ရွာတွေမီးရှို့တာအပါအဝင် အပြင်းအထန်နှိမ်နင်းတဲ့ကြား ဆက်ပြီးဆန္ဒပြကြဆဲ

မုံရွာမြို့ စစ်အာဏာသိမ်း ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြပွဲ (အေပြီ ၁၊ ၂ဝ၂၁) ဓါတ်ပုံ Facebook/AFP

{{Zawgyi/Unicode}}

မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေ အရှိန်မပျက် ဆက်တိုက်ပြုလုပ်နေတာနဲ့အတူ စစ်တပ်ဖက်ကလည်း ဆန္ဒပြရွာတွေကို မီးရှို့တာအပါအဝင် နှိမ်နှင်ဖြိုခွဲနေပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်နေတဲ့ ပြည်သူတွေကတော့ ဒေသစုံမှာ ဆက်ပြီး ဆန္ဒပြနေကြသလို ရရာလက်နက်နဲ့ ပြန်လည်ခုခံနေကြတဲ့ အခြေအနေတွေလည်းရှိပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုကျော်ကျော်သိန်းက ပြောပြထားပါတယ်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ဆန္ဒပြပွဲတွေကို ဦးဆောင်ခဲ့သလို CDM လှုပ်ရှားမှုကို အားပေးလို့ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ထားတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်မြို့နယ် ဝါးစိမ်းတောင်ဒေသ သပြေအေးကျေးရွာက ဘုန်းတော်ကြီးတပါးကို ဒီနေ့ အစောပိုင်းမှာစစ်တပ်နဲ့ရဲတပ်ဖွဲ့က လာရောက် ဖမ်းဆီးချိန် ရွာသားတွေက ပြန်ခုခံတဲ့အတွက် နှစ်ဖက် အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သပြေအေး ကျေးရွာက ဆရာတော် ဥူးသောဘာသက အခုလိုမိန့်ပါတယ်။

“ရွာအရှေ့ဘက် ဘုန်းကြီးကျောင်းရှိတယ်။ ဘုန်းကြီးကျောင်းကုန်းပေါ်ကနေ သူတို့က တည်ပစ်တာ။ ဒီနားက ကောင်းတာတခုက ရွာသူရွာသားတွေက အရမ်းညီတော့ သူတို့မှာလည်း ဒီဒေသမှာလုပ်တဲ့ တူမီးသေနတ်တွေရှိတယ်။ အဲဒါတွေနဲ့ခံပစ်ကြတော့ အင်အားက အရမ်းများတဲ့အခါကျတော့ နောက်ဆုံး မနက် ၃ နာရီ ၄ နာရီလောက်ကနေ စပစ်တာ နေ့ခင်း ၂ နာရီလောက်အထိကြာတယ်။ နောက်ဆုံးတော့ ပစ်ကြခတ်ကြရင်းနဲ့ ဦးဇင်းတို့ဆီက ဓားစာခံတွေခေါ်သွားပြီးတော့ ထွက်သွားပြီ။ ထွက်သွားတာကို ရွာသားတွေက ပြန်ပေးဖို့ဆိုပြီး လိုက်ညှိရင်းနဲ့ အခုထိ ပစ်တုန်းရှိသေးတယ်။ သေဆုံးလည်းရှိတယ်ပြောတယ်။ လောလောဆယ် ခုနကလေးတင် ဖုန်းဝင်လာတာက တယောက်တော့ ကျသွားပြီဆိုပြီး သတင်းပို့တယ်။ ရှေ့တန်းကနေပေါ့နော်။ အဲ့ဒါ ဒဏ်ရာရတာလည်း ၃ ဦး ၄ ဦးရှိတယ်။ မနက်ကတင် ၃ ဦး ၄ ဦးရှိတယ်။ အနည်းဆုံး ဒဏ်ရာရတဲ့သူ ၇ ဦး ၈ ဦးရှိမယ်။ သေဆုံးကတော့ ဦးဇင်းလည်း အတိအကျမပြောနိုင်ဘူး ၂ ဦး ၃ ဦးတော့ရှိမယ်ထင်တယ်။”

စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက စစ်ကိုင်းမြို့မှာတော့ ညကင်းစောင့်နေသူကို စစ်တပ်နဲ့ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်တာကြောင့် ပွဲချင်းပြီးသေဆုံးသွားပြီး နာရေးကို နေ့ချင်းလုပ်လိုက်ရပါတယ်။
ဒါ့အပြင် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ပြင်ဦးလွင်ခရိုင် စဉ့်ကူးမြို့နယ် ညောင်ဝန်းကျေးရွာမှာ ဧပြီ ၁ ရက် ညပိုင်းက ညသပိတ် ဆန္ဒပြလို့ စစ်တပ်နဲ့ရဲက ရွာကို ရောက်လာပြီး နေအိမ်တချို့ကို မီးရှို့ဖျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ကျေးရွာသားတဦးကပြောပါတယ်။

“၉ နာရီလောက်မှာ ကား ၃ စီး ၄ စီးနဲ့ ကျနော်တို့ရွာထဲကို ဝင်လာပြီး ရွာအရှေ့ပိုင်းလောက် ကျတဲ့အိမ်ပေါ့ဗျာ အဲ့အိမ် ၃ အိမ်ကို မီးရှို့သွားတယ်ခင်ဗျ။ သေနတ်မိုးပေါ် ထောင်ဖောက်ပြီးတော့ ဝင်လာတာပေါ့ဗျာ။ ဝင်လာပြီးတော့ ဘူဒိုဇာဘတ်ဟိုးတစီးပါတယ်။ ဘူဒိုဇာနဲ့ ၂ ထပ်အိမ်တွေကို တွန်းလှဲပြီးတော့ ဓာတ်ဆီတွေလောင်းပြီး မီးတွေရှို့သွားတာပေါ့။ ကျေးရွာက လူ ၄ ယောက်လည်း မနေ့ညက တခါထဲဖမ်းသွားတယ်။ မနေ့ညတုန်းက ကျွန်တော်တို့ ညောင်ဝန်းက အားကစားကွင်းပေါ့။ ဘောလုံးကွင်းထဲမှာ လူ ၃၀၊ ၄၀လောက် ညသပိတ်အနေနဲ့လုပ်တဲ့ဟာမျိုးကို သတင်းပေးတဲ့သူကရှိလို့ သူတို့ကဝင်ပြီး ဖြိုတာလို့တော့ ကျွန်တော်တို့ ကျေးရွာကို အဲ့လိုတော့ ပြောတယ်။”

ဒီလိုနေအိမ်တွေကိုမီးရှို့တာ၊ ညသပိတ်ကိုဖြိုခွင်းတာကြောင့် ကျေးရွာနေသူတချို့ဟာ အနီးနားက ကျေးရွာတွေဆီမှာ ထွက်ပြေးခိုလှုံနေရပါတယ်။ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေက စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြလို့ ပစ်ခတ်တာတွေရှိခဲ့တဲ့ မြစ်ကြီးနားမြို့မှာ ဒီနေ့လည်း ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ ဒီနေ့တော့ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲတာမရှိဘူးလို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

“အခြေအနေက သပိတ်ကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းပဲရှိတယ် လောလောဆယ်တော့၊ စစ်တပ်ကတော့ အနောက်ကနေ လိုက်တာရှိတယ်။ ပျောက်ကြားသပိတ်ပုံစံမျိုးနဲ့ ရပ်ကွက်အလိုက်လုပ်နေကြတာတော့ တွေ့တယ်။”

မြစ်ကြီးနားမြို့ပေါ်က ဆန္ဒပြပွဲတွေကို တပ်ကပစ်လို့ သေဆုံးသူ ၃ ဦးအထိရှိခဲ့ပြီး အများအပြားဒဏ်ရာရရှိခဲ့သလို လူ ၇၀ ဦးထက်မနည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပါတယ်။
ကချင်ပြည်ထဲကပဲ မိုးညှင်းမြို့မှာလည်း ဆန္ဒပြပွဲတွေ ရပ်မသွားဘဲ ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ဆက်ရှိနေတယ်လို့ မိုးညှင်းမြို့ခံတဦးက ပြောပြပါတယ်။

