(Zawgyi / Unicode)
၂၀၂၂၊ မေလ ၈ ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ကို လေကြောင်းခရီးနဲ့ သွားရောက်မယ့် ကမ္ဘောဇဘဏ် ဒုတိယအမှုဆောင်အရာရှိချုပ် နန်းလိုင်ခမ်းကို စစ်ထောက်လှမ်းရေးက ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာ ဖမ်းဆီးတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေအပေါ်မှာ အတော်လေး ပျံ့နှံ့ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကတော့ နန်းလိုင်ခမ်းကို ဖမ်းဆီးထားခြင်း မရှိပါဘူးလို့ ငြင်းဆိုပါတယ်။ ဧရာဝတီသတင်းဌာနကတော့ "နန်းလိုင်ခမ်း လေဆိပ်တွင် ခေတ္တထိန်းသိမ်းစစ်ဆေးခံရ" လို့ ခေါင်းစဉ်ပေး ဖော်ပြထားတဲ့ သတင်းမှာတော့ "ကမ္ဘောဇလုပ်ငန်းစုပိုင်ရှင် ဦးအောင်ကိုဝင်း သမီးဖြစ်သူ ဒေါ်နန်းလိုင်ခမ်းသည် ပြီးခဲ့သည့် မေလ ၈ ရက်နေ့၌ အချိန် ၂ နာရီကျော်ကြာ ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးခြင်း ခံခဲ့ရသည်" လို့ ရေးသားထားပါတယ်။ အဲဒီသတင်းမှာပဲ ဒေါ်နန်းလိုင်ခမ်းကို ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာ စစ်ဘက်ရေးရာ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ (စရဖ) က ဗိုလ်မှူးကျော်မြတ်လင်းက ခေါ်ယူမေးမြန်း စစ်ဆေးခဲ့တာဖြစ်ကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
အခုဖြစ်ရပ်မတိုင်မီကလည်း စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ ထင်ရှားတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဇေကမ္ဘာဦးခင်ရွှေတို့ သားအဖနဲ့ ဧဒင်ဦးချစ်ခိုင်တို့ သားအဖတွေကိုလည်း ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းတာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုဖမ်းဆီးမှုတွေကြောင့် မြန်မာပြည်က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေဟာ အကြောင်းရှာ ဖမ်းဆီးမှာကို စိုးရိမ်ထိတ်လန့်နေကြရပြီး စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေအောင် ကြိုးစားနေကြရတယ်လို့ RFA ရဲ့ သတင်းဆောင်းပါးတပုဒ်ဖြစ်တဲ့ "ထိပ်တန်းလုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေကို ဖမ်းဆီးမှု စစ်ကောင်စီ ဝေဖန်ခံနေရ" ဆိုတဲ့ သတင်းဆောင်းပါးမှာ ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။ အဲဒီ သတင်းဆောင်းပါးမှာပဲ "၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နောက်ပိုင်း ကမ္ဘောဇဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကိုဝင်းကလွဲရင် တိုင်းပြည်ရဲ့ ထိပ်တန်းလုပ်ငန်းရှင် အားလုံးနီးပါး ရန်ကုန်စစ်ဘက်ရေးရာ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ရဲ့ ခေါ်ယူစစ်ဆေးတာကို ခံခဲ့ရတယ်" လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဆောင်းပါးရဲ့ နိဂုံးမှာတော့ "စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ဝရုန်းသုန်းကားဖြစ်လာတဲ့ ဘဏ်ပြဿနာ၊ ဆိုးရွားတဲ့ လျှပ်စစ်မီး