မြန်မာစစ်တပ် ရပ်တည်ရေး စစ်ရေးလေ့လာသူ သုံးသပ်ချက်

စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အနေနဲ့ တပ်မတော်နဲ့ ရဲ တပ်ဖွဲ့ကနေ စွန့်ခွာထွက်ပြေးလာတဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်ပေါင်း ၂ ထောင်ကျော် ရှိသွားပြီဖြစ်တယ်လို့ CDM မှာပါဝင်ဦးဆောင်နေတဲ့ တပ်မတော်အရာရှိတွေက ဒေသတွင်းသတင်းဌာနတွေကို ပြောကြားခဲ့ကြပါတယ်။ မြန်မာ့ တပ်မတော်သမိုင်းမှာ အခုလို ဖြစ်ရပ်မျိုး မရှိခဲ့ဘူးလို့ သုံးသပသူတွေက ပြောပါတယ်။

ပြည်သူထောက်ခံမှုမရှိတဲ့ တပ်မတော် အနေနဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံအကြပ်အတည်း ရင်ဆိူင်နေတာကို ကြည့်ရင်ရေရှည်ရပ်တည်နိင်တဲ့ အလားအလာ မကောင်းဘူးလို့ စစ်ဘက်ရေးရာလေ့လာသုံးသပ်သူ အမေရိကန် အငြိမ်းစား ဒုဗိုလ်မှူးကြီး ဒေါက်တာမီမီဝင်းဘတ်က ပြောပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က ဗွီဒီယို ကွန်ဖရင့်နဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ အခုဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကနေ စွန့်ခွာထွက်ပြေးသူတွေ အတော်များလာနေတယ်ဆိုပြီး နိုင်ငံတကာသတင်းတွေမှာ ဖေါ်ပြလာပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်တပ်အင်အားသုံးသိန်းရှိတယ်ဆိုတဲ့ နေရာမှာ စစ်သားနှစ်ထောင်ကျော်လောက်ဟာ မြန်မာနယ်စပ်တလျောက် ထွက်ပြေးလာကြတယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။ အန်တီလို စစ်ဘက်ရေးရာ လေ့လာသုံးသပ်နေသူ၊ နောက်ပြီး အရင် အရပ်သားအစိုးရလက်ထက်တုန်းက စစ်ဘက်-အရပ်ဘက် ဆက်ဆံရေးမှာ လေ့ကျင့်သင်တန်းပေးခဲ့သူတဦးအနေနဲ့ လက်ရှိမြန်မာစစ်တပ်ရင်ဆိုင်နေရတဲ့အခြေအနေကို ဘယ်လို သုံးသပ်ပါသလဲ။

ဒေါက်တာမီမီဝင်းဘတ်။ ။ အခုအချိန်မှာ အန်တီအနေနဲ့ သုံးသပ်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဘာတွေ့ရသလဲဆိုတော့ မြန်မာတပ်မတော်အနေနဲ့ အခုချိန်မှာ တာရှည်ရပ်တည်နိုင်ဖို့ မလွယ်တော့ဘူး။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ ခုန သမီးပြောသလိုပဲ။ တော်တော်များများစစ်သားတွေ ထောင်ကျော် CDM သွားနေပြီ။ နောက်တခု ကိုဗစ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သူတို့မှာ သေဆုံးတာတွေရှိမယ်။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ ကိုဗစ်က မြန်မာနိုင်ငံမှာ လုံးဝမထိန်းနိုင်ဘူး။ နောက်တခုက တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတယ်။ တိုက်ပွဲတွေကလည်း ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁)ရက်နေ့ကတည်းက ထောင်ကျော်ဖြစ်ထားပြီးသာ။ အဲဒီမှာ ဟိုတနေ့က report ထဲမှာ တွေ့လိုက်တာက ထောင်ကျော် ကျဆုံးတာရှိနေတယ်။ ဆိုတော့ အခုဆိုရင် သမီးပြောတဲ့ CDM ကလည်း ပိုပြီးများလာတယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်တဲ့အခါမှာ စစ်တပ်အတွက်က ပြည်သူလူထုရဲ့ပံ့ပိုးမှု၊ ပြည်သူလူထုရဲ့ လက်ခံမှုမရှိတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ဒီဥစ္စာကို replacement သူတို့ပြန်ပြီးတော့ ဖြည့်ပေးဖို့အတွက် သူတို့မှာ recruiting စုဆောင်းမှုက အရမ်းမရှိတော့ဘူး။ ပြည်သူလူထုထောက်ခံမှုမရှိတော့ သူတို့ စုဆောင်းလို့မရတော့ဘူး။ သူတို့ ဒီဥစ္စာကို ဖြည့်ဖို့အတွက် စုဆောင်းမယ်ဆိုရင် Gen Z မျိုးဆက်တွေကို သူတို့က recruit လုပ်ရမှာ။ ဒါပေမဲ့ အခုဟာက Gen Z အားလုံးက ဟိုဘက်မှာ ပါသွားပြီ။ ဆိုတော့ သူတို့အတွက် လွယ်လွယ်ကူကူ ဒီဥစ္စာကို ဖြည့်နိုင်မှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ ပြည်သူလူထုက လက်ခံမှုမရှိလို့။ နောက်တခု သူတို့မှာ အားနည်းချက်ရှိနေတာက ပြည်သူလူထုတင်မက တကမ္ဘာလုံးကလည်း လက်ခံမှုမရှိတော့ဘူး။ အားမပေးကြဘူးဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ legitamacy ကပျောက်သွားပြီ။ ဆိုတော့ အဲဒါ တာရှည်ရပ်တည်နိုင်ဖို့အတွက် လုံးဝမတွေ့နိုင်ဘူး။ အန်တီပညာရှင်တယောက်အနေနဲ့ ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် မြန်မာစစ်တပ်အနေနဲ့ ရှေ့ဆက်သွားဖို့က လွယ်တာမဟုတ်ဘူးလို့ အန်တီသုံးသပ်တယ်။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ စစ်တပ်မှာ ဒီတကြိမ်အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ကိစ္စမှာ CDM အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု တွေမှာ ပါဝင်လာတာတွေ၊ စစ်တပ်ကို စွန့်ခွာထွက်ပြေးသူတွေ များပြားလာတဲ့အခြေအနေကို ဘာကြောင့်လို့ မြင်လဲရှင့်။

