တိုင်းရင်းဒေသ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ခြေ အလားအလာ

တိုင်းရင်းဒေသ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ခြေ အလားအလာ

မငြိမ်းချမ်းတဲ့တိုင်းရင်းဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ဖို့ တည်ငြိမ်တဲ့ကာလတခု ဖန်တီးပေးရမယ်လို့ တိုင်းရင်းသားအရေး ကျွမ်းကျင်သူ ဦးမောင်မောင်စိုးက သုံးသပ်ပြောဆိုပါတယ်။ ကိုအောင်လွင်ဦးက ဦးမောင်မောင်စိုးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။

မေး ။ ။ ဆရာဦးမောင်မောင်စိုး မင်္ဂလာပါ။ အခုဆိုရင် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က မဲဆန္ဒနယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ကြေညာထားတဲ့ အထဲမှာဆိုရင် လတ်တလော တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကြောင့် လုံခြုံရေးစိတ်မချရတဲ့ နယ်မြေတွေ။ နောက် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်ကြီးစိုးထားတဲ့ နယ်မြေတွေလည်းပါပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီအထဲကမှ အရင်ဆုံး လောလောလတ်လတ် တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ဒေသတွေက အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဆွေးနွေးစေချင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေက အရှိန်ကောင်းနေတာ ရှိပါတယ်။ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းမှာဆိုရင်လဲ တိုက်ပွဲတွေ ကျိုးကြားကျိုးကြား ဖြစ်နေတာ ရှိပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီနယ်မြေတွေမှာ လက်ရှိအခြေအနေအရ ရွေးကောက်ပွဲတွေကို တကယ်တမ်း ကျင်းပနိုင်ပါ့မလား။ ဘယ်လိုယူဆပါလဲ။

ဖြေ ။ ။ မင်္ဂလာပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းရှစ်မြို့နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်ထဲက ပလက်ဝမြို့နယ် စုစုပေါင်း (၉) မြို့နယ်မှာတော့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတာ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဒါကို ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်နေရာမှာ ဖယ်ပြီးတော့ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်ကို တောင်းခံထားတာလို့ သိရတယ်။ လောလောဆယ်တော့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်နယ်မြေထဲမှာ ထည့်ထားတယ်။ အဲဒီတော့ တကယ်လို့သာ ဒီနယ်မြေတွေက စစ်ပွဲကို ရပ်စဲကြမယ်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပလို့ရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့၊ မဲဆွယ်ဖို့ဆိုတာ စက်တင်ဘာ၊ အောက်တိုဘာမှစမယ်။ အဲဒီတော့ သြဂုတ်လအကုန်မှာ စစ်ပွဲတွေကို ရပ်စဲကြမယ်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရခိုင်မှာဆိုရင် ပလက်ဝအပါအဝင် အားလုံး (၉) မြို့နယ်အားလုံးမှာတော့ AA ဘက်က ကြေညာထားတာကတော့ တကယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲကာလမှာ သူတို့ဘက်က စစ်ရပ်ဖို့ အသင့်ရှိပြီလို့ ကြေညာထားပြီဖြစ်တယ်။ အဲဒီတော့ တပ်မတော်ဘက်ကလဲ ဒါကို အဲဒီကာလမှာ အနည်းဆုံး သြဂုတ်လကုန်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ရပ်ဆိုင်းမယ်ဆိုရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်မယ်။

လောလောဆယ် ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ AA အပါအဝင် မြောက်ပိုင်း (၃) ဖွဲ့က ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ ကမ်းလှမ်းလာတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသာ ဖြစ်လာခဲ့မယ်ဆိုရင် မြောက်ပိုင်း (၈) မြို့နယ်နဲ့ ပလက်ဝမြို့နယ်တို့က ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်မယ့် အလားအလာ ရှိလာနိုင်မယ်လို့ပဲ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ယတိပြတ် အဲဒီလို ဖြစ်မလားဆိုတာကတော့ ပြောဖို့ခက်ပါတယ်။ စစ်ပွဲတွေရပ်ရင်တော့ ဖြစ်မှာပါ။

မေး ။ ။ လတ်တလော တိုက်ပွဲတွေကြောင့် လုံခြုံရေး စိတ်မချရတဲ့ဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ အခက်အခဲရှိတယ်ဆိုတာတော့ ရှင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ကြီးစိုးတဲ့ဒေသတွေမှာ တိုက်ပွဲမဖြစ်ဘဲ၊ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်တာမျိုးတွေ အရင်ကလဲ ရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဥပမာ ဝနဲ့ မိုင်းလားဒေသတွေမှာ ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ တို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ မကျင်းပနိုင်တာမျိုးတွေ ကြုံခဲ့ပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီအချိန်မှာကော ဒီလိုအလားအလာမျိုးတွေကို မြင်မိသလား။

