{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်မှုတွေမှာ ဒီနေ့မှာတော့ မြို့တော်တော်များများမှာ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေစာအုပ်တွေကို မီးရှို့ ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ အဲလို ဆန္ဒထုတ်ဖော်တဲ့ထဲက တစ်ချို့မြို့နယ် တွေမှာဆိုရင် တပ်တွေ ပစ်ခတ်ခဲ့တာကြောင့် မန္တလေးနဲ့ မှုံရွာမြို့နယ်တွေမှာ သေဆုံးသူတွေ၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေရှိခဲ့ပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံကို မစုမြတ်မွန် ကဆက်ပြီးပြောပြပါမယ်။
ပြည်ထောင်စုလွတ်တော်ကိုယ်စားကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH က၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ဒီနေ့ နိုင်ငံအနှံ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေစာအုပ်တွေကို မီးရှို့ခဲ့ကြပါတယ်။
မန္တလေး မြို့က ဆန္ဒပြပွဲတွေအတွင်း စိန်ပန်းလမ်းမကြီးမှာ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်သူတွေကို စစ်တပ်နဲ့ ရဲက ပစ်ခတ်ခဲ့ တာကြောင့် နှစ်ဦး သေဆုံးပြီး လေးဦးထက် မနည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ မန္တလေးသပိတ် ဆန္ဒပြရာမှာ ပါဝင်သူတစ်ဦးကပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ကနဦး သတင်းရရှိတာကတော့ နှစ်ဦးကျဆုံးတယ်။ဒဏ်ရာရရှိသူ လေးဦးရှိတယ်။ အဲဒီနှစ်ဦးကျဆုံးတဲ့ထဲကနေ ခေါင်းပွင့်တဲ့တဦးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအလောင်း ကိုတော့ စစ်ကောင်စီဖက်က ယူသွားတယ်။ သိမ်းသွားတယ်။ ကောက်သွားတာပေါ့ဗျာ။”
ဒီနေ့ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ၂၀၀၈ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေစာအုပ်ကို မီးရှို့ကြတာဟာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဖျက်သိမ်းတာကို ကြိုဆိုကြောင်းပြသတာဖြစ်တယ်လို့ မန္တလေးသပိတ်ဦးဆောင်သူ ကိုတေဇာဆန်းက ပြောပါတယ်။
“ မတ်လ ၃၁ရက်နေ့မှာပဲ CRPHက ထုတ်ပြန်ချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အဲတာကဘာလဲဆိုတော့ ၂၀၀၈ ခြေဥကို အပြီးသတ်လုံးဝဖျက်သိမ်းတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ကြောငြာ တယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ဒီနေ့ ဧပြီလ တစ်ရက်နေ့မှာပဲ ကျနော်တို့ မန္တလေးမြို့ အပါအဝင် တစ်နိုင်ငံလုံး ဆန္ဒပြပြည်သူတွေက ဒီ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ စာအုပ်ကြီးကို ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေကလည်း လုံးဝမလိုလားတာဖြစ်တဲ့အကြောင်း မီးရှို့ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော် နေကြခြင်းဖြစ်ပါတယ်ခင်မျာ။”
ဆန္ဒပြပွဲ အရှိန်ကျ မသွားတဲ့ မုံရွာမြို့မှာလည်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေစာအုပ်တွေကို မီးရှို့ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ အဲဒီမှာလည်း တပ်က ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းခဲ့တာကြောင့် တစ်ဦးသေဆုံးပြီး ငါးဦးထက်မနည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ မုံရွာပင်မသပိတ်ဦးဆောင်းကော် မတီဝင် တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ ဒီနေ့ကတော့ ကျနော်တို့ မနေ့က CRPHကိုယ်တိုင်က ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံကို အပြီးသတ် ဖျက်သိမ်း ကြောင်း ကြေငြာလိုက်တာကို ကျနော်တို့ ထပ်ပြီးတော့ မီးရှို့တာတွေ လုပ်တာပါခင်မျာ။ ပစ်ခတ်မူတွေကတော့ မနက်ခင်းအစောကြီးကတည်းက ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ မနက် ၈ နာရီခွဲလောက်ကတည်းက သပိတ်စစ်ကြောင်း မထွက်ခင်ကတည်းက သူတို့ကထန်းတောရပ်ကွက်ထဲကို ဝင်ပြီးတော့ ပစ်ခတ်မူတွေလုပ်တယ်။ အဲမှာရပ်ကွက်သူ ရပ်ကွက်သားတွေကို ပစ်ခတ်တာတွေလုပ်တယ်။အဲလိုလုပ်တဲ့အခါ တစ်ရီကျော်လောက်မှာ တော့ ရပ်ကွက်နေပြည်သူတစ်ဦး ကျဆုံးသွားပါတယ်။ ခေါင်းကို ထိတဲ့ဒဏ်ရာနဲ့ပေါ့။ စနိုက်ပါနဲ့ ပစ်တာလို့ ကျနော်တို့ သိထားရပါတယ်ခင်မျာ။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့သူတွေလည်း တော်တော်များများရှိပါတယ်ခင်မျာ။ ဒီနေ့တစ်ရက်တည်းတင် ကျနော်တို့ ကိန်းဂဏန်းအတိအကျတော့ မရသေးပေမယ့် ၅ဦးအထက်မှာ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ”
ဆန္ဒပြပွဲတွေကို ပျောက်ကြားပုံစံလုပ်နေတဲ့ ရန်ကုန်မြို့မှာလည်း ၂၀၀၈ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေစာအုပ်တွေသာမက နိုင်ငံအတော်အလံကိုပါ မီးရှို့ဆန္ဒပြတာတွေ ရှိတဲ့အကြောင်း လူမျိုးပေါင်းစုံအထွေထွေသပိတ်(GSCN) ဦး ဆောင်ကော်မတီဝင် တစ်ဦးကပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတော်အလံကိုပါ မီးရှို့မယ်ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံတော် အလံသည် ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာရှိတဲ့ လူမျိုးတိုင်းအားလုံးလိုလားတဲ့ အလံမဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့ ဧပြီလ ၁ရက်နေ့ကနေစပြီး နိုင်ငံသစ်မှာ ကျနော်တို့ အားလုံးလိုလားတဲ့ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းသစ်ကို သွားဖို့လိုလားတဲ့အတွက် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ စစ်အာဏာရှင် ကနေစခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတော်အလံသည် ကျနော်တို့ နဲ့ လုံးဝ မသက်ဆိုင်ကြောင်ကို ဖော်ပြချင်တဲ့ အတွက် ဒီကမ်ပိန်းကို ပြုလုပ်ရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ”
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေကို ပြည်သူတွေက ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ လုပ်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆန္ဒပြမှုတွေအပေါ် တပ်ကလည်း ပစ်မှတ် နှိမ်နှင်းမှုတွေကို တိုးမြှင့် လုပ်နေတဲ့အတွက် သေဆုံးသူ ၅၃၀ ထက် မနည်းရှိနေပါပြီ။
..................................