ဒေါက်တာမီမီဝင်းဘတ်။ ။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ များသောအားဖြင့် ထွက်လာတဲ့သူတွေကပြောတယ်။ သူတို့တွေက professional ဆန်တဲ့ စစ်တပ်တခုမှာ ထမ်းဆောင်ချင်တယ်ပေါ့နော်။ သူတို့ စစ်တပ်ထဲဝင်သွားတာ ပြည်သူလူထုကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ဝင်သွားတာ။ ဆိုတော့ ပြည်သူလူထုကို အနိုင်ကျင့်တာ၊ နှိပ်စက်တာတွေ တွေ့တဲ့အခါမှာ သူတို့လုံးဝလက်မခံနိုင်ဘူး။ စစ်တပ်က အခုချိန်မှာ ဓါးမြတိုက်တာတွေဘာတွေ လိုက်လုပ်တဲ့အခါကျတော့ professionalism ဆိုတဲ့ စစ်သားတယောက်ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာက မရှိတော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ဒီဥစ္စာတွေဖြစ်လာတာ။ နောက်ပြီး သူတို့မိသားစုတွေကို အရမ်းခေါ်ပြီးတော့ ထောင်ကျသလိုမျိုး လုပ်ထားတာတွေ၊ တချို့တွေက အဲဒီဥစ္စာကို လုံးဝလက်မခံနိုင်ဘူး။ တချို့တွေ ပြောတာကျတော့လည်း စစ်ဗိုလ်နဲ့ စစ်သားကွာခြားမှုက အရမ်းကြီးလွန်းတယ်။ စစ်ဗိုလ်ဆိုရင် စည်းစိမ်အများကြီးရတယ်။ စစ်သားတွေကျတော့ အောက်ခြေမှာ အနွံအတာခံရပြီး ဆင်းရဲတယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေတွေကြောင့် သူတို့ ထွက်လာတယ်လို့ ပြောကြတယ်။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ ဒါဆိုရင် ဒီအခြေအနေကို တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်တွေဘက်က ဘယ်လောက်ထိ ထိန်းသိမ်းနိုင်မလဲ။ ရေရှည်မှာ ဘယ်လောက်ထိ ကြံကြံခံနိုင်မယ်လို့ သုံးသပ်ပါသလဲ။