ဖြေ ။ ။ ပြောမယ်ဆိုရင် ရှမ်းပြည်ရဲ့ စတုရန်းကီလိုမီတာ တစ်သိန်းခွဲကျော် ရှိပါတယ်။ ဝနယ်ရဲ့ ဧရိယာက စတုရန်းကီလိုမီတာ တစ်သောင်းငါးထောင် - ခုနှစ်ထောင်နီးပါး ရှိပါတယ်။ ရှမ်းပြည်ရဲ့ (၁၁) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။ အဲဒီ (၁၁) ရာခိုင်နှုန်းမှာ အစိုးရထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ဧရိယာက (၁၀) ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ရှိပါတယ်။ အများစုက UWSA ထိန်းချုပ်နယ်မြေ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဒါကို ၂၀၁၀ မှာလဲ ရွေးကောက်ပွဲ မလုပ်နိုင်ဘူး။ ၂၀၁၅ မှာလဲ ရွေးကောက်ပွဲ မလုပ်နိုင်ဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲ မလုပ်နိုင်တဲ့ ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော့ အဓိက ပြဿနာက ဘာလဲဆိုရင် ဒီဒေသတွေကို အစိုးရရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး လုံးဝမသက်ရောက်ဘူး။ ဒါက အဓိကပြဿနာ ဖြစ်တယ်။ UWSA က လုံးဝထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဒေသ ဖြစ်တယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တပ်ပိုင်ဆိုင်ရာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တရားရေးစီရင်ရေးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ စီးပွားရေးပဲဖြစ်ဖြစ် အားလုံးက UWSA ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိနေတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီနယ်တွေကို အစိုးရရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား မရှိဘဲ၊ ဘယ်လိုမှ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်လို့ မရဘူးလို့ အဓိပ္ပါယ်ထွက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ တို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ မရှိခဲ့ဘူး။ ဒါပေမဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် လက်ရှိ NLD အစိုးရ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဝနယ်မြေကို သွားဆွေးနွေးတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်မယ်ဆိုတဲ့အခါမှာ အဲဒီမှာ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်မလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ပေါ်လာတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ စဉ်းစားရမှာ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ UWSA ကနေ အပြည့်အဝထိန်းချုပ်ထားတဲ့ - အုပ်ချုပ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေး အားလုံးထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဧရိယာကို အစိုးရတပ်က အစိုးရရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား လုံးဝမရှိတော့ ဘယ်လိုရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမလဲဆိုတာကို နားလည်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

အဲဒီတော့ ချုပ်လိုက်ရင် ရှမ်းပြည်နယ်မှာ (၅၅) မြို့နယ် ရှိပါတယ်။ ဒီ (၅၅) မြို့နယ်ထဲမှာ ဝမှာ (၄) မြို့နယ်၊ မိုင်းလား (၁) မြို့နယ် (၅) မြို့နယ်သည် ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ မှာ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်သလို၊ လက်ရှိအခြေအနေမှာလဲ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ ကျနော့် တဦးချင်းအမြင်ကတော့ ဖြစ်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲလိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ နောက်တချက်ကတော့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ ကြီးစိုးတဲ့ဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပနိုင်တယ်ဆိုရင်တောင်မှ လွတ်လပ်မျှတမှု ရှိမရှိဆိုတဲ့ အပိုင်းကို ဆွေးနွေးစေချုင်ပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာဆိုရင်လဲ တိုက်ပွဲတွေ အရှိန်ကောင်းနေတာနဲ့အမျှ သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေလည်း ထွက်ပြေးနေရတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလူတွေ မဲပေးခွင့် ရမရဆိုတာကလဲ မသေချာပါဘူး။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်မယ်ဆိုရင်တောင်မှ လွတ်လပ်မျှတမှု ရှိနိုင်ပါ့မလား။

ဖြေ ။ ။ ဒီမှာကတော့ ပြဿနာကတော့ တော်တော်စဉ်းစားရမှာက ရခိုင်က စစ်ဘေးဒုက္ခသည် အရေအတွက် နှစ်သိန်းကျော်လောက် ရှိလာပြီ။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့က တကယ်လုပ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် တည်ငြိမ်တဲ့ကာလတခု ဖန်တီးပေးပြီးရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်လို့ရနိုင်ပါတယ်။ နှစ်ဘက်ကလဲ တိုက်ပွဲတွေကို လျှော့ချပြီးတော့ နောက်ဆုတ်ပေးကြမယ်။ နှစ်ဘက်ဆုတ်တာပေါ့။ တဘက်တည်းတော့ ဆုတ်လို့မရဘူးပေါ့။ အဲဒီလို ဆုတ်လို့ရနိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုရှိတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အပြန်အလှန် ပြောစရာရှိတယ်။ ဆိုလိုတာကတော့ ဒီဒေသတွေမှာ သြဇာသက်ရောက်တဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေက ဖိအားပေးတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကတော့ ရှောင်လွှဲလို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ အခုနပြောတဲ့ ဝနယ်က (၄) မြို့နယ်နဲ့ မိုင်းလားအပါအဝင် (၅) မြို့နယ်အပြင် ကျေးစည်နဲ့ မိုင်းရှူး နှစ်မြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ပါဘူး။ ၂၀၁၅ မှာ တကယ်တမ်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်တာ (၄၈) မြို့နယ်ပဲ ကျင်းပနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် အဲဒီမြို့နယ်တွေမှာ မကျင်းပနိုင်သလဲဆိုတော့ SSA နဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေပြီး၊ မရပ်တန့်နိုင်လို့ ဒီနှစ်မြို့နယ်မှာ မကျင်းပနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ၂၀၁၇ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒီနှစ်မြို့နယ်ကို ပြန်ကျင်းပနိုင်ခဲ့တယ်။ SNLD ပဲ အနိုင်ရခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီမှာ စွပ်စွဲချက်တွေ ဘာတွေပေါ်လာသလဲဆိုတော့ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ သြဇာကြောင့် SNLD အနိုင်ရတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကတော့ ရှိတယ်။

