ရိုဟင်ဂျာကလေးတွေ ပညာသင်ခွင့်ရရေး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို HRW တိုက်တွန်း

(Zawgyi/ Unicode)

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရဟာ ထောင်ပေါင်းများစွာသော ရိုဟင်ဂျာကလေးငယ်တွေ ပညာသင်ကြားခွင့်မရအောင် ပိတ်ပင် တားဆီးထားတယ်လို့ HRW လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က အင်္ဂါနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပြီး အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းအတွင်း ပညာ သင်ကြားခွင့်ကို ပိတ်ပင်ထားတာတွေကို ရုပ်သိမ်းပေးဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ထွက်ပြေးလာပြီး လက်ရှိမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ Cox’s Bazar က ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ ကျောင်းတက်ရမယ့်အရွယ် ဒုက္ခသည် ကလေးငယ် ၄၀၀,၀၀၀ လောက် ပညာသင်ကြားခွင့် မရကြတဲ့အကြောင်း ရေးသားထားတဲ့ “Are we not human?” ဆိုတဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ HRW က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို စွပ်စွဲ ပြောဆိုထားတာပါ။

မျိုးဆက်တခုလုံး ပညာသင်ကြားခွင့်မရအောင် ဟန့်တားထားခြင်းဟာ ဘယ်သူ့အတွက်မှ အကျိုးမရှိကြောင်း HRW ရဲ့ ကလေးငယ်များ အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲ ညွန်ကြားရေးမှူး Bill Van Esveld က ပြောပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ မြန်မာအစိုးရတို့ဘက်က နည်းလမ်းပြောင်းပြီး ချဉ်းကပ်လုပ်ဆောင်လာအောင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းဝိုင်းက ဖိအားပေး တောင်းဆိုကြဖို့ လိုအပ်ကြောင်း သူက ပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း ရိုဟင်ဂျာ အကြမ်းဖက်သမားတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေက နယ်မြေရှင်းလင်းရေး လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ကို ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၇ သိန်းကျော် ထွက်ပြေးခဲ့တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုးဝိုင်းက ခန့်မှန်းထားကြတာပါ။

ဒုက္ခသည်တွေ စခန်းအပြင်က ကျောင်းတွေမှာ တက်ရောက် ပညာသင်ကြားခွင့်ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ပိတ်ပင်ထားသလို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က အစိုးရစာမေးပွဲတွေကို ဖြေဆိုခွင့် ပိတ်ပင်ထားတဲ့အပြင် ကုလသမဂ္ဂနဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ စခန်းအတွင်းမှာ ပညာသင်ပေးခွင့်ကိုလည်း ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။

တဘက်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေးသွားသူတွေကို ရိုဟင်ဂျာလို့ ခေါ်ဆိုတာကို မြန်မာအစိုးရက အသိအမှတ် မပြုပေမယ့် အဲဒီလူတွေ ပြန်လာရေးအတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းဝိုင်းနဲ့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာကလေးတွေ ပညာသင်ခွင့်ရရေး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို HRW တိုက်တွန်း

[Unicode Version]

ရိုဟငျဂြာကလေးတှေ ပညာသငျခှင့ျရရေး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရကို HRW တိုကျတှနျး

ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရဟာ ထောငျပေါငျးမြားစှာသော ရိုဟငျဂြာကလေးငယျတှေ ပညာသငျကွားခှင့ျမရအောငျ ပိတျပငျ တားဆီးထားတယျလို့ HRW လူ့အခှင့ျအရေး စောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့က အငျ်ဂါနေ့မှာ ပွောကွားလိုကျပွီး အာဏာပိုငျတှအေနနေဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးအတှငျး ပညာ သငျကွားခှင့ျကို ပိတျပငျထားတာတှကေို ရုပျသိမျးပေးဖို့ တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံဘကျက ထှကျပွေးလာပွီး လကျရှိမှာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ၊ Cox’s Bazar က ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော နထေိုငျနကွေတဲ့ ကြောငျးတကျရမယ့ျအရှယျ ဒုက်ခသညျ ကလေးငယျ ၄၀၀,၀၀၀ လောကျ ပညာသငျကွားခှင့ျ မရကွတဲ့အကွောငျး ရေးသားထားတဲ့ “Are we not human?” ဆိုတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ HRW က ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရကို စှပျစှဲ ပွောဆိုထားတာပါ။

မြိုးဆကျတခုလုံး ပညာသငျကွားခှင့ျမရအောငျ ဟန့ျတားထားခွငျးဟာ ဘယျသူ့အတှကျမှ အကြိုးမရှိကွောငျး HRW ရဲ့ ကလေးငယျမြား အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ ပူးတှဲ ညှနျကွားရေးမှူး Bill Van Esveld က ပွောပါတယျ။ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနဲ့ မွနျမာအစိုးရတို့ဘကျက နညျးလမျးပွောငျးပွီး ခဉြျးကပျလုပျဆောငျလာအောငျ နိုငျငံတကာအသိုငျးဝိုငျးက ဖိအားပေး တောငျးဆိုကွဖို့ လိုအပျကွောငျး သူက ပွောပါတယျ။

ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ ၂၀၁၇ ခုနှဈအတှငျး ရိုဟငျဂြာ အကွမျးဖကျသမားတှရေဲ့ တိုကျခိုကျမှုဖွဈပေါျခဲ့ပွီးနောကျ မွနျမာလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှကေ နယျမွရှေငျးလငျးရေး လုပျဆောငျခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျကို ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ၇ သိနျးကြောျ ထှကျပွေးခဲ့တယျလို့ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ နိုငျငံတကာအသိုးဝိုငျးက ခန့ျမှနျးထားကွတာပါ။

ဒုက်ခသညျတှေ စခနျးအပွငျက ကြောငျးတှမှော တကျရောကျ ပညာသငျကွားခှင့ျကို ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရက ပိတျပငျထားသလို ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှက အစိုးရစာမေးပှဲတှကေို ဖွဆေိုခှင့ျ ပိတျပငျထားတဲ့အပွငျ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ နိုငျငံတကာအဖှဲ့အစညျးတှေ စခနျးအတှငျးမှာ ပညာသငျပေးခှင့ျကိုလညျး ပိတျပငျထားပါတယျ။

တဘကျနိုငျငံကို ထှကျပွေးသှားသူတှကေို ရိုဟငျဂြာလို့ ခေါျဆိုတာကို မွနျမာအစိုးရက အသိအမှတျ မပွုပမေယ့ျ အဲဒီလူတှေ ပွနျလာရေးအတှကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရအပါအဝငျ နိုငျငံတကာအသိုငျးဝိုငျးနဲ့ ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျမှုတှေ လုပျဆောငျနပေါတယျ။