ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ေျဖေလ်ာ့ေပးၿပီး စီးပြားေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ အကူအညီေတြ ေပးေနတာဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းေတြ အားလံုး ၿပီးျပည့္စံုသြားၿပီလို႔ လက္ခံ လိုက္တာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးလို႔ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးအျဖစ္ ယာယီတာ၀န္ယူထားတဲ့ Joseph Yum က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၾကာသပေတးေန႔က Georgetown တကၠသိုလ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သံုးသပ္ေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ ခုလို ေျပာသြားတာပါ။ အျပည့္အစံုကို မခင္ျဖဴေထြးက အျပည့္အစံု တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ျမန္ မာႏိုင္ငံတြင္း ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အကူအညီေတြကို ဘယ္လို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္မလဲ ဆိုတာေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Georgetown တကၠသိုလ္မွာ မတ္လ ၁၄ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ေျဖေလ်ာ့ေပးၿပီး ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ အကူအညီေတြေပးၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာဖို႔နဲ႔ အလုပ္အကိုင္ေတြ ပိုမိုရရွိလာဖို႔ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့အေၾကာင္း အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အျဖစ္ ယာယီတာ၀န္ယူထားတဲ့ Joseph Yum က ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ၿပီးျပည့္စံုၿပီလို႔ အသိအမွတ္ျပဳတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
“ဒီကူညီေဆာင္ရြက္မႈေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္သင့္တဲ့အရာေတြ အားလံုး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီလို႔ ဆိုလုိတာမဟုတ္ပါဘူး။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရဦးမယ့္ အဓိကအေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ရွိေနတုန္းပါ။ ဥပမာ- လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၂၅ % စစ္တပ္က ျဖစ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဒီႏုိင္ငံေရးစနစ္ႀကီးက ဘယ္ေလာက္ထိ ဆက္ၿပီး ရွိေနဦးမယ္ဆိုတာ မသိရပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကလည္း ဆက္ၿပီး ရွိေနဆဲဆိုတာကို က်ေနာ္ ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ ဒီကိစၥကလည္း ခ်န္လွပ္ထားလို႔မရပါဘူး။ ပိုၿပီး အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ပဋိပကၡေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ ဆိုတဲ့ကိစၥပါပဲ။”
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြ အစပ်ိဳးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံျခား အကူအညီေတြ အမွန္တကယ္ထိေရာက္ေအာင္ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲ ဆိုတာကိုလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာခဲ့ၾက တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ အျမန္ဆံုး ရရွိေရးက အေရးႀကီးတဲ့ တခ်ိန္တည္း မွာ ျမန္မာအစိုးရအတြက္လည္း ဒီအကူအညီေတြ ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတာကို ႏုိင္ငံတကာကို ျပသ ဖို႔ အေရးႀကီးေနတာျဖစ္တယ္လို႔ Georgetown တကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရးဌာနက ျမန္မာ့ အေရး သံုးသပ္သူ ပါေမာကၡ David Steinbrg က ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ အလ်င္အျမန္ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ ဆုိတာကို က်ေနာ္ လက္ခံပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ အတြက္ကလည္း ဒါက ႏုိင္ငံေရးအရ သိပ္ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥပါ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္မွာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အကူအညီေတြ အလုပ္ျဖစ္ ပါတယ္ ဆိုတာကို ျမန္မာအစိုးရက ျပဖို႔လိုအပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း တကယ့္ကို ခက္ခဲတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကလည္း သိပ္ကိုႀကီးပါတယ္။ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ သူေတြကလည္း အစိုးရဟာ အကူအညီေတြကို ထိေရာက္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဘူး ဆိုၿပီး ေ၀ဖန္ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေမးခြန္းေတြကလည္း အမ်ားႀကီးရွိေနတာပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၀င္ေရာက္သင့္ရဲ႕လား ဆိုတဲ့အေပၚမွာ ဆံုးျဖတ္ရခက္ခဲတဲ့အေျခအေန ရွိေနေၾကာင္း “Too much, Too Soon? The Dilemma of Foreign Aid to Myanmar/Burma” ဆိုတဲ့ နံမည္ေပးထားတဲ့ အစီရင္ခံစာသစ္တေစာင္ကိုလည္း ဒီအစီရင္ခံစာ ေရးသားခဲ့သူႏွစ္ဦးက ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံတကာ အလႉရွင္အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အားနည္းေနေသးတဲ့အေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့တာ ရွိသလို႔ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားလည္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသခံအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အကူအညီေတြကို မွန္မွန္ ကန္ကန္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေပးသြားဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ျမန္ မာႏိုင္ငံတြင္း ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အကူအညီေတြကို ဘယ္လို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္မလဲ ဆိုတာေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Georgetown တကၠသိုလ္မွာ မတ္လ ၁၄ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ေျဖေလ်ာ့ေပးၿပီး ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ အကူအညီေတြေပးၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာဖို႔နဲ႔ အလုပ္အကိုင္ေတြ ပိုမိုရရွိလာဖို႔ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့အေၾကာင္း အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အျဖစ္ ယာယီတာ၀န္ယူထားတဲ့ Joseph Yum က ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ၿပီးျပည့္စံုၿပီလို႔ အသိအမွတ္ျပဳတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
“ဒီကူညီေဆာင္ရြက္မႈေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္သင့္တဲ့အရာေတြ အားလံုး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီလို႔ ဆိုလုိတာမဟုတ္ပါဘူး။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရဦးမယ့္ အဓိကအေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ရွိေနတုန္းပါ။ ဥပမာ- လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၂၅ % စစ္တပ္က ျဖစ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဒီႏုိင္ငံေရးစနစ္ႀကီးက ဘယ္ေလာက္ထိ ဆက္ၿပီး ရွိေနဦးမယ္ဆိုတာ မသိရပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကလည္း ဆက္ၿပီး ရွိေနဆဲဆိုတာကို က်ေနာ္ ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ ဒီကိစၥကလည္း ခ်န္လွပ္ထားလို႔မရပါဘူး။ ပိုၿပီး အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ပဋိပကၡေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ ဆိုတဲ့ကိစၥပါပဲ။”
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြ အစပ်ိဳးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံျခား အကူအညီေတြ အမွန္တကယ္ထိေရာက္ေအာင္ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲ ဆိုတာကိုလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာခဲ့ၾက တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ အျမန္ဆံုး ရရွိေရးက အေရးႀကီးတဲ့ တခ်ိန္တည္း မွာ ျမန္မာအစိုးရအတြက္လည္း ဒီအကူအညီေတြ ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတာကို ႏုိင္ငံတကာကို ျပသ ဖို႔ အေရးႀကီးေနတာျဖစ္တယ္လို႔ Georgetown တကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရးဌာနက ျမန္မာ့ အေရး သံုးသပ္သူ ပါေမာကၡ David Steinbrg က ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ အလ်င္အျမန္ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ ဆုိတာကို က်ေနာ္ လက္ခံပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ အတြက္ကလည္း ဒါက ႏုိင္ငံေရးအရ သိပ္ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥပါ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္မွာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အကူအညီေတြ အလုပ္ျဖစ္ ပါတယ္ ဆိုတာကို ျမန္မာအစိုးရက ျပဖို႔လိုအပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း တကယ့္ကို ခက္ခဲတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကလည္း သိပ္ကိုႀကီးပါတယ္။ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ သူေတြကလည္း အစိုးရဟာ အကူအညီေတြကို ထိေရာက္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဘူး ဆိုၿပီး ေ၀ဖန္ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေမးခြန္းေတြကလည္း အမ်ားႀကီးရွိေနတာပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၀င္ေရာက္သင့္ရဲ႕လား ဆိုတဲ့အေပၚမွာ ဆံုးျဖတ္ရခက္ခဲတဲ့အေျခအေန ရွိေနေၾကာင္း “Too much, Too Soon? The Dilemma of Foreign Aid to Myanmar/Burma” ဆိုတဲ့ နံမည္ေပးထားတဲ့ အစီရင္ခံစာသစ္တေစာင္ကိုလည္း ဒီအစီရင္ခံစာ ေရးသားခဲ့သူႏွစ္ဦးက ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံတကာ အလႉရွင္အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အားနည္းေနေသးတဲ့အေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့တာ ရွိသလို႔ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားလည္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသခံအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အကူအညီေတြကို မွန္မွန္ ကန္ကန္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေပးသြားဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