ဒါကတော့ စွပ်စွဲချက်တွေ ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ ကျနော်တို့က တခုလုံးကို ခြုံသုံးသပ်မယ်ဆိုရင် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ ရှိတာနဲ့ မဲပေးတဲ့သူတွေ ကြောက်ကြသလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းမေးမယ်ဆိုရင် ဗမာပြည်မှာ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ အကြီးဆုံးက တပ်မတော် ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ အကြီးဆုံးကိုကြောက်ရင် တပ်မတော်ပြောတာကို မဲပေးကြမှာပေါ့။ ဆိုလိုတာကတော့ တပ်မတော်က ထောက်ခံထားတဲ့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးကို မဲပေးကြမှာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၁၅ မှာ ပြည်ခိုင်ဖြိုး မဲမရဘူး။ အများကြီး ရှုံးနိမ့်ခဲ့တယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်မြင်တာကတော့ ဒီဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်လို့ မဲရသွားတာသည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ သြဇာကြောင့်၊ ဖိအားကြောင့်၊ ခြိမ်းခြောက်မှုကြောင့် ပြောနေဖို့ မလိုပါဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ကြောင့်၊ ဖိအားကြောင့်၊ ခြိမ်းခြောက်မှုကြောင့်ဆိုရင် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ တပ်မတော်ကို ကြောက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါတောင် မကြောက်ဘဲနဲ့ မဲပေးကြတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ စဉ်းစားဖို့လိုပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ခံစားချက်နဲ့ သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးသဘောထားကို သေချာလေ့လာမှသာလျှင် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

မေး ။ ။ တကယ်လို့သာ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ မကျင်းပနိုင်တာမျိုး ကျင်းပရင်တောင်မှ အကန့်အသတ်တွေ ရှိနေတာမျိုးတွေ ကြုံရမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်၊ နောက်နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းမှာ ဘယ်လောက်အထိ ရိုက်ခတ်လာနိုင်မယ်လို့ ယူဆပါသလဲ။

ဖြေ ။ ။ ကျနော်အနေနဲ့ ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ တိုင်းရင်းသားတွေ ဘယ်လောက်အထိ လွှတ်တော်မှာ မဲရသလဲဆိုတာကို ပြန်ကြည့်ရင် ၂၀၁၀ မှာ နည်းတယ်။ ၂၀၁၅ မှာ ပိုလုပ်နိုင်တယ်လို့ တွက်ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ မှာ တိုင်းရင်းသားတွေ လွှတ်တော်မှာ အခန်းကဏ္ဍရလာပြီး ဘယ်လောက်အထိ လုပ်နိုင်သလဲ။ မြန်မာပြည်နိုင်ငံရေးအတွက် မေးခွန်းတွေ ထုတ်ကြတယ်။ ဥပမာဆိုပါစို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာဆိုရင် တိုင်းရင်းသားရလဒ်က အများဆုံးပဲ။ ပြည်ထောင်စုအစိုးရ ဖွဲ့စည်းနိုင်တဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်မှာ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီက ပြည်သူ့လွှတ်တော်မှာ (၁၂) နေရာလောက် ရတယ်။ အမျိုးသားလွှတ်တော်မှာ (၁၀) နေရာလောက် ရတယ်။ ပြည်နယ်ထဲမှာ အများဆုံး။ အဲဒီတော့ ဘာလုပ်နိုင်သလဲဆိုတော့ ဘာမှမလုပ်နိုင်ဘူး။ ဘာမှမတွေ့ရဘူး။ ဘာမှလုပ်ပိုင်ခွင့်လဲ မရှိဘူး။ အစိုးရဖွဲ့တဲ့နေရာမှာလဲ သြဇာမသက်ရောက်ဘူး။ လွှတ်တော်ထဲမှာ အတိုက်အခံ၊ ကန့်ကွက်မှုတွေ ဘာမှမလုပ်နိုင်ဘူး။ အဲဒီတော့ ကျနော် တွေ့သလောက်တော့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေအနေနဲ့ သူတို့အနေနဲ့ လွှတ်တော်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက သူတို့အတွက် ဘာမှမလုံလောက်ဘူးလို့ မြင်နေကြတုန်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တဘက်က ပြောမယ်ဆိုရင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ သူတို့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေသည် ပိုပြီးတော့ အများရလာခဲ့ရင် သူတို့အခန်းကဏ္ဍ ပိုကြီးမားလာမလားလို့တော့ တွက်ဆမှုတော့ ရှိပါတယ်။ လောလောဆယ် အချိန်မှာတော့ သူတို့သည် တပြည်နယ်ချင်းအရ လွှတ်တော်ထဲမှာ အများစုရလာသည်တိုင်အောင်မှ အဲဒီပြည်နယ်ရဲ့ အများစုကို ဘာမှမလုပ်နိုင်သေးပါဘူး။

