(Zawgyi/Unicode)
ရန်ကုန်မှာ လူ့အခွင့်အရေးရှေ့နေအဖြစ် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ မခိုင်ခိုင်လဲ့ဟာ အခုဆိုရင်တော့ မွန်ပြည်နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသူဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် တယောက်အနေနဲ့ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးတွေကို လွှတ်တော်တွင်းသာမက မွန်ပြည်နယ်အစိုးရအထိပါ တောင်းဆိုတင်ပြနေသူဖြစ်ပြီး မွန်ပြည်နယ်တွင်း မကြုံစဖူး သဘာဝဘေး အန္တရာယ်နဲ့ရင်ဆိုင်ရချိန်မှာလည်း မြေပြိုကျတဲ့နေရာတွေ ရေဘေးသင့်ဒေသတွေအထိပါ ကိုယ်တိုင်ကွင်းဆင်းပြီး မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေကြ ပည်သူတွေကို ကူညီပေးခဲ့သူပါ။ သထုံမဲဆန္ဒနယ်ရဲ့အမျိုးသမီး လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးတောင်းဆိုမှုတွေမှာ မိရိုးဖလာထုံးတမ်းအစဉ်အလာတွေကြား ကြုံတွေ့ရတဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေ သူမစွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့တာတွေ ကြုံခဲ့ရတဲ့အခက်အခဲတွေကို ဘယ်လိုကျော်လွန်ဖြတ်သန်း ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါသလဲဆိုတာကိုတော့ ဒီသီတင်းပတ်ရဲ့ အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မွန်ပြည်နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် မခိုင်ခိုင်လဲ့ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ မဆုမွန် တင်ပြထားတာ နားဆင်ပါ။
မခိုင်ခိုင်လဲ့။ ။ ကျမရဲ့အသက်မွေးကြောင်းပညာက ဥပဒေပညာရှင်ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ဥပဒေနဲ့အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းပြုတယ်။ အဲ့ဒီ့နောက်မှာ Human rights Defender အဖြစ်လည်း ရပ်တည်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေ စစ်ဖြစ်နေ တဲ့ဒေသတွေမှာ ရှိတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ကမ့်တွေမှာ ရှိတဲ့ ကလေးငယ်လေးတွေ နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ Trauma Counselling လုပ်ငန်းတွေကိုပါ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ရေဘေးသင့်တဲ့ဒေသတွေ ဝေးလံသီခေါင်တဲ့ဒေသတွေမှာကလေးတွေရဲ့ ပညာရေး ၊ ကျန်းမာရေးကအစ ဆောင်ရွက်တဲ့လုပ်ငန်းတွေမှာပါ လုပ်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမှာကျတော့ ရွေးကောက်ပွဲနီးလာတဲ့အချိန်မှာ မွန်ပြည်နယ် သထုံမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်မြေအတွက် ဝင်ရောက်ရွေးချယ်ခံဖို့ သထုံမြို့ကနေ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တဲ့ အခါမှာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တယောက်ရဲ့ဘဝကို ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။
ဘာကြောင့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် လုပ်ခဲ့သလဲပေါ့နော်။ ဘာကြောင့် လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားသလဲ။ ကိုယ်လုပ်နေတဲ့ ရှေ့နေအသက်မွေး ဝမ်းကျောင်း အလုပ်ကနေ ပြောင်းလဲသွားလဲဆိုတော့ အဓိက ကတော့ ကျမတို့က System Change စနစ်ကြီးကို ပြောင်းလဲချင်တာပေါ့နော်။ လက်ရှိ ရှိနေတဲ့ System ကြီးကို မကြိုက်ဘူး။ နိုင်ငံရဲ့ အပြောင်းအလဲတခု အရွေ့တခုမှာ ကိုယ်နိုင်တဲ့ အားနဲ့ ဝန်ကို ထမ်းခဲ့တာပါ။ အဓိက ကတော့ ကျမတို့ System Change ချင်တယ်။ ကျမတို့ကို အနိုင်ကျင့်တာ ဖိနှိပ်တာ စော်ကားတာ ကတိမတည်တာ ခြိမ်းခြောက်တာ စတဲ့ဒီလို System ကြီးတခုလုံးကို ကျမတို့မကြိုက်ဘူး။ မကြိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အဲ့ဒီ့စနစ်ကြီး မရှိအောင်လို့ ကျမတို့က ဝိုင်းပြီး အရွေ့တခုကို တွန်းခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီ့အနေအထားနဲ့ ကျမ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
