[[ ZAWGYI / UNICODE ]]
၂၀၀၈ ခြေဥပြင်မယ်ဆိုရုံနဲ့ တိုင်းရင်းသားအရေး မပြေလည်နိုင် (သုံးသပ်သူတချို့)
တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့တောင်းဆိုချက်ကို အကောင်အထည်ဖေါ်နိုင်ဖို့ ၊ လိုအပ်ရင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲတာ လုပ်သင့်တယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းထဲ စစ်ကောင်စီ ဥက္ကဌက ကတိပေး ပြောကြားလိုက်တာဟာ မြန်မာစစ်တပ် ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်အရှိန်ကို လျော့ကျသွားအောင် လုပ်လိုပုံရပေမယ့် တိုင်းရင်းသားအရေး ဖယ်ဒရယ်အရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြဿနာတွေကို စစ်ကောင်စီက ဖြေရှင်းပေးနိုင်မှာ မဟုတ်သေးဘူးလို့ ဥပဒေပညာရှင်တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးအကဲခတ်တချို့က မြင်ကြပါတယ်။ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားတဲ့အနေနဲ့ လွှတ်တော်အလိုက် သီးခြား ဥပဒေပြုခွင့်ရှိအောင် ဥပဒေမဏ္ဍိုင် အတွင်းကနေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု လုပ်သင့်တဲ့အကြောင်း စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က NCA အပစ်ရပ် (၇)နှစ်ပြည့်ဖြစ်တဲ့ အောက်တိုဘာ(၁၅)ရက်နေ့ မိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားပြုမှု အများစုရှိတဲ့ အမျိုးသားလွှတ်တော်ကနေ အဆိုပြုလိုက်တဲ့ ဥပဒေမူကြမ်းတွေဟာ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်မှာ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ရှိတတ်ပြီး၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အတွင်း မဲခွဲဆုံးဖြတ်ကြတဲ့အခါမှာတော့ အများစုဖြစ်တဲ့ ပြည်သူ့လွှတ်တော်က လွှမ်းမိုး အသာစီးရသွားတာ ရှိတတ်တာကြောင့် လွှတ်တော်အလိုက် သီးခြားဥပဒေ ပြုခွင့် ရှိသင့်ကြောင်း၊ အဲဒီအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲတာတွေ လုပ်သင့်တယ်လို့လည်း သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီဥက္ကဌအနေနဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေကို အထူးသဖြင့် လက်နက်ကိုင်တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေကို ဟိုအရင်တုန်းကနဲ့ မတူတဲ့ လိုက်လျောမှုတွေ ခုလို ဘာ့ကြောင့် လုပ်လာတာပါလဲ။ အမေရိကန် အင်ဒီယားနားပြည်နယ်က မြန်မာ့အရေး လေ့လာသူ ဒေါက်တာ ရိုဒင်းငါက ခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။