နောက်တခုက ဆရာ့ရဲ့မေးခွန်းထဲမှာပါတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးပြဿနာကတော့ လောလောလတ်လတ် ဖြေရှင်းဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဖယ်ဒရယ်ပြဿနာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လဲ ဆွေးနွေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အများစုအနိုင်ရပြီး အစိုးရဖွဲ့နိုင်တဲ့ပါတီ NLD ဖြစ်စေ၊ ပြည်ခိုင်ဖြိုးဖြစ်စေ၊ ကျန်တဲ့ပါတီတွေဖြစ်စေ တိုင်းရင်းသားအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ပြည်နယ်တွေရဲ့ ရပိုင်ခွင့်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုပေးမလဲ။ ဘယ်အချက်တွေ ခွင့်ပြုမလဲဆိုတာကို တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်မှသာ ဒီပြဿနာက ပြေလည်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ နည်းလမ်းတခုတည်းနဲ့ မြန်မာပြည်အတွက်တော့ လောလောဆယ်မှာ အဖြေမဟုတ်ဘူး။

မေး ။ ။ နဂိုချုပ်အနေနဲ့ မေးချင်တာကတော့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ကြီးစိုးတဲ့နယ်မြေတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ဖို့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကျင်းပတဲ့အခါမှာလဲ လွတ်လပ်မျှတတဲ့ အခြေအနေမျိုးပဲဖြစ်ဖြစ် ဖြစ်ဖို့ဆိုရင် အဓိက ဘယ်သူတွေမှာ တာဝန်ရှိသလဲ။ ဘာတွေများလုပ်ဖို့ လိုပါလဲ။

ဖြေ ။ ။ လောလောဆယ်ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတဲ့ ရလဒ်တခု။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုတဲ့ ရလဒ်တခု မရှိဘဲနဲ့ ပြဿနာ မဖြေရှင်းနိုင်ပါဘူး။ နောက်တခုက အချို့စိုးရိမ်နေတာက တဘက်နည်းနည်းလေး ကျနေပါတယ်။ ဘာလဲဆိုတော့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေ ကြီးစိုးနေတဲ့နေရာမှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေက လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ သြဇာကြောင့် ဖိအားကြောင့် တိမ်းစောင်းနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးသက်သက်တွေ မထားပါနဲ့။ ဗမာပြည်တပြည်လုံးမှာ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ အကြီးဆုံး တပ်မတော် ဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်ကြီးစိုးတဲ့ နေရာတွေမှာတောင်မှ လွတ်လပ်ပြီး၊ မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပလို့ ရတယ်လို့ ယူဆနေရင် တပ်မတော်တွေ အင်အားများစွာနည်းတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်ဒေသတွေမှာလည်းပဲ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်တာကို မြင်မှဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

မေး ။ ။ အချိန်ပေးပြီး ဆွေးနွေးပေးတဲ့ ဦးမောင်မောင်စိုးနဲ့ သောတရှင်တွေအားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

==Unicode==

မငွိမျးခမြျးတဲ့တိုငျးရငျးဒသေတှမှော ရှေးကောကျပှဲလုပျဖို့ တညျငွိမျတဲ့ကာလတခု ဖနျတီးပေးရမယျလို့ တိုငျးရငျးသားအရေး ကြှမျးကငြျသူ ဦးမောငျမောငျစိုးက သုံးသပျပွောဆိုပါတယျ။ ကိုအောငျလှငျဦးက ဦးမောငျမောငျစိုးကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။

မေး ။ ။ ဆရာဦးမောငျမောငျစိုး မငျ်ဂလာပါ။ အခုဆိုရငျ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျက မဲဆန်ဒနယျမွအေဖွဈ သတျမှတျကွညောထားတဲ့ အထဲမှာဆိုရငျ လတျတလော တိုကျပှဲတှေ ဖွဈနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျအပါအဝငျ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ လုံခွုံရေးစိတျမခရြတဲ့ နယျမွတှေေ။ နောကျ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ထိနျးခြုပျကွီးစိုးထားတဲ့ နယျမွတှေလေညျးပါပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီအထဲကမှ အရငျဆုံး လောလောလတျလတျ တိုကျပှဲဖွဈနတေဲ့ဒသေတှကေ အခွအေနတှေနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဆှေးနှေးစခေငြျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျတော့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲတှကေ အရှိနျကောငျးနတော ရှိပါတယျ။ ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျးမှာဆိုရငျလဲ တိုကျပှဲတှေ ကြိုးကွားကြိုးကွား ဖွဈနတော ရှိပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီနယျမွတှေမှော လကျရှိအခွအေနအေရ ရှေးကောကျပှဲတှကေို တကယျတမျး ကငြျးပနိုငျပါ့မလား။ ဘယျလိုယူဆပါလဲ။