မဆုမွန်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အမျိုးသမီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ ဒီဒေသမှာရှိတဲ့ ဒီမဲဆန္ဒနယ်မှာရှိတဲ့ပြည်သူတွေရဲ့အရေးကို ဆောင်ရွက်သလိုပဲ ဒီလွှတ်တော်ထဲမှာ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခွင့်အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ မွန်ပြည်နယ်လွှတ်တော်၊ မွန်ပြည်နယ်အစိုးရ၊ သက်ဆိုင်တဲ့ဒေသ အာဏာပိုင်တွေဆီမှာပါ တောင်းဆိုပြီးတော့ တင်ပြနေသူ တယောက်အဖြစ်လည်း မခိုင်ခိုင်လဲ့ကိုသိကြတော့ အဲ့ဒီ့အထဲကမှ ထူးထူးခြားခြား အဲ့ဒီ့ဒေသမှာ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးဆုံးရှုံးမှုတွေ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး နဲ့ ပတ်သက်ပြီး တောင်းဆိုမှုတွေထဲက တင်ပြခဲ့တဲ့အထဲကမှ ထူးခြား တဲ့ဖြစ်ရပ်တွေကြုံခဲ့ရ တာတွေရှိရင်လည်း ပြောပြပေးပါရှင့်။
မခိုင်ခိုင်လဲ့။ ။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ပတ်သက်ရင် မွန်ပြည်နယ်လွှတ်တော်က ပထမဆုံး အနေနဲ့ တိုင်းဒေသကြီးပြည်နယ် လွှတ်တော်ရေးရာကော်မတီတွေထဲမှာဆိုရင် ပထမဆုံး မွန်ပြည်နယ်မှာပဲ ဖွဲ့ဖြစ်တာပါ။ ပြည်နယ်တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်တွေမှာ မရှိသေးခင်မှာ မွန်ပြည်နယ်မှာ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးသူငယ်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေး နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့။ အဲ့ဒီ့ကော်မတီမှာ ကျမတို့အဓိက ဖြေရှင်းပေးနေတာကတော့ သက်ငယ် မုဒိမ်းနဲ့ အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု ကိစ္စတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကိုတော့ ကျမ အဓိကထားပြီးတော့ ကိုင်တွယ်နေပါတယ်။ အဓိကကတော့ သက်ငယ်မုဒိမ်းနဲ့ ပတ်သက်ရင် ခံစားခဲ့ရတဲ့ ကလေးငယ်လေးတွေရဲ့ Trauma တွေကို ဂရုတစိုက်နဲ့ ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။ ဒါကတော့ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌတယောက်အနေနဲ့ ကျမတို့ ကော်မတီ မှာဆောင်ရွက်ချက်ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အားလုံးသိကြတဲ့ တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ သိကြတဲ့ ကျမရဲ့မဲဆန္ဒနယ်မြေမှာရှိတဲ့ “ ခွန်တန်” နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇လောက်တုန်းကတော့ တော်တော်လေးကို ကြိုးကြိုးစားစား နဲ့ဆောင်ရွက်ခဲ့ရပါတယ်။
မဆုမွန်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အဲ့ဒီ့တော့ အဲ့ဒီ့လိုအမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်ရတဲ့အခါမှာ ဘယ်လို အခက်ခဲတွေရှိလဲ။ ဘယ်လိုခြိမ်းခြောက်မှုတွေရှိလဲ။ ရှေးရိုးထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ကိုးကွယ် ယုံကြည်မှုတွေ ရှိတယ် နောက်ပြီးတော့ သက်ဝင်အားကိုးမှုတွေရှိတယ် ဒီလိုအနေအထား မှာ ကိုယ်က လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ရော ရောက်သွားတဲ့အခါမှာ ကိုယ်တိုင်က ဥပဒေပညာရှင်တဦးအနေနဲ့ ဒါတွေကို ဘယ်လိုရင်ဆိုင်ကျော်လွှားခဲ့ပါသလဲ။