ဖြတ်တောက်မှု၊ တရားဥပဒေကင်းမဲ့မှုနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေအပေါ် နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်မှုတွေကြောင့် တိုင်းပြည်ဟာ အထွေထွေအကျပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး လူတိုင်း မလုံခြုံမှုနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို ခံစားနေရတယ်လို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တဦးရဲ့ မှတ်ချက်ကို ဖော်ပြထားပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အများစုဟာ ပုံမှန်ပြန်မလည်ပတ်နိုင်ကြသေးပါဘူး။ နိုင်ငံခြားက လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့ စီးပွားရေး ကုမ္ပဏီကြီးတွေလည်း ပြန်လည်ထွက်ခွာနေကြပါတယ်။ အခု လတ်တလောမှာကို ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်မှာရှိတဲ့ ရဲတံခွန် ကမ်းလွန်ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့စီမံကိန်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတဲ့ မလေးရှားက Petronas၊ ထိုင်းက PTTEP နဲ့ ဂျပန်က ENEOS ကုမ္ပဏီတွေအားလုံး စီမံကိန်းကနေ အပြီးအပိုင် ထွက်ခွာကြမယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေကို မေလ ၂ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁၂/၂၀၂၂ အရ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေရဲ့ ဒေါ်လာဝင်ငွေကို ထိန်းချုပ်ပြီး အမေရိကန်တဒေါ်လာကို ၁၈၅၀ ကျပ် သတ်မှတ်ကာ မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ မလဲမနေရ လဲခိုင်းတာကြောင့် ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ရကိုင်ရ ပိုခက်ခဲလာတာ တွေ့ကြုံနေရပါတယ်။ ဒီအကျိုးဆက်ဟာ သင်္ကြန်ပြီးကာလ ဧပြီနှောင်းပိုင်းမှာ လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်တာနဲ့ ကြုံခဲ့ရပါတယ်။ ဒီလိုအခက်အခဲတွေ ကြုံနေရချိန်မှာပဲ လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်ကျော်က ပို့ကုန်စာရင်းလက်ကျန်ကို အကြောင်းပြကာ ကုမ္ပဏီ ၁၅၈ ခုနဲ့ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင် ၄၄၀ ဦးကို နာမည်ပျက်စာရင်း ထည့်သွင်းလိုက်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဗဟိုဘဏ်က မေလ ၁၀ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ အကြောင်းကို Myanmar Now သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါတယ်။ ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ ပို့ကုန်ရောင်းရငွေတွေကို သင်္ဘောတင်ပြီး သုံးလအတွင်းမှာ သက်ဆိုင်ရာ ဘဏ်စာရင်းမှာ နိုင်ငံခြားငွေ အဝင်မပြလို့ အခုလို နာမည်ပျက်စာရင်းသွင်း အရေးယူတာလို့ သိရပါတယ်။
