အတိုင်ပင်ခံ နဲ့ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာအမှု ၂ လ အတွင်း အပြီး ကြားနာစစ်ဆေးမည်

FILE - This handout photo taken May 24, 2021, and released by Myanmar's Ministry of Information May 26, shows detained civilian leader Aung San Suu Kyi (L) and detained president Win Myint (R) during their first court appearance in Naypyidaw.

NLD ပါတီရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရအောင် မလျော်သြဇာသုံးခဲ့တယ်လို့ဆိုပြီး သမ္မတဦးဝင်းမြင့်၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့အပေါ် တရားစွဲထားတဲ့အမှုကို ဧပြီလ ၁၈ ရက်မကျော်ခင် အပြီးသတ်ကြားနာဖို့ တရားရုံးက ရုံးချိန်းရက်တွေ သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ နေပြည်တော်အထူးတရားရုံးမှာ တနင်္လာနေ့တိုင်း စစ်ဆေးသွားမယ့် အစီအစဉ်နဲ့ပါတ်သက်လို့ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မအင်ကြင်းနိုင်က ပြောပြမှာပါ။

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ NLD ပါတီအနိုင်ရအောင် သမ္မတဦးဝင်းမြင့်၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးမင်းသူတို့ မလျော်သြဇာသုံးခဲ့တယ်လို့ဆိုပြီး ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေပုဒ်မ ၁၃၀-က နဲ့တရားစွဲဆိုထားတဲ့အမှု ကြားနာစစ်ဆေးမယ့် အချိန်ဇယားကို နေပြည်တော် အထူးတရားရုံး တရားသူကြီးက ဒီနေ့ သတ်မှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီလ ၁၈ ရက်မကျော်ခင်အပြီးသတ် စစ်ဆေးဖို့ ရက်သတ်မှတ်လိုက်တဲ့အတွက်

၂ လခွဲအတွင်း ကြားနာမယ့် ရက်တွေ သတ်မှတ်လိုက်တယ်လို့ တရားရုံးနဲ့နီးစပ်တဲ့ရှေ့နေတဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။

"ရုံးထွက်တယ်လေ အန်တီတို့ရုံးထွက်တယ်။ ဒီနေ့ကမစစ်ပါဘူး။ ဒီနေ့က CMP လုပ်တယ်ခေါ်တယ်။ CMP လုပ် တယ်ဆိုတာ ဘယ်နေ့မှာ ဘယ်သူ့ကိုစစ်မယ်ပေါ့ အဲဒါတွေလုပ်တာ။ မစစ်ပါဘူးဒီနေ့က သူကတပါတ်တခါ ချိန်း တယ် Monday တိုင်းပေါ့လေ။ တရားလိုဘဲစစ်ရတော့မှာပေါ့။"

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဦးဝင်းမြင့်နဲ့ ဦးမင်းသူတို့ ၃ ယောက်ပေါင်းပြီး တရားစွဲထားတဲ့အမှုအတွက် တရားလိုဘက်ကတင်တဲ့ လိုပြသက်သေ အယောက် ၂၀ ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ လာမယ့်တပါတ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက်နေ့ ရုံးချိန်းကျရင် တရားလို့ ဦးအောင်မျိုးလွင်ရဲ့ထွက်ဆိုချက်တွေကို စတင်ကြားနာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပေါ် လောလောဆယ်အထိ အမှုပေါင်း ၁၈ မှုနဲ့ စစ်ကောင်စီက တရားစွဲခဲ့ပြီး ၅ မှုအတွက် ထောင်ဒဏ် ၆ နှစ် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ထားပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ NLD ပါတီက မဲမသမာလုပ်တယ်လို့ဆိုပြီး တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်တချို့ကိုလည်း ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၁၃၀-က နဲ့ စစ်ကောင်စီက တရားစွဲထားပါတယ်။ အဲဒီအမှုနဲ့ တရားစွဲခံထားရတဲ့ NLD အစိုးရလက်ထက်က ရခိုင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညီပုရဲ့ အမှုကိုလည်း ဒီနေ့ ကြားနာစစ်ဆေးပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးညီပုနဲ့ ပြည်နယ်စည်ပင်သာယာရေးဝန်ကြီးဟောင်း ဦးမင်းအောင်တို့ ၂ ယောက်ပေါင်းတရားစွဲထားတဲ့အမှုအတွက် တရားလိုဖြစ်တဲ့ ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲအရာရှိ ဦးသူရိန်ထွဋ်ကို ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းက စစ်တွေအကျဉ်းထောင် အထူးတရားရုံးမှာ စတင်စစ်ဆေးခဲ့တယ်လို့ သူတို့ရှေ့နေတွေက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။