မခိုင်ခိုင်လဲ့။ ။ အခက်အခဲတွေကတော့ အများကြီးပေါ့ အမရယ် အခက်အခဲကတော့ စပြီးတော့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် စဖြစ်ကတည်းကိုက မိန်းကလေးကိုယ်စားလှယ် ငယ်လည်းငယ်တယ်ဆိုတော့ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာမှာ တချို့ တချို့သောလူတွေရဲ့ မလေးမစား ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကိုခံရတယ်။ ဥပမာ အမျိုးသားအမတ်နဲ့ယှဉ်ရင် အမျိုးသမီး အမတ်ကို အနောက်ကိုပို့တာတို့၊ အမျိုးသမီးအမတ်ကို သိပ်ပြီး အရေးမပေး အလေး မထားတာတို့ အဲ့တာမျိုးတွေရှိတယ်။ အဲ့တာကတော့ သူတို့ရဲ့ အမူအယာတွေ မျက်လုံးတွေ ပြောစကားတွေ ဒါတွေနဲ့ကို ကျမတို့က အများကြီး ကြုံတွေ့ခဲ့ရတယ်။ အဲ့တာတွေကို ကျမတို့က ကိုယ့်ရဲ့ ရပ်တည်ချက် ကိုယ့်ရဲ့ခံယူချက် ကိုယ့်ရဲ့ Stand ပေါ့ နောက် ကိုယ့်ရဲ့ Role ပေါ့ ငါ့ရဲ့ Role က ကိုယ်စားလှယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်သည် ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုရမယ်။ ငါ့ရဲ့ Stand ရပ်တည်ချက်သည် ပြည်သူကို အလုပ်အကျွေးပြု ရမယ် ဟုတ်ပြီ ဒါဆိုရင် ပြည်သူ့အတွက် ငါဘာလုပ်ရမလဲ။ ဘာလုပ်သင့်သလဲ။ ငါ့ကို ဒီလိုလုပ်လာရင် ငါ ဘယ်လိုပညာသားပါပါ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းမလဲဆိုတာမျိုးတွေ ကျမတို့ အများကြီး စဉ်းစားခဲ့ရတယ်။ ဒါက တယောက်ချင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာ။
ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာလည်း ဥပမာ “ ခွန်တန်” ကိစ္စဆိုရင် ကျမ အများကြီး စိတ်ထိခိုက်ခဲ့ရတယ်။ ကျမကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့တာတွေ၊ ကျမကို မတ်ဆေ့တွေပို့ပြီးတော့ နည်းမျိုးစုံနဲ့ နှောင့်ယှက်ခဲ့တာတွေ အသက်အန္တရာယ်အထိပါ ခြိမ်းခြောက်လာတာတွေ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်မှာပေါ်မှာ ကျမကို Troll တာတွေ Cyber Bully လုပ်တာတွေ ဒါမျိုးတွေ အကုန်လုံး ကို ကျမ ကြံံ့ကြံ့ခံခဲ့ရတယ်။ ဒါ့အပြင် ကျမကို ဘက်ပေါင်းစုံကနေ လက်လျှော့ဖို့ Give Up လုပ်ဖို့ အများကြီး လာပြောခဲ့ကြတယ်။ ကျမ ကျော်လွှားနေတာက Sexual ကိစ္စလို့ ပြောနေပေမဲ့ မဆိုင်တာတွေကို ဆွဲထည့်ပြီးတော့ အဲ့ဒီ့ကာဗာတွေယူပြီးတော့ ဒီကိစ္စကို ဖုန်းအုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ လူအုပ်စုတွေလည်း အများကြီးရှိတယ်။ ဒါတွေကို ကျမတတ်ထားတဲ့ ဥပဒေပညာရပ် နောက် အခုလက်ရှိရပ်တည်နေတဲ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် တယောက်ရဲ့ Stand နောက် ကျမရင်ထဲမှာ ခံယူထားတဲ့ ခံယူချက်တွေနဲ့ အများကြီးကျော်လွှားခဲ့ရတယ်။ အဲ့ဒီ့အတွက်ကြောင့်လည်း အခုအချိန်မှာဆိုရင် သံဃာ့အရေခြုံပြီး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ကိစ္စရပ်တွေကို မရှိတော့အောင် ပပျောက်သွားအောင် ကျမ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီကိစ္စဟာ ကျမရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဖြတ်ကျော်ခဲ့ရတဲ့ အထဲမှာတော့ အကြီးမားဆုံး ကျမဘဝရဲ့ စိန်ခေါ်မှုကြီးလို့လည်း ပြောလို့ရတယ်။ ကျမဘဝရဲ့ မှတ်ကျောက်တခု အတင်ခံခဲ့ရတဲ့ အလုပ်တခု သမိုင်းတခုလို့လည်း ပြောလို့ရပါတယ်။
မဆုမွန်။ ။ မွန်ပြည်နယ်ထဲမှာ ပြီးခဲ့တဲ့လတွေတုန်းက မကြုံစဖူး သဘာဝဘေးအန္တရာယ် နဲ့ရင်ဆိုင် ခဲ့ရတဲ့အနေအထားတခုကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရတယ်ပေါ့နော်။ အဲ့ဒီ့မှာ မြေပြိုကျတာတွေ ရှိတယ် ရေဘေးသင့်တာတွေရှိတယ် နောက်ပြီးတော့ လေပြင်းမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်တဲ့ အနေအထားတွေရှိတယ် အဲ့ဒီ့တော့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ ဖြစ်နေတဲ့နေရာတွေအထိ ကွင်းဆင်းပြီးတော့ သွားရောက်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ရတဲ့အနေအထားအထိရှိခဲ့တော့ အဲ့ဒီ့မှာရော ဘာတွေ စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့တာတွေရှိလဲ။ ဘယ်လိုအခက်ခဲတွေကြုံခဲ့ရလဲ။ နောက် မဲဆန္ဒနယ်ကပြည်သူတွေအတွက် ဘာတွေများ လုပ်ပေးနိုင်ခဲ့တာတွေရှိပါလဲရှင့်။