ဒေါက်တာမီမီဝင်းဘတ်။ ။ အဲဒါကတော့ ပြောဖို့ခက်တယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အန်တီတို့ history ပေါ့နော်။ တခြားနေရာတွေ သမိုင်းနဲ့ ပြန်ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင်။ ဆိုပါတော့ အခု ချက်ချင်းဖြစ်သွားတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ။ ဖြေးဖြေးနဲ့ နောက်ဆုံးကျတော့ တခါတည်း ဗြုံးကနဲ landslide ချက်ချင်းဖြစ်သွားတာတွေ တွေ့တယ်။ ပထမဆုံး နည်းနည်းပဲဖြစ်မယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အာဖဂန်စစ်တပ်က သူတို့စီမှာ will to fight မရှိတော့ဘူး။ စိတ်ဓါတ်ခွန်အား မရှိတော့ဘူး။ မရှိတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ဘယ်လောက်ပဲ လက်နက်အင်အားရှိရှိ (fire power) fighting will တိုက်ခိုက်လိုစိတ် မရှိရင် မအောင်မြင်နိုင်ဘူး။ ရှေ့ကိုသွားလို့မရဘူး။ နောက် တောင်ဗီယက်နမ်တုန်းကလည်း ဒီအတိုင်းပဲ။ အမေရိကန်တပ်တွေ မရှိတော့တာနဲ့ သူတို့အားလုံးလက်နက်ချပြီး ပြေးတာပဲ။ သူတို့တွေက အဲဒီအချိန်မှာ fire power နဲ့ ပတ်သက်လို့ ယှဉ်လိုက်ရင် သူတို့က ပိုများတယ်။ ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်တပ်တွေ မရှိရင် သူတို့က လုံးဝမခုခံနိုင်ဘူး။ မရပ်တည်နိုင်ဘူးဆိုတော့ အဲဒါနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လိုက်ရင် မြန်မာနိုင်ငံ ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်သလဲဆိုတာကတော့ စဉ်းစားလို့ရတာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အနာဂတ်ကိုတော့ ဘယ်သူမှ အတိအကျအသေအချာမပြောနိုင်ဘူး။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ အခုတိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ၊ အခု ဒီတကြိမ်စစ်အာဏာသိမ်းမှုမှာ လူထုကိုယ်တိုင် လက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ ပြန်ပြီးတော့ တွန်းလှန်လာတဲ့အနေအထား PDG လိုပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေဖြစ်လာတဲ့ အနေအထားမှာ တိုက်ပွဲတွေကလည်း ပြင်းထန်နေတယ်ဆိုတော့၊ ဒါပေမဲ့ တဘက်မှာလည်း မြန်မာစစ်တပ်ကိုကြည့်ရင် သူတို့မှာ လက်နက်အင်အားအပြည့်အစုံ အထူးသဖြင့် စစ်လေယာဉ်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိနေတော့ အခုလို PDF တို့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ပြန်ပြီး တိုက်ခိုက်နေတဲ့ အခြေအနေကို ဘယ်လို သုံးသပ်ပါသလဲ။

