[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတဝန်း အင်တာနက်လွတ်လပ်ခွင့်ဟာ ၁၂ နှစ် ဆက်တိုက် ကျဆင်းနေတဲ့အကြောင်း အမေရိကန်အခြေစိုက် Freedom House အဖွဲ့ကြီးရဲ့ ဒီနေ့ ထုတ်ပြန်တဲ့အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
ရုရှားနိုင်ငံအတွင်း အင်တာနက် သုံးစွဲသူတွေအပေါ် ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ မြန်မာ၊ ဆူဒန်၊ လစ်ဗျားနိုင်ငံတွေမှာ ဆိုးဝါးလာတဲ့ အင်တာနက်ကန့်သတ်မှု အခြေအနေတွေကြောင့် လွတ်လပ်ခွင့်အခြေအနေ ကျဆင်းလာတာလို့ အစီရင်ခံစာက ရေးပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံကတော့ ကမ္ဘာမှာ အင်တာနက်လွတ်လပ်ခွင့် အဆိုးဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် ၈ နှစ်ဆက်တိုက် နေရာယူထားပါတယ်။ ဒီလို ကျဆင်းမှုတွေ ရှိသလို ဂမ်ဘီယာနဲ့ ဇင်ဘာဘွေအပါအဝင် နိုင်ငံ ၂၆ နိုင်ငံလောက်မှာတော့ တိုးတက်မှုရှိလာတဲ့အကြောင်း အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြပါတယ်။
ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားရဲ့ကျုးကျော်မှုဟာ သက်ဆိုင်ရာ နှစ်နိုင်ငံအတွက်တင်မဟုတ်ဘဲ တကမ္ဘာလုံးရဲ့ အင်တာနက် လွတ်လပ်ခွင့်အပေါ်မှာပါ ရိုက်ခတ်မှုရှိခဲ့တယ်လို့ အစီရင်ခံစာ ပူးတွဲရေးသားသူတဦးဖြစ်တဲ့ Allie Funk က ပြောဆိုပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်လို့တော့ Freedom House အဖွဲ့ကြီးရဲ့ အမှတ် ပေး သတ်မှတ်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အင်တာနက်လွတ်လပ်ခွင့်ဟာ နောက်ထပ် ၅ မှတ် ထိုးကျသွားပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်အတွင်း ၁၉ မှတ် ကျဆင်းသွားပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဝက်ဘ်ဆိုက်ဒ် ၁,၂၀၀ ကျော် ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရသလို လူမှုကွန်ယက်တွေ အသုံးပြုခွင့် ပိတ်ပင်တာ၊ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်တာတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့အကြောင်း အစီရင်ခံစာက ရေးပါတယ်။ ပြည်တွင်း အင်တာနက်သုံးသူတွေအကြား စစ်တပ်လိုလားတဲ့ သူတချို့ပဲကျန်ခဲ့ပြီး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ သတင်းထောက်တွေနဲ့ သာမန်ပြည်သူတွေရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း အွန်လိုင်းကနေ ပျောက်ကွယ်သွားတာကို အစီရင်ခံစာက ထောက်ပြပါတယ်။