ဖွေ ။ ။ မငျ်ဂလာပါ။ ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျပိုငျးရှဈမွို့နယျနဲ့ ခငြျးပွညျနယျထဲက ပလကျဝမွို့နယျ စုစုပေါငျး (၉) မွို့နယျမှာတော့ တိုကျပှဲတှဖွေဈပှားနတော မှနျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ဒါကို ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမယ့ျနရောမှာ ဖယျပွီးတော့ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ အစိုးရနဲ့ တပျမတောျကို တောငျးခံထားတာလို့ သိရတယျ။ လောလောဆယျတော့ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမယ့ျနယျမွထေဲမှာ ထည့ျထားတယျ။ အဲဒီတော့ တကယျလို့သာ ဒီနယျမွတှေကေ စဈပှဲကို ရပျစဲကွမယျဆိုရငျ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပလို့ရပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပဖို့၊ မဲဆှယျဖို့ဆိုတာ စကျတငျဘာ၊ အောကျတိုဘာမှစမယျ။ အဲဒီတော့ သွဂုတျလအကုနျမှာ စဈပှဲတှကေို ရပျစဲကွမယျဆိုရငျ ရှေးကောကျပှဲ ဖွဈနိုငျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ရခိုငျမှာဆိုရငျ ပလကျဝအပါအဝငျ အားလုံး (၉) မွို့နယျအားလုံးမှာတော့ AA ဘကျက ကွညောထားတာကတော့ တကယျလို့ ရှေးကောကျပှဲကာလမှာ သူတို့ဘကျက စဈရပျဖို့ အသင့ျရှိပွီလို့ ကွညောထားပွီဖွဈတယျ။ အဲဒီတော့ တပျမတောျဘကျကလဲ ဒါကို အဲဒီကာလမှာ အနညျးဆုံး သွဂုတျလကုနျမှာ တိုကျပှဲတှေ ရပျဆိုငျးမယျဆိုရငျတော့ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျမယျ။

လောလောဆယျ ဒီရကျပိုငျးအတှငျးမှာ AA အပါအဝငျ မွောကျပိုငျး (၃) ဖှဲ့က ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးဖို့ ကမျးလှမျးလာတဲ့ အခွအေနမြေိုးမှာ အပဈအခတျရပျစဲရေးသာ ဖွဈလာခဲ့မယျဆိုရငျ မွောကျပိုငျး (၈) မွို့နယျနဲ့ ပလကျဝမွို့နယျတို့က ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျမယ့ျ အလားအလာ ရှိလာနိုငျမယျလို့ပဲ သုံးသပျလို့ရပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ယတိပွတျ အဲဒီလို ဖွဈမလားဆိုတာကတော့ ပွောဖို့ခကျပါတယျ။ စဈပှဲတှရေပျရငျတော့ ဖွဈမှာပါ။

မေး ။ ။ လတျတလော တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ လုံခွုံရေး စိတျမခရြတဲ့ဒသေတှမှော ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပဖို့ အခကျအခဲရှိတယျဆိုတာတော့ ရှငျးပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ကွီးစိုးတဲ့ဒသေတှမှော တိုကျပှဲမဖွဈဘဲ၊ ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျတာမြိုးတှေ အရငျကလဲ ရှိခဲ့ဖူးပါတယျ။ ဥပမာ ဝနဲ့ မိုငျးလားဒသေတှမှော ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ တို့မှာ ရှေးကောကျပှဲတှေ မကငြျးပနိုငျတာမြိုးတှေ ကွုံခဲ့ပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီအခြိနျမှာကော ဒီလိုအလားအလာမြိုးတှကေို မွငျမိသလား။

ဖွေ ။ ။ ပွောမယျဆိုရငျ ရှမျးပွညျရဲ့ စတုရနျးကီလိုမီတာ တဈသိနျးခှဲကြောျ ရှိပါတယျ။ ဝနယျရဲ့ ဧရိယာက စတုရနျးကီလိုမီတာ တဈသောငျးငါးထောငျ - ခုနှဈထောငျနီးပါး ရှိပါတယျ။ ရှမျးပွညျရဲ့ (၁၁) ရာခိုငျနှုနျး ရှိပါတယျ။ အဲဒီ (၁၁) ရာခိုငျနှုနျးမှာ အစိုးရထိနျးခြုပျနိုငျတဲ့ ဧရိယာက (၁၀) ရာခိုငျနှုနျးလောကျပဲ ရှိပါတယျ။ အမြားစုက UWSA ထိနျးခြုပျနယျမွေ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတော့ ဒါကို ၂၀၁၀ မှာလဲ ရှေးကောကျပှဲ မလုပျနိုငျဘူး။ ၂၀၁၅ မှာလဲ ရှေးကောကျပှဲ မလုပျနိုငျဘူး။ ရှေးကောကျပှဲ မလုပျနိုငျတဲ့ ပွူနာက ဘာလဲဆိုတော့ အဓိက ပွူနာက ဘာလဲဆိုရငျ ဒီဒသေတှကေို အစိုးရရဲ့ အုပျခြုပျရေး လုံးဝမသကျရောကျဘူး။ ဒါက အဓိကပွူနာ ဖွဈတယျ။ UWSA က လုံးဝထိနျးခြုပျထားတဲ့ ဒသေ ဖွဈတယျ။ အုပျခြုပျရေးပဲဖွဈဖွဈ၊ တပျပိုငျဆိုငျရာပဲဖွဈဖွဈ၊ တရားရေးစီရငျရေးပဲဖွဈဖွဈ၊ စီးပှားရေးပဲဖွဈဖွဈ အားလုံးက UWSA ထိနျးခြုပျမှုအောကျမှာ ရှိနတေယျ။ အဲဒီတော့ ဒီနယျတှကေို အစိုးရရဲ့ အုပျခြုပျရေးယန်တရား မရှိဘဲ၊ ဘယျလိုမှ ရှေးကောကျပှဲလုပျလို့ မရဘူးလို့ အဓိပ်ပါယျထှကျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ တို့မှာ ရှေးကောကျပှဲတှေ မရှိခဲ့ဘူး။ ဒါပမေဲ့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ လကျရှိ NLD အစိုးရ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ဝနယျမွကေို သှားဆှေးနှေးတယျ။ ရှေးကောကျပှဲ လုပျမယျဆိုတဲ့အခါမှာ အဲဒီမှာ ရှေးကောကျပှဲ လုပျမလားဆိုတဲ့ မေးခှနျးတှေ ပေါျလာတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့ စဉျးစားရမှာ ဘာဖွဈလဲဆိုတော့ UWSA ကနေ အပွည့ျအဝထိနျးခြုပျထားတဲ့ - အုပျခြုပျရေး၊ စီးပှားရေး၊ လုံခွုံရေး အားလုံးထိနျးခြုပျထားတဲ့ ဧရိယာကို အစိုးရတပျက အစိုးရရဲ့ အုပျခြုပျရေးယန်တရား လုံးဝမရှိတော့ ဘယျလိုရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပမလဲဆိုတာကို နားလညျဖို့ ခကျခဲတဲ့ ပွူနာ ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ ထငျပါတယျ။