“ ကျနော်မြင်တာတော့ မင်းအောင်လှိုင်က အခုက ရန်သူတွေဝိုင်းနေပြီ၊ NUG ရဲ့ PDF တွေကို တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ KNU တို့ KIA တို့၊ CNF တို့ KNPP တို့ကအစ ထောက်ပံ့ကူညီနေတယ်။ ဒါ အားလုံးအသိပဲ။ အဲဒီအချိန်မှာ ‘ဝ’တို့ ဘာတို့ တခြားလက်နက်ကိုင်တွေကလည်း စစ်ကောင်စီကို တော်လှန်ပြီးတော့ PDF နဲ့ပေါင်းမယ် NUG နဲ့ပေါင်းသွားမယ် ဆိုတာကို ကြောက်တယ်လေ။ အဲဒါ ရန်သူကို ထိုးခွဲတဲ့အနေနဲ့ ဖဲ့ပြီးတော့စည်းရုံးနေ တယ်လို့ ကျနော်မြင်တယ်။ လက်ရှိ သူတို့ဆုပ်ကိုင်နေတဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရလည်း လုံးဝ မဖြစ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စတွေကို သူ့ဖက်က မက်လုံးတွေ ပေးနေတယ်လို့ပဲ ကျနော် သုံးသပ်ပါတယ်။”
ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်ရေးကို ပြောလာရုံတင်မက ၊ UWSA ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်ဖွဲ့က ပြောလာတဲ့ ‘ဝ’ပြည်နယ် တောင်းဆိုမှုကိုလည်း မူအားဖြင့် သဘောတူကြောင်း စစ်ကောင်စီက ကတိပေးထားတာပါ။ စစ်ကောင်စီဥက္ကဌရဲ့ လိုက်လျော ကတိပေးမှုတွေက လက်တွေ့ကျပါရဲ့လား။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူ လူ့အခွင့်အရေး ရှေ့နေ ဦးအောင်ထူးက ခုလို ရှင်းပြပါတယ်။
“ ဒီလိုဗျ ၊ လွှတ်တော်မှာ ဥပဒေပြဌာန်းတယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စက မင်းအောင်လှိုင်ပြောသလို အလွယ်တကူ လုပ်လို့ မရဘူးလေ။ အခြေခံက ဘာလဲဆိုတော့၊ တိုင်းပြည်က ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ဖွဲ့စည်း တည်ဆောက်မှာလဲဆိုတာ အရင်းခံကစပြီး စဉ်းစားရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဆိုလိုတာက တပြည်ထောင်စနစ်နဲ့ သွားမှာလည်း ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုလား။ ဖယ်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုဆိုရင် ဘယ်လိုဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုမျိုးလဲဆိုတာကို အရင်သွားရမယ်လေ။ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ သြစတြေးလျ၊ ဂျာမနီ၊ ဆွစ်ဇာလန် အစရှိတဲ့ တိုင်းပြည်တွေလို Coming Together Federalism ကိုသွားရမှာ။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ ပြည်ထောင်စုဖွဲ့စည်းရာမှာပါတဲ့ ပြည်နယ်တွေက အခြေခံအားဖြင့် အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုင်ရမယ်။ အဲဒီတော့ Provincial Sovereignty လို့ခေါ်တယ်။ အဲဒီအခြေခံကနေ ဖွဲ့စည်းပုံတခုကို အစအဆုံး ပြန်ရေးရမယ်။ အိန္ဒိယတို့ ဘရာဇီးတို့လို ရှိထားပြီးသား တပြည်ထောင်စနစ်ကနေ တဖြည်းဖြည်းချင်းသွားတဲ့ ဖယ်ဒရယ်မျိုး မဟုတ်ဘူး။ ဆိုတော့ အဲဒါကို မရှင်းသေးပဲနဲ့ အခုရှိထားပြီးသား တပြည်ထောင်စနစ်မှာမှ အမြင့်ဆုံးဖြစ်တဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေအောက်ကနေမှ လွှတ်တော်တွေကို လုပ်ပိုင်ခွင့် ပြဌာန်းပေးမယ် ဆိုတဲ့ဟာက ၂၀၀၈ အောက်မှာ ဖြစ်ကိုမဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုတာ အင်မတန်တင်းကြပ်တဲ့ တပြည်ထောင်စနစ် ဖြစ်နေတယ်။”
ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်။ ။ အဲဒီတော့ တိုင်းရင်းသားတွေ လိုလားတဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကို စစ်ကောင်စီက တကယ် ပေးချင်တဲ့စိတ် ရှိလာပြီလို့ ပြောနိုင်မလား ခင်ဗျ။
ဦးအောင်ထူး ။ ။ “တကယ်တမ်းတော့ တကယ့် စစ်မှန်တဲ့ ဖယ်ဒရယ်ကိုပေးဖို့ မရှိပါဘူး။ အခု အာဏာသိမ်းအပြီးမှာ NUG ခေါင်းဆောင်ပြီးတော့မှ PDF တွေ အားကောင်းလာကြတယ်။ နောက်တခါ တိုင်းရင်းသား ခုခံစစ်ဆင်နေတဲ့အဖွဲ့ ထဲကလည်းပဲ KIO ဦးဆောင်ပြီးတော့မှ တိုက်တဲ့ တိုက်ပွဲတွေက အတော်ကို ထိထိရောက်ရောက် တိုက်နိုင်တာ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီတော့ သူ့ရဲ့အာဏာကို ခြိမ်းခြောက်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ အဲလိုရှိတဲ့အခါကျတော့ ရိုးရိုးလေး ပြောရရင် ချော့တာပဲဗျ။ တကယ်တမ်းကျတော့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံအောက်မှာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီးတော့ ဝပြည်နယ်တခုထဲ သွားပေးလို့ မရဘူး။ တဖက်မှာလည်းပဲ UWSA က သိပါတယ်။ သိသော်ငြားလည်းပဲ သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေး ရပ်တည်ချက်က မရှင်းဘူးလေဗျာ။ အဲဒီခါကျတော့ ကျန်တဲ့အဖွဲ့တွေ တိုက်ချင် တိုက်နေပလေ့စေ.. ငါတို့ မတိုက်ရရင် ပြီးရောဆိုတဲ့ပုံစံနဲ့ မျှောပြီး လိုက်နေတာပဲ။ သူတို့ ၂ ဖက်လုံးအတွက်က အကျိုးရှိချင်ရှိမယ်။ ပြည်ထောင်စု တခုလုံးအတွက်က အကျိုး မရှိဘူး။”
စစ်အာဏာ သိမ်းပြီးနောက် သိပ်မကြာခင် လပိုင်းထဲမှာပဲ CRPH (ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ)၊ NUG (အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ) နဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံတဲ့ ပြည်သူလူထုကပါ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ကြေညာခဲ့ကြပါတယ်။
စစ်ကောင်စီကတော့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံဘောင်အတွင်းကသာ အာဏာကို ထိမ်းယူခဲ့တယ် ပြောထားသလို၊ ၂၀၀၈ ခြေဥပေါ် အခြေခံပြီး လာမယ့်နှစ်ထဲ ရွေးကောက်ပွဲအသစ်လုပ်မယ်လို့တောင် ပြောထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီပြောနေသလို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံရော ၊ NCA အပစ်ရပ်စာချုပ်ရော ပျက်ပြယ်သွားပြီလို့ အမေရိကန်အနောက်ဖက်ခြမ်း ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ်မှာနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာ စိုင်းထွေးမောင်က မြင်ပါတယ်။