လတ်တလောအခြေအနေမှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေ၊ လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေ အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရသလိုပဲ အခြေခံလူတန်းစား၊ အလုပ်သမား လူတန်းစားတွေဟာလည်း စားဝတ်နေရေးအတွက် ပိုမိုခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးလာပြီး စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ ဆက်တိုင်တက်နေတဲ့ ဒဏ်ကို ခံစားနေကြရပါတယ်။ လက်ရှိ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေရဲ့ အခြေအနေကို ရန်ကုန်မြို့ အရှေ့ဒဂုံမြို့နယ်မှာ နေထိုင်သူတဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
"အလုပ်အကိုင်တွေကရှား၊ ဝင်ငွေက မတိုးပေမဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေက ဆက်တိုက်တက်နေတယ်။ ဝက်သားတပိသာ ၁၂,၀၀၀ ကျပ်၊ ကြက်သားရင်ပုံ တခြမ်း ၂,၀၀၀၊ ပေါင်တခြမ်း ၁,၅၀၀၊ အသဲအမြစ်တတွဲ ၈၀၀၊ တပိသာ ကြက်တကောင် ၉,၀၀၀ ကျပ်၊ အမဲသား တပိသာ ၁၅,၀၀၀၊ ငါးကြင်းတပိသာ ၁၀,၀၀၀၊ ပဲဆီတပိသာ ၁၁,၀၀၀၊ စားအုံးဆီတပိသာ ၇,၀၀၀၊ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းမွှေးရှယ် တပြည် ၂,၈၀၀၊ ခွန်နီမဆန်တပြည် ၂,၀၀၀ ကျပ် ဖြစ်နေပါပြီ။ ကျနော် အရင်က ဂျာနယ်တခုမှာ အလုပ်လုပ်ပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဂျာနယ်တိုက်က ပိတ်လိုက်ရတယ်။ အခု အလုပ်မရှိဘူး။ အညာပြန် မိဘလယ်ယာပြန်လုပ်ဖို့ကလည်း သိကြတဲ့အတိုင်း ရွာတွေမီးရှို့ခံနေရတယ်။ လုံခြုံမှုမရှိဘူး။ အသက်အန္တရာယ်ပါရှိတော့ လောလောဆယ် ရွာကိုလည်း မပြန်ရဲဘူး။"
နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီကြီးတွေ ပြန်လည်ထွက်ခွာတာ၊ အလုပ်အကိုင် အများဆုံး ဖန်တီးပေးတဲ့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေ အလုပ်သမားတွေ လျှော့ချတာ၊ စက်ရုံတွေ ပိတ်သိမ်းကြတဲ့အတွက် အလုပ်လက်မဲ့တွေ တိုးပွားလာနေပါတယ်။ ကျေးလက်ဒေသတွေမှာလည်း အေးချမ်းတည်ငြိမ်မှု မရှိတာ၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းသုံး သွင်းအားစုဈေးတွေ ကြီးမြင့်လာတာတွေကြောင့် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေကြပါတယ်။ ပြည်တွင်းက ဒီလိုအခြေအနေတွေကြောင့် လုပ်သားအင်အားစုတွေဟာ အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံတွေဆီ ထွက်ခွာနေကြပါတယ်။ အဲဒီလို ထွက်ခွာကြရမှာတော့ MOU လက်မှတ်ထိုးပြီး တရားဝင် သွားရောက်ကြသူတွေရှိသလို နယ်စပ်ကိုဖြတ်ကျော်ပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကို တရားမဝင် လမ်းကြောင်းတွေကနေ ဝင်ရောက်ကြတဲ့အတွက် ဖမ်းဆီးခံရတာတွေကိုလည်း သတင်းတွေထဲမှာ စိတ်မကောင်းစွာ မြင်တွေ့နေရပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာလည်း စစ်ဘေးရှောင်အရေအတွက်ဟာ ၉ သိန်းဝန်းကျင် ရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ လက်ရှိကြုံတွေ့နေရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကို စောလျင်စွာ မဖြေရှင်းနိုင်ရင် မြန်မာနိုင်ငံ ပြိုလဲသွားနိုင်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီး မီချဲလ် ဘာချလက်က ဒီနှစ်ဆန်းကတည်းက စိုးရိမ်တကြီး သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အငတ်ဘေး ပြဿနာနဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှုဒဏ်ကို နိုင်ငံလူဦးရေရဲ့ တဝက်ကျော် ခံစားရနိုင်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အစီရင်ခံစာတွေကလည်း သတိပေးထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြဿနာဟာ ပြည်တွင်းရေးကို ကျော်လွန်ပြီး ဒေသတွင်း ပြဿနာဆီ ဦးတည်နေပါပြီ ဆိုတဲ့သဘော ဖြစ်ကြောင်းပါခင်ဗျား။
ပြည်သွေးနိုင်
-----------------------------------
(Unicode)
လုပျငနျးရှငျလူတနျးစားရော၊ အလုပျသမားလူတနျးစားပါ အကပြျအတညျးနဲ့ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ
၂၀၂၂၊ မလေ ၈ ရကျနေ့က ထိုငျးနိုငျငံ ဘနျကောကျမွို့ကို လကွေောငျးခရီးနဲ့ သှားရောကျမယ့ျ ကမ်ဘောဇဘဏျ ဒုတိယအမှုဆောငျအရာရှိခြုပျ နနျးလိုငျခမျးကို စဈထောကျလှမျးရေးက ရနျကုနျလဆေိပျမှာ ဖမျးဆီးတယျဆိုတဲ့ သတငျးတှေ ဆိုရှယျမီဒီယာတှအေပေါျမှာ အတောျလေး ပြံ့နှံ့ခဲ့တာ တှေ့ရပါတယျ။ စဈကောငျစီရဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူကတော့ နနျးလိုငျခမျးကို ဖမျးဆီးထားခွငျး မရှိပါဘူးလို့ ငွငျးဆိုပါတယျ။ ဧရာဝတီသတငျးဌာနကတော့ "နနျးလိုငျခမျး လဆေိပျတှငျ ခတေ်တထိနျးသိမျးစဈဆေးခံရ" လို့ ခေါငျးစဉျပေး ဖောျပွထားတဲ့ သတငျးမှာတော့ "ကမ်ဘောဇလုပျငနျးစုပိုငျရှငျ ဦးအောငျကိုဝငျး သမီးဖွဈသူ ဒေါျနနျးလိုငျခမျးသညျ ပွီးခဲ့သည့ျ မလေ ၈ ရကျနေ့၌ အခြိနျ ၂ နာရီကြောျကွာ ဖမျးဆီးစဈဆေးခွငျး ခံခဲ့ရသညျ" လို့ ရေးသားထားပါတယျ။ အဲဒီသတငျးမှာပဲ ဒေါျနနျးလိုငျခမျးကို ရနျကုနျလဆေိပျမှာ စဈဘကျရေးရာ လုံခွုံရေးအဖှဲ့ (စရဖ) က ဗိုလျမှူးကြောျမွတျလငျးက ခေါျယူမေးမွနျး စဈဆေးခဲ့တာဖွဈကွောငျးလညျး ဖောျပွထားပါတယျ။
အခုဖွဈရပျမတိုငျမီကလညျး စဈကောငျစီအနနေဲ့ ထငျရှားတဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျကွီးတှေ ဖွဈကွတဲ့ ဇကေမ်ဘာဦးခငျရှှတေို့ သားအဖနဲ့ ဧဒငျဦးခစြျခိုငျတို့ သားအဖတှကေိုလညျး ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးတာတှေ လုပျခဲ့ပါတယျ။ ဒီလိုဖမျးဆီးမှုတှကွေောင့ျ မွနျမာပွညျက စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျကွီးတှဟော အကွောငျးရှာ ဖမျးဆီးမှာကို စိုးရိမျထိတျလန့ျနကွေရပွီး စဈကောငျစီဥက်ကဋ်ဌ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျနဲ့ ဆကျဆံရေး အဆငျပွအေောငျ ကွိုးစားနကွေရတယျလို့ RFA ရဲ့ သတငျးဆောငျးပါးတပုဒျဖွဈတဲ့ "ထိပျတနျးလုပျငနျးရှငျကွီးတှကေို ဖမျးဆီးမှု စဈကောငျစီ ဝဖေနျခံနရေ" ဆိုတဲ့ သတငျးဆောငျးပါးမှာ ရေးသားဖောျပွထားပါတယျ။ အဲဒီ သတငျးဆောငျးပါးမှာပဲ "၂၀၂၁၊ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနောကျပိုငျး ကမ်ဘောဇဘဏျဥက်ကဋ်ဌ ဦးအောငျကိုဝငျးကလှဲရငျ တိုငျးပွညျရဲ့ ထိပျတနျးလုပျငနျးရှငျ အားလုံးနီးပါး ရနျကုနျစဈဘကျရေးရာ လုံခွုံရေးအဖှဲ့ရဲ့ ခေါျယူစဈဆေးတာကို ခံခဲ့ရတယျ" လို့ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဆောငျးပါးရဲ့ နိဂုံးမှာတော့ "စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ ဝရုနျးသုနျးကားဖွဈလာတဲ့ ဘဏျပွူနာ၊ ဆိုးရှားတဲ့ လြှပျစဈမီး ဖွတျတောကျမှု၊ တရားဥပဒကေငျးမဲ့မှုနဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးကွီးတှအေပေါျ နညျးအမြိုးမြိုးနဲ့ ကန့ျသတျထိနျးခြုပျမှုတှကွေောင့ျ တိုငျးပွညျဟာ အထှထှေအေကပြျအတညျးကို ရငျဆိုငျနရေပွီး လူတိုငျး မလုံခွုံမှုနဲ့ စိုးရိမျပူပနျမှုတှကေို ခံစားနရေတယျလို့ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတဦးရဲ့ မှတျခကြျကို ဖောျပွထားပါတယျ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးမှာ စီးပှားရေးလုပျငနျး အမြားစုဟာ ပုံမှနျပွနျမလညျပတျနိုငျကွသေးပါဘူး။ နိုငျငံခွားက လာရောကျရငျးနှီးမွှုပျနှံတဲ့ စီးပှားရေး ကုမ်ပဏီကွီးတှလေညျး ပွနျလညျထှကျခှာနကွေပါတယျ။ အခု လတျတလောမှာကို ကပ်ပလီပငျလယျပွငျမှာရှိတဲ့ ရဲတံခှနျ ကမျးလှနျရနေံနဲ့ သဘာဝဓာတျငှေ့စီမံကိနျးမှာ ရငျးနှီးမွှုပျနှံထားတဲ့ မလေးရှားက Petronas၊ ထိုငျးက PTTEP နဲ့ ဂပြနျက ENEOS ကုမ်ပဏီတှအေားလုံး စီမံကိနျးကနေ အပွီးအပိုငျ ထှကျခှာကွမယျဆိုတဲ့ သတငျးတှကေို မလေ ၂ ရကျနေ့က ထုတျပွနျခဲ့တာ တှေ့ရပါတယျ။ ဒီလိုအခွအေနမှော ဗဟိုဘဏျရဲ့ အမိန့ျကွောျငွာစာအမှတျ ၁၂/၂၀၂၂ အရ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှရေဲ့ ဒေါျလာဝငျငှကေို ထိနျးခြုပျပွီး အမရေိကနျတဒေါျလာကို ၁၈၅၀ ကပြျ သတျမှတျကာ မွနျမာကပြျငှနေဲ့ မလဲမနရေ လဲခိုငျးတာကွောင့ျ ပို့ကုနျ၊ သှငျးကုနျလုပျငနျးတှေ လုပျရကိုငျရ ပိုခကျခဲလာတာ တှေ့ကွုံနရေပါတယျ။ ဒီအကြိုးဆကျဟာ သငျ်ကွနျပွီးကာလ ဧပွီနှောငျးပိုငျးမှာ လောငျစာဆီ ပွတျလပျတာနဲ့ ကွုံခဲ့ရပါတယျ။ ဒီလိုအခကျအခဲတှေ ကွုံနရေခြိနျမှာပဲ လှနျခဲ့တဲ့ သုံးနှဈကြောျက ပို့ကုနျစာရငျးလကျကနြျကို အကွောငျးပွကာ ကုမ်ပဏီ ၁၅၈ ခုနဲ့ ဒါရိုကျတာအဖှဲ့ဝငျ ၄၄၀ ဦးကို နာမညျပကြျစာရငျး ထည့ျသှငျးလိုကျတယျလို့ စဈကောငျစီရဲ့ ဗဟိုဘဏျက မလေ ၁၀ ရကျနေ့က ထုတျပွနျလိုကျတဲ့ အကွောငျးကို Myanmar Now သတငျးဌာနက ဖောျပွထားပါတယျ။ ကုမ်ပဏီတှအေနနေဲ့ ပို့ကုနျရောငျးရငှတှေကေို သငျ်ဘောတငျပွီး သုံးလအတှငျးမှာ သကျဆိုငျရာ ဘဏျစာရငျးမှာ နိုငျငံခွားငှေ အဝငျမပွလို့ အခုလို နာမညျပကြျစာရငျးသှငျး အရေးယူတာလို့ သိရပါတယျ။
လတျတလောအခွအေနမှော စီးပှားရေးလုပျငနျးကွီးတှေ၊ လုပျငနျးရှငျကွီးတှေ အခကျအခဲ အကပြျအတညျးတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေသလိုပဲ အခွခေံလူတနျးစား၊ အလုပျသမား လူတနျးစားတှဟောလညျး စားဝတျနရေေးအတှကျ ပိုမိုခကျခဲတဲ့ အခွအေနတှေနေဲ့ ရငျဆိုငျနကွေရပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ အလုပျအကိုငျ ရှားပါးလာပွီး စားသောကျကုနျဈေးနှုနျးတှေ ဆကျတိုငျတကျနတေဲ့ ဒဏျကို ခံစားနကွေရပါတယျ။ လကျရှိ ကုနျဈေးနှုနျးတှရေဲ့ အခွအေနကေို ရနျကုနျမွို့ အရှေ့ဒဂုံမွို့နယျမှာ နထေိုငျသူတဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