မခိုင်ခိုင်လဲ့။ ။ ဟုတ်ကဲ့။ ဘာဖြစ်လို့ အမျိုးသမီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တယောက်က အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာမှာရှိတဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေအလုပ်ကို ဝင်လုပ်ရလဲဆိုရင် ကျမက ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ကိုယ်စားလှယ်တယောက်ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အချိန်နဲ့တပြေးညီ ပြည်သူ့ကိုအသိပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ သတင်းတွေထုတ်ပြန်ပေးနိုင်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒီအတွက် တာဝန်ရှိတယ်လို့ ခံယူထားတဲ့အတွက် ကျမတို့ကို မဲပေးထားထား မဲမပေးထားထား အဲ့ဒီ့မှာရှိတဲ့ပြည်သူအားလုံးက ကျမတို့နဲ့သက်ဆိုင်ပါတယ်။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အားလုံးနဲ့လည်း သက်ဆိုင်သလို လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တဦးချင်းနဲ့လည်း သက်ဆိုင်ပါတယ်။ ဒီလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာ ပြည်သူတွေအပေါ် တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုလည်းလိုသလို တာဝန်ကျေမှုရှိဖို့လည်းလိုအပ်ပါတယ်။ ကူညီကယ်ဆယ်ပေးချင်တဲ့စိတ်ကလည်း ဟိုးး ကယ်ဆယ်ရေးသမားဘဝကို ပြန်ရောက်သွားသလိုပါပဲ။ နောက်တခုက ကျမတို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်တဲ့အခါမှာ တွေ့ကြုံရတဲ့အခက်ခဲလေးတွေရှိပါတယ်။ အဲ့တာလေးကိုလည်း နည်းနည်းပြောချင်တယ်။ အဲ့တာက ဘာလဲဆိုတော့ ကွန်မြူနတီနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ Links လေးတွေ ပြတ်နေတာမျိုးတွေရှိပါတယ်။ ဒါမျိုးတွေ နောက်နောင်မဖြစ်ရအောင်လို့ ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုရင် ဒီ့ထက်ပိုပြီး လျှင်မြန်ထိရောက်နိုင်တယ်လို့ ကျမမြင်ပါတယ်။
မဆုမွန်။ ။ မခိုင်ခိုင်လဲ့ကို နောက်ဆုံးမေးချင်တာကတော့ လွှတ်တော်တွင်းမှာ အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ်တွေ များများပါဝင်လာနိုင်အောင်ပေါ့နော် ဘယ်လိုများ အမျိုးသမီးတွေကို သတင်းစကားပါးချင်တာရှိလဲ။ အဓိက ဥပဒေပြုရေးအပိုင်း ပြည်သူတွေ အကျိုးကို သယ်ပိုးတဲ့နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပိုပြီးတော့မှ ပူးပေါင်းပါဝင်ချင်စိတ်ဖြစ်လာအောင် မခိုင်ခိုင်လဲ့ အမျိုးသမီးထုကို ဘာများသတင်းစကားပါးချင်တာရှိပါလဲရှင့်။
မခိုင်ခိုင်လဲ့။ ။ အဓိကကတော့ Decision Making လုပ်တဲ့နေရာ အရေးကြီးတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ များများပါဝင်လာစေချင်တယ်။ အမျိုးသမီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေတင်မဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသမီး အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အမျိုးသမီး ဆယ်အိမ်မှူး ရာအိမ်မှူး အဲ့လိုမျိုးတွေ များများဖြစ်လာစေချင်တယ်။ နောက် ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်လာနိုင်ဖို့ဆိုတာက နေရာဖယ်ပေးဖို့လိုတယ်။ “ လက်ရည်တူတယ် ဦးနှောက် Level တူတယ်ဆိုရင် ဒီအမျိုးသမီးကို အမျိုးသားတွေနဲ့တန်းတူ အခွင့်အရေးပေးဖို့လိုပါတယ်။ တကယ် အရည်အချင်းရှိတဲ့အမျိုးသမီးတွေကို Main Character နေရာမှာ နေရာပေးဖို့ လိုအပ်လာပါပြီ ” နောက်တခုက အမျိုးသမီးတွေ ခေါင်းဆောင်မှု နေရာမှာရှိလာဖို့ဆိုရင် လူထုကြားမှာ စကားပြောဖို့ စကားပြောအတတ်ပညာ ခေါင်းဆောင်မှု အရည်အသွေးတက်လာအောင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုသင်တန်းတွေ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ Capacity Build up လုပ်တဲ့နေရာမှာ ဆွဲခေါ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ အဆီးအတားတွေ Culture တွေ ဒါတွေအားလုံးကိုလည်း ကျော်လွှားရပါလိမ့်မယ်။ အဲ့လိုမျိုး ကျော်လွှားပြီး ဖောက်ထွက်လာနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ များများပေါ်ထွက်လာပါစေလို့ ကျမကတော့ ဆုတောင်းပါတယ်။
အမျိုးသမီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးအနေနဲ့ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတောင်းဆိုမှုတွေမှာ မိရိုးဖလာထုံးတမ်းအစဉ်အလာတွေကြား ကြုံတွေ့ရတဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေ သူမစွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့တာတွေ ကြုံခဲ့ရတဲ့အခက်အခဲတွေကို ဘယ်လိုကျော်လွန်ဖြတ်သန်း ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါသလဲဆိုတာကို ဒီသီတင်းပတ်ရဲ့ အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မဆုမွန် တင်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
UNICODE VERSION
အမြိုးသမီးရေး စှမျးဆောငျသူ မှနျပွညျနယျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ မခိုငျခိုငျလဲ့
ရနျကုနျမှာ လူ့အခှင့ျအရေးရှေ့နအေဖွဈ လှုပျရှားဆောငျရှကျခဲ့တဲ့ မခိုငျခိုငျလဲ့ဟာ အခုဆိုရငျတော့ မှနျပွညျနယျ ပွညျနယျလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ တာဝနျထမျးဆောငျနသေူဖွဈပါတယျ။ အမြိုးသမီးလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ တယောကျအနနေဲ့ အမြိုးသမီး အခှင့ျအရေးတှကေို လှှတျတောျတှငျးသာမက မှနျပွညျနယျအစိုးရအထိပါ တောငျးဆိုတငျပွနသေူဖွဈပွီး မှနျပွညျနယျတှငျး မကွုံစဖူး သဘာဝဘေးအန်တရာယျနဲ့ရငျဆိုငျရခြိနျမှာလညျး မွပွေိုကတြဲ့နရောတှေ ရဘေေးသင့ျဒသေတှအေထိပါ ကိုယျတိုငျကှငျးဆငျးပွီး မဲဆန်ဒနယျမွတှေကေပွညျသူတှကေို ကူညီပေးခဲ့သူပါ။ သထုံမဲဆန်ဒနယျရဲ့အမြိုးသမီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ အမြိုးသမီးအခှင့ျအရေးတောငျးဆိုမှုတှမှော မိရိုးဖလာထုံးတမျးအစဉျအလာတှကွေား ကွုံတှေ့ရတဲ့စိနျခေါျမှုတှေ သူမစှမျးဆောငျနိုငျခဲ့တာတှေ ကွုံခဲ့ရတဲ့အခကျအခဲတှကေို ဘယျလိုကြောျလှနျဖွတျသနျး ရငျဆိုငျခဲ့ရပါသလဲဆိုတာကိုတော့ ဒီသီတငျးပတျရဲ့ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မဆုမှနျ တငျပွထားတာ နားဆငျပါ။
မခိုငျခိုငျလဲ့။ ။ ကမြရဲ့အသကျမှေးကွောငျးပညာက ဥပဒပေညာရှငျဖွဈတဲ့အခါကတြော့ ဥပဒနေဲ့အသကျမှေးဝမျးကွောငျးပွုတယျ။ အဲ့ဒီ့နောကျမှာ Human rights Defender အဖွဈလညျး ရပျတညျခဲ့ပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကယျဆယျရေးလုပျငနျးတှေ စဈဖွဈနတေဲ့ဒသေတှမှော ရှိတဲ့ စဈဘေးရှောငျကမ့ျတှမှော ရှိတဲ့ ကလေးငယျလေးတှနေဲ့ပတျသကျပွီးတော့ Trauma Counselling လုပျငနျးတှကေိုပါ လုပျခဲ့ပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ ရဘေေးသင့ျတဲ့ဒသေတှေ ဝေးလံသီခေါငျတဲ့ဒသေတှမှောကလေးတှရေဲ့ ပညာရေး ၊ ကနြျးမာရေးကအစ ဆောငျရှကျတဲ့လုပျငနျးတှမှောပါ လုပျခဲ့တယျ။ ဒါပမေဲ့ ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲမှာကတြော့ ရှေးကောကျပှဲနီးလာတဲ့အခြိနျမှာ မှနျပွညျနယျ သထုံမွို့နယျ မဲဆန်ဒနယျမွအေတှကျ ဝငျရောကျရှေးခယြျခံဖို့ သထုံမွို့ကနေ ဖိတျခေါျခဲ့တဲ့အခါမှာ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ တယောကျရဲ့ဘဝကို ရှေးခယြျခဲ့ပါတယျ။ ဘာကွောင့ျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ လုပျခဲ့သလဲပေါ့နောျ။ ဘာကွောင့ျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ အဖွဈ ပွောငျးလဲသှားသလဲ။ ကိုယျလုပျနတေဲ့ ရှေ့နအေသကျမှေးဝမျးကြောငျးအလုပျကနေ ပွောငျးလဲသှားလဲဆိုတော့ အဓိက ကတော့ ကမြတို့က System Change စနဈကွီးကို ပွောငျးလဲခငြျတာပေါ့နောျ။ လကျရှိ ရှိနတေဲ့ System ကွီးကိုမကွိုကျဘူး။ နိုငျငံရဲ့ အပွောငျးအလဲတခု အရှေ့တခုမှာ ကိုယျနိုငျတဲ့ အားနဲ့ ဝနျကို ထမျးခဲ့တာပါ။ အဓိက ကတော့ ကမြတို့ System Change ခငြျတယျ။ ကမြတို့ကို အနိုငျကငြ့ျတာ ဖိနှိပျတာ စောျကားတာ ကတိမတညျတာ ခွိမျးခွောကျတာ စတဲ့ဒီလို System ကွီးတခုလုံးကို ကမြတို့မကွိုကျဘူး။ မကွိုကျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့လို့ အဲ့ဒီ့စနဈကွီးမရှိအောငျလို့ ကမြတို့က ဝိုငျးပွီး အရှေ့တခုကို တှနျးခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီ့အနအေထားနဲ့ ကမြ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျဖွဈလာခဲ့ပါတယျ။
မဆုမှနျ။ ။ ဟုတျကဲ့ အမြိုးသမီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ ဒီဒသေမှာရှိတဲ့ ဒီမဲဆန်ဒနယျမှာရှိတဲ့ပွညျသူတှရေဲ့အရေးကို ဆောငျရှကျသလိုပဲ ဒီလှှတျတောျထဲမှာ အထူးသဖွင့ျ အမြိုးသမီးတှရေဲ့အခှင့ျအရေးနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ မှနျပွညျနယျလှှတျတောျ၊ မှနျပွညျနယျအစိုးရ၊ သကျဆိုငျတဲ့ဒသေ အာဏာပိုငျတှဆေီမှာပါ တောငျးဆိုပွီးတော့ တငျပွနသေူတယောကျအဖွဈလညျး မခိုငျခိုငျလဲ့ကိုသိကွတော့ အဲ့ဒီ့အထဲကမှ ထူးထူးခွားခွား အဲ့ဒီ့ဒသေမှာ အမြိုးသမီးအခှင့ျအရေးဆုံးရှုံးမှုတှေ အမြိုးသမီးအခှင့ျအရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး တောငျးဆိုမှုတှထေဲက တငျပွခဲ့တဲ့အထဲကမှ ထူးခွားတဲ့ဖွဈရပျတှကွေုံခဲ့ရတာတှရှေိရငျလညျး ပွောပွပေးပါရှင့ျ။
မခိုငျခိုငျလဲ့။ ။ အမြိုးသမီးအခှင့ျအရေးနဲ့ပတျသကျရငျ မှနျပွညျနယျလှှတျတောျက ပထမဆုံးအနနေဲ့ တိုငျးဒသေကွီးပွညျနယျ လှှတျတောျရေးရာကောျမတီတှထေဲမှာဆိုရငျ ပထမဆုံးမှနျပွညျနယျမှာပဲ ဖှဲ့ဖွဈတာပါ။ ပွညျနယျတိုငျးဒသေကွီးလှှတျတောျတှမှော မရှိသေးခငျမှာ မှနျပွညျနယျမှာ ပထမဆုံး အမြိုးသမီးနဲ့ကလေးသူငယျဆိုငျရာအခှင့ျအရေးနဲ့ပတျသကျပွီးတော့။ အဲ့ဒီ့ကောျမတီမှာ ကမြတို့အဓိက ဖွရှေငျးပေးနတောကတော့ သကျငယျမုဒိမျးနဲ့ အိမျတှငျးအကွမျးဖကျမှုကိစ်စတှဖွေဈပါတယျ။ ဒါကိုတော့ ကမြ အဓိကထားပွီးတော့ ကိုငျတှယျနပေါတယျ။ အဓိကကတော့ သကျငယျမုဒိမျးနဲ့ပတျသကျရငျ ခံစားခဲ့ရတဲ့ ကလေးငယျလေးတှရေဲ့ Trauma တှကေို ဂရုတစိုကျနဲ့ ဆောငျရှကျပေးပါတယျ။ ဒါကတော့ ကောျမတီဥက်ကဋ်ဌတယောကျအနနေဲ့ ကောျမတီမှာဆောငျရှကျခကြျဖွဈတယျ။ ဒါပမေဲ့ အားလုံးသိကွတဲ့ တနိုငျငံလုံးအတိုငျးအတာနဲ့သိကွတဲ့ ကမြရဲ့မဲဆန်ဒနယျမွမှောရှိတဲ့ “ ခှနျတနျ” နဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇လောကျတုနျးကတော့ တောျတောျလေးကို ကွိုးကွိုးစားစားနဲ့ဆောငျရှကျခဲ့ရပါတယျ။
မဆုမှနျ။ ။ ဟုတျကဲ့ အဲ့ဒီ့တော့ အဲ့ဒီ့လိုအမြိုးသမီးအခှင့ျအရေးတှနေဲ့ပတျသကျပွီးတော့ အမြိုးသမီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ ဆောငျရှကျရတဲ့အခါမှာ ဘယျလိုအခကျခဲတှရှေိလဲ။ ဘယျလိုခွိမျးခွောကျမှုတှရှေိလဲ။ ရှေးရိုးထုံးတမျးစဉျလာအရ ကိုးကှယျယုံကွညျမှုတှေ ရှိတယျ သကျဝငျအားကိုးမှုတှရှေိတယျ ဒီလိုအနအေထားမှာ ကိုယျက လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ရော ကိုယျတိုငျက ဥပဒပေညာရှငျတဦးအနနေဲ့ ဒါတှကေို ဘယျလိုရငျဆိုငျကြောျလှှားခဲ့ပါသလဲ။
