သုတေသနပညာရှင်တွေဟာ သန့်ရှင်းစွမ်းအင်တခုဖြစ်တဲ့ နျူကလီးယားစွမ်းအင်ကို အနုမြူရောင်ခြည်အဆိပ်သင့်မှု မရှိပဲ ထုတ်နိုင်အောင် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ကြိုးစားနေရာကနေ အခု အမေရိကန်သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒီသန့်ရှင်းစွမ်းအင်ကို နျူကလီးယားပေါင်းစည်းမှုကနေ ထုတ်နိုင်ပြီ လို့ အမေရိကန်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက် အင်္ဂါနေ့မှာ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
"ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် Livermore သုတေသနဌာနကရော ကမ္ဘာတလွှားမှာပါ နျူကလီယား ပေါင်းစည်းမှုကရတဲ့ စွမ်းအင် ထုတ်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေတာ နှစ်ပေါင်း ၆၀ ကျော်နေပြီဖြစ်ပြီး အခု ဒါကို ဒီသုတေသနဌာနက အောင်အောင်မြင်မြင် ထုတ်နိုင်ပါပြီ။” လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီး Jennifer M. Granholm က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ကြေညာခဲ့တာပါ။
ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က Lawrence Livermore National Laboratory သုတေသနဌာနမှာ စမ်းသပ်တွေ့ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး National Ignition Facility ဌာနက သုတေသနပညာရှင်တွေနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ဒီတွေ့ရှိချက်ဟာ သိပ္ပွံဆိုင်ရာ ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုမှတ်တိုင် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
အခုအောင်မြင်မှုကြောင့်ရတဲ့ ရလဒ်က ၂ ခု ရှိပြီး၊ ပထမအချက်က နေနဲ့ ကြယ်တွေမှာသာတွေ့ရတဲ့ အန္တရာယ်မရှိပဲ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ နျူကလီးယားစွမ်းအင်မျိုးကို ထုတ်နိုင်ပြီဖြစ်တဲ့အတွက် အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာမှာ အင်အားပိုတောင့်တင်းလာစေမှာ ဖြစ်သလိုဒုတိယအချက်က ဖန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွ့ထုတ်လွှတ်မှုမရှိပဲ လူ့အသိုင်းဝိုင်းအတွက် နျူကလီးယားပေါင်းစည်းမှုစွမ်းအင်ကို ပေါပေါများများ ထုတ်ပေးနိုင်မယ့် ကြီးမားတဲ့ ပထမခြေလှမ်းကို လှမ်းနိုင်တော့မှာ ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီး Granholm က ပြောပါတယ်။
ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့က သန့်ရှင်းစွမ်းအင်ထုတ်ဖို့ ညွှန်ကြားပြီး၊ အထူးသဖြင့် fusion energy နျူကလီးယာပေါင်းစည်းမှုစွမ်းအင်ထုတ်ဖို့ သုတေသနရံပုံငွေ ချထားပေးချိန်မှာပဲ အခုလို အမေရိကန်သုတေသီတွေ တွေ့ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နေမှာရှိတဲ့ ဟိုက်ဒရိုဂျင်တွေ ပေါင်းစပ်ပြီး ဟီလီယမ်ဖြစ်သွားချိန်မှာ အင်မတန်ကြီးမားတဲ့ အပူစွမ်းအင် ထွက်လာသလို အနုမြူ - အက်တမ် ၂ လုံးပေါင်းစည်းပြီး အက်တမ်အသစ် ပေါ်လာချိန်မှာ ကြီးမားတဲ့ စွမ်းအင်ထွက်လာနိုင်တာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ဟိုးအရင်ကတည်းကသိထားတာကြောင့်လက်တွေ ထုတ်နိုင်အောင် ၁၉၄၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေ လောက်ကတည်းက ကြိုးစားနေကြတာ ဖြစ်ပြီး အခု တွေ့ရှိချက်က ဒီလိုစွမ်းအင်ထုတ်ဖို့ အရေးပါတဲ့ ပထမခြေလှမ်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
