Burma နဲ့ Myanmar အခေါ်အဝေါ် နှစ်ခုဖြစ်နေတဲ့ အပေါ် မြန်မာပညာရှင် တချို့ကတော့ - သမိုင်းကြောင်းနောက်ခံတွေ ဘယ်လိုပဲ ရှိခဲ့ရှိခဲ့ - ဒီမိုကရေစီအစိုးရ တရပ်အနေနဲ့ လူထုဆန္ဒကို အရင်ခံယူသင့်တယ် လို့ ပြောဆိုလိုက်ကြ ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က နိုင်ငံခြားသံတမန်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံချိန် Burma ရော၊ Myanmar ပါ နှစ်မျိုးစလုံး အဆင်ပြေသလို သုံးနှုန်းနိုင်တယ်ဆိုတဲ့အပေါ် မြန်မာပညာရှင်တချို့က ပြောဆိုခဲ့ကြတာပါ။ အသေးစိတ်ကိုတော့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ မနန္ဒာချမ်း က ဆက်ပြောပြပါမယ်။
မြန်မာ အစိုးရသစ် တက်လာပြီးနောက် ပထမဆုံး အကြိမ် နိုင်ငံခြားသား သံတမန်တွေ နဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သောကြာနေ့က တွေ့ဆုံချိန်မှာ - တချို့ နိုင်ငံခြားသားသံတမန်တွေက Burma နဲ့ Myanmar ဘယ်ဟာခေါ် ရမှန်းမသိ ဖြစ်နေတဲ့အပေါ် အဆင်ပြေသလို သုံးနှုန်းဖို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် က ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း တနိုင်ငံလုံးနဲ့ ဆိုင်တဲ့အရေးမို့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ ဒီမိုကရေစီစနစ်နဲ့အညီ လူထုဆန္ဒခံကို ခံယူသင့်တယ် လို့ ထောက်ပြခဲ့သူ ကတော့ ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်မှ အငြိမ်းစားပါမောက္ခချုပ် ဒေါက်တာ ဆလိုင်းထွန်းသန်း ဖြစ်ပါတယ်။
“စစ်အစိုးရကတော့ လူထုဆန္ဒယူဖို့ သူ စိတ်ကူးမှာ မဟုတ်ပါဘူး ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကလည်း အခု ဒီလို ခွပြီး ပြောလာတယ် ဆိုတဲ့ဥစ္စာက ကျနော် ထင်တယ် အဓိပ္ပါယ်ရှိတယ်ထင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူလည်း ချက်ခြင်းကြီး 100 and 80 ဒီဂရီ သူ လှည့်လို့မဖြစ်သေးဘူးလေ။ သူလည်း အခုမှ တက်ခါစကိုး။ ဆိုတော့ သူ့အနေနဲ့လည်းပဲ လိမ္မာပါးနပ်စွာ တဖြေးဖြေးနဲ့ သူ လုပ်သွားရမှာပဲ။ ကျနော် ထင်တာတော့ လူထုဆန္ဒ သူတို့ မေးသင့် တယ်လို့ ထင်တာပေါ့လေ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒါက ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် တိုင်းပြည်နဲ့အဝှမ်း ဆိုင်တဲ့ကိစ္စကိုး။ တဖြေးဖြေးတော့ ကျနော်ထင်တယ် သူ လုပ်သင့်တယ် ပြည်သူ့ဆန္ဒ ယူပြီးတော့မှ။”
အလားတူ မြန်မာစာပါမောက္ခ ဆရာကြီး ဦးစောထွန်းကလည်း - တိုင်းရင်းသားတွေ နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ နိုင်ငံတခုမို့ အများရဲ့ဆန္ဒနဲ့အညီ ဖြစ်သင့်တယ်လို့ အခုလို ပြောပါတယ်။
“မြန်မာဆိုတာ ဗမာလူမျိုးရဲ့နာမည် တမျိုးပဲဟာ အဲ့ဒီ့တော့ နိုင်ငံကို မြန်မာလို့ပြော လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ ဗမာတွေက လူမျိုးကြီးဝါဒနဲ့ ကိုယ့်နာမည်နဲ့ပဲ ကိုယ့်နိုင်ငံကို အမည်တပ်တာ ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲ့ဒီ့တော့ အဲ့တာမျိုးက နည်းနည်းပါးပါး မတရားရာ ရောက်တယ်လေ။ Myanmar ဟာ နိုင်ငံ ဖြစ်သင့် မဖြစ်သင့်ဆိုတာ တိုင်းရင်းသားတွေလည်း ရှိနေတော့ ဝိုင်းစဉ်းစားရမျာပေါ့။ မြန်မာဆိုတာက ဗမာ တမျိုးတည်းနဲ့ဆိုင်တာကိုး။ တကယ်လို့ တနိုင်ငံလုံးနဲ့ဆိုင်တာ ဖြစ်စေချင်ရင် တခြားနာမည်တခုခုရင်လည်း သုံးရင်သုံး၊ ဒါမှမဟုတ် အများက ကိုယ့်ကိုခေါ်နေကျ Burma လို့ပဲ သုံးရင် သုံးပေါ့။ အဲ့တာဆိုရင် နည်းနည်း လွတ်သွားမယ်ထင်တယ်။ အစိုးရတရပ်က အာဏာနဲ့မဟုတ်ပဲနဲ့ ပြည်သူအများ သဘောကျ တာ ရွေးချယ်ပြီးတော့ မြန်မာ လို့ရွေးချယ်လို့ရှိရင်လည်း ဒါ လက်ခံရမှာပေါ့။ အများ ပြည်သူအများ ရွေးတဲ့နာမည်ကိုပဲ တလေးတစား လက်ခံရဖို့ လိုမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ ”