"ဒီနေ့ကတရားလိုဖြစ်တဲ့ ဦးသူရိန်ထွဋ်ကိုစစ်ပါတယ်။ အမှုမှာက တော့ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညီပုရယ်။ စည်ပင်ဝန်ကြီးဟောင်း ဦးမင်းအောင်ရယ်ပေါ့နော်။ တမှုထဲမှာ ၂ယောက်ပါပါ တယ်။ ဒါပေမယ့်တရားရုံးကအရေးယူဆောင်ရွက်ထားတဲ့ အပုဒ်မှာကျတော့ ဝန်ကြီးချုပ်ဦးညီပုကိုကျတော့ ရာ ဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၁၃၀-ကနဲ့ဆောင်ရွက်ထားတယ်။ ဦးမင်အောင်ကိုကျတော့ ၁၃၀-ကပါတယ်။ ပုဒ်မ ၁၀၉ ပါတာ ပေါ့နော်။ အဓိကကတော့ အားပေးကူညီတယ်ပြောတာပါ အားပေးကူညီတယ်ဆိုတဲ့ ပုဒ်မပါဘဲ။ အမှုကတမှုထဲ ဘဲပုဒ်မကမတူဘူးပေါ့။ စည်ပင်ဝန်ကြီးဟောင်း ဦးမင်းအောင်မှာကျတော့ ပုဒ်မ ၂ခုပါတာပေါ့။ အမှုကတော့ တမှု ထဲပါဘဲ။ ရာဇသတ်ကြီးစာအုပ်ထဲမှာတော့ တိတိကျကျပြဌာန်းထားတာမရှိဘူး။ ၁၃၀-ကနဲ့ စွဲပါဆိုတော့ ၁၃၀-က က ပြစ်ဒဏ် ၃နှစ်ထိချနိုင်တယ်ဆိုတော့ အဲဒီအမှုနဲ့ဘဲချမယ်ထင်တာပေါ့ ကျနော်တို့ယူဆတာကတော့။"

နောက်တကြိမ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက် ရုံးချိန်းကျရင်လည်း တရားလိုသက်သေတွေရဲ့ထွက်ဆိုချက်တွေကို ဆက်လက် ကြားနာသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညီပုနဲ့ ဦးမင်းအောင်တို့ ကို စစ်ကောင်စီက အများပြည်သူ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ပျက်ပြားအောင်လုပ်ဆောင်မှု ပုဒ်မ ၅၀၅-ခ၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက် ဖျက်ရေး ဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၅ တို့နဲ့ ထောင်ဒဏ် နှစ်ရှည်ချမှတ်ထားတာမှာ လက်ရှိမှာ ဦးညီပုက ပုဒ်မ ၅၀၅-ခအမှုအတွက် အလုပ်ကြမ်းနဲ့ ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ်၊ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မ ၅၅ အတွက် အလုပ်ကြမ်းနဲ့ ထောင်ဒဏ် ၉ နှစ်ကျခံနေရပြီး ဦးမင်းအောင်ကတော့ ပုဒ်မ ၅၀၅-ခ အတွက် အလုပ်ကြမ်းနဲ့ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ်၊ အဂတိမှုအတွက် အလုပ်ကြမ်းနဲ့ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ်စီ ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခံထားရပါတယ်။

---------------------------------------------

အတိုငျပငျခံ နဲ့ သမ်မတ ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာအမှု ၂ လ အတှငျး အပွီး ကွားနာစဈဆေးမညျ