Your browser doesn’t support HTML5
၂ဝဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံစာအုပ်ကို မီးရှို့ဆန္ဒပြ ( အေပြီ ၁၊ ၂ဝ၂၁)
{{Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံအနှံ့ စဈအာဏာသိမျးမှု ဆန့ျကငြျ ကန့ျကှကျမှုတှမှော ဒီနေ့မှာတော့ မွို့တောျတောျမြားမြားမှာ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒစောအုပျတှကေို မီးရှို့ ဆန်ဒပွကွပါတယျ။ အဲလို ဆန်ဒထုတျဖောျတဲ့ထဲက တဈခြို့မွို့နယျ တှမှောဆိုရငျ တပျတှေ ပဈခတျခဲ့တာကွောင့ျ မန်တလေးနဲ့ မှုံရှာမွို့နယျတှမှော သဆေုံးသူတှေ၊ ထိခိုကျဒဏျရာရသူတှရှေိခဲ့ပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးအပွည့ျအစုံကို မစုမွတျမှနျ ကဆကျပွီးပွောပွပါမယျ။
ပွညျထောငျစုလှတျတောျကိုယျစားကိုယျစားပွုကောျမတီ CRPH က၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒကေို ဖကြျသိမျးကွောငျး ကွညောခဲ့ပွီးနောကျ ဒီနေ့ နိုငျငံအနှံ့ ဆန်ဒပွပှဲတှမှော ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒစောအုပျတှကေို မီးရှို့ခဲ့ကွပါတယျ။
မန်တလေး မွို့က ဆန်ဒပွပှဲတှအေတှငျး စိနျပနျးလမျးမကွီးမှာ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျသူတှကေို စဈတပျနဲ့ ရဲက ပဈခတျခဲ့ တာကွောင့ျ နှဈဦး သဆေုံးပွီး လေးဦးထကျ မနညျး ဒဏျရာရရှိခဲ့တယျလို့ မန်တလေးသပိတျ ဆန်ဒပွရာမှာ ပါဝငျသူတဈဦးကပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ကနဦး သတငျးရရှိတာကတော့ နှဈဦးကဆြုံးတယျ။ဒဏျရာရရှိသူ လေးဦးရှိတယျ။ အဲဒီနှဈဦးကဆြုံးတဲ့ထဲကနေ ခေါငျးပှင့ျတဲ့တဦးပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီအလောငျး ကိုတော့ စဈကောငျစီဖကျက ယူသှားတယျ။ သိမျးသှားတယျ။ ကောကျသှားတာပေါ့ဗြာ။”
ဒီနေ့ဆန်ဒပွပှဲတှမှော ၂၀၀၈ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒစောအုပျကို မီးရှို့ကွတာဟာ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ ဖကြျသိမျးတာကို ကွိုဆိုကွောငျးပွသတာဖွဈတယျလို့ မန်တလေးသပိတျဦးဆောငျသူ ကိုတဇောဆနျးက ပွောပါတယျ။
“ မတျလ ၃၁ရကျနေ့မှာပဲ CRPHက ထုတျပွနျခကြျတဈစောငျ ထုတျပွနျလိုကျပါတယျ။ အဲတာကဘာလဲဆိုတော့ ၂၀၀၈ ခွေဥကို အပွီးသတျလုံးဝဖကြျသိမျးတယျဆိုတဲ့အကွောငျး ကွောငွာ တယျ။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျတို့ ဒီနေ့ ဧပွီလ တဈရကျနေ့မှာပဲ ကနြောျတို့ မန်တလေးမွို့ အပါအဝငျ တဈနိုငျငံလုံး ဆန်ဒပွပွညျသူတှကေ ဒီ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒေ စာအုပျကွီးကို ကနြောျတို့ ပွညျသူတှကေလညျး လုံးဝမလိုလားတာဖွဈတဲ့အကွောငျး မီးရှို့ပွီးတော့ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒထုတျဖောျ နကွေခွငျးဖွဈပါတယျခငျမြာ။”
