Your browser doesn’t support HTML5
COVID-19 ပြသနာ မြန်မာက တရုတ်ကို ကြောက်ရမလား တရုတ်က မြန်မာကို ပြန်စိုးရိမ်ရမလား
Zawgyi/ Unicode
ပြီးခဲ့တဲ့ တပတ်လောက်ကစ တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ် အစိုးရဟာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို သူ့ပြည်နယ် အတွင်း ဝင်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့ပွားမှု စတင်လာနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကနေ သူ့နိုင်ငံသားတွေဆီ ကူးစက်မှာ စိုးရိမ်လို့ပါ။ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာဆို သစ်သီးတွေ တင်ပြီး သွားရောင်းတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ကားမောင်းသူတွေကိုလည်း တရုတ်နိုင်ငံထဲ ဝင်ခွင့် မပေးပါဘူး။ သီးခြားဇုံတစ်ခု သတ်မှတ်ပြီး အဲဒီ ဇုံမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ကားပေါ်ကဆင်း၊ တရုတ်ကားသမားတွေက ဝင်မောင်းပြီး တရုတ်ဘက်အခြမ်းမှာ ကုန်ချတာ လုပ်ပါတယ်။ ကားကိုလည်း တရုတ်ဒရိုင်ဘာတွေက အဲဒီဇုံ ပြန်မောင်းလာပြီး မြန်မာကားသမားတွေက ပြန် လက်ခံယူရပါတယ်။ အခု ဧပြီ ၂၃ ရက်နေ့မှာတော့ ယူနန်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်အရ ရွှေလီ အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေငြာချက်မှာတော့ ဧပြီ ၂၄ ရက်နေ့ကစပြီး နောက်ထပ် ၂ လ တိုင်တိုင် တရုတ်နိုင်ငံသားတွေ မြန်မာနိုင်ငံထဲ လုံး၀ မသွားကြဖို့၊ တရားမဝင် သွားရောက်ရင် ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူမယ်ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် နဲ့ ပတ်သက်ပြီး မြန်မာဟာ တရုတ်ကို ကြောက်ရမလား၊ တရုတ်ကပဲ မြန်မာကို ပြန်စိုးရိမ်ရမလား ဆိုတဲ့ အခြေအနေ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းပါတယ်။ ခုတစ်ပတ် အဲဒီ ပြသနာအကြောင်း လေ့လာ တင်ပြသွားပါ့မယ်။
သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေး တာဝန်ရှိသူတွေကို ရွှေလီမြို့ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာပိုင်တွေက ဆင့်ခေါ် ရှင်းလင်းခဲ့တဲ့ အချက်တွေထဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေ နယ်စပ်ဖြတ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံဘက် သွားတဲ့ကိစ္စ ၂ လ ပိတ်ပင်တဲ့အကြောင်း၊ ကိုဗစ်ရောဂါ အခြေအနေကိုကြည့်ပြီး ပိတ်ပင်တဲ့ ကာလကို ထပ်တိုးနိုင်ကြောင်း၊ ခိုးဝင် ခိုးထွက်လုပ်ရင် ထောင်ဒဏ် လို ကြီးလေးတဲ့ ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်မယ် ဆိုတဲ့အကြောင်း၊ ရွာသားတစ်ယောက်က စည်းကမ်းဖေါက်ဖျက်ရင် တစ်ရွာလုံးကို ထောက်ပံ့မှု ဖြတ်တောက်တဲ့နည်းနဲ့ အရေးယူမှာ ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။ အခုနောက်ဆုံး ယူနန်ပြည်နယ် အစိုးရရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ကြည့်ရင် နယ်စပ်မှာ တရုတ်-မြန်မာ လူဝင်လူထွက်ကိစ္စ လုံး၀ ပိတ်ပင်လိုက်တာမျိုး