ZAWGYI/UNICODE
ရှမ်းပြည်နယ် ဖယ်ခုံမြို့နယ်နဲ့ကယားပြည်နယ် ဘော်လခဲမြို့နယ်တွေမှာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့စစ်ကြောင်းကနေ ဒေသခံ ရွာသား(၂၀)ကျော်ကို လမ်းပြအဖြစ်နဲ့လူသားဒိုင်အဖြစ်အသုံးပြုဖို့ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခဲ့ တယ်လို့ဒေသခံ တွေက ပြောပါတယ်။ စစ်မြေပြင်မှာအခုလိုအရပ်သားတွေကိုဖမ်းဆီးအသုံးပြုနေတာဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်တယ် လို့ ကရင် နီလူ့အခွင့်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။ ဒီအခြေအနေကိုဗွီအိုအေသတင်းထောက် နိုင်ကွန်းအိန်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးနေတဲ့ ရှမ်းပြည်နယ် ဖယ်ခုံမြို့နယ် နဲ့ ကယား ပြည်နယ်ဘော်လခဲမြို့နယ်တွေမှာ မြန်မာစစ်တပ်ကနေ အရပ်သားတွေအပေါ်ဖမ်းဆီးမှုတွေရှိနေတာပါ။ေ ဘာ်လခဲမြို့နယ်မှာ သြဂုတ်လ(၁၈)ရက်နေ့တုန်းက နန်းဖဲကျေးရွာအုပ်စုမှ ဒေသခံ(၁၀)ဦးကို မြန်မာစစ်တပ်ဘက် ကဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖမ်ဆီးခံရတဲ့အထဲ(၆)ဦးဟာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်းစစ်တပ်ဘက်က ကြေးနန်းအစီရင်ခံစာမှာထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒီအခြေအနေကို ကရင်နီလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူ တဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“ ဘော်လခဲမြို့နယ်မှာ အဖမ်းဆီးခံရတာကတော့ကျွန်တော်တို့(၁၀)ယောက်ပေါ့နော်။ (၁၀)ယောက်ထဲမှာ စကစ ကနေ ထုတ်တဲ့ထုတ်ပြန်ချက်အချုပ်ရှိတယ်။ အဲတာလဲ(၆)ယောက်ကိုလက်နက်တွေနဲ့ ဖမ်းမိတယ်ဆိုတဲ့ စာတစောင် တော့ထွက်လာတယ်။ (၆)ယောက်က သူတို့အခေါ်အဝေါ်ကတော့ လက်နက်တွေနဲ့ဖမ်းမိတယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမဲ့ ကျန် တဲ့(၄)ယောက်ကတော့ အခုချိန်ထိတော့ဒါဘယ်သူလဲဆိုတာကတော့ ကျွန်တော်တို့မစီစစ်နိုင်သေးဘူးပေါ့နော်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ဖမ်းထားတယ် ဖမ်းထားပြီးတော့မှ အခုစစ်ကြောင်းထိုးတဲ့ဘော်လခဲကနေ နန်းဖဲဘက်ပေါ့နော်။ သူတို့ကိုကြိုးတုတ် ပြီးတော့မှ တက်လာတယ်။ တချို့ပြည်သူလူထုကအသိပေး ကျွန်တော်တို့သတင်းတော့ရထားတာရှိတယ်။ ”
သြဂုတ်လ(၁၈)ရက်မှာ ဘော်လခဲပူးပေါင်းစစ်ဆေးရေးဂိတ်ကနေ ကားတစီးကိုရှာဖွေစစ်ဆေးရာမှာ ယူနီဖောင်း ဝတ်ဆင်ထားတဲ့လူငယ်(၆)ဦးကို လက်နက်ခဲယမ်းတွေနဲ့အတူဖမ်းဆီးရမိတယ်လို့ ဘော်လခဲခရိုင်စီမံအုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့ရဲ့ကြေးနန်းအစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြထားတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။
