ကမာၻေပၚမွာ စီးပြားေရး အရွိန္အဟုန္ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ တုိးတက္လာေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ သမၼတ ဟူဂ်င္ေတာင္း၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ တပတ္ထဲမွာပဲ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကုိ ေရာက္လာတဲ့ ခရီးစဥ္အတြင္း ၂ ႏုိင္ငံၾကား စီးပြားေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္သမၼတရဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ ခရီးစဥ္မွာ ၂ ဘက္အၾကား ကဲြလဲြမႈေတြကုိ လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆုိခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ေပမဲ့လည္း၊ တဖက္မွာေတာ့ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကမယ့္ သေဘာတူညီမႈေတြ ရခဲ့ၾကတာပါ။ အက်ပ္အတည္းေတြ ႀကံဳေနရဆဲျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ စီးပြားေရး အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံအျဖစ္ ေပၚထြန္းလာေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔ရဲ႔ စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံမႈေတြ ဘယ္လုိရွိေနလဲ ဆုိတာကုိေတာ့ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကုိ ၄ ရက္ၾကာ ႏုိင္ငံေတာ္ ခရီးစဥ္အျဖစ္ ေရာက္လာတဲ့ တ႐ုတ္သမၼတ ဟူဂ်င္ေတာင္း နဲ႔ အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား တုိ႔ၾကား ႏုိင္ငံေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးလုိ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ကဲြလဲြမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့လည္း စီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာေတာ့ သေဘာတူညီမႈေတြ ရခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ျပည္နယ္ေပါင္း ၁၂ ခုကေန ေဒၚလာ ၂၅ ဘီလီယံ တန္ဘုိးရွိတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကုိ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြက တင္သြင္းသြားမယ့္ ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ ၇၀ ေလာက္ ရရွိခဲ့ၾကတာပါ။
ဒီလုိပဲ ေဒၚလာ ၄၅ ဘီလီယံဘုိး အေမရိကန္ ကုန္ပစၥည္းေတြ တင္ပုိ႔ဖုိ႔နဲ႔၊ ေဒၚလာ ၈၈ ဘီလီယံေက်ာ္ တန္ဘုိးရွိတဲ့ တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႔ ကန္ထ႐ုိက္လုပ္ငန္းေတြမွာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ပုိမုိလုပ္ပုိင္ခြင့္ေတြ ေပးသြားဖုိ႔ အတြက္ကုိလည္း ခရီးစဥ္ ဒုတိယေန႔ျဖစ္တဲ့ ဇန္န၀ါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာပဲ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရခဲ့တဲ့အေၾကာင္း သမၼတ အုိဘားမား က အိမ္ျဖဴေတာ္ ပူးတဲြသတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
“ေဒၚလာ ၄၅ ဘီလီယံေက်ာ္တန္ဘုိးရွိတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ပပုိ႔ကုန္ေတြ တုိးၿပီးတင္ပုိ႔ႏုိင္မယ့္ သေဘာတူညီခ်က္ေပါင္း ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ရရွိခဲ့တဲ့အတြက္ က်ေနာ္သိပ္ကုိ အားရမိပါတယ္။ အေမရိကန္မွာလည္း ေဒၚလာ ဘီလီယံ အေျမာက္အမ်ား တန္ဘုိးရွိတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္္ငံက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ တုိးျမႇင့္သြားမွာပါ။ စက္ပစၥည္းကအစ Software အဆုံး၊ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းကအစ စုိက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းအဆုံး ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြကေန အေမရိကန္ေတြအတြက္ အလုပ္အကုိင္ေပါင္း ၂၃၅,၀၀၀ ေလာက္ ရႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီအထဲမွာေတာ့ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ေဒၚလာ ၁၉ ဘီလီယံ တန္ဘုိးရွိတဲ့ ဘုိးအင္းဂ်က္ေလယာဥ္ အစင္း ၂၀၀ ၀ယ္ယူေရး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ေနာက္ဆုံး လက္ခံလုိက္တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္လည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ GE ကုမၸဏီက တ႐ုတ္မီးရထား၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ လက္ရွိပူးတဲြေဆာင္ရြက္ေနတာေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ က်ည္ဆံရထား နည္းပညာေတြ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကုိ တင္ပုိ႔ဖုိ႔၊ GE ကုမၸဏီက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အတြက္ ရထားေတြ ထုတ္လုပ္ေပးဖုိ႔ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အခုသေဘာတူညီခ်က္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ထဲမွာ ၂ ႏုိင္ငံၾကား အျပန္အလွန္ ကုန္သြယ္မႈမွာ အေမရိကန္ဘက္က စံခ်ိန္ခ်ဳိးေလာက္ေအာင္ ေဒၚလာ ၂၇၅ ဘီလီယံ ေလာက္အထိ လုိေငြျပေနတာေတြနဲ႔စာရင္ေတာ့ မေျပာပေလာက္တဲ့ ပမာဏပါ။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ အေမရိကန္ရဲ႔ ျပည္ပပုိ႔ကုန္ေတြ တင္သြင္းေနတဲ့ ေစ်းကြက္တခုအျဖစ္ အလွ်င္အျမန္ ႀကီးထြားလာေနေပမဲ့လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္က အေမရိကန္ကုိ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၃၇၀ ဘုိးအထိ ကုန္ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။။
တ႐ုတ္သမၼတရဲ႔ ခရီးစဥ္အစမွာပဲ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္ တခုကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ေနၾကတဲ့ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြဟာ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ပုိၿပီးရရွိခံစား ေနရေပမဲ့လည္း ဗ်ဴ႐ုိကေရစီ စနစ္နဲ႔ ဥာဏပုိင္ဆုိင္မႈေတြကုိ ခုိးယူခံေနရတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚ စိတ္ပ်က္ေနၾကတဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။ ဆန္းစစ္ခ်က္မွာ ပါ၀င္တဲ့ ကုမၸဏီေပါင္း ၃၄၆ ခု အနက္မွာ ၃ ပုံ ၂ ပုံ နီးပါးက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြဟာ အရင္ႏွစ္တုန္းကနဲ႔ သိပ္မထူးျခားလွပဲ ျပႆနာေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ရွန္ဟုိင္းၿမိဳ႔မွာရွိတဲ့ အေမရိကန္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးအသင္းရဲ႔ ႏွစ္စဥ္အစီရင္ခံစာက ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ သမၼတ အုိဘားမား ကေတာ့ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ တန္းတူယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရွိဖုိ႔၊ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ မွ်မွ်တတရွိဖုိ႔ လုိတဲ့အေၾကာင္း တ႐ုတ္သမၼတကုိ တုိက္တြန္းခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ တ႐ုတ္သမၼတကေတာ့ အေမရိကန္က လုိလားေနသေလာက္ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္သြားမယ့္ လကၡဏာမ်ဳိးကုိေတာ့ ဒီခရီးစဥ္အတြင္း ေျပာဆုိခဲ့တဲ့ စကားေတြထဲမွာ မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။
စီးပြားေရးကအစ လူ႔အခြင့္အေရး ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာေတြအဆုံး ျပဳျပင္စရာေတြ ရွိေနတာကုိ ၀န္ခံေျပာဆုိခဲ့ေပမဲ့ ဒါေတြဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ ပုံစံအတုိင္းသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသြားမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တ႐ုတ္သမၼတက အိမ္ျဖဴေတာ္က ပူးတဲြသတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ စကားျပန္ကတဆင့္ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
“စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအပုိင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာလည္း စိမ္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္တယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္ဖုိ႔လုိ ကိစၥမွာဆုိရင္လည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ေဆာင္ရြက္သြားစရာေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။”
၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႔ေတာ္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္စီးပြားေရး ထိပ္တန္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံရာမွာေတာ့ တ႐ုတ္သမၼတက ၂ ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ အလားအလာေကာင္းေတြ ျမင္ရတယ္၊ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ အတြက္လည္း ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး လြတ္လပ္၊ မွ်တတဲ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အေျခအေနေတြကုိ ဆက္ထိန္းသြားမယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့တာပါ။ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔ၾကား ႏုိင္ငံေရး လူ႔အခြင့္အေရးလုိ ကိစၥရပ္ေတြမွာသာမက စီးပြားေရးအရလည္း ကြာဟခ်က္ေတြက ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ ျပည္ပပုိ႔ကုန္ေတြ ေစ်းကြက္ထဲမွာ တန္ဘုိးနည္းနည္းနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီး RMB လုိ႔ေခၚတဲ့ ယြန္ေငြေၾကးကုိ ရွိသင့္ထက္ တန္ဘုိးထက္ ေလွ်ာ့ခ်ထားတယ္လုိ႔ အေမရိကန္ဘက္က စြပ္စဲြထားၿပီး ဒါကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔လည္း ေတာင္းဆုိေနတာပါ။ ယြန္ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေခ်အတင္ ေျပာဆုိမႈေတြ ႀကံဳခဲ့ရၿပီး မၾကာေသးခင္တုန္းကေတာ့ ေငြတန္ဘုိး အနည္းငယ္ ျမင့္တက္လာခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒါေတြဟာ လုံေလာက္မႈရွိတယ္လုိ႔ေတာ့ အေမရိကန္ က မယူဆေၾကာင္း သမၼတ အုိဘားမား က ထပ္ၿပီးေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“တ႐ုတ္ေငြေၾကးကုိ ပုိၿပီးျပဳသာျပင္သာျဖစ္ေအာင္ တုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္လာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ႀကိဳဆုိတဲ့အေၾကာင္း သမၼတ ဟူ ကုိ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း RMB ဟာ တန္ဘုိးနိမ့္ေနတုန္းပဲျဖစ္တာမုိ႔ ေငြေၾကးလဲလွယ္ႏႈန္းကုိ ညႇိဖုိ႔လုိတယ္ ဆုိတာကုိလည္း က်ေနာ္ ေျပာရပါတယ္။ ဒါဟာလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ ျပည္တြင္း၀ယ္လုိအားေတြကုိ တုိးလာေစမွာျဖစ္သလုိ၊ စီးပြားေရးမွာ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈ ႀကံဳရမယ့္ အေျခအေနကုိလည္း ေလ်ာ့ပါးေအာင္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ အစြမ္းထက္တဲ့ နည္းလမ္း တခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြဟာ အရွိန္အဟုန္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ႀကီးထြားလာေနတာနဲ႔အမွ် ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈလုိ အႏာၱရာယ္မ်ဳိးေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္လည္း ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြကုိလည္း တ႐ုတ္အစုိးရက လုပ္ေဆာင္ ေနရတာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစလုိ႔ တ႐ုတ္ဘဏ္ေတြမွာ အရန္ေငြေၾကးေတြကုိ တုိးျမႇင့္ထားရွိသြားဖုိ႔ ညႊန္ၾကားခဲ့တာဟာ ၇ ႀကိမ္အထိ ရွိခဲ့သလုိ၊ အျမင့္ဆုံး ေငြေခ်းတဲ့ႏႈန္းကုိလည္း ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ စီစဥ္တာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း စီးပြားေရး တခုလုံး အေနနဲ႔ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ပုိတဲ့ တုိးတက္မႈေတြ ရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ကမာၻေပၚမွာ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ဒုတိယစီးပြားေရး အေတာင့္တင္းဆုံး တုိင္းျပည္ျဖစ္လာတဲ့ အထိပါ။ တ႐ုတ္သမၼတ ဟူ ရဲ႔ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္ တတိယေျမာက္ ေန႔မွာထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ တ႐ုတ္အစုိးရ စာရင္းအင္းဗ်ဴ႐ုိရဲ႔ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈဟာ ၁၀.၃ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံစာရင္းအင္းဗ်ဴ႐ုိရဲ႔ အႀကီးအကဲ Ma Jiantang ကေတာ့ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြဟာ တည္ၿငိမ္မႈရွိေပမဲ့လည္း အရည္အေသြးအားျဖင့္ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္စရာေတြ အမ်ားအျပား က်န္ေနေသးတယ္လုိ႔ စာရင္းအင္းထုတ္ျပန္ရာမွာ အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာသြားခဲ့တာပါ။ ေနာက္ဆုံး ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း အနည္းငယ္ ေလ်ာ့ပါးသြားတယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း၊ စားသုံးကုန္ ေစ်းႏႈန္း၊ အတုိးႏႈန္းေတြ ျမင့္မားမႈေတြနဲ႔အတူ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြဟာ စိတ္ခ်လက္ခ် ယုံၾကည္ထားလုိ႔ေတာ့ မရေသးဘူးလုိ႔လည္း စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ သတိေပးေနၾကတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
