အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ ေခၚယူဖို႔ကိစၥ အထေျမာက္ ေအာင္ျမင္ဖို႔ဆိုတာ ဘယ္လိုအဖဲြ႕အစည္းမ်ဳိးက ဦးစီးေဆာင္ရြက္မလဲဆိုတာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြက ယူဆပါတယ္။ တဘက္မွာေတာ့ စစ္အစိုးရက အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ေပၚေပါက္လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဆာင္ရြက္မွသာ လက္ေတြ႕က်လိမ့္မယ္လို႔ စစ္အစိုးရပုိင္ သတင္းစာမွာ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံတရပ္ ေခၚယူေရးကိစၥမွာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြကို ဆန္႕က်င္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ အၾကားမွာ သေဘာထား မတူၾကပါဘူး။ ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံတရပ္ က်င္းပဖို႔ ဆိုတာကို စၿပီး လံႈ႔ေဆာ္ေနသူေတြကေတာ့ CRPP ေခၚတဲ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက အခ်က္ကေတာ့ အခုရိွေနတဲ့ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုကို တိုင္းရင္းသားေတြ လက္မခံႏိုင္ၾကတဲ့ အေျခခံအေပၚမွာ စဥ္းစားရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ CRPP အတြင္းေရးမႉး ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“အထူးသျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံကုိ လက္မခံၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ဒီဖြဲ႕စည္းပုံအရ ဆုိရင္ေတာ့ တကယ့္ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မယ့္ အေနအထား မရွိဘူး။ မရွိေတာ့ တနည္းအားျဖင့္ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္၊ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ ဒါေတြကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုပါတယ္။”
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ၿပီး တစံုတရာ လႊြတ္ေတာ္အမတ္ေနရာေတြ ရခဲ့ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ရပိုင္ခြင့္နဲ႔ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖို႔ ပိုၿပီး စိတ္၀င္စားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီပါတီ ဥကၠ႒ စိုင္းအိုက္ေပါင္းကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရမလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ေတြ ေခၚႏုိင္မွ သိမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ေျပာတာ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ရင္ ဒါကေတာ့ ေစာပါေသးတယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာလို႔မရႏုိင္ေသးဘူးေလ။ လက္ေတြ႕ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနတဲ့ ဟာေတြကေတာ့ မေရာက္ေသးဘူးေလ။ လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ ကုိယ္ ရွိတာေပါ့။”
လႊတ္ေတာ္ထဲ၀င္မယ့္ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ ေခၚယူႏိုင္ေရးကို မူအားျဖင့္ေတာ့ လက္ခံၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ရိွမရိွကို စိုးရိမ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေအးေမာင္ကေတာ့ ဒုတိယ ပင္လံု ေခၚယူႏုိင္ေရးဟာ လက္၀ယ္ အာဏာရိွသူ အေပၚမွာ တည္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
“ဒုတိယပင္လုံကုိ ပထမဆုံး စတင္ေႂကြးေၾကာ္ရမယ့္ ကာလက ၉၀ အလြန္ သုံးေလးႏွစ္ေလာက္မွာ ေႂကြးေၾကာ္ရမွာ၊ ၉၀ ျပည့္ Elected Persons ေတြက။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ ကာလေလးမွာ ပါလီမန္ မေပၚေသးခင္မွာ ေခၚတယ္ဆိုတဲ့ ဟာကေတာ့ ေနာက္က်ေနပါၿပီ။ သို႔မဟုတ္ ပါလီမန္ ေပၚၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ အစုိးရအဖြဲ႕တခု ခုိင္ခုိင္မာမာ ေပၚလာၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေခၚျခင္းဟာ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္၊ လက္ေတြ႕ အလုပ္ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
“အခုအခ်ိန္မွာ ဒုတိယပင္လုံလုိ႔ ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ရင္ ဘယ္သူက ဦးေဆာင္ၿပီး ေခၚယူမလဲ။ ထြက္လာတဲ့ Process ကုိ ဘယ္လို အေကာင္အထည္ ေဖာ္မလဲ၊ ဘယ္သူက အဲဒါကို အသိအမွတ္ ျပဳမလဲ၊ သူ႔ရဲ႕ တာ၀န္နဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္က ဘာလဲ ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေျဖရွင္းရမယ္ေလ။”
ဦးေအးသာေအာင္ကေတာ့ အခုလို ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ ေခၚယူတဲ့ကိစၥမွာ တဖဲြ႕ဖဲြ႕ကို ထိပ္တိုက္ေတြ႕လိုတာ မဟုတ္ဘဲ လိုအပ္ခ်က္ကို ထည့္တြက္တဲ့ အဆိုျပဳခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အာဏာရွိတာ မရွိတာထက္ တုိင္းျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဒါလုပ္သင့္တယ္၊ လုပ္ရမယ္၊ အဲဒီလို လုပ္ရမယ့္၊ လုပ္သင့္တဲ့ တာ၀န္တခုကို က်ေနာ္တုိ႔က လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ ႀကိဳးပမ္းတဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ဘယ္သူ႔ကို ထိပ္တုိက္ ရင္ဆုိင္ေတြ႕ဖုိ႔၊ ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေန၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔လည္း သိပါတယ္ တုိင္းရင္းသားမ်ားနဲ႔ ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡ၊ ဒါေတြဟာ တုိင္းျပည္အတြက္ စုိးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနပါ။ ဒီေတာ့ ဒီအေျခအေနကို ေျပေျပလည္လည္ ျဖစ္ဖို႔ဟာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဟာ အေကာင္းဆုံးပဲ။”
ဒီကေန႔ထုတ္ ျမန္မာအစိုးရ သတင္းစာေတြမွာေတာ့ ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ ေခၚယူဖို႔ ႀကိဳးပမ္းတာဟာ အေပါစား ႏိုင္ငံေရး စတန္႔ထြင္တာ ဆိုၿပီး ေ၀ဖန္ေရးသားပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာပဲ ႀကိဳးပမ္းသင့္တယ္ဆိုတဲ့ ေရးသားခ်က္ကေတာ့ လက္ရိွ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္မယ့္ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ သေဘာနဲ႕ တိုက္ဆိုင္ေနပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ထဲ၀င္မယ့္ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ အၾကားမွာ အခုလို ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ ဘယ္လိုေခၚမလဲဆိုတာ ကဲြလဲြခ်က္ ရိွေပမဲ့ အရင္ ပင္လံုညီလာခံမ်ဳိး တိုင္းရင္းသားေတြအၾကား ခိုင္မာတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္တရပ္ ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းဖို႔နဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ တိုင္းရင္းသား ျပႆနာ ရိွတယ္ဆုိတာကို လက္ခံတာခ်င္းေတာ့ တူညီတယ္လို႕ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