သြဂုတ် ၁၈ ရက်နေ့မှာဘဲ ရှမ်းပြည်နယ်ဖယ်ခုံမြို့နယ် လွယ်လုံကျေးရွာသား(၅)နဲ့ စက်တော်ကျေးရွာသား (၅)ဦးကို စစ်တပ်ကနေဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတယ်လို့ဖယ်ခုံဒေသခံတဦးကပြောပါတယ်။
“ ဖယ်ခုံမြို့နယ် ခေါင်းအိကျေးရွာအုပ်စု လွယ်လုံကျေးရွာသား(၅)ဦး ဖမ်းသွားတယ်ပြောတာဘဲ။ နောက်ပြီး(၅)ယောက် ကတော့ဖမ်းထားတယ်ပြောတာဘဲ ။ အေး ဗမာစစ်တပ်နဲ့ PNOအဖွဲ့ကဖမ်းထားတယ်တဲ့။ ”
မျက်မြင်တွေရဲ့ပြောပြချက်အရအဖမ်းဆီးခံရတဲ့သူတွေဟာ လမ်းပြသူများအဖြစ် လည်းကောင်း လူသားဒိုင်အဖြစ် လည်းကောင်း အသုံးပြုနေတာလို့ဆိုပါတယ်။ ရွာသားတွေကိုဖမ်းဆီးတဲ့ဖြစ်စဉ်နဲ့ပက်သက်ပြီးအခြေအနေကိုသိရှိဖို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။
ဖယ်လုံမြို့နယ်အတွင်းမှာ ဒေသခံကရင်နီကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့နဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေအကြား တိုက်ပွဲမကြာခနဖြစ်ပွါးလေ့ရှိသလို လက်ရှိ စစ်တပ်ဘက်ကအင်အားထပ်မံဖြည့်တင်းထားပါတယ်။ အခုလိုအရပ်သားတွေကို လူသားဒိုင်းနဲ့ လမ်းပြအဖြစ်အသုံးပြုတဲ့လုပ်ရပ်ဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်တယ်လို့ ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူတဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့သိရသလောက်ကတော့ စစ်တပ်ကသွားတဲ့နေရာတိုင်းကိုသူတို့ကခေါ်သွားတယ်။ ပြီးရင်လမ်းပြတဲ့ ပုံစံနဲ့ ပါသလို လူသားတံတိုင်းပုံစံမျိုးပေါ့နော်။ အသုံးပြုနေတာကျွန်တော်တို့သိရတယ်။လူထုတွေကသွားပြီးတော့မှ ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ပြောတဲ့အချိန်မှာ သူတို့ဘာပြန်ပြောလဲဆိုတော့ သူတို့သတ်မှတ်တဲ့ဧရိယာ ပေါ့နယ်မြေတခုကို ပြန် ရောက် မယ်ဆိုရင် ဒီလူတွေကိုပြန်လွှတ်ပေးမယ်ဆိုပြီးတော့မှ ကနဦး ဖရူဆိုရဲ့အရှေ့ဘက်ခြမ်းမှာ သူတို့ပြောသွား တာရှိတယ်။ ကျွန်တော်တို့ပြောမယ်ဆိုရင် စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်တယ်လို့ကျွန်တော်တို့ပြောလို့ရတယ်ပေါ့။ လူသား မျိုးနွယ်အပေါ်မှာချိုးဖောက်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတခုလဲထမြောက်တာကိုကျွန်တော်တို့တွေ့ရတယ်။”
ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ရဲ့မှတ်တမ်းများအရ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဟာ သြဂုတ်(၁၄)ရက်ကနေ (၁၉)ရက်အတွင်း အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ်အပါအဝင် အရပ်သား ၂၉ ဦးကို ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ဲပီး စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်နေတဲ့ ရှေ့တန်းနယ်မြေတွေကို ခေါ်ဆောင်သွားခြင်း၊ လမ်းပြအဖြစ် ခိုင်းစေခြင်းစတာတွေ လုပ်ဆောင်ခိုင်းတာရှိတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့သူ (၂၉) ဦးအနက် အသက်(၁၇)နှစ်အရွယ်အပါအဝင် အမျိုးသား ၃ ဦး ပြန်လွတ်လာပေမဲ့ အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ် အပါအဝင် အရပ်သား ၂၆ ဦးဟာ ဖမ်းဆီးခံထားရဆဲလို့ ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ရဲ့ မှတ်တမ်းများအရသိရပါတယ်။
