ကိုဗစ်ကပ်နဲ့ နှစ်သစ်ကူးရတာ ၃ နှစ်ထဲရောက်လာချိန်မှာ၊ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးအပြင်၊ တုပ်ကွေး (Flu) အတွက်လည်း ဖြစ်နိုင်လျှင် ကာကွယ်ဆေးထိုးရေး သံဓိဌာန်ချဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက အကြံပြုကြပါတယ်။
ကိုဗစ်-19 ကမ္ဘာကိုကူးစက်တာ စတွေ့ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ အများစု ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး မရခဲ့ဘဲ၊ နောက်နှစ် ၂၀၂၁ မှာ လူအများ စရလာခဲ့အပြီး၊ မျိုးကွဲသစ်တွေ ဆက်ပေါ်လာပေမဲ့ သေဆုံးမှုကတော့ ကျဆင်းသွားခဲ့ပါတယ်။ အခုလောလောဆယ်မှာတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ စစ်ဆေးကုသမှုတွေအရ ပုံမှန်နှစ်စဉ်ဖြစ်တဲ့ တုပ်ကွေး (Flu ခေါ် Influenza) က၊ ကိုဗစ်ထက် ပိုများလာတာနဲ့ ဆေးရုံတက်ရမှုတွေပါ များလာစေတာ တွေ့ရှိထားပါတယ်။ တချိန်ထဲမှာ RSV (Respiratory Syncytial Virus) ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါကလည်း၊ အရင် ကလေးတွေမှာ သာမန်နှာစေးချောင်းဆိုးစေတာကနေ၊ အခုတော့ ဆေးရုံတက်ရမှု သေဆုံးမှုတွေပါ ဖြစ်စေတာနဲ့ လူကြီးတွေမှာပါ ဖြစ်လာတာတွေကို အမေရိကန်မှာ တွေ့လာနေရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီ RSV ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်မှုကလည်း ကိုဗစ်ထက် လက်ရှိများနေပြီး၊ ပထမအများဆုံးစစ်ဆေးတွေ့ရှိထားတဲ့ တုပ်ကွေးပြီးလျှင် အမေရိကန်မှာ ဒုတိယလိုက်နေတာ တွေ့ထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ကိုဗစ်ဖြစ်လာအပြီး အရင်အထိုးနည်းခဲ့တဲ့ တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေး အမေရိကန်မှာ ပိုထိုးလာကြတာကြောင့်တော့၊ အရင်လို ပုံမှန်ဆောင်းတွင်းကူးစက်မူ သဘောပြန်ဖြစ်လာနေပြီလို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက ခံယူထားကြပါတယ်။
အခုလို အမေရိကန်မှာ ပုံမှန်တုပ်ကွေးက ကိုဗစ်ထက် အဖြစ်များလာတာတွေ့လာပြီး၊ ဒီကူးစက်ရောဂါတွေကို ပုံမှန်ဆောင်းတွင်းသဘော ပြန်ဖြစ်လာတာမျိုး တွေ့ရှိလိုက်တာက၊ တခြား ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေမှာလည်း အလားတူဖြစ်နိုင်ခြေများတာကြောင့်၊ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးအပြင် တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးပါ ပိုထိုးဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက တိုက်တွန်းနေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ဒီကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ ဆေးစစ်မှု အများစုမလုပ်နိုင်တာကြောင့် ဘယ်ပိုးကြောင့် ဖျားနာမှုတွေ ဖြစ်နေရတာကို အသေအချာသိဖို့ ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။ အခုလိုအခြေအနေမှာ မြန်မာမှာလည်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေနည်းတူ လူအများစုမှာ ကိုဗစ်ဖြစ်ခဲ့ပြီးရလာတဲ့ ကိုယ်ခံအားနဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ဆက်ထိုးနေတာကြောင့် ရလာတဲ့ ကိုယ်ခံအားတွေနဲ့အတူ၊ ကိုဗစ်ကြောင့် ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်မှု သေဆုံးမှုတွေ ကျဆင်းလာတဲ့သဘော တွေ့နေရပါတယ်။ အခုလိုအချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးက အရင်ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်စေခဲ့တဲ့ ကိုဗစ်အတွက်ကာကွယ်ဆေးလောက် လူအများစိတ်ဝင်စားမှု ရှိပုံမရသေးပေမဲ့၊ တုပ်ကွေးပြင်းထန်လာနိုင်ခြေရှိနေတဲ့ အခု နှစ်သစ်အတွက်တော့ အခွင့်အရေးရလျှင်၊ မြန်မာအတွက်သင့်တော်နိုင်မဲ့ တုတ်ကွေးပိုးအမျိုးအစား (Strain) ဆိုင်ရာကာကွယ်ဆေးပါ ထိုးထားသင့်ပါတယ်။
ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက နယူးယောက်မြို့ Wyckoff Heights ဆေးရုံက ညွန်ကြားရေးမှူးနဲ့ မြန်မာကိုဗစ်လူနာတွေကိုလည်း ဖုန်းကတဆင့် ကူညီကုသပေးနေတဲ့၊ ကူးစက်ရောဂါအထူးကု ဒေါက်တာဇေယျာသက် ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
==== Unicode ====
ကိုဗဈကပျနဲ့ နှဈသဈကူးရတာ ၃ နှဈထဲရောကျလာခြိနျမှာ၊ ကိုဗဈကာကှယျဆေးအပွငျ၊ တုပျကှေး (Flu) အတှကျလညျး ဖွဈနိုငျလြှငျ ကာကှယျဆေးထိုးရေး သံဓိဌာနျခဖြို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ အကွံပွုကွပါတယျ။
ကိုဗဈ-19 ကမ်ဘာကိုကူးစကျတာ စတှေ့ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှဈမှာ အမြားစု ကိုဗဈကာကှယျဆေး မရခဲ့ဘဲ၊ နောကျနှဈ ၂၀၂၁ မှာ လူအမြား စရလာခဲ့အပွီး၊ မြိုးကှဲသဈတှေ ဆကျပေါျလာပမေဲ့ သဆေုံးမှုကတော့ ကဆြငျးသှားခဲ့ပါတယျ။ အခုလောလောဆယျမှာတော့ အမရေိကနျနိုငျငံမှာ စဈဆေးကုသမှုတှအေရ ပုံမှနျနှဈစဉျဖွဈတဲ့ တုပျကှေး (Flu ခေါျ Influenza) က၊ ကိုဗဈထကျ ပိုမြားလာတာနဲ့ ဆေးရုံတကျရမှုတှပေါ မြားလာစတော တှေ့ရှိထားပါတယျ။ တခြိနျထဲမှာ RSV (Respiratory Syncytial Virus) ဗိုငျးရပျဈပိုးကွောငျ့ဖွဈတဲ့ အသကျရှုလမျးကွောငျးဆိုငျရာ ရောဂါကလညျး၊ အရငျ ကလေးတှမှော သာမနျနှာစေးခြောငျးဆိုးစတောကနေ၊ အခုတော့ ဆေးရုံတကျရမှု သဆေုံးမှုတှပေါ ဖွဈစတောနဲ့ လူကွီးတှမှောပါ ဖွဈလာတာတှကေို အမရေိကနျမှာ တှေ့လာနရေပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဒီ RSV ဗိုငျးရပျဈပိုးကူးစကျမှုကလညျး ကိုဗဈထကျ လကျရှိမြားနပွေီး၊ ပထမအမြားဆုံးစဈဆေးတှေ့ရှိထားတဲ့ တုပျကှေးပွီးလြှငျ အမရေိကနျမှာ ဒုတိယလိုကျနတော တှေ့ထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး ကိုဗဈဖွဈလာအပွီး အရငျအထိုးနညျးခဲ့တဲ့ တုပျကှေးကာကှယျဆေး အမရေိကနျမှာ ပိုထိုးလာကွတာကွောငျ့တော့၊ အရငျလို ပုံမှနျဆောငျးတှငျးကူးစကျမူ သဘောပွနျဖွဈလာနပွေီလို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ ခံယူထားကွပါတယျ။
အခုလို အမရေိကနျမှာ ပုံမှနျတုပျကှေးက ကိုဗဈထကျ အဖွဈမြားလာတာတှေ့လာပွီး၊ ဒီကူးစကျရောဂါတှကေို ပုံမှနျဆောငျးတှငျးသဘော ပွနျဖွဈလာတာမြိုး တှေ့ရှိလိုကျတာက၊ တခွား ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှမှောလညျး အလားတူဖွဈနိုငျခွမြေားတာကွောငျ့၊ ကိုဗဈကာကှယျဆေးအပွငျ တုပျကှေးကာကှယျဆေးပါ ပိုထိုးဖို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ တိုကျတှနျးနပေါတယျ။ ကမ်ဘာ့နိုငျငံတခြို့နဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ဒီကူးစကျရောဂါဆိုငျရာ ဆေးစဈမှု အမြားစုမလုပျနိုငျတာကွောငျ့ ဘယျပိုးကွောငျ့ ဖြားနာမှုတှေ ဖွဈနရေတာကို အသအေခြာသိဖို့ ခကျခဲနိုငျပါတယျ။ အခုလိုအခွအေနမှော မွနျမာမှာလညျး ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှနေညျးတူ လူအမြားစုမှာ ကိုဗဈဖွဈခဲ့ပွီးရလာတဲ့ ကိုယျခံအားနဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေး ဆကျထိုးနတောကွောငျ့ ရလာတဲ့ ကိုယျခံအားတှနေဲ့အတူ၊ ကိုဗဈကွောငျ့ ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈမှု သဆေုံးမှုတှေ ကဆြငျးလာတဲ့သဘော တှေ့နရေပါတယျ။ အခုလိုအခြိနျမှာ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ တုပျကှေးကာကှယျဆေးက အရငျပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈစခေဲ့တဲ့ ကိုဗဈအတှကျကာကှယျဆေးလောကျ လူအမြားစိတျဝငျစားမှု ရှိပုံမရသေးပမေဲ့၊ တုပျကှေးပွငျးထနျလာနိုငျခွရှေိနတေဲ့ အခု နှဈသဈအတှကျတော့ အခှငျ့အရေးရလြှငျ၊ မွနျမာအတှကျသငျ့တောျနိုငျမဲ့ တုတျကှေးပိုးအမြိုးအစား (Strain) ဆိုငျရာကာကှယျဆေးပါ ထိုးထားသငျ့ပါတယျ။
ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက နယူးယောကျမွို့ Wyckoff Heights ဆေးရုံက ညှနျကွားရေးမှူးနဲ့ မွနျမာကိုဗဈလူနာတှကေိုလညျး ဖုနျးကတဆငျ့ ကူညီကုသပေးနတေဲ့၊ ကူးစကျရောဂါအထူးကု ဒေါကျတာဇယြောသကျ ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။