ဒေါက်တာမီမီဝင်းဘတ်။ ။ ဒီ PDF တပ်တွေရဲ့ စွမ်းရည်က တော်တော် မြန်မြန်တိုးတက်လာတာ အံသြစရာပဲ။ သူတို့ဘက်က တော်တော်တိုးတက်လာတယ်။ သူတို့ဘက်ကိုလည်း ပြည်သူလူထုက အခုထက်ထိ ပံ့ပိုးပေးနေတုန်းပဲ။ နောက်ပြီး နိုင်ငံထဲက ပြည်သူလူထုတင်မက PDF တို့ EAO တို့ကို ပြည်ပမှာရှိနေတဲ့ တကမ္ဘာလုံးမှာရှိနေတဲ့ မြန်မာလူမျိုးတွေ၊ တိုင်းရင်းသားတွေ အားလုံးက သူတို့ကို ပံ့ပိုးပေးနေတယ်။ သူတို့ကို တချို့တွေဆိုရင် ပိုက်ဆံနဲ့ ပံ့ပိုးပေးတယ်။ တချို့တွေဆိုရင် skill၊ knowledge (စွမ်းရည်၊ အသိပညာတွေ)နဲ့ ပံံ့ပိုးပေးနေတာတွေ့ရတယ်။ အဲဒါက သူတို့တွေရဲ့ အားသာချက်၊ နောက်ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတော်တော်များကလည်း ပြည်သူတွေဘက်ကို အားပေးထားတယ်။ တရုတ်နဲ့ ရုရှားကလွဲပြီးတော့။ ဒါတောင် တရုတ်ဆိုရင် မြန်မာတပ်မတော်နဲ့ ပတ်သက်ရင် နှစ်ဘက်ချွန် ကစားနေတယ်။ ပြည်သူလူထုဘက်ကကြည့်လိုက်ရင် အများကြီးအားသာချက်တွေ အခုတွေ့နေရတယ်။ နောက်တခုက အခုဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို အန်တီကြည့်လိုက်တော့ ဆိုက်ကလုန်းနာဂစ်ဖြစ်တုန်းက အခြေအနေကို ပြန်တွေးမိတယ်။ ဆိုက်ကလုန်း နာဂစ်ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ဘယ်သူမှ အကူအညီမပေးနိုင်ဘူး။ မပေးနိုင်တဲ့အခါကျတော့ မြန်မာလူမျိုးတွေက ကိုယ့်ထူးကိုယ်ချွန်လုပ်ရ ရှာတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ အပြင်က အကူအညီမလာဘူးဆိုတာကို သိတာနဲ့ ကိုယ့်ထူးကိုယ်ချွန် လုပ်သွားနိုင်တယ်။ မြန်မာလူမျိုးမှာ အန်တီတွေ့တာက သူတို့လုပ်တတ်တယ်။ သူတို့လုပ်ချင်ပြီဆိုလို့ရှိရင် သူတို့ စိတ်သွားရာ ကိုယ်ပါလိုမျိုးပဲ။ သူတို့လုပ်နိုင်ကြတယ်။ အခုအချိန်မှာလည်း ဒီဥစ္စာ ကို ပြန်ပြီးကြည့်လိုက်လို့ရှိရင် အဲဒီ character တွေ့နေရတယ်။ နောက်တခုက ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်တဲ့အချိန်တုန်းကဆိုရင်လည်း အန်တီကိုယ်တိုင် သွားကြည့်တဲ့အခါမှာ မဲပေးတဲ့ပြည်သူတွေက စည်းနဲ့ ကမ်းနဲ့ နေရာတိုင်းမှာ တန်းစီးပြီးတော့ စိတ်ရှည်ရှည်နဲ့ မဲပေးဖို့ သူတို့နေရာတိုင်းမှာ စောင့်နေကြတာ။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ သူတို့ ဒီမိုကရေစီကို အရမ်းလိုချင်လို့။ သူတို့ လိုချင်လာပြီဆိုရင် မြန်မာလူမျိုးက မရရအောင် လုပ်တတ်တယ်။ အခုချိန်မှာဆိုရင်လည်း သူတို့က ဒီမိုကရေစီကို ပြန်လိုချင်တယ်ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ စိတ်ဓါတ်ခွန်အား အရမ်းအရမ်းပြင်းတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒါကို တခြားနေရာနဲ့ ယှဉ်လိုက်လို့ရှိရင် စိတ်ဓါတ်ခွန်အား အရမ်းအရေးကြီးတယ်။ အဲဒါဟာ လက်နက်ထက် ပိုအရေးကြီးတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ တခြားနေရာမှာ လေ့လာထားပြီးသာ။ Fire Power ရှိပေမဲ့ စိတ်ဓါတ်ခွန်အားမရှိလို့ရှိရင် ဘယ်လိုမှ မလုပ်နိုင်ဘူး။ ဆိုတော့ ဒီဘက်ကကြည့်ရင် မြန်မာပြည်သူတွေမှာ စိတ်ဓါတ်ခွန်အား အရမ်းပြင်းတယ်။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ အဲတော့ PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေရဲ့ အပိုင်းကိုကြည့်ရင် အခုမှ သူတို့က စပြီးတော့ ဖွဲ့တယ်။ ဒီ PDF တွေရဲ့ တိုက်ခိုက်ရည်စွမ်းရည် မြင့်လာတယ်ဆိုပြီး အန်တီသုံးသပ်တဲ့အပိုင်းမှာ ဘာကြောင့် သူတို့ဘက်က တိုက်ခိုက်ရည်မြင့်လာတယ်လို့ သုံးသပ်ပါသလဲရှင့်။

ဒေါက်တာမီမီဝင်းဘတ်။ ။ အန်တီခုနက ပြောသလို သူတို့တွေမှာ creativity၊ innovation ကလေးတွေမှာ အများကြီးရှိတယ်။ သူတို့ဘာသာသူတို့ တီထွင်ပြီးတော့ သူတို့ဘာသာသူတို့ လုပ်နေကြတယ်။ သူတို့မှာ စိတ်ဓါတ်ခွန်အားအပြည့်ရှိတယ်။ အဲဒီစိတ်ခွန်အား အရမ်းကြီးတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ မရရတဲ့နည်းနဲ့ စိတ်သွားရာကိုယ်ပါ အန်တီတို့တွေ့နေရတယ်။ လက်တွေ့မှာ ဒီလိုမျိုး ကလေးတွေက မရရတဲ့နည်းနဲ့ သူတို့လုပ်မယ်ဆိုပြီး သူတို့လုပ်နေကြတာ အန်တီတို့ တွေ့ရတယ်။

မြန်မာစစ်တပ် ရပ်တည်ရေး စစ်ရေးလေ့လာသူ သုံးသပ်ချက်

================

မွနျမာစဈတပျ ရပျတညျရေး စဈရေးလေ့လာသူ သုံးသပျခကြျ

စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျတဲ့ အနနေဲ့ တပျမတောျနဲ့ ရဲ တပျဖှဲ့ကနေ စှန့ျခှာထှကျပွေးလာတဲ့ တပျဖှဲ့ဝငျပေါငျး ၂ ထောငျကြောျ ရှိသှားပွီဖွဈတယျလို့ CDM မှာပါဝငျဦးဆောငျနတေဲ့ တပျမတောျအရာရှိတှကေ ဒသေတှငျးသတငျးဌာနတှကေို ပွောကွားခဲ့ကွပါတယျ။ မွနျမာ့ တပျမတောျသမိုငျးမှာ အခုလို ဖွဈရပျမြိုး မရှိခဲ့ဘူးလို့ သုံးသပသူတှကေ ပွောပါတယျ။

ပွညျသူထောကျခံမှုမရှိတဲ့ တပျမတောျ အနနေဲ့ ဘကျပေါငျးစုံအကွပျအတညျး ရငျဆိူငျနတောကို ကွည့ျရငျရရှေညျရပျတညျနိငျတဲ့ အလားအလာ မကောငျးဘူးလို့ စဈဘကျရေးရာလေ့လာသုံးသပျသူ အမရေိကနျ အငွိမျးစား ဒုဗိုလျမှူးကွီး ဒေါကျတာမီမီဝငျးဘတျက ပွောပါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက ဗှီဒီယို ကှနျဖရင့ျနဲ့ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ အခုဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကနေ စှန့ျခှာထှကျပွေးသူတှေ အတောျမြားလာနတေယျဆိုပွီး နိုငျငံတကာသတငျးတှမှော ဖေါျပွလာပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ စဈတပျအငျအားသုံးသိနျးရှိတယျဆိုတဲ့ နရောမှာ စဈသားနှဈထောငျကြောျလောကျဟာ မွနျမာနယျစပျတလြောကျ ထှကျပွေးလာကွတယျလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။ အနျတီလို စဈဘကျရေးရာ လေ့လာသုံးသပျနသေူ၊ နောကျပွီး အရငျ အရပျသားအစိုးရလကျထကျတုနျးက စဈဘကျ-အရပျဘကျ ဆကျဆံရေးမှာ လေ့ကငြ့ျသငျတနျးပေးခဲ့သူတဦးအနနေဲ့ လကျရှိမွနျမာစဈတပျရငျဆိုငျနရေတဲ့အခွအေနကေို ဘယျလို သုံးသပျပါသလဲ။

ဒေါကျတာမီမီဝငျးဘတျ။ ။ အခုအခြိနျမှာ အနျတီအနနေဲ့ သုံးသပျလိုကျမယျဆိုရငျ ဘာတှေ့ရသလဲဆိုတော့ မွနျမာတပျမတောျအနနေဲ့ အခုခြိနျမှာ တာရှညျရပျတညျနိုငျဖို့ မလှယျတော့ဘူး။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ ခုန သမီးပွောသလိုပဲ။ တောျတောျမြားမြားစဈသားတှေ ထောငျကြောျ CDM သှားနပွေီ။ နောကျတခု ကိုဗဈနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ သူတို့မှာ သဆေုံးတာတှရှေိမယျ။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ ကိုဗဈက မွနျမာနိုငျငံမှာ လုံးဝမထိနျးနိုငျဘူး။ နောကျတခုက တိုကျပှဲတှဖွေဈနတေယျ။ တိုကျပှဲတှကေလညျး ဖဖေေါျဝါရီလ (၁)ရကျနေ့ကတညျးက ထောငျကြောျဖွဈထားပွီးသာ။ အဲဒီမှာ ဟိုတနေ့က report ထဲမှာ တှေ့လိုကျတာက ထောငျကြောျ ကဆြုံးတာရှိနတေယျ။ ဆိုတော့ အခုဆိုရငျ သမီးပွောတဲ့ CDM ကလညျး ပိုပွီးမြားလာတယျ။ အဲဒီလိုဖွဈတဲ့အခါမှာ စဈတပျအတှကျက ပွညျသူလူထုရဲ့ပံ့ပိုးမှု၊ ပွညျသူလူထုရဲ့ လကျခံမှုမရှိတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ဒီဥစ်စာကို replacement သူတို့ပွနျပွီးတော့ ဖွည့ျပေးဖို့အတှကျ သူတို့မှာ recruiting စုဆောငျးမှုက အရမျးမရှိတော့ဘူး။ ပွညျသူလူထုထောကျခံမှုမရှိတော့ သူတို့ စုဆောငျးလို့မရတော့ဘူး။ သူတို့ ဒီဥစ်စာကို ဖွည့ျဖို့အတှကျ စုဆောငျးမယျဆိုရငျ Gen Z မြိုးဆကျတှကေို သူတို့က recruit လုပျရမှာ။ ဒါပမေဲ့ အခုဟာက Gen Z အားလုံးက ဟိုဘကျမှာ ပါသှားပွီ။ ဆိုတော့ သူတို့အတှကျ လှယျလှယျကူကူ ဒီဥစ်စာကို ဖွည့ျနိုငျမှာ မဟုတျတော့ဘူး။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ ပွညျသူလူထုက လကျခံမှုမရှိလို့။ နောကျတခု သူတို့မှာ အားနညျးခကြျရှိနတောက ပွညျသူလူထုတငျမက တကမ်ဘာလုံးကလညျး လကျခံမှုမရှိတော့ဘူး။ အားမပေးကွဘူးဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ legitamacy ကပြောကျသှားပွီ။ ဆိုတော့ အဲဒါ တာရှညျရပျတညျနိုငျဖို့အတှကျ လုံးဝမတှေ့နိုငျဘူး။ အနျတီပညာရှငျတယောကျအနနေဲ့ ကွည့ျလိုကျမယျဆိုရငျ မွနျမာစဈတပျအနနေဲ့ ရှေ့ဆကျသှားဖို့က လှယျတာမဟုတျဘူးလို့ အနျတီသုံးသပျတယျ။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ စဈတပျမှာ ဒီတကွိမျအာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ကိစ်စမှာ CDM အာဏာဖီဆနျရေးလှုပျရှားမှု တှမှော ပါဝငျလာတာတှေ၊ စဈတပျကို စှန့ျခှာထှကျပွေးသူတှေ မြားပွားလာတဲ့အခွအေနကေို ဘာကွောင့ျလို့ မွငျလဲရှင့ျ။

