ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ ့့ ႏ်ဴကလီးယားဗုံး စမ္းသပ္မႈဟာ အငယ္စား ႏ်ဴကလီးယားဗုံးျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံကို တုိက္ခိုက္နိုင္တဲ့ ဗုံးအဆင့္အထိ ထုတ္လုပ္မယ့္ အစီအစဥ္ ေျခလွမ္းတဆင့္ တက္လိုက္တာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားအေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သုံးသပ္ၾကပါတယ္။
အဂၤါေန႔က စမ္းသပ္တဲ့ ႏ်ဴကလီးယားဗုံးဟာ အရင္က စမ္းသပ္မႈေတြထက္စာရင္ ပို ေသးငယ္ ေပါ့ပါးၿပီး ပိုအားေကာင္းတဲ့အတြက္ တာေ၀းပစ္ ဒုံးပ်ံ ထိပ္ဖူးမွာ တပ္ဆင္ ပစ္လႊတ္ႏုိင္တဲ့အထိ တိုးတက္ေနၿပီလို႔ ေျမာက္ကုိရီးယားအေရး သုံးသပ္သူ အန္ဒရီ လန္းေခ့ါဗ္ (Andrei Lankov) က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံကို ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ေရာက္ဖုိ႔ သုေတသနေတြ စမ္းသပ္မႈေတြနဲ႔ အခ်ိန္အေတာ္ယူရမွာျဖစ္္ၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္နဲ႔ စၿပီး တုိက္ခိုက္မယ္လို႔ မထင္ေၾကာင္း ေျပာပါ တယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္းထဲ ေရာက္သြားတဲ့ တာေ၀းပစ္ ဒုံးပ်ံကို ကမၻာေျမျပင္ဆီကုိ ျပန္လွည့္လာႏုိင္ေအာင္ ထိန္းေၾကာင္းေပးမယ့္ အာကာသယာဥ္ ပုံစံကို ေရးဆြဲႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနတာပါ။ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ကမၻာေျမျပင္ဆီကို အျပန္ခရီးမွာ ႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူးတပ္ ဒုံးပ်ံဟာ အလြန္ျမင့္တဲ့ အပူခ်ိန္နဲ႔ ဖိအားကို ခံႏုိင္ရည္ ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူပဲ အေမရိကန္နဲ႔ မိတ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား စခန္းေတြကုိ စၿပီး တုိက္ခိုက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕အေျခစိုက္ Lowy ႏိုင္ငံတကာ မူ၀ါဒေရးရာဌာန တာ၀န္ရွိသူ ေရာ္ရီ မက္ခဖ္ (Rory Medcalf) က ေျပာပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ကုလသမဂၢရဲ႕ တားျမစ္မႈကို အေလးမထားဘဲ ႏ်ဴကလီးယားဗုံး စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ႏ်ဴကလးီယားလက္နက္ ကာကြယ္ေရး စနစ္ေတြကို ပိုမို ခိုင္မာေအာင္ ျပင္ဆင္ထားဖို႔ အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမား (Barack Obama) က တဆက္တည္းမွာပဲ သတိေပး ႏိႈးေဆာ္လုိက္ပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမား က ေျမာက္ကိုရီးယားအေနနဲ႔ လုံၿခံဳေရးနဲ႔ ႂကြယ္၀မႈကို လိုလားတယ္ ဆိုရင္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆုိတာ သိသင့္ပါတယ္။ ဒီလုိ ရန္လိုတဲ့ အျပဳအမူဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံအတြက္ အထီးက်န္မႈကိုပဲ ျဖစ္ေစမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ၿခိမ္းေျခာက္မႈအေပၚ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ တုံ႔ျပန္ဖို႔ မိမိတုိ႔ရဲ႕ မိတ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ကာကြယ္ေရး စနစ္ေတြကိုလည္း ပိုမိုအားျဖည့္သြားမယ့္အေၾကာင္း အဂၤါေန႔ညက မိန္႔ခြန္းမွာ ထည့္သြင္း
ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
အဂၤါေန႔က စမ္းသပ္တဲ့ ႏ်ဴကလီးယားဗုံးဟာ အရင္က စမ္းသပ္မႈေတြထက္စာရင္ ပို ေသးငယ္ ေပါ့ပါးၿပီး ပိုအားေကာင္းတဲ့အတြက္ တာေ၀းပစ္ ဒုံးပ်ံ ထိပ္ဖူးမွာ တပ္ဆင္ ပစ္လႊတ္ႏုိင္တဲ့အထိ တိုးတက္ေနၿပီလို႔ ေျမာက္ကုိရီးယားအေရး သုံးသပ္သူ အန္ဒရီ လန္းေခ့ါဗ္ (Andrei Lankov) က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံကို ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ေရာက္ဖုိ႔ သုေတသနေတြ စမ္းသပ္မႈေတြနဲ႔ အခ်ိန္အေတာ္ယူရမွာျဖစ္္ၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္နဲ႔ စၿပီး တုိက္ခိုက္မယ္လို႔ မထင္ေၾကာင္း ေျပာပါ တယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္းထဲ ေရာက္သြားတဲ့ တာေ၀းပစ္ ဒုံးပ်ံကို ကမၻာေျမျပင္ဆီကုိ ျပန္လွည့္လာႏုိင္ေအာင္ ထိန္းေၾကာင္းေပးမယ့္ အာကာသယာဥ္ ပုံစံကို ေရးဆြဲႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနတာပါ။ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ကမၻာေျမျပင္ဆီကို အျပန္ခရီးမွာ ႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူးတပ္ ဒုံးပ်ံဟာ အလြန္ျမင့္တဲ့ အပူခ်ိန္နဲ႔ ဖိအားကို ခံႏုိင္ရည္ ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူပဲ အေမရိကန္နဲ႔ မိတ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား စခန္းေတြကုိ စၿပီး တုိက္ခိုက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕အေျခစိုက္ Lowy ႏိုင္ငံတကာ မူ၀ါဒေရးရာဌာန တာ၀န္ရွိသူ ေရာ္ရီ မက္ခဖ္ (Rory Medcalf) က ေျပာပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ကုလသမဂၢရဲ႕ တားျမစ္မႈကို အေလးမထားဘဲ ႏ်ဴကလီးယားဗုံး စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ႏ်ဴကလးီယားလက္နက္ ကာကြယ္ေရး စနစ္ေတြကို ပိုမို ခိုင္မာေအာင္ ျပင္ဆင္ထားဖို႔ အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမား (Barack Obama) က တဆက္တည္းမွာပဲ သတိေပး ႏိႈးေဆာ္လုိက္ပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမား က ေျမာက္ကိုရီးယားအေနနဲ႔ လုံၿခံဳေရးနဲ႔ ႂကြယ္၀မႈကို လိုလားတယ္ ဆိုရင္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆုိတာ သိသင့္ပါတယ္။ ဒီလုိ ရန္လိုတဲ့ အျပဳအမူဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံအတြက္ အထီးက်န္မႈကိုပဲ ျဖစ္ေစမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ၿခိမ္းေျခာက္မႈအေပၚ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ တုံ႔ျပန္ဖို႔ မိမိတုိ႔ရဲ႕ မိတ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ကာကြယ္ေရး စနစ္ေတြကိုလည္း ပိုမိုအားျဖည့္သြားမယ့္အေၾကာင္း အဂၤါေန႔ညက မိန္႔ခြန္းမွာ ထည့္သြင္း
ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