အဲဒီတော့ ခြုပျလိုကျရငျ ရှမျးပွညျနယျမှာ (၅၅) မွို့နယျ ရှိပါတယျ။ ဒီ (၅၅) မွို့နယျထဲမှာ ဝမှာ (၄) မွို့နယျ၊ မိုငျးလား (၁) မွို့နယျ (၅) မွို့နယျသညျ ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ မှာ ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျသလို၊ လကျရှိအခွအေနမှောလဲ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပဖို့ ကနြော့ျ တဦးခငြျးအမွငျကတော့ ဖွဈနိုငျဖို့ ခကျခဲလိမ့ျမယျလို့ မွငျပါတယျ။

မေး ။ ။ နောကျတခကြျကတော့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးတှေ ကွီးစိုးတဲ့ဒသေတှမှော ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပနိုငျတယျဆိုရငျတောငျမှ လှတျလပျမြှတမှု ရှိမရှိဆိုတဲ့ အပိုငျးကို ဆှေးနှေးစခြေုငျပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျမှာဆိုရငျလဲ တိုကျပှဲတှေ အရှိနျကောငျးနတောနဲ့အမြှ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံတှလေညျး ထှကျပွေးနရေတာတှေ ရှိပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီလူတှေ မဲပေးခှင့ျ ရမရဆိုတာကလဲ မသခြောပါဘူး။ ဒီလိုအခွအေနမြေိုးမှာ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျမယျဆိုရငျတောငျမှ လှတျလပျမြှတမှု ရှိနိုငျပါ့မလား။

ဖွေ ။ ။ ဒီမှာကတော့ ပွူနာကတော့ တောျတောျစဉျးစားရမှာက ရခိုငျက စဈဘေးဒုက်ခသညျ အရအေတှကျ နှဈသိနျးကြောျလောကျ ရှိလာပွီ။ ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့က တကယျလုပျမယျဆိုလို့ရှိရငျ တညျငွိမျတဲ့ကာလတခု ဖနျတီးပေးပွီးရငျတော့ ရှေးကောကျပှဲ လုပျလို့ရနိုငျပါတယျ။ နှဈဘကျကလဲ တိုကျပှဲတှကေို လြှော့ခပြွီးတော့ နောကျဆုတျပေးကွမယျ။ နှဈဘကျဆုတျတာပေါ့။ တဘကျတညျးတော့ ဆုတျလို့မရဘူးပေါ့။ အဲဒီလို ဆုတျလို့ရနိုငျမယျ ထငျပါတယျ။ လှတျလပျပွီး တရားမြှတမှုရှိတဲ့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျပွီး အပွနျအလှနျ ပွောစရာရှိတယျ။ ဆိုလိုတာကတော့ ဒီဒသေတှမှော သွဇာသကျရောကျတဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးတှကေ ဖိအားပေးတယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျတှကေတော့ ရှောငျလှှဲလို့ရမှာ မဟုတျဘူး။ ကနြောျတို့ ၂၀၁၅ ခုနှဈ ရှေးကောကျပှဲမှာ ရှမျးပွညျနယျမှာ အခုနပွောတဲ့ ဝနယျက (၄) မွို့နယျနဲ့ မိုငျးလားအပါအဝငျ (၅) မွို့နယျအပွငျ ကြေးစညျနဲ့ မိုငျးရှူး နှဈမွို့နယျ ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျပါဘူး။ ၂၀၁၅ မှာ တကယျတမျး ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျတာ (၄၈) မွို့နယျပဲ ကငြျးပနိုငျပါတယျ။ ဘာကွောင့ျ အဲဒီမွို့နယျတှမှော မကငြျးပနိုငျသလဲဆိုတော့ SSA နဲ့ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈနပွေီး၊ မရပျတန့ျနိုငျလို့ ဒီနှဈမွို့နယျမှာ မကငြျးပနိုငျတာ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတော့ ၂၀၁၇ ကွားဖွတျရှေးကောကျပှဲမှာ ဒီနှဈမွို့နယျကို ပွနျကငြျးပနိုငျခဲ့တယျ။ SNLD ပဲ အနိုငျရခဲ့တယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲဒီမှာ စှပျစှဲခကြျတှေ ဘာတှပေေါျလာသလဲဆိုတော့ ရှမျးတိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ရဲ့ သွဇာကွောင့ျ SNLD အနိုငျရတယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျတှကေတော့ ရှိတယျ။

