အနာလဲသိ ဆေးလဲရှိလျက် ကုသလို့ မရနိုင်တဲ့ တိုင်းရင်းသားပြဿနာ

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အဓိက စိန်ခေါ်မှုကြီးတခုဖြစ်တဲ့ တိုင်းရင်းသားပဋိပက္ခ ပြဿနာဟာ "အနာလဲသိ ဆေးလဲရှိလျက်" နဲ့ ကုသလို့ မရနိုင်တဲ့ ရောဂါတခုလို ဖြစ်နေတယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ အပတ်က ကွယ်လွန်သွားခဲ့တဲ့ တိုင်းရင်းသား၊ နိုင်ငံရေးခါင်းဆောင်ကြီး ခွန်ထွန်းဦး က မှတ်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ သူ့ရဲ့မှတ်ချက်ဟာ အခုအချိန်ထိ မှန်ကန်နေတုန်းပဲလား။ စစ်မှန်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ပေါ်ထွန်းေးရးကို တစိုက်မတ်မတ် စွဲကိုင်ရင်း နိုင်ငံတော ်ပုန်ကန်မှုစွဲချက်နဲ့ ထောင်ဒဏ်အနှစ် (၉၀) ကျော် ချမှတ်ခံထားရာကနေ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်နဲ့ လွတ်မြောက်လာခဲ့တဲ့ ခွန်ထွန်းဦးနဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တုန်းက ဦးကျော်ဇံသာ ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးခဲ့တာကို ပြန်လည်ထုတ်လွှင့်လိုက်ပါတယ်။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ ပထမဦးဆုံးကတော့ ဦးခွန်ထွန်းဦး အခုလို ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာလို့ အထူးဝမ်းမြောက်ပါတယ်။ အစတုန်းကတော့ ကျန်းမာရေးသတင်းတွေ တော်တော်လေးကြားသိခဲ့ရလို့။ အခုကတော့ ကျန်းကျန်းမာမာ ရှိတယ်ဆိုလို့ အထူးဝမ်းသာပါတယ်ခင်များ။ အခု မေးချင်တာကတော့ အခုလွတ်မြောက်လာပြီးနောက် ဦးခွန်ထွန်းဦးအတွက် နဲ့ ရှမ်းအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ အနာဂတ်ကို မေးချင်ပါတယ်။ SNLD ဟာ ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ NLD ပြီးရင် ဒုတိယမဲအများဆုံးရရှိ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ပါတီ ဖြစ်ပါတယ်။ အခု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ကတော့ အခုရလဒ်ကို ပစ်ပယ်ပြီးတော့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေကို လက်ခံပြီး၊ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်မယ်ဆိုပြီး လုပ်နေပါတယ်။ SNLD ရဲ့ အနာဂတ်ကိုလည်း သိပါရစေ။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ မူတခုအနေနဲ့တော့ ဒီ ဥပဒေအရ ကျနော်တို့ ပြောရရင်တော့ ကျနော်တို့ပါတီကတော့ ဆက်သွားရမယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် တရားဝင်ပါတီအဖြစ် ရပ်တည်မှသာလျှင် တခြားပါတီနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ကိစ္စတွေ လုပ်နေမှာကို။ ဥပမာ - ဧည်သည်တွေ့ခြင်း၊ လက်ခံခြင်း၊ တခြားလူတွေက လာတွေ့ခြင်းတို့ဘာတို့။ နောက် နိုင်ငံတကာနဲ့ ဆက်ဆံတာတို့၊ ပါတီချင်း ဆက်ဆံတာတို့၊ ပါတီ member ချင်း ဆက်ဆံတာတို့ဘာတို့က အကယ်၍ ပါတီ register မလုပ်ဘူးဆိုရင်တော့ တရားမဝင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်နေအုန်းမယ်။ အခုတော့ ကျနော်တို့ ဗဟိုကော်မတီတော့ ခေါ်ထားပြီ။ ဒီဟာတွေကို တင်ပြမယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကတော့ ကျနော်ထင်တယ် အချိန်မရှိတော့ဘူး။ မမှီတော့ဘူးလို့ ထင်တယ်။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ အခု မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေဟာ ဒီမိုကရေစီ ပေါ်ထွန်းရေးဘက်ကို ဦးတည်နေပြီလို့ လူတွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ဦးခွန်ထွန်းဦး အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီအရေးကို အရင်ပြောတာ၊ တိုင်းရင်းသားအရေး မတိုင်ခင်။ ဒီမိုကရေစီရေး ဖွံ့ဖြိုးနေတယ်ဆိုတဲ့အချက်ကို သဘောတူပါသလား။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ ဒီမိုကရေစီဘက်ကို ဦးတည်နေတယ်ဆိုတာကတော့ ကျနော် လက်ခံပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုဟာက ဒီမိုကရေစီခေတ်ပေါ့။ ခေတ်ရေစီးကြောင်းအရ ပြောင်းလဲနေတာ။ ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့အရှိန်နဲ့ သူ့ရဲ့နှုန်းကတော့ အများပြောသလောက်တော့ မဟုတ်သေးဘူး။ ရာခိုင်နှုန်းအရ ပြောရင်တော့ ၅၅% လောက်ပဲ ပြောင်းလဲနိုင်သေးတယ်လို့ ထင်သေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရှေ့မှာလည်း လုပ်စရာတွေက အများကြီးရှိနေသေးတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒီမိုကရေစီ ပြောင်းလဲတယ်ဆိုတာကိုတော့ လက်ခံပါတယ်။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ ဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အရေးမှာ ဒီမိုကရေစီ ထွန်းကားရေးနဲ့ တန်တူအရေးကိစ္စကတော့ တိုင်းရင်းသားအရေး ပြေလည်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီကိစ္စရဲ့ အလားအလာကို ဘယ်လို မြင်ပါသလဲ။ အခုအချိန်ထိတော့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးအဖွဲ့တွေ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အစိုးရ ဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်နေပါတယ်။ အဲဒီ အလားအလာကို ဘယ်လို မြင်ပါသလဲ။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ ဒီဟာကတော့ ကျနော်တို့လည်း ပြောပေါင်းများခဲ့ပါပြီ။ ကျနော်တို့ (၆၂) ခုနှစ်တုန်းကလည်း ပြောခဲ့တယ်။ Pill က ရှိပြီသားပဲ။ အခု ရောဂါသိ ဆေးသိ ဆေးရှိပဲ။ ရှိပေမယ့် ဆေးက ကြီးတယ်၊ ခါးတယ် မသောက်ချင်တဲ့သဘောမျိုး ဖြစ်နေတယ်။ အမှန်ဆိုရင် ဒီ တိုင်းရင်းသားတွေက ဘာရချင်တယ်ဆိုတာ နှစ်ပေါင်း (၆၀) စောင့်ပြီး ဖြေရှင်းတယ်ဆိုတာ အံ့သြလှအောင် အတော် ဟိုဟာဖြစ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ အတိုင်ပင်ခံကောင်စီဖွဲ့တယ်။ နိုင်ငံတော်ကို တော်လှန်ဖို့ လုပ်တယ်ဆိုပြီးတော့ ရမယ်ရှာပြီးတော့ ရှမ်းတွေကို ဖမ်းတယ်။ တခြားလူတွေကြတော့ နိုင်ငံတော်ကောင်စီက လွတ်လွတ်လပ်လပ် လုပ်ခွင့်ပေးတယ်ဆိုတာကတော့ ကျနော်ထင်တယ်။ ဒီမှာ အစိုးရရဲ့ mind-set က မှားနေပြီလို့ ထင်တယ်။ အမှန်ဆိုလို့ရှိရင် ဖြစ်နိုင်တာက အကုန်လုံး တပြေညီအောင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကာလက ရက် (၆၀)၊ ရက် (၉၀) တန် ပေးပြီး လက်နက်ကိုင်အားလုံး စဉ်းစားကြ၊ ဆွေးနွေးကြ။ ဘယ်နေ့ဘယ်အခါမှာပြီးပြီ - တွေ့ကြမယ်၊ ဆွေးနွေးကြမယ်ဆိုရင် အခုအချိန်အခါမှာ ပင်လုံညီလာခံထက် စုံညီတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေ ရှိနေပြီးပဲ။ အဲဒီတော့ ဒီအခွင့်အရေးကို ကျနော်တို့ ဒီအတိုင်း ရပ်ကြည့်နေမယ့်အစား၊ မယူဘဲ နေမယ့်အစား လုပ်သင့်တယ်။ ကရင်ကိုတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးယူ။ နောက်ပြီးတော့ ကချင်ကိုတော့ တိုက်နေတယ်။ ရှမ်းကြတော့ တောင်မတင်ရေမကျ ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးနဲ့ သွားနေလို့ကတော့ ဒီ formula အတိုင်း သွားမယ်ဆိုရင်တော့ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်သွားလဲ တိုင်းရင်းသားအရေးက ပြေလည်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဆိုလိုချင်တာကတော့ အကုန်လုံး လက်ခံနိုင်မယ့် mechanism တခုကိုတော့ ကျနော်တို့ တွေ့နေပြီပဲ။ ကျနော်တို့ အဲဒီ mechanism နဲ့ သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ဖြစ်နိုင်မယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ အခုလက်ရှိလဲ ပင်လုံညီလာခံလို ဆွေးနွေးပွဲမျိုး၊၊ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ ဆွေးနွေးပွဲမျိုး၊ နေပြည်တော်မှာ လုပ်မယ်လို့ အစိုးရဘက်ကပြောတာကို ကြားမိပါတယ်။ အဲဒီအပေါ် ဘယ်လောက် အယုံအကြည် ရှိပါသလဲ။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ ဒါကတော့ ခေါ်ယူတဲ့လူရဲ့ mind-set ပေါ့။ ရိုးသားမှု၊ တည်ကြည်မှု၊ ဖြောင့်မတ်မှုတွေပေါ့။ အဲဒီ ပေတံနဲ့ တိုင်းပေါ့။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ သတင်းသမားတယောက်အနေနဲ့ ဘာကြားသလဲဆိုရင် တချို့စစ်တပ်ထဲက တချို့ခပ်ကြီးကြီး အရာရှိဟောင်းတွေ ပြောတာကို တဆင့် ကြားရပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီ လိုချင်တာ ဗမာတွေပဲ လိုချင်တာတဲ့။ တိုင်းရင်းသားတွေက ဖက်ဒရယ်ပဲ တောင်းနေကြတာပဲ ဒီမိုကရေစီမှ မတောင်းတာဆိုတော့။ ဖက်ဒရယ်ဆိုတာကလည်း ပြည်ထောင်စုက ခွဲထွက်ဖို့ တောင်းနေတာလို့ သူတို့ ပြောနေကြတယ်။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ တိုင်းရင်းသားတွေ ရချင်တာက တန်တူရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ပဲ။ ကိုယ့်ယဉ်ကျေးမှုကို ကိုယ်တိုင်ထိန်းသိမ်းထားချင်တယ်။ ကိုယ့်စာပေ ကိုယ်တိုင်ထိန်းသိမ်းထားချင်တယ်။ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေတွေထဲမှာ ဒီ အာမခံချက် မပါလို့ NLD နဲ့ ကျနော်တို့ ညီလာခံ မတက်ဘဲ ထွက်ခဲ့တယ်။ နောက်ပြီးတော့ (၁၇) ဖွဲ့လို့ ပြောတယ်။ (၁၇) ဖွဲ့က ပြီးပြီရောကွာ ပြန်ပြီး လက်နက်ပြန်ကိုင်တာပေါ့ဆိုတဲ့ ဒီလို idea မျိုးလည်း ရှိခဲ့တာပဲ။ အဲဒါ အမှန်ဆိုရင် အမျိုးသားညီလာခံကြီးက တကယ့် political platform မဟုတ်ခဲ့ဘူး။ ဆိုလိုတာက ငါတို့က ဒါပဲ ပေးနိုင်တယ်။ သူတို့ရချင်တာ ဒါမျိုး ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒါ ကျနော်ထင်တာကတော့ အားလုံးရဲ့ ဘုံရပ်တည်ချက်ကို ရှာပြီးတော့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ရမယ်။ မပေးချင်ဘူးဆိုရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကတော့ ဘယ်နည်းနဲ့မှ အောင်မြင်တော့မှာ မဟုတ်ဘူး။ အခုန ကျနော်ပြောခဲ့တယ် အနာသိတယ်၊ ဆေးရှိတယ်။ ဘာအနာဆိုတာကတော့ အကုန်သိနေပြီ။ အားလုံးကတော့ တန်တူရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ရေး။ အဓိကတော့ ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေး၊ နောက် တန်တူရေး နဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့် ရချင်တဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေ။ အဲဒါကိုမှ မပေးဘူး။ ပေးဖို့ မပြောနဲ့အုန်း ဒါကို လက်ခံပြီး မဆွေးနွေးနိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေး process က ဆက်မသွားရုံ ရှိတော့မှပေါ့။ ဆက်လည်း မသွားနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုး ရောက်သွားလိမ့်မယ်။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ အဲဒီမှာ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ဆိုတာကို နည်းနည်းလေး အကျယ်ရှင်းပြပါလား။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ဆိုတာကတော့ အမျိုးမျိုး ရှိတာပေါ့။ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်က like culture autonomy တို့ ဘာတို့ညာတို့ပေါ့။ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ကတော့ တော်တော်လေးကိုတော့ ကျယ်ပြန့်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်အပေါ်မှာတော့ ကျနော်တို့ ပြန်ပြီးတော့ အပေးအယူလုပ်ပြီး ဆွေးနွေးလို့ရတယ်။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ နောက်တခုကလည်း ကေအိုင်အိုနဲ့ ဖြစ်နေတယ့်ကိစ္စမှာ ကေအိုင်အေ ဘက်က စစ်ရေးအရ အသာစီးရနေတာတွေရှိတယ်။ အစိုးရစစ်တပ်ဘက်က ထိခိုက်တာ၊ နှစ်နာတာတွေများတယ်။ အဲဒီတော့ စစ်ရေးအရ အပေါ်စီးရမှ ဆွေးနွေးချင်တဲ့ လေသံမျိုးလည်း ကျနော် ကြားသိရပါတယ်။ သူတို့က စစ်တပ်ရဲ့ way of thinking စစ်ရေးရှုထောင့်ကနေသာ ကြည့်နေကြပါတယ်။ အဲဒါ ဘယ်လိုပြေလည်စရာ အကြောင်းရှိပါသလဲ။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ အဲဒါကလဲ အဲဒီလိုမျိုး ဖြစ်စဉ်ပဲ။ တိုက်နေတာ ကြာပြီပဲ။ စစ်ရေးအရဆိုရင် ကျနော်တို့ အရပ်ထဲစကားနဲ့ ပြောရင်တော့ သူတို့ လိုင်ဇားကျမှ ပြောမယ်ဆွေးနွေးမယ်ဆိုတဲ့ သဘောသက်ရောက်နေတယ်။ ကရင်နဲ့ လက်မှတ်ထိုးနေပြီ၊ တခြားလူတွေနဲ့လည်း ထိုးနေပြီ။ ဘာကြောင့် ကေအိုင်အေ နဲ့ မထိုးနိုင်သလဲ။ ဘာကြောင့် အခုထိ ပေါင်းခနဲ့ မထိုးနိုင်သေးသလဲ။ အဲဒီ double standard တွေကြောင့် ဒီပြဿနာကြီးက ပြောလို့ရှိရင် မပြီးနိုင်တာ အဲဒါတွေကြောင့်ပဲ။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ ဦးခွန်ထွန်းဦး က အစကတည်းကလည်း အခုပြောတဲ့စကားတွေကိုပဲ တန်တူရေး နဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်အတွက် ရပ်တည်ပြီး တောင်းဆိုခဲ့တယ်။ အဲဒီအတွက်ပဲ သူတို့ဟာ ဦးခွန်ထွန်းဦးတို့ကို ဖမ်းဆီးပြီး ထောင်ချခဲ့တယ်လို့ နားလည်းပါတယ်။ အခုလည်း ဦးခွန်ထွန်းဦးရဲ့ ရပ်တည်ချက်က ဒီအတိုင်းပဲဆိုတော့ အာဏာပိုင်တွေ ဆက်လက်လှုပ်ရှားနေတဲ့ နိုင်ငံရေး ရေစီးထဲမှာ ဦးခွန်ထွန်းဦး ကို အဆင်ပြေပြေ ပါဝင်လာခွင့် ပေးလိမ့်မယ်။ ပါဝင်ဆွေးနွေးခွင့်၊ အလားတူ တင်ပြခွင့် ရလာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါသလား။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ ကျနော်က ပါဝင်ခွင့် ရရေးမရရေး အဓိက မဟုတ်ပါဘူး။ တိုင်းရင်းသားတွေ အခွင့်အရေး ရဖို့က အဓိကပါ။ မပေးချင်ဘဲနဲ့လည်း ဖိတ်ပြီးတော့ ပါပြီးပြောခိုင်းလည်း ဘာထူးမှာလဲ။ မိန်းမဆန်လှတဲ့ မပေးနိုင်ဘူးဆိုရင် ဒါတော့ ကျနော်လည်း မတတ်နိုင်ဘူး။ ကျနော်ပြောတာက ပြေလည်ရာပြေလည်ကြောင်းကို ရှင်းပြနေတာ။ ဒါရမှ တတ်မယ်ဆိုတာလည်း မဟုတ်ပါဘူး။