နော်ဝေနိုင်ငံက Telenor ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ မြန်မာနိုင်ငံက လုပ်ငန်းတွေ မဖြစ်မနေ ရောင်းချခဲ့ရချိန်မှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီအနေနဲ့ တယ်လီဆက်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းတွေကို အပြည့်အဝထိန်းချုပ်လာတဲ့ အကြောင်းလည်း အစီရင်ခံစာက ရေးသားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကမ္ဘာတဝန်း အင်တာနက်လွတ်လပ်ခွင့် ၁၂ နှစ် ဆက်တိုက် ကျဆင်း.mp3
==============
[[Unicode]]
ကမ်ဘာတဝနျး အငျတာနကျလှတျလပျခှင့ျ ၁၂ နှဈ ဆကျတိုကျ ကဆြငျး
မွနျမာနိုငျငံအပါအဝငျ ကမ်ဘာတဝနျး အငျတာနကျလှတျလပျခှင့ျဟာ ၁၂ နှဈ ဆကျတိုကျ ကဆြငျးနတေဲ့အကွောငျး အမရေိကနျအခွစေိုကျ Freedom House အဖှဲ့ကွီးရဲ့ ဒီနေ့ ထုတျပွနျတဲ့အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွပါတယျ။
ရုရှားနိုငျငံအတှငျး အငျတာနကျ သုံးစှဲသူတှအေပေါျ ဖိနှိပျမှုတှနေဲ့ မွနျမာ၊ ဆူဒနျ၊ လဈဗြားနိုငျငံတှမှော ဆိုးဝါးလာတဲ့ အငျတာနကျကန့ျသတျမှု အခွအေနတှေကွေောင့ျ လှတျလပျခှင့ျအခွအေနေ ကဆြငျးလာတာလို့ အစီရငျခံစာက ရေးပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံကတော့ ကမ်ဘာမှာ အငျတာနကျလှတျလပျခှင့ျ အဆိုးဆုံးနိုငျငံအဖွဈ ၈ နှဈဆကျတိုကျ နရောယူထားပါတယျ။ ဒီလို ကဆြငျးမှုတှေ ရှိသလို ဂမျဘီယာနဲ့ ဇငျဘာဘှအေပါအဝငျ နိုငျငံ ၂၆ နိုငျငံလောကျမှာတော့ တိုးတကျမှုရှိလာတဲ့အကွောငျး အစီရငျခံစာက ဖောျပွပါတယျ။
ယူကရိနျးအပေါျ ရုရှားရဲ့ကြုးကြောျမှုဟာ သကျဆိုငျရာ နှဈနိုငျငံအတှကျတငျမဟုတျဘဲ တကမ်ဘာလုံးရဲ့ အငျတာနကျ လှတျလပျခှင့ျအပေါျမှာပါ ရိုကျခတျမှုရှိခဲ့တယျလို့ အစီရငျခံစာ ပူးတှဲရေးသားသူတဦးဖွဈတဲ့ Allie Funk က ပွောဆိုပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ပတျသကျလို့တော့ Freedom House အဖှဲ့ကွီးရဲ့ အမှတျ ပေး သတျမှတျခကြျအရ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အငျတာနကျလှတျလပျခှင့ျဟာ နောကျထပျ ၅ မှတျ ထိုးကသြှားပွီး ပွီးခဲ့တဲ့ ၂ နှဈအတှငျး ၁၉ မှတျ ကဆြငျးသှားပါတယျ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဝကျဘျဆိုကျဒျ ၁,၂၀၀ ကြောျ ပိတျပငျခံခဲ့ရသလို လူမှုကှနျယကျတှေ အသုံးပွုခှင့ျ ပိတျပငျတာ၊ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျတာတှေ လုပျဆောငျခဲ့တဲ့အကွောငျး အစီရငျခံစာက ရေးပါတယျ။ ပွညျတှငျး အငျတာနကျသုံးသူတှအေကွား စဈတပျလိုလားတဲ့ သူတခြို့ပဲကနြျခဲ့ပွီး တကျကွှလှုပျရှားသူတှေ၊ သတငျးထောကျတှနေဲ့ သာမနျပွညျသူတှရေဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈအတှငျး အှနျလိုငျးကနေ ပြောကျကှယျသှားတာကို အစီရငျခံစာက ထောကျပွပါတယျ။
နောျဝနေိုငျငံက Telenor ဆကျသှယျရေးကုမ်ပဏီ မွနျမာနိုငျငံက လုပျငနျးတှေ မဖွဈမနေ ရောငျးခခြဲ့ရခြိနျမှာ မွနျမာစဈကောငျစီအနနေဲ့ တယျလီဆကျသှယျရေး လုပျငနျးတှကေို အပွည့ျအဝထိနျးခြုပျလာတဲ့ အကွောငျးလညျး အစီရငျခံစာက ရေးသားပါတယျ။