ဆန်ဒပွပှဲ အရှိနျကြ မသှားတဲ့ မုံရှာမွို့မှာလညျး ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒစောအုပျတှကေို မီးရှို့ဆန်ဒပွကွပါတယျ။ အဲဒီမှာလညျး တပျက ပဈခတျဖွိုခှငျးခဲ့တာကွောင့ျ တဈဦးသဆေုံးပွီး ငါးဦးထကျမနညျး ဒဏျရာရရှိခဲ့တယျလို့ မုံရှာပငျမသပိတျဦးဆောငျးကောျ မတီဝငျ တဈဦးက ပွောပါတယျ။
“ ဒီနေ့ကတော့ ကနြောျတို့ မနေ့က CRPHကိုယျတိုငျက ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံကို အပွီးသတျ ဖကြျသိမျး ကွောငျး ကွငွောလိုကျတာကို ကနြောျတို့ ထပျပွီးတော့ မီးရှို့တာတှေ လုပျတာပါခငျမြာ။ ပဈခတျမူတှကေတော့ မနကျခငျးအစောကွီးကတညျးက ဖွဈတယျပေါ့နောျ။ မနကျ ၈ နာရီခှဲလောကျကတညျးက သပိတျစဈကွောငျး မထှကျခငျကတညျးက သူတို့ကထနျးတောရပျကှကျထဲကို ဝငျပွီးတော့ ပဈခတျမူတှလေုပျတယျ။ အဲမှာရပျကှကျသူ ရပျကှကျသားတှကေို ပဈခတျတာတှလေုပျတယျ။အဲလိုလုပျတဲ့အခါ တဈရီကြောျလောကျမှာ တော့ ရပျကှကျနပွေညျသူတဈဦး ကဆြုံးသှားပါတယျ။ ခေါငျးကို ထိတဲ့ဒဏျရာနဲ့ပေါ့။ စနိုကျပါနဲ့ ပဈတာလို့ ကနြောျတို့ သိထားရပါတယျခငျမြာ။ ထိခိုကျဒဏျရာရတဲ့သူတှလေညျး တောျတောျမြားမြားရှိပါတယျခငျမြာ။ ဒီနေ့တဈရကျတညျးတငျ ကနြောျတို့ ကိနျးဂဏနျးအတိအကတြော့ မရသေးပမေယ့ျ ၅ဦးအထကျမှာ ရှိတယျပေါ့နောျ။ ”
ဆန်ဒပွပှဲတှကေို ပြောကျကွားပုံစံလုပျနတေဲ့ ရနျကုနျမွို့မှာလညျး ၂၀၀၈ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒစောအုပျတှသောမက နိုငျငံအတောျအလံကိုပါ မီးရှို့ဆန်ဒပွတာတှေ ရှိတဲ့အကွောငျး လူမြိုးပေါငျးစုံအထှထှေသေပိတျ(GSCN) ဦး ဆောငျကောျမတီဝငျ တဈဦးကပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ နိုငျငံတောျအလံကိုပါ မီးရှို့မယျဘာကွောင့ျလညျးဆိုတော့ ဒီနိုငျငံတောျ အလံသညျ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျမှာရှိတဲ့ လူမြိုးတိုငျးအားလုံးလိုလားတဲ့ အလံမဟုတျဘူး။ ကနြောျတို့ ဧပွီလ ၁ရကျနေ့ကနစေပွီး နိုငျငံသဈမှာ ကနြောျတို့ အားလုံးလိုလားတဲ့ နိုငျငံရေးအခငျးအကငြျးသဈကို သှားဖို့လိုလားတဲ့အတှကျ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ စဈအာဏာရှငျ ကနစေခဲ့တဲ့ နိုငျငံတောျအလံသညျ ကနြောျတို့ နဲ့ လုံးဝ မသကျဆိုငျကွောငျကို ဖောျပွခငြျတဲ့ အတှကျ ဒီကမျပိနျးကို ပွုလုပျရခွငျးဖွဈပါတယျ။ ”
ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့မှာ စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး စဈအာဏာရှငျစနဈ ဆန့ျကငြျတဲ့ ဆန်ဒပွမှုတှကေို ပွညျသူတှကေ ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ လုပျနကွေတာဖွဈပါတယျ။ ဒီဆန်ဒပွမှုတှအေပေါျ တပျကလညျး ပဈမှတျ နှိမျနှငျးမှုတှကေို တိုးမွှင့ျ လုပျနတေဲ့အတှကျ သဆေုံးသူ ၅၃၀ ထကျ မနညျးရှိနပေါပွီ။