ဒါ့အပြင် “Burma” နဲ့ “Myanmar” ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း အကြောင်းရင်းကိုလည်း သမိုင်းကြောင်း နဲ့ ဆရာကြီး ဦးစောထွန်းက အခုလို ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
“အရင်တုန်းကကျတော့ နိုင်ငံခြားသားတွေက ရှေးတုန်းက ကျတော့ Burma လို့ခေါ်ခဲ့တာတောင် စောစောပိုင်းက မရှိဘူး။ ဗမာပြည်ဆိုရင် အင်းဝလို့ပဲ သူတို့ကပြောတယ်။ နောက် မွန်ဆိုတာတောင် မွန်လို့မပြောဘူး။ ပဲခူးသားတွေလို့ ပြောတယ်။ အဲ့သလိုပေါ့ နေရပ်ကို လိုက်ပြီး ပြောတာပေါ့။ Burma ဆိုတာတော့ အင်္ဂလိပ်က စပြောတဲ့စကားပေါ့။ အိန္ဒိယတွေဆီက ရတယ်လို့ အဲ့လိုပဲ သဘောရပါတယ်။ အိန္ဒိယတွေက ကိုယ့်လူမျိုး ဒီလူမျိုးကို ဗမာလို့ သဘောထားတာကိုး။ အဲ့ ဘားမားဆိုတာကြားပြီး ဗမာလို့ လုပ်ကြတဲ့သဘောပါပဲ ထင်ပါတယ်။ မြန်မာဆိုတာကတော့ ဟိုးရှေးတုန်းက ပုဂံကတည်းက သုံးခဲ့တဲ့စကားပါပဲ။ မြန်မာပြည်လို့ ဟိုးပုဂံခေတ်ကတည်းက ဆိုတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၈၀၀ ကျော် ၉၀၀ နီးပါးလောက် ၉၀၀ လောက်ကပေါ့။ ဗမာဆိုတာ အရေးအသားထဲမှာ မရှိခဲ့ဘူး သို့သော် ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဗမာလို့ နှုတ်ပြောမှာတော့ ခေါ်ခဲ့တဲ့ သဘောရှိပါလိမ့်မယ်။”
ဒါပေမဲ့လည်း နဝတ၊ နအဖ စစ်အာဏာရှင်လက်ထက် မတိုင်ခင်အထိ ခေတ် အဆက်ဆက် သုံးစွဲလာခဲ့တဲ့ Burma ဆိုတာကိုပဲ ပိုနှစ်ခြိုက်တယ်လို့ ဒေါက်တာ ဆလိုင်းထွန်းသန်းက ဆိုပါတယ်။
“ဆရာ့အနေနဲ့ကတော့ Burma က ပိုပြီးတော့ ကောင်းမယ်ထင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ မြန်မာဆိုတာက တော်တော်တန်တန် လူတွေကလည်း pronounce မလုပ်တတ်ဘူး။ သူတို့အနေနဲ့ Myanmar ဆိုတာကို pronounce လုပ်ရတာ တော်တော်ကို ခက်တယ်။ Burma ဆိုတာ တကမ္ဘာလုံး နှုတ်ကျိုးနေပြီပဲ။ ကျနော်တို့က ဘာကြောင့် ပြောင်းစရာ လိုမလဲ။ Burma ပဲ ကြိုက်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဟိုတုန်းကတည်းကိုက တိဘက်တိုဘားမန်း ဆိုပြီးတော့ ဟိုဘက်ဒီဘက် စဉ်းစားသင့်တယ်လေ။ ဥပမာ - ဂျပန်တို့ ဂျာမနီတို့၊ အိန္ဒိယတို့၊ တရုတ်တို့ တောင်မှပဲ သူတို့ ပြောင်းချင်တဲ့ဥစ္စာ ပြောင်းနိုင်ရဲ့သားနဲ့ သူတို့ မပြောင်းဘူး။ သူတို့မှာက သူတို့ရဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ ရင့်ကျက်လာပြီ။ ဒါက အတွေးအခေါ် ရင့်ကျက်မှုကို ပြတာပဲ။ ကျနော်တို့က အတွေးအခေါ် နုနယ်သေးတယ်။ ”
လောလောဆယ်မှာတော့ ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် အာဆီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံ တော်တော်များများက Myanmar လို့ သုံးစွဲကြပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကတော့ Burma လို့ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားပေမဲ့ သံတမန်ရေး အရ လိုအပ်ရင် တခါတရံမှာ Myanmar လို့ သုံးစွဲသွားမှာဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုထားပါတယ်။