UNICODE
ရှမျးပွညျနယျဖယျခုံမွို့နယျနဲ့ကယားပွညျနယျဘောျလခဲမွို့နယျတှမှော မွနျမာစဈတပျရဲ့စဈကွောငျးကနေ ဒသေခံ ရှာသား(၂၀)ကြောျကို လမျးပွအဖွဈနဲ့လူသားဒိုငျအဖွဈအသုံးပွုဖို့ဖမျးဆီးခေါျဆောငျခဲ့ တယျလို့ဒသေခံ တှကေ ပွောပါတယျ။ စဈမွပွေငျမှာအခုလိုအရပျသားတှကေိုဖမျးဆီးအသုံးပွုနတောဟာ စဈရာဇဝတျမှုမွောကျတယျ လို့ ကရငျ နီလူ့အခှင့ျရေးအဖှဲ့တာဝနျရှိသူတှကေပွောပါတယျ။ ဒီအခွအေနကေိုဗှီအိုအသေတငျးထောကျ နိုငျကှနျးအိနျကနေ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ဒသေခံကာကှယျရေးတပျနဲ့ မွနျမာစဈတပျတို့အကွား တိုကျပှဲဖွဈပှါးနတေဲ့ ရှမျးပွညျနယျ ဖယျခုံမွို့နယျ နဲ့ ကယား ပွညျနယျဘောျလခဲမွို့နယျတှမှော မွနျမာစဈတပျကနေ အရပျသားတှအေပေါျဖမျးဆီးမှုတှရှေိနတောပါ။ေ ဘာျလခဲမွို့နယျမှာ သွဂုတျလ(၁၈)ရကျနေ့တုနျးက နနျးဖဲကြေးရှာအုပျစုမှ ဒသေခံ(၁၀)ဦးကို မွနျမာစဈတပျဘကျ ကဖမျးဆီးခဲ့ပါတယျ။ ဒီဖမျဆီးခံရတဲ့အထဲ(၆)ဦးဟာ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှနေဲ့ဆကျစပျမှုရှိကွောငျးစဈတပျဘကျက ကွေးနနျးအစီရငျခံစာမှာထုတျပွနျထားပါတယျ။ ဒီအခွအေနကေို ကရငျနီလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တာဝနျရှိသူ တဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“ ဘောျလခဲမွို့နယျမှာ အဖမျးဆီးခံရတာကတော့ကြှနျတောျတို့(၁၀)ယောကျပေါ့နောျ။ (၁၀)ယောကျထဲမှာ စကစ ကနေ ထုတျတဲ့ထုတျပွနျခကြျအခြုပျရှိတယျ။ အဲတာလဲ(၆)ယောကျကိုလကျနကျတှနေဲ့ ဖမျးမိတယျဆိုတဲ့ စာတစောငျ တော့ထှကျလာတယျ။ (၆)ယောကျက သူတို့အခေါျအဝေါျကတော့ လကျနကျတှနေဲ့ဖမျးမိတယျပေါ့နောျ။ ဒါပမေဲ့ ကနြျ တဲ့(၄)ယောကျကတော့ အခုခြိနျထိတော့ဒါဘယျသူလဲဆိုတာကတော့ ကြှနျတောျတို့မစီစဈနိုငျသေးဘူးပေါ့နောျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ဖမျးထားတယျ ဖမျးထားပွီးတော့မှ အခုစဈကွောငျးထိုးတဲ့ဘောျလခဲကနေ နနျးဖဲဘကျပေါ့နောျ။ သူတို့ကိုကွိုးတုတျ ပွီးတော့မှ တကျလာတယျ။ တခြို့ပွညျသူလူထုကအသိပေး ကြှနျတောျတို့သတငျးတော့ရထားတာရှိတယျ။ ”
သွဂုတျလ(၁၈)ရကျမှာ ဘောျလခဲပူးပေါငျးစဈဆေးရေးဂိတျကနေ ကားတစီးကိုရှာဖှစေဈဆေးရာမှာ ယူနီဖောငျး ဝတျဆငျထားတဲ့လူငယျ(၆)ဦးကို လကျနကျခဲယမျးတှနေဲ့အတူဖမျးဆီးရမိတယျလို့ ဘောျလခဲခရိုငျစီမံအုပျခြုပျရေး အဖှဲ့ရဲ့ကွေးနနျးအစီရငျခံစာမှာဖောျပွထားတယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။