မခိုငျခိုငျလဲ့။ ။ အခကျအခဲတှကေတော့ အမြားကွီးပေါ့ အမရယျ အခကျအခဲကတော့ စပွီးတော့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ စဖွဈကတညျးက မိနျးကလေးကိုယျစားလှယျ ငယျလညျးငယျတယျဆိုတော့ အုပျခြုပျရေးပိုငျးဆိုငျရာမှာ တခြို့ တခြို့သောလူတှရေဲ့ မလေးမစား ခှဲခွားဆကျဆံခွငျးကိုခံရတယျ။ ဥပမာ အမြိုးသားအမတျနဲ့ယှဉျရငျ အမြိုးသမီးအမတျကို အနောကျကိုပို့တာတို့၊ အမြိုးသမီးအမတျကို သိပျပွီး အရေးမပေး အလေးမထားတာတို့ အဲ့တာမြိုးတှရှေိတယျ။ အဲ့တာကတော့ သူတို့ရဲ့ အမူအယာတှေ မကြျလုံးတှေ ပွောစကားတှေ ဒါတှနေဲ့ကို ကမြတို့က အမြားကွီး ကွုံတှေ့ခဲ့ရတယျ။ အဲ့တာတှကေို ကမြတို့က ကိုယ့ျရဲ့ ရပျတညျခကြျ ကိုယ့ျရဲ့ခံယူခကြျ ကိုယ့ျရဲ့ Stand ပေါ့ နောကျ ကိုယ့ျရဲ့ Role ပေါ့ ငါ့ရဲ့ Role က ကိုယျစားလှယျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျသညျ ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုရမယျ။ ငါ့ရဲ့ Stand ရပျတညျခကြျသညျ ပွညျသူကို အလုပျအကြှေးပွုရမယျ ဟုတျပွီ ဒါဆိုရငျ ပွညျသူ့အတှကျ ငါဘာလုပျရမလဲ။ ဘာလုပျသင့ျသလဲ။ ငါ့ကို ဒီလိုလုပျလာရငျ ငါ ဘယျလိုပညာသားပါပါ ရငျဆိုငျဖွရှေငျးမလဲဆိုတာမြိုးတှေ ကမြတို့ အမြားကွီး စဉျးစားခဲ့ရတယျ။ ဒါက တယောကျခငြျး ကွုံတှေ့ခဲ့ရတာ။
ပွူနာတှကေို ဖွရှေငျးတဲ့နရောမှာလညျး ဥပမာ “ ခှနျတနျ” ကိစ်စဆိုရငျ ကမြ အမြားကွီး စိတျထိခိုကျခဲ့ရတယျ။ ကမြကို ခွိမျးခွောကျခဲ့တာတှေ၊ ကမြကို မတျဆေ့တှပေို့ပွီးတော့ နညျးမြိုးစုံနဲ့ နှောင့ျယှကျခဲ့တာတှေ အသကျအန်တရာယျအထိပါ ခွိမျးခွောကျလာတာတှေ ဖေ့ဈဘှတျချမှာပေါျမှာ ကမြကို Troll တာတှေ Cyber Bully လုပျတာတှေ ဒါမြိုးတှေ အကုနျလုံးကို ကမြ ကွံံ့ကွံ့ခံခဲ့ရတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကမြကို ဘကျပေါငျးစုံကနေ လကျလြှော့ဖို့ Give Up လုပျဖို့ အမြားကွီး လာပွောခဲ့ကွတယျ။ ကမြ ကြောျလှှားနတောက Sexual ကိစ်စလို့ ပွောနပေမေဲ့ မဆိုငျတာတှကေို ဆှဲထည့ျပွီးတော့ အဲ့ဒီ့ကာဗာတှယေူပွီးတော့ ဒီကိစ်စကို ဖုနျးအုပျဖို့ ကွိုးစားနတေဲ့ လူအုပျစုတှလေညျး အမြားကွီးရှိတယျ။ ဒါတှကေို ကမြတတျထားတဲ့ ဥပဒပေညာရပျ နောကျ အခုလကျရှိရပျတညျနတေဲ့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတယောကျရဲ့ Stand နောကျ ကမြရငျထဲမှာ ခံယူထားတဲ့ ခံယူခကြျတှနေဲ့ အမြားကွီးကြောျလှှားခဲ့ရတယျ။ အဲ့ဒီ့အတှကျကွောင့ျလညျး အခုအခြိနျမှာဆိုရငျ သံဃာ့အရခွေုံပွီး ဆောငျရှကျနတေဲ့ကိစ်စရပျတှကေို မရှိတော့အောငျ ပပြောကျသှားအောငျ ကမြ ဆောငျရှကျပေးနိုငျခဲ့ပါတယျ။ ဒီကိစ်စဟာ ကမြရငျဆိုငျခဲ့ရတဲ့ ဖွတျကြောျခဲ့ရတဲ့အထဲမှာတော့ အကွီးမားဆုံး ကမြဘဝရဲ့ စိနျခေါျမှုကွီးလို့လညျး ပွောလို့ရတယျ။ ကမြဘဝရဲ့ မှတျကြောကျတခု အတငျခံခဲ့ရတဲ့ အလုပျတခု သမိုငျးတခုလို့လညျး ပွောလို့ရပါတယျ။
မဆုမှနျ။ ။ မှနျပွညျနယျထဲမှာ ပွီးခဲ့တဲ့လတှတေုနျးက မကွုံစဖူး သဘာဝဘေးအန်တရာယျနဲ့ရငျဆိုငျခဲ့ရတဲ့အနအေထားတခုကိုလညျး တှေ့ခဲ့ရတယျပေါ့နောျ။ အဲ့ဒီ့မှာ မွပွေိုကတြာတှရှေိတယျ ရဘေေးသင့ျတာတှရှေိတယျ နောကျပွီးတော့ လပွေငျးမုနျတိုငျးတိုကျခတျတဲ့ အနအေထားတှရှေိတယျ အဲ့ဒီ့တော့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ အထူးသဖွင့ျ အမြိုးသမီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ ဖွဈနတေဲ့နရောတှအေထိ ကှငျးဆငျးပွီးတော့ သှားရောကျဆောငျရှကျပေးခဲ့ရတဲ့အနအေထားအထိရှိခဲ့တော့ အဲ့ဒီ့မှာရော ဘာတှေ စှမျးဆောငျပေးနိုငျခဲ့တာတှရှေိလဲ။ ဘယျလိုအခကျခဲတှကွေုံခဲ့ရလဲ။ နောကျ မဲဆန်ဒနယျကပွညျသူတှအေတှကျ ဘာတှမြေား လုပျပေးနိုငျခဲ့တာတှရှေိပါလဲရှင့ျ။