ဖြစ်ပြီး ကုန်စည်ကူးသန်းမှုကတော့ ပုံစံတစ်မျိုးနဲ့ ဆက်ပြီး ရှိနေဦးမယ့် သဘောရှိပါတယ်။ လတ်တလော တရုတ်-မြန်မာ နှစ်ဖက် သဘောတူညီချက်နဲ့ တစ်သောင်းခွဲကျော်ရှိမယ့် မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတစ်ချို့ ပြည်တော်ပြန်လာတာတော့ ရှိနေပါတယ်။ သူတို့ကို မြန်မာဘက်က သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်တွေမှာ ၂၁ ရက်စောင့်ကြည့်တာ၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ လက္ခဏာ မပြဘူး ဆိုရင် နေအိမ်မှာ တစ်ပတ် ဆက်စောင့်ကြည့်တာ လုပ်ပြီးမှ လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားလာခွင့်ရမယ့် အစီအစဉ်တွေ ချမှတ်ဆောင်ရွက်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။ တရုတ်တွေ မြန်မာနယ်စပ်မှာ ဘာကြောင့် အဲလို လုပ်ရသလဲ ဆိုတာ နားလည်နိုင်ဖို့ သူတို့ပြည်တွင်းက ဝူဟန်မှာ စခဲ့တဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်ပွားမှုအကြောင်း နည်းနည်းလောက် ပြန်လေ့လာကြည့်ဖို့ လိုပါတယ်။
WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီးဟာ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့ တည်ရှိတဲ့ ဟူဘေး ပြည်နယ်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူ ၂၅၈ ယောက် ရှိလာတဲ့ အချိန်၊ အခြားပြည်နယ် တစ်ချို့ အပါအဝင် ဂျပန်၊ ကိုရီးယားနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတွေမှာ ကူးစက်ခံရသူ ၂၄ ယောက်၊ စုစုပေါင်း ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူ ၂၈၂ ယောက် ရှိလာချိန်ကစ Coronavirus disease 2019 (COVID-19)Situation Report အမှတ်(၁) ကို ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်နေ့က စပြီး ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့ပွားမှု စတင်ချိန်က စလို့ တရုတ်နိုင်ငံ အစိုးရဟာ ကာကွယ် တိုက်ဖျက်ရေး နဲ့ ကုသရေးကို အစွမ်းကုန် လုပ်ပါတယ်။ ထူးခြားတာ တစ်ခုက တရုတ်ပြည်တွင်း သက်ဆိုင်ရာ ပြည်နယ် အသီးသီးကလည်း သူတို့ ပြည်နယ်ထဲ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မလာအောင်၊ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်သူ ရှိလာရင်လည်း ဖော်ထုတ်၊ ခွဲထား၊ ကုသဖို့ လုပ်ရင်း ပြည်နယ် တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု နိုင်ငံနယ်နိမိတ်တွေပမာ ကန့်သတ် စည်းခြားရင်း ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ်၊ တိုက်ဖျက်ရေး အကြီးအကျယ် လုပ်ကြပါတယ်။ WHO ဘက်ကလည်း တရုတ်နိုင်ငံတွင်း ပြည်နယ် တစ်ခုခြင်းစီရဲ့ ကူးစက်မှု၊ သေဆုံးမှု အရေအတွက်ကို နေ့စဉ် ထုတ်ပြန်ပေးပါတယ်။ တရုတ်ပြည်တွင်း ပြည်နယ် တစ်ခုခြင်းစီရဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်၊ သေဆုံးစာရင်းကိုတော့ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက် အမှတ် ၅၅ မှာ နောက်ဆုံး ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီအချိန်က တရုတ်နိုင်ငံတွင်း