NLD ပါတီရှေးကောကျပှဲ အနိုငျရအောငျ မလြောျသွဇာသုံးခဲ့တယျလို့ဆိုပွီး သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျ၊ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျတို့အပေါျ တရားစှဲထားတဲ့အမှုကို ဧပွီလ ၁၈ ရကျမကြောျခငျ အပွီးသတျကွားနာဖို့ တရားရုံးက ရုံးခြိနျးရကျတှေ သတျမှတျလိုကျပါတယျ။ နပွေညျတောျအထူးတရားရုံးမှာ တနငျ်လာနေ့တိုငျး စဈဆေးသှားမယ့ျ အစီအစဉျနဲ့ပါတျသကျလို့ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မအငျကွငျးနိုငျက ပွောပွမှာပါ။

၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ NLD ပါတီအနိုငျရအောငျ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျ၊ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ ပွညျထောငျစုဝနျကွီး ဦးမငျးသူတို့ မလြောျသွဇာသုံးခဲ့တယျလို့ဆိုပွီး ရာဇသတျကွီးဥပဒပေုဒျမ ၁၃၀-က နဲ့တရားစှဲဆိုထားတဲ့အမှု ကွားနာစဈဆေးမယ့ျ အခြိနျဇယားကို နပွေညျတောျ အထူးတရားရုံး တရားသူကွီးက ဒီနေ့ သတျမှတျပေးခဲ့ပါတယျ။ ဧပွီလ ၁၈ ရကျမကြောျခငျအပွီးသတျ စဈဆေးဖို့ ရကျသတျမှတျလိုကျတဲ့အတှကျ

၂ လခှဲအတှငျး ကွားနာမယ့ျ ရကျတှေ သတျမှတျလိုကျတယျလို့ တရားရုံးနဲ့နီးစပျတဲ့ရှေ့နတေဦးက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။

"ရုံးထှကျတယျလေ အနျတီတို့ရုံးထှကျတယျ။ ဒီနေ့ကမစဈပါဘူး။ ဒီနေ့က CMP လုပျတယျခေါျတယျ။ CMP လုပျ တယျဆိုတာ ဘယျနေ့မှာ ဘယျသူ့ကိုစဈမယျပေါ့ အဲဒါတှလေုပျတာ။ မစဈပါဘူးဒီနေ့က သူကတပါတျတခါ ခြိနျး တယျ Monday တိုငျးပေါ့လေ။ တရားလိုဘဲစဈရတော့မှာပေါ့။"

ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ၊ ဦးဝငျးမွင့ျနဲ့ ဦးမငျးသူတို့ ၃ ယောကျပေါငျးပွီး တရားစှဲထားတဲ့အမှုအတှကျ တရားလိုဘကျကတငျတဲ့ လိုပွသကျသေ အယောကျ ၂၀ ရှိတယျလို့ သိရပါတယျ။ လာမယ့ျတပါတျ ဖဖေောျဝါရီ ၁၄ ရကျနေ့ ရုံးခြိနျးကရြငျ တရားလို့ ဦးအောငျမြိုးလှငျရဲ့ထှကျဆိုခကြျတှကေို စတငျကွားနာမှာဖွဈပါတယျ။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအပေါျ လောလောဆယျအထိ အမှုပေါငျး ၁၈ မှုနဲ့ စဈကောငျစီက တရားစှဲခဲ့ပွီး ၅ မှုအတှကျ ထောငျဒဏျ ၆ နှဈ ပွဈဒဏျခမြှတျထားပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲမှာ NLD ပါတီက မဲမသမာလုပျတယျလို့ဆိုပွီး တိုငျးနဲ့ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျတခြို့ကိုလညျး ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၁၃၀-က နဲ့ စဈကောငျစီက တရားစှဲထားပါတယျ။ အဲဒီအမှုနဲ့ တရားစှဲခံထားရတဲ့ NLD အစိုးရလကျထကျက ရခိုငျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ ဦးညီပုရဲ့ အမှုကိုလညျး ဒီနေ့ ကွားနာစဈဆေးပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျဟောငျး ဦးညီပုနဲ့ ပွညျနယျစညျပငျသာယာရေးဝနျကွီးဟောငျး ဦးမငျးအောငျတို့ ၂ ယောကျပေါငျးတရားစှဲထားတဲ့အမှုအတှကျ တရားလိုဖွဈတဲ့ ပွညျနယျရှေးကောကျပှဲအရာရှိ ဦးသူရိနျထှဋျကို ဒီကနေ့မနကျပိုငျးက စဈတှအေကဉြျးထောငျ အထူးတရားရုံးမှာ စတငျစဈဆေးခဲ့တယျလို့ သူတို့ရှေ့နတှေကေ ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။