သွဂုတျ ၁၈ ရကျနေ့မှာဘဲ ရှမျးပွညျနယျဖယျခုံမွို့နယျ လှယျလုံကြေးရှာသား(၅)နဲ့ စကျတောျကြေးရှာသား (၅)ဦးကို စဈတပျကနဖေမျးဆီးခေါျဆောငျသှားတယျလို့ဖယျခုံဒသေခံတဦးကပွောပါတယျ။
“ ဖယျခုံမွို့နယျ ခေါငျးအိကြေးရှာအုပျစု လှယျလုံကြေးရှာသား(၅)ဦး ဖမျးသှားတယျပွောတာဘဲ။ နောကျပွီး(၅)ယောကျ ကတော့ဖမျးထားတယျပွောတာဘဲ ။ အေး ဗမာစဈတပျနဲ့ PNOအဖှဲ့ကဖမျးထားတယျတဲ့။ ”
မကြျမွငျတှရေဲ့ပွောပွခကြျအရအဖမျးဆီးခံရတဲ့သူတှဟော လမျးပွသူမြားအဖွဈ လညျးကောငျး လူသားဒိုငျအဖွဈ လညျးကောငျး အသုံးပွုနတောလို့ဆိုပါတယျ။ ရှာသားတှကေိုဖမျးဆီးတဲ့ဖွဈစဉျနဲ့ပကျသကျပွီးအခွအေနကေိုသိရှိဖို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရကို ဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။
ဖယျလုံမွို့နယျအတှငျးမှာ ဒသေခံကရငျနီကာကှယျရေးပူးပေါငျးတပျဖှဲ့နဲ့ စဈကောငျစီတပျတှအေကွား တိုကျပှဲမကွာခနဖွဈပှါးလေ့ရှိသလို လကျရှိ စဈတပျဘကျကအငျအားထပျမံဖွည့ျတငျးထားပါတယျ။ အခုလိုအရပျသားတှကေို လူသားဒိုငျးနဲ့ လမျးပွအဖွဈအသုံးပွုတဲ့လုပျရပျဟာ စဈရာဇဝတျမှုမွောကျတယျလို့ ကရငျနီ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တာဝနျရှိသူတဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့သိရသလောကျကတော့ စဈတပျကသှားတဲ့နရောတိုငျးကိုသူတို့ကခေါျသှားတယျ။ ပွီးရငျလမျးပွတဲ့ ပုံစံနဲ့ ပါသလို လူသားတံတိုငျးပုံစံမြိုးပေါ့နောျ။ အသုံးပွုနတောကြှနျတောျတို့သိရတယျ။လူထုတှကေသှားပွီးတော့မှ ပွနျလှှတျပေးဖို့ပွောတဲ့အခြိနျမှာ သူတို့ဘာပွနျပွောလဲဆိုတော့ သူတို့သတျမှတျတဲ့ဧရိယာ ပေါ့နယျမွတေခုကို ပွနျ ရောကျ မယျဆိုရငျ ဒီလူတှကေိုပွနျလှှတျပေးမယျဆိုပွီးတော့မှ ကနဦး ဖရူဆိုရဲ့အရှေ့ဘကျခွမျးမှာ သူတို့ပွောသှား တာရှိတယျ။ ကြှနျတောျတို့ပွောမယျဆိုရငျ စဈရာဇဝတျမှုမွောကျတယျလို့ကြှနျတောျတို့ပွောလို့ရတယျပေါ့။ လူသား မြိုးနှယျအပေါျမှာခြိုးဖောကျတဲ့ ရာဇဝတျမှုတခုလဲထမွောကျတာကိုကြှနျတောျတို့တှေ့ရတယျ။”
ကရငျနီ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ရဲ့မှတျတမျးမြားအရ စဈကောငျစီတပျဖှဲ့ဟာ သွဂုတျ(၁၄)ရကျကနေ (၁၉)ရကျအတှငျး အသကျ ၁၅ နှဈအရှယျ ကလေးငယျအပါအဝငျ အရပျသား ၂၉ ဦးကို ဖမျးဆီးခြုပျနှောငျဲပီး စဈရေးပဋိပက်ခဖွဈနတေဲ့ ရှေ့တနျးနယျမွတှေကေို ခေါျဆောငျသှားခွငျး၊ လမျးပွအဖွဈ ခိုငျးစခွေငျးစတာတှေ လုပျဆောငျခိုငျးတာရှိတယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။ ဖမျးဆီးခံရတဲ့သူ (၂၉) ဦးအနကျ အသကျ(၁၇)နှဈအရှယျအပါအဝငျ အမြိုးသား ၃ ဦး ပွနျလှတျလာပမေဲ့ အသကျ ၁၅ နှဈအရှယျ ကလေးငယျ အပါအဝငျ အရပျသား ၂၆ ဦးဟာ ဖမျးဆီးခံထားရဆဲလို့ ကရငျနီ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ရဲ့ မှတျတမျးမြားအရသိရပါတယျ။