“ဆန္ဒပြတာလည်း ကိုယ့်အိမ်ရှေ့သူ့အိမ်ရှေ့ထွက်ပြီးတော့မှ ဆန္ဒပြကြတာလေးတွေရှိတယ်။ ဆန္ဒပြတာတွေ ရပ်သွားမယ်တော့မထင်ဘူး၊ တနည်းတဖုံနဲ့ ထပ်ပြီး ဆန္ဒပြကြလိမ့်အုံးမယ်လို့ထင်တယ်။ ဟိုတခါ ပစ်ခတ်မှုလေးတွေရှိထားတော့ လောလောဆယ် ငြိမ်နေကြတဲ့သဘောပါ။ မနေ့တုန်းကတော့ ဆိုင်ကယ် သပိတ်တော့ လုပ်ကြတယ်ခင်ဗျ။ ဆိုင်ကယ်သပိတ်မှာလည်း လူတယောက် အဖမ်းခံရတယ်ခင်ဗျ။ ကောင်လေးတယောက်။”

ရန်ကုန် မန္တလေး မုံရွာ၊ ထားဝယ်အပြင် တခြားမြို့ကြီးတွေမှာလည်း စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ကန့်ကွက်နေကြပါတယ်။ နိုင်ငံတဝန်းမှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို စစ်တပ်နဲ့ ရဲက ပစ်ခတ်တာကြောင့် သေဆုံးသူ ၅၃၀ ကျော်ရှိပြီး အများစုက ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးမြို့တို့က ဖြစ်ပါတယ်။

.............................

Your browser doesn’t support HTML5

မုံရွာမြို့ စစ်အာဏာသိမ်း ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြပွဲ

{{Unicode}}

မွနျမာနိုငျငံတဝနျး စဈကောငျစီဆန့ျကငြျရေး လှုပျရှားမှုတှေ အရှိနျမပကြျ ဆကျတိုကျပွုလုပျနတောနဲ့အတူ စဈတပျဖကျကလညျး ဆန်ဒပွရှာတှကေို မီးရှို့တာအပါအဝငျ နှိမျနှငျဖွိုခှဲနပေါတယျ။ စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျနတေဲ့ ပွညျသူတှကေတော့ ဒသေစုံမှာ ဆကျပွီး ဆန်ဒပွနကွေသလို ရရာလကျနကျနဲ့ ပွနျလညျခုခံနကွေတဲ့ အခွအေနတှေလေညျးရှိပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုကြောျကြောျသိနျးက ပွောပွထားပါတယျ။

စဈတပျအာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ဆန်ဒပွပှဲတှကေို ဦးဆောငျခဲ့သလို CDM လှုပျရှားမှုကို အားပေးလို့ စဈကောငျစီက ဖမျးဝရမျးထုတျထားတဲ့ စဈကိုငျးတိုငျး ယငျးမာပငျမွို့နယျ ဝါးစိမျးတောငျဒသေ သပွအေေးကြေးရှာက ဘုနျးတောျကွီးတပါးကို ဒီနေ့ အစောပိုငျးမှာ စဈတပျနဲ့ရဲတပျဖှဲ့က လာရောကျ ဖမျးဆီးခြိနျ ရှာသားတှကေ ပွနျခုခံတဲ့အတှကျ နှဈဖကျ အပွနျအလှနျ တိုကျခိုကျမှုတှေ ဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ ဒီအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ သပွအေေး ကြေးရှာက ဆရာတောျ ဥူးသောဘာသက အခုလိုမိန့ျပါတယျ။