"အလုပျအကိုငျတှကေရှား၊ ဝငျငှကေ မတိုးပမေဲ့ ကုနျဈေးနှုနျးတှကေ ဆကျတိုကျတကျနတေယျ။ ဝကျသားတပိသာ ၁၂,၀၀၀ ကပြျ၊ ကွကျသားရငျပုံ တခွမျး ၂,၀၀၀၊ ပေါငျတခွမျး ၁,၅၀၀၊ အသဲအမွဈတတှဲ ၈၀၀၊ တပိသာ ကွကျတကောငျ ၉,၀၀၀ ကပြျ၊ အမဲသား တပိသာ ၁၅,၀၀၀၊ ငါးကွငျးတပိသာ ၁၀,၀၀၀၊ ပဲဆီတပိသာ ၁၁,၀၀၀၊ စားအုံးဆီတပိသာ ၇,၀၀၀၊ ရှှဘေိုပေါျဆနျးမှှေးရှယျ တပွညျ ၂,၈၀၀၊ ခှနျနီမဆနျတပွညျ ၂,၀၀၀ ကပြျ ဖွဈနပေါပွီ။ ကနြောျ အရငျက ဂြာနယျတခုမှာ အလုပျလုပျပါတယျ။ အာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဂြာနယျတိုကျက ပိတျလိုကျရတယျ။ အခု အလုပျမရှိဘူး။ အညာပွနျ မိဘလယျယာပွနျလုပျဖို့ကလညျး သိကွတဲ့အတိုငျး ရှာတှမေီးရှို့ခံနရေတယျ။ လုံခွုံမှုမရှိဘူး။ အသကျအန်တရာယျပါရှိတော့ လောလောဆယျ ရှာကိုလညျး မပွနျရဲဘူး။"
နိုငျငံခွားကုမ်ပဏီကွီးတှေ ပွနျလညျထှကျခှာတာ၊ အလုပျအကိုငျ အမြားဆုံး ဖနျတီးပေးတဲ့ အထညျခြုပျလုပျငနျးတှေ အလုပျသမားတှေ လြှော့ခတြာ၊ စကျရုံတှေ ပိတျသိမျးကွတဲ့အတှကျ အလုပျလကျမဲ့တှေ တိုးပှားလာနပေါတယျ။ ကြေးလကျဒသေတှမှောလညျး အေးခမြျးတညျငွိမျမှု မရှိတာ၊ စိုကျပြိုးရေးလုပျငနျးသုံး သှငျးအားစုဈေးတှေ ကွီးမွင့ျလာတာတှကွေောင့ျ လုပျငနျးလုပျကိုငျဖို့ ခကျခဲနကွေပါတယျ။ ပွညျတှငျးက ဒီလိုအခွအေနတှေကွေောင့ျ လုပျသားအငျအားစုတှဟော အိမျနီးခငြျး ထိုငျးနဲ့ မလေးရှားနိုငျငံတှဆေီ ထှကျခှာနကွေပါတယျ။ အဲဒီလို ထှကျခှာကွရမှာတော့ MOU လကျမှတျထိုးပွီး တရားဝငျ သှားရောကျကွသူတှရှေိသလို နယျစပျကိုဖွတျကြောျပွီး အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှကေို တရားမဝငျ လမျးကွောငျးတှကေနေ ဝငျရောကျကွတဲ့အတှကျ ဖမျးဆီးခံရတာတှကေိုလညျး သတငျးတှထေဲမှာ စိတျမကောငျးစှာ မွငျတှေ့နရေပါတယျ။ ပွညျတှငျးမှာလညျး စဈဘေးရှောငျအရအေတှကျဟာ ၉ သိနျးဝနျးကငြျ ရှိနပွေီဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ လကျရှိကွုံတှေ့နရေတဲ့ နိုငျငံရေးအကပြျအတညျးကို စောလငြျစှာ မဖွရှေငျးနိုငျရငျ မွနျမာနိုငျငံ ပွိုလဲသှားနိုငျတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေး မဟာမငျးကွီး မီခြဲလျ ဘာခလြကျက ဒီနှဈဆနျးကတညျးက စိုးရိမျတကွီး သတိပေးခဲ့ပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံမှာ အငတျဘေး ပွူနာနဲ့ ဆငျးရဲမှဲတမှေုဒဏျကို နိုငျငံလူဦးရရေဲ့ တဝကျကြောျ ခံစားရနိုငျတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ အစီရငျခံစာတှကေလညျး သတိပေးထားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ပွူနာဟာ ပွညျတှငျးရေးကို ကြောျလှနျပွီး ဒသေတှငျး ပွူနာဆီ ဦးတညျနပေါပွီ ဆိုတဲ့သဘော ဖွဈကွောငျးပါခငျဗြား။
ပွညျသှေးနိုငျ