ဦးကျော်ဇံသာ ။ ။ ကျနော် နောက်ဆုံးမေးချင်တာက အခု ပါလီမန်လွှတ်တော်မှာ အရွေးခံပြီးတော့ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေကြတဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံကို လက်ခံပြီး ဆောင်ရွက်နေကြတဲ့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေကို ဘယ်လို သဘောထားပါသလဲ။

ဦးခွန်ထွန်းဦး ။ ။ သူတို့ကတော့ သူတို့ ယုံကြည်ချက်နဲ့ လုပ်သွားတာကိုတော့ - အခုတော့ တက်တော့တက်နေပြီးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်ထင်တယ် မျှော်မှန်းတဲ့ ပြောင်းလဲမှုအထိ၊ ပြေလည်တဲ့အထိတော့ မရောက်သေးဘူး။ သူတို့ ရပ်တည်ချက်၊ ခံယူချက်ကိုတော့ ကျနော် ဘာမှတော့ ဆန္ဒမပေးလိုပါဘူး။ ဒါကတော့ သူတို့ရဲ့ ယုံကြည်ချက်နဲ့ လုပ်သွားတဲ့အရာဖြစ်ပါတယ်။

== Unicode ===

မွနျမာနိုငျငံရဲ့အဓိက စိနျခေါျမှုကွီးတခုဖွဈတဲ့ တိုငျးရငျးသားပဋိပက်ခ ပွူနာဟာ "အနာလဲသိ ဆေးလဲရှိလကြျ" နဲ့ ကုသလို့ မရနိုငျတဲ့ ရောဂါတခုလို ဖွဈနတေယျလို့ ပွီးခဲ့တဲ့ အပတျက ကှယျလှနျသှားခဲ့တဲ့ တိုငျးရငျးသား၊ နိုငျငံရေးခါငျးဆောငျကွီး ခှနျထှနျးဦး က မှတျခကြျခခြဲ့ပါတယျ။ ဘာကွောင့ျပါလဲ။ သူ့ရဲ့မှတျခကြျဟာ အခုအခြိနျထိ မှနျကနျနတေုနျးပဲလား။ စဈမှနျတဲ့ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု ပေါျထှနျးေးရးကို တစိုကျမတျမတျ စှဲကိုငျရငျး နိုငျငံတော ျပုနျကနျမှုစှဲခကြျနဲ့ ထောငျဒဏျအနှဈ (၉၀) ကြောျ ခမြှတျခံထားရာကနေ လှတျငွိမျးခမြျးသာခှင့ျနဲ့ လှတျမွောကျလာခဲ့တဲ့ ခှနျထှနျးဦးနဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှဈတုနျးက ဦးကြောျဇံသာ ဆကျသှယျဆှေးနှေးခဲ့တာကို ပွနျလညျထုတျလှှင့ျလိုကျပါတယျ။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ ပထမဦးဆုံးကတော့ ဦးခှနျထှနျးဦး အခုလို ကနြျးကနြျးမာမာနဲ့ ပွနျလညျလှတျမွောကျလာလို့ အထူးဝမျးမွောကျပါတယျ။ အစတုနျးကတော့ ကနြျးမာရေးသတငျးတှေ တောျတောျလေးကွားသိခဲ့ရလို့။ အခုကတော့ ကနြျးကနြျးမာမာ ရှိတယျဆိုလို့ အထူးဝမျးသာပါတယျခငျမြား။ အခု မေးခငြျတာကတော့ အခုလှတျမွောကျလာပွီးနောကျ ဦးခှနျထှနျးဦးအတှကျ နဲ့ ရှမျးအမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျရဲ့ အနာဂတျကို မေးခငြျပါတယျ။ SNLD ဟာ ၁၉၉၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ NLD ပွီးရငျ ဒုတိယမဲအမြားဆုံးရရှိ အနိုငျရခဲ့တဲ့ပါတီ ဖွဈပါတယျ။ အခု အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျကတော့ အခုရလဒျကို ပဈပယျပွီးတော့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံဥပဒကေို လကျခံပွီး၊ ကွားဖွတျရှေးကောကျပှဲ ဝငျမယျဆိုပွီး လုပျနပေါတယျ။ SNLD ရဲ့ အနာဂတျကိုလညျး သိပါရစေ။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ မူတခုအနနေဲ့တော့ ဒီ ဥပဒအေရ ကနြောျတို့ ပွောရရငျတော့ ကနြောျတို့ပါတီကတော့ ဆကျသှားရမယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုရငျ တရားဝငျပါတီအဖွဈ ရပျတညျမှသာလြှငျ တခွားပါတီနဲ့ ဆကျစပျတဲ့ကိစ်စတှေ လုပျနမှောကို။ ဥပမာ - ဧညျသညျတှေ့ခွငျး၊ လကျခံခွငျး၊ တခွားလူတှကေ လာတှေ့ခွငျးတို့ဘာတို့။ နောကျ နိုငျငံတကာနဲ့ ဆကျဆံတာတို့၊ ပါတီခငြျး ဆကျဆံတာတို့၊ ပါတီ member ခငြျး ဆကျဆံတာတို့ဘာတို့က အကယျ၍ ပါတီ register မလုပျဘူးဆိုရငျတော့ တရားမဝငျတဲ့ အဖှဲ့အစညျး ဖွဈနအေုနျးမယျ။ အခုတော့ ကနြောျတို့ ဗဟိုကောျမတီတော့ ခေါျထားပွီ။ ဒီဟာတှကေို တငျပွမယျ။ ရှေးကောကျပှဲကတော့ ကနြောျထငျတယျ အခြိနျမရှိတော့ဘူး။ မမှီတော့ဘူးလို့ ထငျတယျ။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ အခု မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နိုငျငံရေးအခွအေနဟော ဒီမိုကရစေီ ပေါျထှနျးရေးဘကျကို ဦးတညျနပွေီလို့ လူတှကေ သုံးသပျကွပါတယျ။ ဦးခှနျထှနျးဦး အနနေဲ့ ဒီမိုကရစေီအရေးကို အရငျပွောတာ၊ တိုငျးရငျးသားအရေး မတိုငျခငျ။ ဒီမိုကရစေီရေး ဖှံ့ဖွိုးနတေယျဆိုတဲ့အခကြျကို သဘောတူပါသလား။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ ဒီမိုကရစေီဘကျကို ဦးတညျနတေယျဆိုတာကတော့ ကနြောျ လကျခံပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အခုဟာက ဒီမိုကရစေီခတျေပေါ့။ ခတျေရစေီးကွောငျးအရ ပွောငျးလဲနတော။ ဒါပမေဲ့ သူ့ရဲ့အရှိနျနဲ့ သူ့ရဲ့နှုနျးကတော့ အမြားပွောသလောကျတော့ မဟုတျသေးဘူး။ ရာခိုငျနှုနျးအရ ပွောရငျတော့ ၅၅% လောကျပဲ ပွောငျးလဲနိုငျသေးတယျလို့ ထငျသေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ ရှေ့မှာလညျး လုပျစရာတှကေ အမြားကွီးရှိနသေေးတယျ။ အဲဒါကွောင့ျ ဒီမိုကရစေီ ပွောငျးလဲတယျဆိုတာကိုတော့ လကျခံပါတယျ။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ ဆိုတော့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့အရေးမှာ ဒီမိုကရစေီ ထှနျးကားရေးနဲ့ တနျတူအရေးကိစ်စကတော့ တိုငျးရငျးသားအရေး ပွလေညျရေး ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီကိစ်စရဲ့ အလားအလာကို ဘယျလို မွငျပါသလဲ။ အခုအခြိနျထိတော့ အပဈအခတျ ရပျစဲရေးအဖှဲ့တှေ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ အစိုးရ ဆှေးနှေးမှုတှေ လုပျနပေါတယျ။ အဲဒီ အလားအလာကို ဘယျလို မွငျပါသလဲ။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ ဒီဟာကတော့ ကနြောျတို့လညျး ပွောပေါငျးမြားခဲ့ပါပွီ။ ကနြောျတို့ (၆၂) ခုနှဈတုနျးကလညျး ပွောခဲ့တယျ။ Pill က ရှိပွီသားပဲ။ အခု ရောဂါသိ ဆေးသိ ဆေးရှိပဲ။ ရှိပမေယ့ျ ဆေးက ကွီးတယျ၊ ခါးတယျ မသောကျခငြျတဲ့သဘောမြိုး ဖွဈနတေယျ။ အမှနျဆိုရငျ ဒီ တိုငျးရငျးသားတှကေ ဘာရခငြျတယျဆိုတာ နှဈပေါငျး (၆၀) စောင့ျပွီး ဖွရှေငျးတယျဆိုတာ အံ့သွလှအောငျ အတောျ ဟိုဟာဖွဈတယျ။ နောကျပွီးတော့ အတိုငျပငျခံကောငျစီဖှဲ့တယျ။ နိုငျငံတောျကို တောျလှနျဖို့ လုပျတယျဆိုပွီးတော့ ရမယျရှာပွီးတော့ ရှမျးတှကေို ဖမျးတယျ။ တခွားလူတှကွေတော့ နိုငျငံတောျကောငျစီက လှတျလှတျလပျလပျ လုပျခှင့ျပေးတယျဆိုတာကတော့ ကနြောျထငျတယျ။ ဒီမှာ အစိုးရရဲ့ mind-set က မှားနပွေီလို့ ထငျတယျ။ အမှနျဆိုလို့ရှိရငျ ဖွဈနိုငျတာက အကုနျလုံး တပွညေီအောငျ အပဈအခတျရပျစဲရေးကာလက ရကျ (၆၀)၊ ရကျ (၉၀) တနျ ပေးပွီး လကျနကျကိုငျအားလုံး စဉျးစားကွ၊ ဆှေးနှေးကွ။ ဘယျနေ့ဘယျအခါမှာပွီးပွီ - တှေ့ကွမယျ၊ ဆှေးနှေးကွမယျဆိုရငျ အခုအခြိနျအခါမှာ ပငျလုံညီလာခံထကျ စုံညီတဲ့ တိုငျးရငျးသားတှေ ရှိနပွေီးပဲ။ အဲဒီတော့ ဒီအခှင့ျအရေးကို ကနြောျတို့ ဒီအတိုငျး ရပျကွည့ျနမေယ့ျအစား၊ မယူဘဲ နမေယ့ျအစား လုပျသင့ျတယျ။ ကရငျကိုတော့ ငွိမျးခမြျးရေးယူ။ နောကျပွီးတော့ ကခငြျကိုတော့ တိုကျနတေယျ။ ရှမျးကွတော့ တောငျမတငျရမေကြ ဖွဈနတေယျ။ အဲဒီလိုမြိုးနဲ့ သှားနလေို့ကတော့ ဒီ formula အတိုငျး သှားမယျဆိုရငျတော့ နှဈပေါငျး ၁၀၀ ကြောျသှားလဲ တိုငျးရငျးသားအရေးက ပွလေညျမှာ မဟုတျဘူး။ ဆိုလိုခငြျတာကတော့ အကုနျလုံး လကျခံနိုငျမယ့ျ mechanism တခုကိုတော့ ကနြောျတို့ တှေ့နပွေီပဲ။ ကနြောျတို့ အဲဒီ mechanism နဲ့ သှားမယျဆိုရငျတော့ ဖွဈနိုငျမယျလို့ ကနြောျထငျပါတယျ။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ အခုလကျရှိလဲ ပငျလုံညီလာခံလို ဆှေးနှေးပှဲမြိုး၊၊ တိုငျးရငျးသားပေါငျးစုံ ဆှေးနှေးပှဲမြိုး၊ နပွေညျတောျမှာ လုပျမယျလို့ အစိုးရဘကျကပွောတာကို ကွားမိပါတယျ။ အဲဒီအပေါျ ဘယျလောကျ အယုံအကွညျ ရှိပါသလဲ။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ ဒါကတော့ ခေါျယူတဲ့လူရဲ့ mind-set ပေါ့။ ရိုးသားမှု၊ တညျကွညျမှု၊ ဖွောင့ျမတျမှုတှပေေါ့။ အဲဒီ ပတေံနဲ့ တိုငျးပေါ့။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ သတငျးသမားတယောကျအနနေဲ့ ဘာကွားသလဲဆိုရငျ တခြို့စဈတပျထဲက တခြို့ခပျကွီးကွီး အရာရှိဟောငျးတှေ ပွောတာကို တဆင့ျ ကွားရပါတယျ။ ဒီမိုကရစေီ လိုခငြျတာ ဗမာတှပေဲ လိုခငြျတာတဲ့။ တိုငျးရငျးသားတှကေ ဖကျဒရယျပဲ တောငျးနကွေတာပဲ ဒီမိုကရစေီမှ မတောငျးတာဆိုတော့။ ဖကျဒရယျဆိုတာကလညျး ပွညျထောငျစုက ခှဲထှကျဖို့ တောငျးနတောလို့ သူတို့ ပွောနကွေတယျ။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ တိုငျးရငျးသားတှေ ရခငြျတာက တနျတူရေးနဲ့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျပဲ။ ကိုယ့ျယဉျကြေးမှုကို ကိုယျတိုငျထိနျးသိမျးထားခငြျတယျ။ ကိုယ့ျစာပေ ကိုယျတိုငျထိနျးသိမျးထားခငြျတယျ။ ၂၀၀၈ အခွခေံဥပဒတှေထေဲမှာ ဒီ အာမခံခကြျ မပါလို့ NLD နဲ့ ကနြောျတို့ ညီလာခံ မတကျဘဲ ထှကျခဲ့တယျ။ နောကျပွီးတော့ (၁၇) ဖှဲ့လို့ ပွောတယျ။ (၁၇) ဖှဲ့က ပွီးပွီရောကှာ ပွနျပွီး လကျနကျပွနျကိုငျတာပေါ့ဆိုတဲ့ ဒီလို idea မြိုးလညျး ရှိခဲ့တာပဲ။ အဲဒါ အမှနျဆိုရငျ အမြိုးသားညီလာခံကွီးက တကယ့ျ political platform မဟုတျခဲ့ဘူး။ ဆိုလိုတာက ငါတို့က ဒါပဲ ပေးနိုငျတယျ။ သူတို့ရခငြျတာ ဒါမြိုး ဖွဈနတေယျ။ အဲဒါ ကနြောျထငျတာကတော့ အားလုံးရဲ့ ဘုံရပျတညျခကြျကို ရှာပွီးတော့ လုပျမယျဆိုရငျတော့ရမယျ။ မပေးခငြျဘူးဆိုရငျတော့ ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးပှဲကတော့ ဘယျနညျးနဲ့မှ အောငျမွငျတော့မှာ မဟုတျဘူး။ အခုန ကနြောျပွောခဲ့တယျ အနာသိတယျ၊ ဆေးရှိတယျ။ ဘာအနာဆိုတာကတော့ အကုနျသိနပွေီ။ အားလုံးကတော့ တနျတူရေးနဲ့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျရေး။ အဓိကတော့ ဒီမိုကရစေီ၊ လူ့အခှင့ျအရေး၊ နောကျ တနျတူရေး နဲ့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျ ရခငြျတဲ့ တိုငျးရငျးသားတှေ။ အဲဒါကိုမှ မပေးဘူး။ ပေးဖို့ မပွောနဲ့အုနျး ဒါကို လကျခံပွီး မဆှေးနှေးနိုငျဘူးဆိုရငျတော့ ငွိမျးခမြျးရေး process က ဆကျမသှားရုံ ရှိတော့မှပေါ့။ ဆကျလညျး မသှားနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုး ရောကျသှားလိမ့ျမယျ။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ အဲဒီမှာ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျဆိုတာကို နညျးနညျးလေး အကယြျရှငျးပွပါလား။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျဆိုတာကတော့ အမြိုးမြိုး