ဒါကတော့ စှပျစှဲခကြျတှေ ရှိသညျဖွဈစေ၊ မရှိသညျဖွဈစေ ကနြောျတို့က တခုလုံးကို ခွုံသုံးသပျမယျဆိုရငျ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ ရှိတာနဲ့ မဲပေးတဲ့သူတှေ ကွောကျကွသလားဆိုတဲ့ မေးခှနျးမေးမယျဆိုရငျ ဗမာပွညျမှာ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ အကွီးဆုံးက တပျမတောျ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတော့ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ အကွီးဆုံးကိုကွောကျရငျ တပျမတောျပွောတာကို မဲပေးကွမှာပေါ့။ ဆိုလိုတာကတော့ တပျမတောျက ထောကျခံထားတဲ့ ပွညျခိုငျဖွိုးကို မဲပေးကွမှာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ ၂၀၁၅ မှာ ပွညျခိုငျဖွိုး မဲမရဘူး။ အမြားကွီး ရှုံးနိမ့ျခဲ့တယျ။ အဲဒီတော့ ကနြောျမွငျတာကတော့ ဒီဒသေတှမှော ရှေးကောကျပှဲလုပျလို့ မဲရသှားတာသညျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှေ သွဇာကွောင့ျ၊ ဖိအားကွောင့ျ၊ ခွိမျးခွောကျမှုကွောင့ျ ပွောနဖေို့ မလိုပါဘူးလို့ ထငျပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ကွောင့ျ၊ ဖိအားကွောင့ျ၊ ခွိမျးခွောကျမှုကွောင့ျဆိုရငျ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ အကွီးဆုံးဖွဈတဲ့ တပျမတောျကို ကွောကျရမှာ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒါတောငျ မကွောကျဘဲနဲ့ မဲပေးကွတယျဆိုတာကို ကနြောျတို့ စဉျးစားဖို့လိုပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ ခံစားခကြျနဲ့ သူတို့ရဲ့ နိုငျငံရေးသဘောထားကို သခြောလေ့လာမှသာလြှငျ ပွူနာကို ဖွရှေငျးနိုငျမယျလို့ မွငျပါတယျ။

မေး ။ ။ တကယျလို့သာ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော ရှေးကောကျပှဲတှေ မကငြျးပနိုငျတာမြိုး ကငြျးပရငျတောငျမှ အကန့ျအသတျတှေ ရှိနတောမြိုးတှေ ကွုံရမယျဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ရှေးကောကျပှဲလုပျငနျးစဉျ၊ နောကျနိုငျငံရေးအခငျးအကငြျးမှာ ဘယျလောကျအထိ ရိုကျခတျလာနိုငျမယျလို့ ယူဆပါသလဲ။

ဖွေ ။ ။ ကနြောျအနနေဲ့ ပွနျကွည့ျမယျဆိုရငျ ၂၀၁၀ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲတှမှော တိုငျးရငျးသားတှေ ဘယျလောကျအထိ လှှတျတောျမှာ မဲရသလဲဆိုတာကို ပွနျကွည့ျရငျ ၂၀၁၀ မှာ နညျးတယျ။ ၂၀၁၅ မှာ ပိုလုပျနိုငျတယျလို့ တှကျကွတယျ။ ဒါပမေဲ့ ပွနျကွည့ျမယျဆိုရငျ ၂၀၁၀ နဲ့ ၂၀၁၅ မှာ တိုငျးရငျးသားတှေ လှှတျတောျမှာ အခနျးကဏ်ဍရလာပွီး ဘယျလောကျအထိ လုပျနိုငျသလဲ။ မွနျမာပွညျနိုငျငံရေးအတှကျ မေးခှနျးတှေ ထုတျကွတယျ။ ဥပမာဆိုပါစို့ ရခိုငျပွညျနယျမှာဆိုရငျ တိုငျးရငျးသားရလဒျက အမြားဆုံးပဲ။ ပွညျထောငျစုအစိုးရ ဖှဲ့စညျးနိုငျတဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျမှာ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီက ပွညျသူ့လှှတျတောျမှာ (၁၂) နရောလောကျ ရတယျ။ အမြိုးသားလှှတျတောျမှာ (၁၀) နရောလောကျ ရတယျ။ ပွညျနယျထဲမှာ အမြားဆုံး။ အဲဒီတော့ ဘာလုပျနိုငျသလဲဆိုတော့ ဘာမှမလုပျနိုငျဘူး။ ဘာမှမတှေ့ရဘူး။ ဘာမှလုပျပိုငျခှင့ျလဲ မရှိဘူး။ အစိုးရဖှဲ့တဲ့နရောမှာလဲ သွဇာမသကျရောကျဘူး။ လှှတျတောျထဲမှာ အတိုကျအခံ၊ ကန့ျကှကျမှုတှေ ဘာမှမလုပျနိုငျဘူး။ အဲဒီတော့ ကနြောျ တှေ့သလောကျတော့ တိုငျးရငျးသားပါတီတှအေနနေဲ့ သူတို့အနနေဲ့ လှှတျတောျရဲ့ အခနျးကဏ်ဍက သူတို့အတှကျ ဘာမှမလုံလောကျဘူးလို့ မွငျနကွေတုနျးပဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တဘကျက ပွောမယျဆိုရငျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ သူတို့ တိုငျးရငျးသားပါတီတှသေညျ ပိုပွီးတော့ အမြားရလာခဲ့ရငျ သူတို့အခနျးကဏ်ဍ ပိုကွီးမားလာမလားလို့တော့ တှကျဆမှုတော့ ရှိပါတယျ။ လောလောဆယျ အခြိနျမှာတော့ သူတို့သညျ တပွညျနယျခငြျးအရ လှှတျတောျထဲမှာ အမြားစုရလာသညျတိုငျအောငျမှ အဲဒီပွညျနယျရဲ့ အမြားစုကို ဘာမှမလုပျနိုငျသေးပါဘူး။