မခိုငျခိုငျလဲ့။ ။ ဟုတျကဲ့။ ဘာဖွဈလို့ အမြိုးသမီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတယောကျက အုပျခြုပျရေးပိုငျးဆိုငျရာမှာရှိတဲ့ တာဝနျရှိသူတှအေလုပျကို ဝငျလုပျရလဲဆိုရငျ ကမြက ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုတဲ့ကိုယျစားလှယျတယောကျဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ အခြိနျနဲ့တပွေးညီ ပွညျသူ့ကိုအသိပေးဖို့လိုအပျပါတယျ။ သတငျးတှထေုတျပွနျပေးနိုငျဖို့လိုပါတယျ။ ဒီအတှကျ တာဝနျရှိတယျလို့ ခံယူထားတဲ့အတှကျ ကမြတို့ကို မဲပေးထားထား မဲမပေးထားထား အဲ့ဒီ့မှာရှိတဲ့ပွညျသူအားလုံးက ကမြတို့နဲ့သကျဆိုငျပါတယျ။ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျအားလုံးနဲ့လညျး သကျဆိုငျသလို လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ တဦးခငြျးနဲ့လညျး သကျဆိုငျပါတယျ။ ဒီလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှဟော ပွညျသူတှအေပေါျ တာဝနျယူမှု တာဝနျခံမှုလညျးလိုသလို တာဝနျကြမှေုရှိဖို့လညျးလိုအပျပါတယျ။ ကူညီကယျဆယျပေးခငြျတဲ့စိတျကလညျး ဟိုးး ကယျဆယျရေးသမားဘဝကို ပွနျရောကျသှားသလိုပါပဲ။ နောကျတခုက ကမြတို့ ကူညီကယျဆယျရေးလုပျတဲ့အခါမှာ တှေ့ကွုံရတဲ့အခကျခဲလေးတှရှေိပါတယျ။ အဲ့တာလေးကိုလညျး နညျးနညျးပွောခငြျတယျ။ အဲ့တာက ဘာလဲဆိုတော့ ကှနျမွူနတီနဲ့ အုပျခြုပျရေးပိုငျးဆိုငျရာနဲ့ပူးပေါငျးဆောငျရှကျတဲ့နရောမှာ Links လေးတှေ ပွတျနတောမြိုးတှရှေိပါတယျ။ ဒါမြိုးတှေ နောကျနောငျမဖွဈရအောငျလို့ ခြိတျဆကျပွီးတော့ ဆောငျရှကျမယျဆိုရငျ ဒီ့ထကျပိုပွီး လြှငျမွနျထိရောကျနိုငျတယျလို့ ကမြမွငျပါတယျ။
မဆုမှနျ။ ။ မခိုငျခိုငျလဲ့ကို နောကျဆုံးမေးခငြျတာကတော့ လှှတျတောျတှငျးမှာ အမြိုးသမီးကိုယျစားလှယျတှေ မြားမြားပါဝငျလာနိုငျအောငျပေါ့နောျ ဘယျလိုမြား အမြိုးသမီးတှကေို သတငျးစကားပါးခငြျတာရှိလဲ။ အဓိက ဥပဒပွေုရေးအပိုငျး ပွညျသူတှအေကြိုးကိုသယျပိုးတဲ့နရောမှာ အမြိုးသမီးတှေ ပိုပွီးတော့မှ ပူးပေါငျးပါဝငျခငြျစိတျဖွဈလာအောငျ မခိုငျခိုငျလဲ့ အမြိုးသမီးထုကို ဘာမြားသတငျးစကားပါးခငြျတာရှိပါလဲရှင့ျ။
မခိုငျခိုငျလဲ့။ ။ အဓိကကတော့ Decision Making လုပျတဲ့နရော အရေးကွီးတဲ့ဆုံးဖွတျခကြျခတြဲ့နရောတှမှော အမြိုးသမီးတှေ မြားမြားပါဝငျလာစခေငြျတယျ။ အမြိုးသမီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှတေငျမဟုတျဘူး။ အမြိုးသမီး အုပျခြုပျရေးမှူး အမြိုးသမီး ဆယျအိမျမှူး ရာအိမျမှူး အဲ့လိုမြိုးတှေ မြားမြားဖွဈလာစခေငြျတယျ။ နောကျ ခေါငျးဆောငျမှုပိုငျးမှာ အမြိုးသမီးတှေ ပါဝငျလာနိုငျဖို့ဆိုတာက နရောဖယျပေးဖို့လိုတယျ။ “ လကျရညျတူတယျ ဦးနှောကျ Level တူတယျဆိုရငျ ဒီအမြိုးသမီးကို အမြိုးသားတှနေဲ့တနျးတူ အခှင့ျအရေးပေးဖို့လိုပါတယျ။ တကယျ အရညျအခငြျးရှိတဲ့အမြိုးသမီးတှကေို Main Character နရောမှာ နရောပေးဖို့ လိုအပျလာပါပွီ ” နောကျတခုက အမြိုးသမီးတှေ ခေါငျးဆောငျမှု နရောမှာရှိလာဖို့ဆိုရငျ လူထုကွားမှာ စကားပွောဖို့ စကားပွောအတတျပညာ ခေါငျးဆောငျမှု အရညျအသှေးတကျလာအောငျ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ ခေါငျးဆောငျမှုသငျတနျးတှေ အမြိုးသမီးတှရေဲ့ Capacity Build up လုပျတဲ့နရောမှာ ဆှဲခေါျဖို့လိုအပျပါတယျ။ အဆီးအတားတှေ Culture တှေ ဒါတှအေားလုံးကိုလညျး ကြောျလှှားရပါလိမ့ျမယျ။ အဲ့လိုမြိုး ကြောျလှှားပွီး ဖောကျထှကျလာနိုငျတဲ့ အမြိုးသမီးတှေ မြားမြားပေါျထှကျလာပါစလေို့ ကမြကတော့ ဆုတောငျးပါတယျ။
အမြိုးသမီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတဦးအနနေဲ့ အမြိုးသမီးအခှင့ျအရေးတောငျးဆိုမှုတှမှော မိရိုးဖလာထုံးတမျးအစဉျအလာတှကွေား ကွုံတှေ့ရတဲ့စိနျခေါျမှုတှေ သူမစှမျးဆောငျနိုငျခဲ့တာတှေ ကွုံခဲ့ရတဲ့အခကျအခဲတှကေို ဘယျလိုကြောျလှနျဖွတျသနျး ရငျဆိုငျခဲ့ရပါသလဲဆိုတာကို ဒီသီတငျးပတျရဲ့ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မဆုမှနျ တငျပွခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