Unicode
နြူကလီးယား ပေါငျးစညျးမှု စမျးသပျအောငျမွငျကွောငျး အမရေိကနျကွညော
သုတသေနပညာရှငျတှဟော သန့ျရှငျးစှမျးအငျတခုဖွဈတဲ့ နြူကလီးယားစှမျးအငျကို အနုမွူရောငျခွညျအဆိပျသင့ျမှု မရှိပဲ ထုတျနိုငျအောငျ ဆယျစုနှဈပေါငျးမြားစှာ ကွိုးစားနရောကနေ အခု အမရေိကနျသိပ်ပံပညာရှငျတှကေ ဒီသန့ျရှငျးစှမျးအငျကို နြူကလီးယားပေါငျးစညျးမှုကနေ ထုတျနိုငျပွီ လို့ အမရေိကနျစှမျးအငျဝနျကွီးဌာနက ဒီဇငျဘာ ၁၃ ရကျ အငျ်ဂါနေ့မှာ ကွညောလိုကျပါတယျ။
"ကယျလီဖိုးနီးယားပွညျနယျ Livermore သုတသေနဌာနကရော ကမ်ဘာတလှှားမှာပါ နြူကလီယား ပေါငျးစညျးမှုကရတဲ့ စှမျးအငျ ထုတျနိုငျဖို့ ကွိုးစားနတော နှဈပေါငျး ၆၀ ကြောျနပွေီဖွဈပွီး အခု ဒါကို ဒီသုတသေနဌာနက အောငျအောငျမွငျမွငျ ထုတျနိုငျပါပွီ။” လို့ စှမျးအငျဝနျကွီး Jennifer M. Granholm က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ကွညောခဲ့တာပါ။
ကယျလီဖိုးနီးယားပွညျနယျက Lawrence Livermore National Laboratory သုတသေနဌာနမှာ စမျးသပျတှေ့ရှိခဲ့တာ ဖွဈပွီး National Ignition Facility ဌာနက သုတသေနပညာရှငျတှနေဲ့ ဝနျထမျးတှရေဲ့ ဒီတှေ့ရှိခကြျဟာ သိပ်ပှံဆိုငျရာ ကွီးမားတဲ့ အောငျမွငျမှုမှတျတိုငျ ဖွဈကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။
အခုအောငျမွငျမှုကွောင့ျရတဲ့ ရလဒျက ၂ ခု ရှိပွီး၊ ပထမအခကြျက နနေဲ့ ကွယျတှမှောသာတှေ့ရတဲ့ အန်တရာယျမရှိပဲ လုံခွုံစိတျခရြတဲ့ နြူကလီးယားစှမျးအငျမြိုးကို ထုတျနိုငျပွီဖွဈတဲ့အတှကျ အမရေိကနျအမြိုးသားလုံခွုံရေးဆိုငျရာမှာ အငျအားပိုတောင့ျတငျးလာစမှော ဖွဈသလိုဒုတိယအခကြျက ဖနျလုံအိမျဓါတျငှ့ထုတျလှှတျမှုမရှိပဲ လူ့အသိုငျးဝိုငျးအတှကျ နြူကလီးယားပေါငျးစညျးမှုစှမျးအငျကို ပေါပေါမြားမြား ထုတျပေးနိုငျမယ့ျ ကွီးမားတဲ့ ပထမခွလှေမျးကို လှမျးနိုငျတော့မှာ ဖွဈကွောငျး ဝနျကွီး Granholm က ပွောပါတယျ။
ဘိုငျဒနျအစိုးရအဖှဲ့က သန့ျရှငျးစှမျးအငျထုတျဖို့ ညှှနျကွားပွီး၊ အထူးသဖွင့ျ fusion energy နြူကလီးယာပေါငျးစညျးမှုစှမျးအငျထုတျဖို့ သုတသေနရံပုံငှေ ခထြားပေးခြိနျမှာပဲ အခုလို အမရေိကနျသုတသေီတှေ တှေ့ရှိခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ နမှောရှိတဲ့ ဟိုကျဒရိုဂငြျတှေ ပေါငျးစပျပွီး ဟီလီယမျဖွဈသှားခြိနျမှာ အငျမတနျကွီးမားတဲ့ အပူစှမျးအငျ ထှကျလာသလို အနုမွူ - အကျတမျ ၂ လုံးပေါငျးစညျးပွီး အကျတမျအသဈ ပေါျလာခြိနျမှာ ကွီးမားတဲ့ စှမျးအငျထှကျလာနိုငျတာကို သိပ်ပံပညာရှငျတှေ ဟိုးအရငျကတညျးကသိထားတာကွောင့ျလကျတှေ ထုတျနိုငျအောငျ ၁၉၄၀ ပွည့ျလှနျနှဈတှေ လောကျကတညျးက ကွိုးစားနကွေတာ ဖွဈပွီး အခု တှေ့ရှိခကြျက ဒီလိုစှမျးအငျထုတျဖို့ အရေးပါတဲ့ ပထမခွလှေမျးလညျး ဖွဈပါတယျ။