“ သူ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး ကတည်းက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဆိုတာလည်း မရှိတော့ဘူး။ NCA ဆိုတာလည်း မရှိတော့ဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ ၂၀၀၈ တို့ NCA တို့ဆိုတာ ဘာမှ အကျုံးမဝင်တော့ဘူးလို့ ကျနော်မြင်တယ်။ ဖယ်ဒရယ် အခြေခံစည်းမျည်းတွေ မရှိပဲနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ဖွဲ့စည်းလို့ မရဘူး။ ဆိုတော့ အဲဒီ ဖယ်ဒရယ်စည်းမျည်း ဥပဒေတွေ ရေးဆွဲ အတည်ပြုဖို့ဆိုတာကလည်း တကယ် ပြည်သူလူထုက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားတဲ့ အစိုးရကမှ ဖယ်ဒရယ်အခြေခံစည်းမျည်းဥပဒေ ရေးဆွဲရေးကော်မတီ ကနေပြီးမှ ရေးဆွဲပြီး တိုင်းပြုပြည်ပြု အားလုံးကအတည်ပြုပြီးမှ ဖြစ်မှာ။ ”
NCA အပစ်ရပ်စာချုပ်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ (၈)ဖွဲ့ ၊ ၂၀၁၈ မှာ (၂)ဖွဲ့ထပ်တိုးပြီး စုစုပေါင်း(၁၀)ဖွဲ့နဲ့ ချုပ်ဆိုထားပေမဲ့ ၂၀၂၁ ဖေဖေါ်ဝါရီ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် NCA စာချုပ်မှာလက်မှတ်ထိုးခဲ့ကြတဲ့ KNU ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး / CNF ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦးနဲ့ ABSDF ဒီမိုကရက်တစ်ကျောင်းသားတပ်မတော် တို့လို အဖွဲ့တွေက စစ်ကောင်စီကို ပြန်လည် တိုက်ခိုက်နေကြပြီး ၊ ဒေသအလိုက်ပေါ်လာတဲ့ PDF တပ်ဖွဲ့တွေကလည်း တိုက်ခိုက်နေကြတာမို့ စစ်ကောင်စီအတွက် စစ်မျက်နှာတွေ များနေပါတယ်ခင်ဗျာ။
Your browser doesn’t support HTML5
၂၀၀၈ ခြေဥ ပြင်မယ်ဆိုရုံနဲ့ တိုင်းရင်းသားအရေး မပြေလည်နိုင် (သုံးသပ်သူတချို့)
===================
{{ UNICODE }}
၂၀၀၈ ခွေဥပွငျမယျဆိုရုံနဲ့ တိုငျးရငျးသားအရေး မပွလေညျနိုငျ (သုံးသပျသူတခြို့)
တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့တောငျးဆိုခကြျကို အကောငျအထညျဖေါျနိုငျဖို့ ၊ လိုအပျရငျ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒကေို ပွငျဆငျရေးဆှဲတာ လုပျသင့ျတယျလို့ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးထဲ စဈကောငျစီ ဥက်ကဌက ကတိပေး ပွောကွားလိုကျတာဟာ မွနျမာစဈတပျ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ ပွညျတှငျးစဈအရှိနျကို လြော့ကသြှားအောငျ လုပျလိုပုံရပမေယ့ျ တိုငျးရငျးသားအရေး ဖယျဒရယျအရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ ပွူနာတှကေို စဈကောငျစီက ဖွရှေငျးပေးနိုငျမှာ မဟုတျသေးဘူးလို့ ဥပဒပေညာရှငျတှနေဲ့ နိုငျငံရေးအကဲခတျတခြို့က မွငျကွပါတယျ။ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ တိုငျးရငျးသားလူနညျးစုတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးကို ထည့ျသှငျး စဉျးစားတဲ့အနနေဲ့ လှှတျတောျအလိုကျ သီးခွား ဥပဒပွေုခှင့ျရှိအောငျ ဥပဒမေဏ်ဍိုငျ အတှငျးကနေ ပွုပွငျပွောငျးလဲမှု လုပျသင့ျတဲ့အကွောငျး စဈကောငျစီအကွီးအကဲ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျက NCA အပဈရပျ (၇)နှဈပွည့ျဖွဈတဲ့ အောကျတိုဘာ(၁၅)ရကျနေ့ မိန့ျခှနျးမှာ ထည့ျသှငျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။
တိုငျးရငျးသား ကိုယျစားပွုမှု အမြားစုရှိတဲ့ အမြိုးသားလှှတျတောျကနေ အဆိုပွုလိုကျတဲ့ ဥပဒမေူကွမျးတှဟော ပွညျသူ့ လှှတျတောျမှာ သဘောထားကှဲလှဲမှုတှေ ရှိတတျပွီး၊ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျအတှငျး မဲခှဲဆုံးဖွတျကွတဲ့အခါမှာတော့ အမြားစုဖွဈတဲ့ ပွညျသူ့လှှတျတောျက လှှမျးမိုး အသာစီးရသှားတာ ရှိတတျတာကွောင့ျ လှှတျတောျအလိုကျ သီးခွားဥပဒေ ပွုခှင့ျ ရှိသင့ျကွောငျး၊ အဲဒီအတှကျ ဖှဲ့စညျးပုံကို ပွငျဆငျရေးဆှဲတာတှေ လုပျသင့ျတယျလို့လညျး သူက ပွောခဲ့ပါတယျ။
စဈကောငျစီဥက်ကဌအနနေဲ့ တိုငျးရငျးသားတှကေို အထူးသဖွင့ျ လကျနကျကိုငျတိုငျးရငျးသားအဖှဲ့တှကေို ဟိုအရငျတုနျးကနဲ့ မတူတဲ့ လိုကျလြောမှုတှေ ခုလို ဘာ့ကွောင့ျ လုပျလာတာပါလဲ။ အမရေိကနျ အငျဒီယားနားပွညျနယျက မွနျမာ့အရေး လေ့လာသူ ဒေါကျတာ ရိုဒငျးငါက ခုလို သုံးသပျပါတယျ။
“ ကနြောျမွငျတာတော့ မငျးအောငျလှိုငျက အခုက ရနျသူတှဝေိုငျးနပွေီ၊ NUG ရဲ့ PDF တှကေို တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့ကွီးတှဖွေဈတဲ့ KNU တို့ KIA တို့၊ CNF တို့ KNPP တို့ကအစ ထောကျပံ့ကူညီနတေယျ။ ဒါ အားလုံးအသိပဲ။ အဲဒီအခြိနျမှာ ‘ဝ’တို့ ဘာတို့ တခွားလကျနကျကိုငျတှကေလညျး စဈကောငျစီကို တောျလှနျပွီးတော့ PDF နဲ့ပေါငျးမယျ NUG နဲ့ပေါငျးသှားမယျ ဆိုတာကို ကွောကျတယျလေ။ အဲဒါ ရနျသူကို ထိုးခှဲတဲ့အနနေဲ့ ဖဲ့ပွီးတော့စညျးရုံးနေ တယျလို့ ကနြောျမွငျတယျ။ လကျရှိ သူတို့ဆုပျကိုငျနတေဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒအေရလညျး လုံးဝ မဖွဈနိုငျတဲ့ ကိစ်စတှကေို သူ့ဖကျက မကျလုံးတှေ ပေးနတေယျလို့ပဲ ကနြောျ သုံးသပျပါတယျ။”
ဖှဲ့စညျးပုံ ပွငျဆငျရေးကို ပွောလာရုံတငျမက ၊ UWSA ဝပွညျသှေးစညျးညီညှတျရေး တပျဖှဲ့က ပွောလာတဲ့ ‘ဝ’ပွညျနယျ တောငျးဆိုမှုကိုလညျး မူအားဖွင့ျ သဘောတူကွောငျး စဈကောငျစီက ကတိပေးထားတာပါ။ စဈကောငျစီဥက်ကဌရဲ့ လိုကျလြော ကတိပေးမှုတှကေ လကျတှေ့ကပြါရဲ့လား။ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒရေေးရာ ကြှမျးကငြျသူ လူ့အခှင့ျအရေး ရှေ့နေ ဦးအောငျထူးက ခုလို ရှငျးပွပါတယျ။