ဒေါကျတာမီမီဝငျးဘတျ။ ။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ မြားသောအားဖွင့ျ ထှကျလာတဲ့သူတှကေပွောတယျ။ သူတို့တှကေ professional ဆနျတဲ့ စဈတပျတခုမှာ ထမျးဆောငျခငြျတယျပေါ့နောျ။ သူတို့ စဈတပျထဲဝငျသှားတာ ပွညျသူလူထုကို ကာကှယျဖို့အတှကျ ဝငျသှားတာ။ ဆိုတော့ ပွညျသူလူထုကို အနိုငျကငြ့ျတာ၊ နှိပျစကျတာတှေ တှေ့တဲ့အခါမှာ သူတို့လုံးဝလကျမခံနိုငျဘူး။ စဈတပျက အခုခြိနျမှာ ဓါးမွတိုကျတာတှဘောတှေ လိုကျလုပျတဲ့အခါကတြော့ professionalism ဆိုတဲ့ စဈသားတယောကျရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာက မရှိတော့ဘူး။ အဲဒါကွောင့ျမို့လို့လညျး ဒီဥစ်စာတှဖွေဈလာတာ။ နောကျပွီး သူတို့မိသားစုတှကေို အရမျးခေါျပွီးတော့ ထောငျကသြလိုမြိုး လုပျထားတာတှေ၊ တခြို့တှကေ အဲဒီဥစ်စာကို လုံးဝလကျမခံနိုငျဘူး။ တခြို့တှေ ပွောတာကတြော့လညျး စဈဗိုလျနဲ့ စဈသားကှာခွားမှုက အရမျးကွီးလှနျးတယျ။ စဈဗိုလျဆိုရငျ စညျးစိမျအမြားကွီးရတယျ။ စဈသားတှကေတြော့ အောကျခွမှော အနှံအတာခံရပွီး ဆငျးရဲတယျ။ အဲဒီလို အခွအေနတှေကွေောင့ျ သူတို့ ထှကျလာတယျလို့ ပွောကွတယျ။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ ဒါဆိုရငျ ဒီအခွအေနကေို တပျမတောျခေါငျးဆောငျတှဘေကျက ဘယျလောကျထိ ထိနျးသိမျးနိုငျမလဲ။ ရရှေညျမှာ ဘယျလောကျထိ ကွံကွံခံနိုငျမယျလို့ သုံးသပျပါသလဲ။