ရှိတာပေါ့။ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျက like culture autonomy တို့ ဘာတို့ညာတို့ပေါ့။ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျကတော့ တောျတောျလေးကိုတော့ ကယြျပွန့ျတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျအပေါျမှာတော့ ကနြောျတို့ ပွနျပွီးတော့ အပေးအယူလုပျပွီး ဆှေးနှေးလို့ရတယျ။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ နောကျတခုကလညျး ကအေိုငျအိုနဲ့ ဖွဈနတေယ့ျကိစ်စမှာ ကအေိုငျအေ ဘကျက စဈရေးအရ အသာစီးရနတောတှရှေိတယျ။ အစိုးရစဈတပျဘကျက ထိခိုကျတာ၊ နှဈနာတာတှမြေားတယျ။ အဲဒီတော့ စဈရေးအရ အပေါျစီးရမှ ဆှေးနှေးခငြျတဲ့ လသေံမြိုးလညျး ကနြောျ ကွားသိရပါတယျ။ သူတို့က စဈတပျရဲ့ way of thinking စဈရေးရှုထောင့ျကနသော ကွည့ျနကွေပါတယျ။ အဲဒါ ဘယျလိုပွလေညျစရာ အကွောငျးရှိပါသလဲ။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ အဲဒါကလဲ အဲဒီလိုမြိုး ဖွဈစဉျပဲ။ တိုကျနတော ကွာပွီပဲ။ စဈရေးအရဆိုရငျ ကနြောျတို့ အရပျထဲစကားနဲ့ ပွောရငျတော့ သူတို့ လိုငျဇားကမြှ ပွောမယျဆှေးနှေးမယျဆိုတဲ့ သဘောသကျရောကျနတေယျ။ ကရငျနဲ့ လကျမှတျထိုးနပွေီ၊ တခွားလူတှနေဲ့လညျး ထိုးနပွေီ။ ဘာကွောင့ျ ကအေိုငျအေ နဲ့ မထိုးနိုငျသလဲ။ ဘာကွောင့ျ အခုထိ ပေါငျးခနဲ့ မထိုးနိုငျသေးသလဲ။ အဲဒီ double standard တှကွေောင့ျ ဒီပွူနာကွီးက ပွောလို့ရှိရငျ မပွီးနိုငျတာ အဲဒါတှကွေောင့ျပဲ။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ ဦးခှနျထှနျးဦး က အစကတညျးကလညျး အခုပွောတဲ့စကားတှကေိုပဲ တနျတူရေး နဲ့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျအတှကျ ရပျတညျပွီး တောငျးဆိုခဲ့တယျ။ အဲဒီအတှကျပဲ သူတို့ဟာ ဦးခှနျထှနျးဦးတို့ကို ဖမျးဆီးပွီး ထောငျခခြဲ့တယျလို့ နားလညျးပါတယျ။ အခုလညျး ဦးခှနျထှနျးဦးရဲ့ ရပျတညျခကြျက ဒီအတိုငျးပဲဆိုတော့ အာဏာပိုငျတှေ ဆကျလကျလှုပျရှားနတေဲ့ နိုငျငံရေး ရစေီးထဲမှာ ဦးခှနျထှနျးဦး ကို အဆငျပွပွေေ ပါဝငျလာခှင့ျ ပေးလိမ့ျမယျ။ ပါဝငျဆှေးနှေးခှင့ျ၊ အလားတူ တငျပွခှင့ျ ရလာလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျပါသလား။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ ကနြောျက ပါဝငျခှင့ျ ရရေးမရရေး အဓိက မဟုတျပါဘူး။ တိုငျးရငျးသားတှေ အခှင့ျအရေး ရဖို့က အဓိကပါ။ မပေးခငြျဘဲနဲ့လညျး ဖိတျပွီးတော့ ပါပွီးပွောခိုငျးလညျး ဘာထူးမှာလဲ။ မိနျးမဆနျလှတဲ့ မပေးနိုငျဘူးဆိုရငျ ဒါတော့ ကနြောျလညျး မတတျနိုငျဘူး။ ကနြောျပွောတာက ပွလေညျရာပွလေညျကွောငျးကို ရှငျးပွနတော။ ဒါရမှ တတျမယျဆိုတာလညျး မဟုတျပါဘူး။

ဦးကြောျဇံသာ ။ ။ ကနြောျ နောကျဆုံးမေးခငြျတာက အခု ပါလီမနျလှှတျတောျမှာ အရှေးခံပွီးတော့ ပါဝငျဆောငျရှကျနကွေတဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံကို လကျခံပွီး ဆောငျရှကျနကွေတဲ့ တိုငျးရငျးသားပါတီတှကေို ဘယျလို သဘောထားပါသလဲ။

ဦးခှနျထှနျးဦး ။ ။ သူတို့ကတော့ သူတို့ ယုံကွညျခကြျနဲ့ လုပျသှားတာကိုတော့ - အခုတော့ တကျတော့တကျနပွေီးပေါ့။ ဒါပမေဲ့ ကနြောျထငျတယျ မြှောျမှနျးတဲ့ ပွောငျးလဲမှုအထိ၊ ပွလေညျတဲ့အထိတော့ မရောကျသေးဘူး။ သူတို့ ရပျတညျခကြျ၊ ခံယူခကြျကိုတော့ ကနြောျ ဘာမှတော့ ဆန်ဒမပေးလိုပါဘူး။ ဒါကတော့ သူတို့ရဲ့ ယုံကွညျခကြျနဲ့ လုပျသှားတဲ့အရာဖွဈပါတယျ။