“ ဒီလိုဗြ ၊ လှှတျတောျမှာ ဥပဒပွေဌာနျးတယျဆိုတဲ့ ကိစ်စက မငျးအောငျလှိုငျပွောသလို အလှယျတကူ လုပျလို့ မရဘူးလေ။ အခွခေံက ဘာလဲဆိုတော့၊ တိုငျးပွညျက ဘယျလိုပုံစံနဲ့ ဖှဲ့စညျး တညျဆောကျမှာလဲဆိုတာ အရငျးခံကစပွီး စဉျးစားရမှာ ဖွဈတယျ။ ဆိုလိုတာက တပွညျထောငျစနဈနဲ့ သှားမှာလညျး ဖယျဒရယျပွညျထောငျစုလား။ ဖယျဒရယျ ပွညျထောငျစုဆိုရငျ ဘယျလိုဖယျဒရယျပွညျထောငျစုမြိုးလဲဆိုတာကို အရငျသှားရမယျလေ။ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျက အမရေိကနျပွညျထောငျစု၊ သွစတွေးလြ၊ ဂြာမနီ၊ ဆှဈဇာလနျ အစရှိတဲ့ တိုငျးပွညျတှလေို Coming Together Federalism ကိုသှားရမှာ။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ ပွညျထောငျစုဖှဲ့စညျးရာမှာပါတဲ့ ပွညျနယျတှကေ အခွခေံအားဖွင့ျ အခြုပျအခွာအာဏာ ပိုငျရမယျ။ အဲဒီတော့ Provincial Sovereignty လို့ခေါျတယျ။ အဲဒီအခွခေံကနေ ဖှဲ့စညျးပုံတခုကို အစအဆုံး ပွနျရေးရမယျ။ အိန်ဒိယတို့ ဘရာဇီးတို့လို ရှိထားပွီးသား တပွညျထောငျစနဈကနေ တဖွညျးဖွညျးခငြျးသှားတဲ့ ဖယျဒရယျမြိုး မဟုတျဘူး။ ဆိုတော့ အဲဒါကို မရှငျးသေးပဲနဲ့ အခုရှိထားပွီးသား တပွညျထောငျစနဈမှာမှ အမွင့ျဆုံးဖွဈတဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံ ဥပဒအေောကျကနမှေ လှှတျတောျတှကေို လုပျပိုငျခှင့ျ ပွဌာနျးပေးမယျ ဆိုတဲ့ဟာက ၂၀၀၈ အောကျမှာ ဖွဈကိုမဖွဈနိုငျဘူး။ ဘာ့ကွောင့ျလဲဆိုတော့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒဆေိုတာ အငျမတနျတငျးကွပျတဲ့ တပွညျထောငျစနဈ ဖွဈနတေယျ။”
ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ။ ။ အဲဒီတော့ တိုငျးရငျးသားတှေ လိုလားတဲ့ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစုကို စဈကောငျစီက တကယျ ပေးခငြျတဲ့စိတျ ရှိလာပွီလို့ ပွောနိုငျမလား ခငျဗြ။
ဦးအောငျထူး ။ ။ “တကယျတမျးတော့ တကယ့ျ စဈမှနျတဲ့ ဖယျဒရယျကိုပေးဖို့ မရှိပါဘူး။ အခု အာဏာသိမျးအပွီးမှာ NUG ခေါငျးဆောငျပွီးတော့မှ PDF တှေ အားကောငျးလာကွတယျ။ နောကျတခါ တိုငျးရငျးသား ခုခံစဈဆငျနတေဲ့အဖှဲ့ ထဲကလညျးပဲ KIO ဦးဆောငျပွီးတော့မှ တိုကျတဲ့ တိုကျပှဲတှကေ အတောျကို ထိထိရောကျရောကျ တိုကျနိုငျတာ တှေ့ရတယျ။ အဲဒီတော့ သူ့ရဲ့အာဏာကို ခွိမျးခွောကျလာနိုငျတဲ့ အခွအေနရှေိတယျ။ အဲလိုရှိတဲ့အခါကတြော့ ရိုးရိုးလေး ပွောရရငျ ခြော့တာပဲဗြ။ တကယျတမျးကတြော့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံအောကျမှာ ဘယျလိုလုပျပွီးတော့ ဝပွညျနယျတခုထဲ သှားပေးလို့ မရဘူး။ တဖကျမှာလညျးပဲ UWSA က သိပါတယျ။ သိသောျငွားလညျးပဲ သူတို့ရဲ့ နိုငျငံရေး ရပျတညျခကြျက မရှငျးဘူးလဗြော။ အဲဒီခါကတြော့ ကနြျတဲ့အဖှဲ့တှေ တိုကျခငြျ တိုကျနပေလေ့စေ.. ငါတို့ မတိုကျရရငျ ပွီးရောဆိုတဲ့ပုံစံနဲ့ မြှောပွီး လိုကျနတောပဲ။ သူတို့ ၂ ဖကျလုံးအတှကျက အကြိုးရှိခငြျရှိမယျ။ ပွညျထောငျစု တခုလုံးအတှကျက အကြိုး မရှိဘူး။”
