အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက လှေစီးပြေးဒုက္ခသည် ၁၀၃ ဦးကို ဘင်္ဂလားဒေ့်အာဏာပိုင်တွေကို မနေ့တနင်္လာနေ့က လွှဲပြောင်းပေးလိုက်တယ်လို့ မြန်မာ အာဏာပိုင်တွေက ပြောပါတယ်။ ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်အတွင်းမှာ မြန်မာရေတပ်က ကယ်တင်ခဲ့တဲ့ ဒုက္ခသည် ၉၀၀ ကျော်ထဲက အခုတကြိမ် အပါအဝင် ဒုက္ခသည် ၇၂၉ ဦးကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အာဏာပိုင်တွေဘက် လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ကျန်နေတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကိုလည်း မကြာခင်လွှဲပြောင်းပေးနိုင်ဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နယ်စပ်ဒေသလုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း အာဏာပိုင်တွေကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် တာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆက်သွယ်စုံစမ်းထားတဲ့ ကိုရန်နိုင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းမှာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက လှေစီးပြေးဒုက္ခသည် ၁၀၃ ယောက်ကို မြန်မာနိုင်ငံကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်နေ့ လွှဲပြောင်းပေးလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေ လွဲှပြောင်းပေးခဲ့တဲ့အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဒီကိစ္စမှာ ဦးဆောင် ပါဝင်ခဲ့တဲ့ မောင်တောခရိုင် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး နဲ့ အမျိုးသားမှတ်ပုံတင်ရေးဦးစီးဌာနမှာ အရာရှိ ဦးစောနိုင်က ဗွီအိုအေကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့ ကျနော်တို့ တောင်ပြိုလက်ဝဲမြို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံး အစည်းအဝေးခန်းမမှာပဲ အချိန်ကတော့ မြန်မာစံတော်ချိန် ၁၁ နာရီပေါ့။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စံတော်ချိန် ၁၀ နာရီခွဲ၊ မြန်မာဘက်ကတော့ ကျနော်ဦးဆောင်တဲ့အဖွဲ့ပေါ့။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်ကတော့ ကော့ဘဇားအခြေစိုက် အမှတ် (၁၇) နယ်ခြားစောင့် တပ်ရင်းယာယီတပ်ရင်းမှူး ဒါရိုက်တာ မေဂျာ ဂျင်နရယ် အမိရာန်အူလ္လာဆာရ်ကာရ် ဦးဆောင်တဲ့အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကျင်းပပါတယ်။ ကျင်းပပြီးတော့ လွှဲပြောင်းဖို့ လက်မှတ်ထိုးပါတယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် မြန်မာစံတော်ချိန် ၁ နာရီ ၃၀ ပေါ့၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်စံတော်ချိန် ၁ နာရီမှာပဲ နယ်စပ်မှတ်တိုင် ၃၁ မှာရှိတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှာပဲ ၁၀၃ ဦးကို လွှဲပြောင်းပေးအပ်ပါတယ်ခင်ဗျ။”
ဒီ ဒုက္ခသည်တွေကို ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းက တောင်ပြိုလက်ဝဲစခန်းမှာ ထိန်းသိမ်းထားတာဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှစ်နိုင်ငံစလုံးက စီစစ် အတည်ပြုပြီးမှ အခုလို လွှဲပြောင်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အခုနောက်ဆုံးအခြေအနေအရ၊ တောင်ပြိုလက်ဝဲ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နောက်ထပ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံဘက်က လှေစီးပြေး ဒုက္ခသည် ၇ဝ ကျော် ကျန်နေသေးတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။ ဒီလူတွေကို စီစစ်အတည်ပြုထားပြီး ဖြစ်ပေမယ့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဘက်ကို လွှဲပြောင်းပေးဖို့ ရက်တော့ မသတ်မှတ်ရသေးဘူးလို့ ဦးစောနိုင်က ပြောပါတယ်။
“အောက်ခြေမှာလည်း ဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်ပါတယ်။ အမြန်ဆုံးလွဲှပြောင်းလက်ခံပေးဖို့၊ နောက် မြန်မာနဲ့ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ နှစ်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အချင်းချင်းလည်း အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်ပြီးတော့ အမြန်ဆုံးလွဲှပြောင်းနိုင်ဖို့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။ ရက်တော့မသတ်မှတ်သေးဘူးခင်ဗျ။ သူတို့ကတော့ အမြန်ဆုံးပေါ့၊ ဖြစ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး လွဲှပြောင်းပေးဖို့ဆိုတဲ့ ကတိကဝတ်မျိုးတော့ ပေးပါတယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လက နိုင်ငံသားစိစစ်မှုတွေလုပ်ပြီးချိန်ကစပြီး အခုတကြိမ်လွှဲပေးတဲ့ လှေစီးပြေး ဒုက္ခသည် ၁ဝ၃ ဦးအပါအဝင်၇၂၉ ဦးကို အသုတ် ၆ သုတ် ခွဲပြီး မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကပြန်ပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေအရတော့ အဲဒီလှေစီးပြေးဒုက္ခသည်တွေဟာ ထိုင်းနဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံတွေမှာ အလုပ်ရမယ် ဆိုပြီး လူမှောင်ခိုကူးသူတွေကဖျားယောင်ပြီး လူမှောင်ခိုကူးခံရတာဖြစ်တယ်လို့ မြန်အာဏာပိုင်တွေ ဘက်က ပြောပါတယ်။
လူမှောင်ခိုကူးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေမှာ အပြင်းအထန် နှိမ်နှင်းလာနေကြတဲ့အချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ ကတော့ လူမှောင်ခိုကူးမှုတွေနဲ့ တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်ခံနေရတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှ်နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ဟာ တဘက်နဲ့ တဘက် တရားမဝင် ခိုးဝင် ဝင်ရောက်တဲ့ဒုက္ခသည်အများအပြားရှိနေတဲ့နေရာလည်း ဖြစ်တဲ့အတွက် နယ်စပ်လုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေလုပ်ဆောင်ထားသလဲဆိုတာကိုတော့ ရခိုင်ပြည်နယ် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ အမျိုးသားမှတ်ပုံတင်ရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးခင်စိုးက အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဆီမှာ နယ်စပ်မှာမိတဲ့ဟာတွေမှန်သမျှ တခါတည်း တရားစွဲတယ်၊ ထောင်ချတယ်။ ပြီးတော့ ပြန်လွှတ်တယ်။ နယ်စပ်မှာတော့ဗျာ ကျနော်တို့ ဝင်ပေါက်ထွက်ပေါက်တွေအားလုံးမှာစောင့်ပြီးတော့မှ ကျနော်တို့က စစ်ဆေးကြပ်မတ်တာတွေ လုပ်ပါတယ်ခင်ဗျ။ မိတဲ့လူကို တရားစွဲပါတယ်။ ခိုးဝင်တဲ့လူတွေကို တရားစွဲပြီးတော့မှ ပြည်နှင်တာပေါ့ - အဲလိုလုပ်ပါတယ်။ ဒါက လက်ရှိအနောက်ဘက်မှာ….ကျနော်တို့ နယ်ခြားစောင့်ရဲနဲ့ပူးပြီးတော့မှ လဝက ဝန်ထမ်းအင်အာျးျ ၂၁၀ နဲ့ ပူးပေါင်းပြီးမှ ဆောင်ရွက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကျနော်တို့ဘက်က ခရိုင်က ခရိုင်မြို့နယ်ဝန်ထမ်းအင်အားတွေနဲ့လည်း ပေါင်းစပ်ပြီး နယ်စပ်တလျှောက်မှာရှိတဲ့ ကင်းစခန်းတွေ၊ အဝင်အထွက်တွေ၊ ဒီလိုနေရာမျိုးတွေမှာ စောင့်ကြပ်ပြီးတော့ စစ်ဆေးဆောင်ရွက်လျှက် ရှိပါတယ်။”
နယ်စပ်လုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံဘက်က နယ်ခြားစောင့်တပ်မှူး ဦးတင်ကိုကို-ကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပေမယ့် ဖြေကြားခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။ နိုင်ငံတွင်းကို တရားမဝင် ဝင်ရောက်တာတွေကို ကာကွယ်တာဆီးဖို့အတွက် နိုင်ငံခြားသားများ မတရား ဝင် ရောက်မှုကို ကာကွယ်တားဆီးရေး အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပြီး အဲဒီအဖွဲ့ကို နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့၊ အကောက်ခွန် နဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာတွေ ဖွဲ့စည်းထားတာဖြစ်တယ်လို့ ဦးခင်စိုးက ပြောပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်ကို အခုတကြိမ် ပြန်ပို့လိုက်တဲ့ ဒုက္ခသည် ၁ဝဝ ကျော်အပါအဝင် စုစုပေါင်း ဒုက္ခသည် ၉ဝဝ ကျော်ကို မြန်မာ ရေတပ်က ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောနဲ့ ဧရာဝတီတိုင်း ဖျာပုံဒေသဘက်မှာ မြန်မာရေပိုင်နက်အတွင်း ကင်းလှည့်နေစဉ်မှာ ကယ်တင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီထဲက အနည်းစုက မြန်မာနိုင်ငံက မွတ်ဆလင်တွေဖြစ်ကြပြီး အများစုဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ဖြစ်တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က အတည်ပြုထားပါတယ်။