"ဒီနေ့ကတရားလိုဖွဈတဲ့ ဦးသူရိနျထှဋျကိုစဈပါတယျ။ အမှုမှာက တော့ ဝနျကွီးခြုပျ ဦးညီပုရယျ။ စညျပငျဝနျကွီးဟောငျး ဦးမငျးအောငျရယျပေါ့နောျ။ တမှုထဲမှာ ၂ယောကျပါပါ တယျ။ ဒါပမေယ့ျတရားရုံးကအရေးယူဆောငျရှကျထားတဲ့ အပုဒျမှာကတြော့ ဝနျကွီးခြုပျဦးညီပုကိုကတြော့ ရာ ဇသတျကွီးပုဒျမ ၁၃၀-ကနဲ့ဆောငျရှကျထားတယျ။ ဦးမငျအောငျကိုကတြော့ ၁၃၀-ကပါတယျ။ ပုဒျမ ၁၀၉ ပါတာ ပေါ့နောျ။ အဓိကကတော့ အားပေးကူညီတယျပွောတာပါ အားပေးကူညီတယျဆိုတဲ့ ပုဒျမပါဘဲ။ အမှုကတမှုထဲ ဘဲပုဒျမကမတူဘူးပေါ့။ စညျပငျဝနျကွီးဟောငျး ဦးမငျးအောငျမှာကတြော့ ပုဒျမ ၂ခုပါတာပေါ့။ အမှုကတော့ တမှု ထဲပါဘဲ။ ရာဇသတျကွီးစာအုပျထဲမှာတော့ တိတိကကြပြွဌာနျးထားတာမရှိဘူး။ ၁၃၀-ကနဲ့ စှဲပါဆိုတော့ ၁၃၀-က က ပွဈဒဏျ ၃နှဈထိခနြိုငျတယျဆိုတော့ အဲဒီအမှုနဲ့ဘဲခမြယျထငျတာပေါ့ ကနြောျတို့ယူဆတာကတော့။"

နောကျတကွိမျ ဖဖေောျဝါရီ ၁၄ ရကျ ရုံးခြိနျးကရြငျလညျး တရားလိုသကျသတှေရေဲ့ထှကျဆိုခကြျတှကေို ဆကျလကျ ကွားနာသှားမှာဖွဈပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ ဦးညီပုနဲ့ ဦးမငျးအောငျတို့ ကို စဈကောငျစီက အမြားပွညျသူ တညျငွိမျအေးခမြျးမှု ပကြျပွားအောငျလုပျဆောငျမှု ပုဒျမ ၅၀၅-ခ၊ အဂတိလိုကျစားမှုတိုကျ ဖကြျရေး ဥပဒေ ပုဒျမ ၅၅ တို့နဲ့ ထောငျဒဏျ နှဈရှညျခမြှတျထားတာမှာ လကျရှိမှာ ဦးညီပုက ပုဒျမ ၅၀၅-ခအမှုအတှကျ အလုပျကွမျးနဲ့ ထောငျဒဏျ ၂ နှဈ၊ အဂတိလိုကျစားမှု တိုကျဖကြျရေး ဥပဒပေုဒျမ ၅၅ အတှကျ အလုပျကွမျးနဲ့ ထောငျဒဏျ ၉ နှဈကခြံနရေပွီး ဦးမငျးအောငျကတော့ ပုဒျမ ၅၀၅-ခ အတှကျ အလုပျကွမျးနဲ့ထောငျဒဏျ ၂ နှဈ၊ အဂတိမှုအတှကျ အလုပျကွမျးနဲ့ထောငျဒဏျ ၇ နှဈစီ ပွဈဒဏျ ခမြှတျခံထားရပါတယျ။