“ရှာအရှေ့ဘကျ ဘုနျးကွီးကြောငျးရှိတယျ။ ဘုနျးကွီးကြောငျးကုနျးပေါျကနေ သူတို့က တညျပဈတာ။ ဒီနားက ကောငျးတာတခုက ရှာသူရှာသားတှကေ အရမျးညီတော့ သူတို့မှာလညျး ဒီဒသေမှာလုပျတဲ့ တူမီးသနေတျတှရှေိတယျ။ အဲဒါတှနေဲ့ခံပဈကွတော့ အငျအားက အရမျးမြားတဲ့အခါကတြော့ နောကျဆုံး မနကျ ၃ နာရီ ၄ နာရီလောကျကနေ စပဈတာ နေ့ခငျး ၂ နာရီလောကျအထိကွာတယျ။ နောကျဆုံးတော့ ပဈကွခတျကွရငျးနဲ့ ဦးဇငျးတို့ဆီက ဓားစာခံတှခေေါျသှားပွီးတော့ ထှကျသှားပွီ။ ထှကျသှားတာကို ရှာသားတှကေ ပွနျပေးဖို့ဆိုပွီး လိုကျညှိရငျးနဲ့ အခုထိ ပဈတုနျးရှိသေးတယျ။ သဆေုံးလညျးရှိတယျပွောတယျ။ လောလောဆယျ ခုနကလေးတငျ ဖုနျးဝငျလာတာက တယောကျတော့ ကသြှားပွီဆိုပွီး သတငျးပို့တယျ။ ရှေ့တနျးကနပေေါ့နောျ။ အဲ့ဒါ ဒဏျရာရတာလညျး ၃ ဦး ၄ ဦးရှိတယျ။ မနကျကတငျ ၃ ဦး ၄ ဦးရှိတယျ။ အနညျးဆုံး ဒဏျရာရတဲ့သူ ၇ ဦး ၈ ဦးရှိမယျ။ သဆေုံးကတော့ ဦးဇငျးလညျး အတိအကမြပွောနိုငျဘူး ၂ ဦး ၃ ဦးတော့ရှိမယျထငျတယျ။”

စဈကိုငျးတိုငျးထဲက စဈကိုငျးမွို့မှာတော့ ညကငျးစောင့ျနသေူကို စဈတပျနဲ့ရဲတပျဖှဲ့က ပဈခတျတာကွောင့ျ ပှဲခငြျးပွီးသဆေုံးသှားပွီး နာရေးကို နေ့ခငြျးလုပျလိုကျရပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ မန်တလေးတိုငျးဒသေကွီး ပွငျဦးလှငျခရိုငျ စဉ့ျကူးမွို့နယျ ညောငျဝနျးကြေးရှာမှာ ဧပွီ ၁ ရကျ ညပိုငျးက ညသပိတျ ဆန်ဒပွလို့ စဈတပျနဲ့ရဲက ရှာကို ရောကျလာပွီး နအေိမျတခြို့ကို မီးရှို့ဖကြျစီးခဲ့တယျလို့ ကြေးရှာသားတဦးကပွောပါတယျ။

“၉ နာရီလောကျမှာ ကား ၃ စီး ၄ စီးနဲ့ ကနြောျတို့ရှာထဲကို ဝငျလာပွီး ရှာအရှေ့ပိုငျးလောကျ ကတြဲ့အိမျပေါ့ဗြာ အဲ့အိမျ ၃ အိမျကို မီးရှို့သှားတယျခငျဗြ။ သနေတျမိုးပေါျ ထောငျဖောကျပွီးတော့ ဝငျလာတာပေါ့ဗြာ။ ဝငျလာပွီးတော့ ဘူဒိုဇာဘတျဟိုးတစီးပါတယျ။ ဘူဒိုဇာနဲ့ ၂ ထပျအိမျတှကေို တှနျးလှဲပွီးတော့ ဓာတျဆီတှလေောငျးပွီး မီးတှရှေို့သှားတာပေါ့။ ကြေးရှာက လူ ၄ ယောကျလညျး မနေ့ညက တခါထဲဖမျးသှားတယျ။ မနေ့ညတုနျးက ကြှနျတောျတို့ ညောငျဝနျးက အားကစားကှငျးပေါ့။ ဘောလုံးကှငျးထဲမှာ လူ ၃၀၊ ၄၀လောကျ ညသပိတျအနနေဲ့လုပျတဲ့ဟာမြိုးကို သတငျးပေးတဲ့သူကရှိလို့ သူတို့ကဝငျပွီး ဖွိုတာလို့တော့ ကြှနျတောျတို့ ကြေးရှာကို အဲ့လိုတော့ ပွောတယျ။”

