ္ေဆာင္ ဇာဂနာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ မစုစုေႏြးအျပင္ တျခား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ၄ ဦးနဲ႔ေတြ႔ဆံုၿပီး ေထာင္တြင္းအေျခအေနေတြနဲ႔အတူ သူတို႔သိခ်င္သမွ်ကို ေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႔ အဲဒီေတြ႔ဆံုမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ စမ္းေခ်ာင္းကိုကိုႀကီးက ရွင္းျပပါတယ္။
“ေထာင္ထဲမွာ အခုလက္ရွိခံစားခဲ့ရတဲ့ ေထာင္ထဲမွာေနထုိင္ရတဲ့ အေနအထားေတြ၊ ေဆး၀ါးမျပည့္စံုမႈေတြ၊ ေငြေၾကးအေနအထားအရ ေဆး၀ါးမကုႏိုင္တဲ့အတြက္ ICRC က အခုေထာင္ေတြကို၀င္ေနတယ္ ဆိုတာက အျပသေဘာမ်ိဳးနဲ႔၀င္ေနတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တကယ့္ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း၀င္ဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းေပးဖို႔ ဆုိတာမ်ိဳး အပါအ၀င္ေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအျဖစ္ မသတ္မွတ္တဲ့ကိစၥေပါ့။ အဲဒီဟာေတြကို က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီး ေျပာျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြကို အာဏာပိုင္ေတြက ခြင့္ျပဳခ်က္မေပးတာ၊ တားဆီးဟန္႔တားတာေတြ ဟာလည္း ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကိုလည္း အဲဒီအေမရိကန္အရာရွိေတြက ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဦးေဆာင္လုပ္ေနသူေတြထဲက တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ နာေရးကူညီမႈအသင္းရဲ႕ ဥကၠ႒ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ ဦးေက်ာ္သူကေတာ့ သူတို႔လုပ္ငန္းေတြတြင္း ႀကံဳေနရတဲ့ အခက္အခဲတခ်ိဳ႕အတြက္ အဲဒီအေမရိကန္ အရာရွိနဲ႔ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“သူတုိ႔ေျပာတာကေတာ့ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔ေတြကို မွတ္ပံုတင္မခ်ေပးတာတို႔၊ လူမႈေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြကို ေႏွာင့္ယွက္တာ၊ အဲဒီလိုလုပ္တာေတြက ဒီမိုကေရစီကို တုိက္ခုိက္ျခင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သူတို႔ေျပာပါတယ္။”
နာေရးကူညီမႈအသင္း ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္သူ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုင္ကယ္ ပို႔စနာဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လာေရာက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ဒဲရက္မစ္ခ်ဲလ္ ကေတာ့ ဒီတစ္ႀကိမ္နဲ႔ပါဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာတာ သံုးႀကိမ္ရွိပါၿပီ။ သူတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ႏို၀င္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔ညပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ျပန္လည္ထြက္ခြာမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