နောကျတခုက ဆရာ့ရဲ့မေးခှနျးထဲမှာပါတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးပွူနာကတော့ လောလောလတျလတျ ဖွရှေငျးဖို့ လိုအပျပါတယျ။ ဖယျဒရယျပွူနာနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့လဲ ဆှေးနှေးဖို့ လိုအပျပါတယျ။ တကယျလို့ ရှေးကောကျပှဲမှာ အမြားစုအနိုငျရပွီး အစိုးရဖှဲ့နိုငျတဲ့ပါတီ NLD ဖွဈစေ၊ ပွညျခိုငျဖွိုးဖွဈစေ၊ ကနြျတဲ့ပါတီတှဖွေဈစေ တိုငျးရငျးသားအရေးနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ ပွညျနယျတှရေဲ့ ရပိုငျခှင့ျနဲ့ ပတျသကျလို့ ဘယျလိုပေးမလဲ။ ဘယျအခကြျတှေ ခှင့ျပွုမလဲဆိုတာကို တိုငျးရငျးသားပါတီတှေ ညှိနှိုငျးပွီးတော့ ဆုံးဖွတျမှသာ ဒီပွူနာက ပွလေညျမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲ နညျးလမျးတခုတညျးနဲ့ မွနျမာပွညျအတှကျတော့ လောလောဆယျမှာ အဖွမေဟုတျဘူး။

မေး ။ ။ နဂိုခြုပျအနနေဲ့ မေးခငြျတာကတော့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ကွီးစိုးတဲ့နယျမွတှေမှော ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျဖို့ပဲဖွဈဖွဈ၊ ကငြျးပတဲ့အခါမှာလဲ လှတျလပျမြှတတဲ့ အခွအေနမြေိုးပဲဖွဈဖွဈ ဖွဈဖို့ဆိုရငျ အဓိက ဘယျသူတှမှော တာဝနျရှိသလဲ။ ဘာတှမြေားလုပျဖို့ လိုပါလဲ။

ဖွေ ။ ။ လောလောဆယျကတော့ ငွိမျးခမြျးရေးဆိုတဲ့ ရလဒျတခု။ အပဈအခတျရပျစဲရေးဆိုတဲ့ ရလဒျတခု မရှိဘဲနဲ့ ပွူနာ မဖွရှေငျးနိုငျပါဘူး။ နောကျတခုက အခြို့စိုးရိမျနတောက တဘကျနညျးနညျးလေး ကနြပေါတယျ။ ဘာလဲဆိုတော့ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့တှေ ကွီးစိုးနတေဲ့နရောမှာ ရှေးကောကျပှဲတှကေ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့တှရေဲ့ သွဇာကွောင့ျ ဖိအားကွောင့ျ တိမျးစောငျးနိုငျတယျဆိုတဲ့ အမွငျမြိုးသကျသကျတှေ မထားပါနဲ့။ ဗမာပွညျတပွညျလုံးမှာ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ အကွီးဆုံး တပျမတောျ ဖွဈပါတယျ။ တပျမတောျကွီးစိုးတဲ့ နရောတှမှောတောငျမှ လှတျလပျပွီး၊ မြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပလို့ ရတယျလို့ ယူဆနရေငျ တပျမတောျတှေ အငျအားမြားစှာနညျးတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျဒသေတှမှောလညျးပဲ လှတျလပျပွီး တရားမြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျတာကို မွငျမှဖွဈပါလိမ့ျမယျ။

မေး ။ ။ အခြိနျပေးပွီး ဆှေးနှေးပေးတဲ့ ဦးမောငျမောငျစိုးနဲ့ သောတရှငျတှအေားလုံးကို ကြေးဇူးတငျပါတယျ။