ဒေါကျတာမီမီဝငျးဘတျ။ ။ အဲဒါကတော့ ပွောဖို့ခကျတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အနျတီတို့ history ပေါ့နောျ။ တခွားနရောတှေ သမိုငျးနဲ့ ပွနျကွည့ျလိုကျမယျဆိုရငျ။ ဆိုပါတော့ အခု ခကြျခငြျးဖွဈသှားတဲ့ အာဖဂနျနစ်စတနျမှာ။ ဖွေးဖွေးနဲ့ နောကျဆုံးကတြော့ တခါတညျး ဗွုံးကနဲ landslide ခကြျခငြျးဖွဈသှားတာတှေ တှေ့တယျ။ ပထမဆုံး နညျးနညျးပဲဖွဈမယျ။ အာဖဂနျနစ်စတနျမှာ အာဖဂနျစဈတပျက သူတို့စီမှာ will to fight မရှိတော့ဘူး။ စိတျဓါတျခှနျအား မရှိတော့ဘူး။ မရှိတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ဘယျလောကျပဲ လကျနကျအငျအားရှိရှိ (fire power) fighting will တိုကျခိုကျလိုစိတျ မရှိရငျ မအောငျမွငျနိုငျဘူး။ ရှေ့ကိုသှားလို့မရဘူး။ နောကျ တောငျဗီယကျနမျတုနျးကလညျး ဒီအတိုငျးပဲ။ အမရေိကနျတပျတှေ မရှိတော့တာနဲ့ သူတို့အားလုံးလကျနကျခပြွီး ပွေးတာပဲ။ သူတို့တှကေ အဲဒီအခြိနျမှာ fire power နဲ့ ပတျသကျလို့ ယှဉျလိုကျရငျ သူတို့က ပိုမြားတယျ။ ဒါပမေဲ့ အမရေိကနျတပျတှေ မရှိရငျ သူတို့က လုံးဝမခုခံနိုငျဘူး။ မရပျတညျနိုငျဘူးဆိုတော့ အဲဒါနဲ့ နှိုငျးယှဉျကွည့ျလိုကျရငျ မွနျမာနိုငျငံ ဘယျလိုဖွဈနိုငျသလဲဆိုတာကတော့ စဉျးစားလို့ရတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ အနာဂတျကိုတော့ ဘယျသူမှ အတိအကအြသအေခြာမပွောနိုငျဘူး။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ အခုတိုကျပှဲတှဖွေဈနတေဲ့ အခွအေနကေိုကွည့ျမယျဆိုရငျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ၊ အခု ဒီတကွိမျစဈအာဏာသိမျးမှုမှာ လူထုကိုယျတိုငျ လကျနကျကိုငျပွီးတော့ ပွနျပွီးတော့ တှနျးလှနျလာတဲ့အနအေထား PDG လိုပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှဖွေဈလာတဲ့ အနအေထားမှာ တိုကျပှဲတှကေလညျး ပွငျးထနျနတေယျဆိုတော့၊ ဒါပမေဲ့ တဘကျမှာလညျး မွနျမာစဈတပျကိုကွည့ျရငျ သူတို့မှာ လကျနကျအငျအားအပွည့ျအစုံ အထူးသဖွင့ျ စဈလယောဉျတှနေဲ့ တိုကျခိုကျနိုငျတဲ့ အခွအေနရှေိနတေော့ အခုလို PDF တို့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ပွနျပွီး တိုကျခိုကျနတေဲ့ အခွအေနကေို ဘယျလို သုံးသပျပါသလဲ။