စဈအာဏာ သိမျးပွီးနောကျ သိပျမကွာခငျ လပိုငျးထဲမှာပဲ CRPH (ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ)၊ NUG (အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ) နဲ့ အာဏာသိမျးမှုကို လကျမခံတဲ့ ပွညျသူလူထုကပါ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒကေို ဖကြျသိမျးကွောငျး ကွညောခဲ့ကွပါတယျ။
စဈကောငျစီကတော့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံဘောငျအတှငျးကသာ အာဏာကို ထိမျးယူခဲ့တယျ ပွောထားသလို၊ ၂၀၀၈ ခွေဥပေါျ အခွခေံပွီး လာမယ့ျနှဈထဲ ရှေးကောကျပှဲအသဈလုပျမယျလို့တောငျ ပွောထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စဈကောငျစီပွောနသေလို ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံရော ၊ NCA အပဈရပျစာခြုပျရော ပကြျပွယျသှားပွီလို့ အမရေိကနျအနောကျဖကျခွမျး ကယျလီဖိုးနီးယား ပွညျနယျမှာနတေဲ့ တိုငျးရငျးသားအရေး လေ့လာသုံးသပျသူ ဒေါကျတာ စိုငျးထှေးမောငျက မွငျပါတယျ။
“ သူ စဈအာဏာသိမျးပွီး ကတညျးက ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ ဆိုတာလညျး မရှိတော့ဘူး။ NCA ဆိုတာလညျး မရှိတော့ဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ ၂၀၀၈ တို့ NCA တို့ဆိုတာ ဘာမှ အကြုံးမဝငျတော့ဘူးလို့ ကနြောျမွငျတယျ။ ဖယျဒရယျ အခွခေံစညျးမညြျးတှေ မရှိပဲနဲ့ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစု ဖှဲ့စညျးလို့ မရဘူး။ ဆိုတော့ အဲဒီ ဖယျဒရယျစညျးမညြျး ဥပဒတှေေ ရေးဆှဲ အတညျပွုဖို့ဆိုတာကလညျး တကယျ ပွညျသူလူထုက ရှေးကောကျတငျမွှောကျထားတဲ့ အစိုးရကမှ ဖယျဒရယျအခွခေံစညျးမညြျးဥပဒေ ရေးဆှဲရေးကောျမတီ ကနပွေီးမှ ရေးဆှဲပွီး တိုငျးပွုပွညျပွု အားလုံးကအတညျပွုပွီးမှ ဖွဈမှာ။ ”
NCA အပဈရပျစာခြုပျကို ၂၀၁၅ ခုနှဈမှာ (၈)ဖှဲ့ ၊ ၂၀၁၈ မှာ (၂)ဖှဲ့ထပျတိုးပွီး စုစုပေါငျး(၁၀)ဖှဲ့နဲ့ ခြုပျဆိုထားပမေဲ့ ၂၀၂၁ ဖဖေေါျဝါရီ စဈတပျက အာဏာသိမျးခဲ့ပွီးနောကျ NCA စာခြုပျမှာလကျမှတျထိုးခဲ့ကွတဲ့ KNU ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး / CNF ခငြျးအမြိုးသားတပျဦးနဲ့ ABSDF ဒီမိုကရကျတဈကြောငျးသားတပျမတောျ တို့လို အဖှဲ့တှကေ စဈကောငျစီကို ပွနျလညျ တိုကျခိုကျနကွေပွီး ၊ ဒသေအလိုကျပေါျလာတဲ့ PDF တပျဖှဲ့တှကေလညျး တိုကျခိုကျနကွေတာမို့ စဈကောငျစီအတှကျ စဈမကြျနှာတှေ မြားနပေါတယျခငျဗြာ။