ဒီလိုနအေိမျတှကေိုမီးရှို့တာ၊ ညသပိတျကိုဖွိုခှငျးတာကွောင့ျ ကြေးရှာနသေူတခြို့ဟာ အနီးနားက ကြေးရှာတှဆေီမှာ ထှကျပွေးခိုလှုံနရေပါတယျ။ပွီးခဲ့တဲ့ရကျတှကေ စဈကောငျစီဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွလို့ ပဈခတျတာတှရှေိခဲ့တဲ့ မွဈကွီးနားမွို့မှာ ဒီနေ့လညျး ဆန်ဒပွကွပါတယျ။ ဒီနေ့တော့ အကွမျးဖကျဖွိုခှဲတာမရှိဘူးလို့ ဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။

“အခွအေနကေ သပိတျကတော့ ပုံမှနျအတိုငျးပဲရှိတယျ လောလောဆယျတော့၊ စဈတပျကတော့ အနောကျကနေ လိုကျတာရှိတယျ။ ပြောကျကွားသပိတျပုံစံမြိုးနဲ့ ရပျကှကျအလိုကျလုပျနကွေတာတော့ တှေ့တယျ။”

မွဈကွီးနားမွို့ပေါျက ဆန်ဒပွပှဲတှကေို တပျကပဈလို့ သဆေုံးသူ ၃ ဦးအထိရှိခဲ့ပွီး အမြားအပွားဒဏျရာရရှိခဲ့သလို လူ ၇၀ ဦးထကျမနညျး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပါတယျ။
ကခငြျပွညျထဲကပဲ မိုးညှငျးမွို့မှာလညျး ဆန်ဒပွပှဲတှေ ရပျမသှားဘဲ ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ ဆကျရှိနတေယျလို့ မိုးညှငျးမွို့ခံတဦးက ပွောပွပါတယျ။

“ဆန်ဒပွတာလညျး ကိုယ့ျအိမျရှေ့သူ့အိမျရှေ့ထှကျပွီးတော့မှ ဆန်ဒပွကွတာလေးတှရှေိတယျ။ ဆန်ဒပွတာတှေ ရပျသှားမယျတော့မထငျဘူး၊ တနညျးတဖုံနဲ့ ထပျပွီး ဆန်ဒပွကွလိမ့ျအုံးမယျလို့ထငျတယျ။ ဟိုတခါ ပဈခတျမှုလေးတှရှေိထားတော့ လောလောဆယျ ငွိမျနကွေတဲ့သဘောပါ။ မနေ့တုနျးကတော့ ဆိုငျကယျ သပိတျတော့ လုပျကွတယျခငျဗြ။ ဆိုငျကယျသပိတျမှာလညျး လူတယောကျ အဖမျးခံရတယျခငျဗြ။ ကောငျလေးတယောကျ။”

ရနျကုနျ မန်တလေး မုံရှာ၊ ထားဝယျအပွငျ တခွားမွို့ကွီးတှမှောလညျး စဈအာဏာသိမျးမှုကို ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ကန့ျကှကျနကွေပါတယျ။ နိုငျငံတဝနျးမှာ ဆန်ဒပွသူတှကေို စဈတပျနဲ့ ရဲက ပဈခတျတာကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၅၃၀ ကြောျရှိပွီး အမြားစုက ရနျကုနျနဲ့ မန်တလေးမွို့တို့က ဖွဈပါတယျ။