ဒေါကျတာမီမီဝငျးဘတျ။ ။ ဒီ PDF တပျတှရေဲ့ စှမျးရညျက တောျတောျ မွနျမွနျတိုးတကျလာတာ အံသွစရာပဲ။ သူတို့ဘကျက တောျတောျတိုးတကျလာတယျ။ သူတို့ဘကျကိုလညျး ပွညျသူလူထုက အခုထကျထိ ပံ့ပိုးပေးနတေုနျးပဲ။ နောကျပွီး နိုငျငံထဲက ပွညျသူလူထုတငျမက PDF တို့ EAO တို့ကို ပွညျပမှာရှိနတေဲ့ တကမ်ဘာလုံးမှာရှိနတေဲ့ မွနျမာလူမြိုးတှေ၊ တိုငျးရငျးသားတှေ အားလုံးက သူတို့ကို ပံ့ပိုးပေးနတေယျ။ သူတို့ကို တခြို့တှဆေိုရငျ ပိုကျဆံနဲ့ ပံ့ပိုးပေးတယျ။ တခြို့တှဆေိုရငျ skill၊ knowledge (စှမျးရညျ၊ အသိပညာတှေ)နဲ့ ပံံ့ပိုးပေးနတောတှေ့ရတယျ။ အဲဒါက သူတို့တှရေဲ့ အားသာခကြျ၊ နောကျပွီး အပွညျပွညျဆိုငျရာ နိုငျငံတောျတောျမြားကလညျး ပွညျသူတှဘေကျကို အားပေးထားတယျ။ တရုတျနဲ့ ရုရှားကလှဲပွီးတော့။ ဒါတောငျ တရုတျဆိုရငျ မွနျမာတပျမတောျနဲ့ ပတျသကျရငျ နှဈဘကျခြှနျ ကစားနတေယျ။ ပွညျသူလူထုဘကျကကွည့ျလိုကျရငျ အမြားကွီးအားသာခကြျတှေ အခုတှေ့နရေတယျ။ နောကျတခုက အခုဖွဈပကြျနတောတှကေို အနျတီကွည့ျလိုကျတော့ ဆိုကျကလုနျးနာဂဈဖွဈတုနျးက အခွအေနကေို ပွနျတှေးမိတယျ။ ဆိုကျကလုနျး နာဂဈဖွဈတဲ့အခြိနျမှာ ဘယျသူမှ အကူအညီမပေးနိုငျဘူး။ မပေးနိုငျတဲ့အခါကတြော့ မွနျမာလူမြိုးတှကေ ကိုယ့ျထူးကိုယျခြှနျလုပျရ ရှာတယျ။ အဲဒီအခြိနျမှာ အပွငျက အကူအညီမလာဘူးဆိုတာကို သိတာနဲ့ ကိုယ့ျထူးကိုယျခြှနျ လုပျသှားနိုငျတယျ။ မွနျမာလူမြိုးမှာ အနျတီတှေ့တာက သူတို့လုပျတတျတယျ။ သူတို့လုပျခငြျပွီဆိုလို့ရှိရငျ သူတို့ စိတျသှားရာ ကိုယျပါလိုမြိုးပဲ။ သူတို့လုပျနိုငျကွတယျ။ အခုအခြိနျမှာလညျး ဒီဥစ်စာ ကို ပွနျပွီးကွည့ျလိုကျလို့ရှိရငျ အဲဒီ character တှေ့နရေတယျ။ နောကျတခုက ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲလုပျတဲ့အခြိနျတုနျးကဆိုရငျလညျး အနျတီကိုယျတိုငျ သှားကွည့ျတဲ့အခါမှာ မဲပေးတဲ့ပွညျသူတှကေ စညျးနဲ့ ကမျးနဲ့ နရောတိုငျးမှာ တနျးစီးပွီးတော့ စိတျရှညျရှညျနဲ့ မဲပေးဖို့ သူတို့နရောတိုငျးမှာ စောင့ျနကွေတာ။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ သူတို့ ဒီမိုကရစေီကို အရမျးလိုခငြျလို့။ သူတို့ လိုခငြျလာပွီဆိုရငျ မွနျမာလူမြိုးက မရရအောငျ လုပျတတျတယျ။ အခုခြိနျမှာဆိုရငျလညျး သူတို့က ဒီမိုကရစေီကို ပွနျလိုခငြျတယျဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ စိတျဓါတျခှနျအား အရမျးအရမျးပွငျးတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒါကို တခွားနရောနဲ့ ယှဉျလိုကျလို့ရှိရငျ စိတျဓါတျခှနျအား အရမျးအရေးကွီးတယျ။ အဲဒါဟာ လကျနကျထကျ ပိုအရေးကွီးတယျ။ ဘာဖွဈလို့လညျးဆိုတော့ တခွားနရောမှာ လေ့လာထားပွီးသာ။ Fire Power ရှိပမေဲ့ စိတျဓါတျခှနျအားမရှိလို့ရှိရငျ ဘယျလိုမှ မလုပျနိုငျဘူး။ ဆိုတော့ ဒီဘကျကကွည့ျရငျ မွနျမာပွညျသူတှမှော စိတျဓါတျခှနျအား အရမျးပွငျးတယျ။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ အဲတော့ PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှရေဲ့ အပိုငျးကိုကွည့ျရငျ အခုမှ သူတို့က စပွီးတော့ ဖှဲ့တယျ။ ဒီ PDF တှရေဲ့ တိုကျခိုကျရညျစှမျးရညျ မွင့ျလာတယျဆိုပွီး အနျတီသုံးသပျတဲ့အပိုငျးမှာ ဘာကွောင့ျ သူတို့ဘကျက တိုကျခိုကျရညျမွင့ျလာတယျလို့ သုံးသပျပါသလဲရှင့ျ။

ဒေါကျတာမီမီဝငျးဘတျ။ ။ အနျတီခုနက ပွောသလို သူတို့တှမှော creativity၊ innovation ကလေးတှမှော အမြားကွီးရှိတယျ။ သူတို့ဘာသာသူတို့ တီထှငျပွီးတော့ သူတို့ဘာသာသူတို့ လုပျနကွေတယျ။ သူတို့မှာ စိတျဓါတျခှနျအားအပွည့ျရှိတယျ။ အဲဒီစိတျခှနျအား အရမျးကွီးတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ မရရတဲ့နညျးနဲ့ စိတျသှားရာကိုယျပါ အနျတီတို့တှေ့နရေတယျ။ လကျတှေ့မှာ ဒီလိုမြိုး ကလေးတှကေ မရရတဲ့နညျးနဲ့ သူတို့လုပျမယျဆိုပွီး သူတို့လုပျနကွေတာ အနျတီတို့ တှေ့ရတယျ။