ဖြစ်ပွားမှု အမြင့်ဆုံးရောက်ပြီး တန့်နေခဲ့သလို၊ အခြား ကမ္ဘာ့နိုင်ငံနဲ့ ဒေသကြီး ၁၄၃ ခုကို ပျံ့နှံ့သွားခဲ့ပြီဖြစ်လို့၊ အဲဒီနိုင်ငံတွေရဲ့ အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေကိုပဲ ဆက်ဖော်ပြခဲ့လို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ တရုတ်ပြည်တွင်း ပြည်နယ်တစ်ခုခြင်းစီ ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု ဖော်ပြခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံးစာရင်းမှာ မြန်မာနယ်စပ်နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ ယူနန်ပြည်နယ်မှာ ဗိုင်းရပ်စ် တွေ့တဲ့ လူ ၁၇၄ ယောက်နဲ့ သေဆုံးသူ ၂ ယောက်ပဲ ရှိခဲ့တာပါ။ လက်ရှိ အချိန်ထိ အဲဒီ ရလာဒ်ဝန်းကျင် လောက်နဲ့ပဲ ရပ်တန့်သွားခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။
ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံထက် ပိုကျယ်ဝန်းပြီး လူဦးရေ ၄၈ သန်းကျော်ရှိတဲ့ အဲဒီ ယူနန်ပြည်နယ်အနေနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် အန္တရာယ်ကို ကောင်းကောင်း ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အနေအထားလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူ့နဲ့ နယ်နိမိတ်ခြင်း ထိစပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူ အယောက် ၁၄၀ ကျော်လာပြီး တရိပ်ရိပ် တက်လာနေတဲ့အပေါ် ယူနန်အစိုးရဘက်က စိုးရိမ်နေတာ သဘာ၀ ကျပါတယ်။
ဒါတောင် ရှေ့ပိုင်းကာလတွေမှာ မြန်မာနိုင်ငံထဲက နယ်စပ်ဖြတ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံထဲ သွားလိုသူတွေကို လုံး၀ ပိတ်ပင်တာမျိုးမလုပ်သေးပဲ နယ်စပ်ဂိတ်နားက ဟိုတယ်တွေမှာပဲ ကိုယ့်စားရိတ်နဲ့ကိုယ် စောင့်ကြည့် ၁၄ ရက်ထားပြီးမှ ဝင်ခွင့်ပြုတဲ့ စနစ် ကျင့်သုံးပါတယ်။ တရုတ်ပြည်တွင်းမှာလည်း ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု အချက်အခြာကျရာ နဲ့ ကူးစက်မှု၊ လူအသေအပျောက် အများဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဝူဟန်မြို့ကိုလည်း ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီးပါပြီ။ အခြားသော ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကိုလည်း ပြန်စဖို့ ကြိုးစားနေတာ တွေ့မြင်ကြရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှာတော့ တရုတ်ဘက်ခြမ်း ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု ပြင်းထန်နေချိန် ရင်တထိတ်ထိတ်နဲ့ ပြင်ဆင် စောင့်ကြည့်နေခဲ့ရတာပါ။ နောက်ပိုင်း အခြေအနေ ဆိုးလာတော့ တရုတ်လေကြောင်းလိုင်းတွေကို တစ်ခုပြီး တစ်ခု ပိတ်တာနဲ့ အစပြုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုဟာ အများထင်ထားသလို မိုင်ပေါင်းများစွာ နယ်နိမိတ်ခြင်း ထိစပ်နေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံဘက်ကနေ ရောက်မလာခဲ့ပါဘူး။ အင်္ဂလန်၊ အမေရိကန်၊ စင်္ကာပူ နဲ့ ထိုင်းက ပြန်လာတဲ့သူတစ်ချို့၊ သူတို့တွေကနေ တဆင့် အဆင့်ဆင့် ကူးစက်ခဲ့တာပါ။ နဂိုတုန်းက တရုတ်နိုင်ငံဘက်ကနေ ကူးစက်မှုတွေ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ တွေးထင်ခဲ့ပေမယ့် တကယ် ဖြစ်မလာခဲ့တာဟာ မြန်မာ့နယ်နိမိတ်နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ ယူနန်ပြည်နယ်ရဲ့ ကိုင်တွယ်ပုံ၊ ယူနန်ပြည်နယ် အတွင်းမှာကို ကူးစက်မှုနည်းခဲ့တဲ့ အခြေအနေအောက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံက ကံကောင်းသွားခဲ့တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီအတွက် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြသနာမှာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံဟာ စိုးရိမ်စရာ နိုင်ငံတစ်ခု မဖြစ်ခဲ့ရုံမက ခုဆိုရင် မြန်မာကို ကူညီတဲ့ အနေအထားတောင် ရောက်နေပါပြီ။
ကုန်ထုတ်လုပ်မှုတွေ ပြန်လုပ်နိုင်ပြီဖြစ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ် တိုက်ဖျက်၊ ကုသရေးအတွက် ဗိုင်းရပ်စ် စစ်ဆေးတဲ့စက်ကြီးတွေ၊ အသက်ရှုစက်တွေ၊ PPE နဲ့ မျက်နှာဖုံး Mask လိုမျိုး ပစ္စည်းတွေ ပေးပို့လှူဒါန်းနေပါပြီ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ဆိုရင် ယူနန်ပြည်နယ်က ဆေးပညာဆိုင်ရာ အကြံပေးတစ်ချို့ ရောက်လာပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဆွေးနွေး၊ အကြံပေးတာမျိုး လုပ်ခဲ့ပါသေးတယ်။ အားလုံးကို ခြုံငုံသုံးသပ်ကြည့်လိုက်ရင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြသနာနဲ့ ပတ်သက်ရင် မြန်မာအတွက် တရုတ် နိုင်ငံဟာ စိုးရိမ်စရာ မဟုတ်၊ လက်ရှိ ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု အခြေအနေ၊ ကုသပေးနိုင်မှု အခြေအနေ၊ ပြည်သူလူထုကို ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရှေ့အလားအလာ သည်သာ အိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မယ်ဆိုရင် စိုးရိမ်စရာ ကိစ္စ ဖြစ်နေပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
==================
COVID-19ပွသနာ မွနျမာက တရုတျကို ကွောကျရမလား တရုတျက မွနျမာကို ပွနျစိုးရိမျရမလား
ပွီးခဲ့တဲ့ တပတျလောကျကစ တရုတျနိုငျငံ ယူနနျပွညျနယျ အစိုးရဟာ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို သူ့ပွညျနယျ အတှငျး ဝငျရောကျခှင့ျ ပိတျပငျခဲ့ပါတယျ။ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပြံ့ပှားမှု စတငျလာနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေနေ သူ့နိုငျငံသားတှဆေီ ကူးစကျမှာ စိုးရိမျလို့ပါ။ နယျစပျကုနျသှယျရေးမှာဆို သဈသီးတှေ တငျပွီး သှားရောငျးတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား ကားမောငျးသူတှကေိုလညျး တရုတျနိုငျငံထဲ ဝငျခှင့ျ မပေးပါဘူး။ သီးခွားဇုံတဈခု သတျမှတျပွီး အဲဒီ ဇုံမှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ကားပေါျကဆငျး၊ တရုတျကားသမားတှကေ ဝငျမောငျးပွီး တရုတျဘကျအခွမျးမှာ ကုနျခတြာ လုပျပါတယျ။ ကားကိုလညျး တရုတျဒရိုငျဘာတှကေ အဲဒီဇုံ ပွနျမောငျးလာပွီး မွနျမာကားသမားတှကေ ပွနျ လကျခံယူရပါတယျ။ အခု ဧပွီ ၂၃ ရကျနေ့မှာတော့ ယူနနျပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ရဲ့ ညှှနျကွားခကြျအရ ရှှလေီ အုပျခြုပျရေး အဖှဲ့က ထုတျပွနျတဲ့ ကွငွောခကြျမှာတော့ ဧပွီ ၂၄ ရကျနေ့ကစပွီး နောကျထပျ ၂ လ တိုငျတိုငျ တရုတျနိုငျငံသားတှေ မွနျမာနိုငျငံထဲ လုံး၀ မသှားကွဖို့၊ တရားမဝငျ သှားရောကျရငျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ အရေးယူမယျဆိုပွီး ထုတျပွနျပါတယျ။ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ နဲ့ ပတျသကျပွီး မွနျမာဟာ တရုတျကို ကွောကျရမလား၊ တရုတျကပဲ မွနျမာကို ပွနျစိုးရိမျရမလား ဆိုတဲ့ အခွအေနေ စိတျဝငျစားဖို့ ကောငျးပါတယျ။ ခုတဈပတျ အဲဒီ ပွသနာအကွောငျး လေ့လာ တငျပွသှားပါ့မယျ။
သကျဆိုငျရာ ရပျကှကျ၊ ကြေးရှာ အုပျခြုပျရေး တာဝနျရှိသူတှကေို ရှှလေီမွို့ အုပျခြုပျရေးအာဏာပိုငျတှကေ ဆင့ျခေါျ ရှငျးလငျးခဲ့တဲ့ အခကြျတှထေဲမှာ တရုတျနိုငျငံသားတှေ နယျစပျဖွတျပွီး မွနျမာနိုငျငံဘကျ သှားတဲ့ကိစ်စ ၂ လ ပိတျပငျတဲ့အကွောငျး၊ ကိုဗဈရောဂါ အခွအေနကေိုကွည့ျပွီး ပိတျပငျတဲ့ ကာလကို ထပျတိုးနိုငျကွောငျး၊ ခိုးဝငျ ခိုးထှကျလုပျရငျ ထောငျဒဏျ လို ကွီးလေးတဲ့ ပွဈဒဏျ ခမြှတျမယျ ဆိုတဲ့အကွောငျး၊ ရှာသားတဈယောကျက စညျးကမျးဖေါကျဖကြျရငျ တဈရှာလုံးကို ထောကျပံ့မှု ဖွတျတောကျတဲ့နညျးနဲ့ အရေးယူမှာ ဖွဈကွောငျး ဖောျပွထားပါတယျ။ အခုနောကျဆုံး ယူနနျပွညျနယျ အစိုးရရဲ့ ထုတျပွနျခကြျကို ကွည့ျရငျ နယျစပျမှာ တရုတျ-မွနျမာ လူဝငျလူထှကျကိစ်စ လုံး၀ ပိတျပငျလိုကျတာမြိုး ဖွဈပွီး ကုနျစညျကူးသနျးမှုကတော့ ပုံစံတဈမြိုးနဲ့ ဆကျပွီး ရှိနေဦးမယ့ျ သဘောရှိပါတယျ။ လတျတလော တရုတျ-မွနျမာ နှဈဖကျ သဘောတူညီခကြျနဲ့ တဈသောငျးခှဲကြောျရှိမယ့ျ မွနျမာ ရှှေ့ပွောငျး အလုပျသမားတဈခြို့ ပွညျတောျပွနျလာတာတော့ ရှိနပေါတယျ။ သူတို့ကို မွနျမာဘကျက သကျဆိုငျရာ မွို့နယျတှမှော ၂၁ ရကျစောင့ျကွည့ျတာ၊ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ရောဂါ လက်ခဏာ မပွဘူး ဆိုရငျ နအေိမျမှာ တဈပတျ ဆကျစောင့ျကွည့ျတာ လုပျပွီးမှ လှတျလှတျလပျလပျ သှားလာခှင့ျရမယ့ျ အစီအစဉျတှေ ခမြှတျဆောငျရှကျနတော တှေ့ရပါတယျ။ တရုတျတှေ မွနျမာနယျစပျမှာ ဘာကွောင့ျ အဲလို လုပျရသလဲ ဆိုတာ နားလညျနိုငျဖို့ သူတို့ပွညျတှငျးက ဝူဟနျမှာ စခဲ့တဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပွန့ျပှားမှုအကွောငျး နညျးနညျးလောကျ ပွနျလေ့လာကွည့ျဖို့ လိုပါတယျ။
WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေး အဖှဲ့ကွီးဟာ တရုတျနိုငျငံ ဝူဟနျမွို့ တညျရှိတဲ့ ဟူဘေး ပွညျနယျမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူ ၂၅၈ ယောကျ ရှိလာတဲ့ အခြိနျ၊ အခွားပွညျနယျ တဈခြို့ အပါအဝငျ ဂပြနျ၊ ကိုရီးယားနဲ့ ထိုငျးနိုငျငံတှမှော ကူးစကျခံရသူ ၂၄ ယောကျ၊ စုစုပေါငျး ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူ ၂၈၂ ယောကျ ရှိလာခြိနျကစ Coronavirus disease 2019 (COVID-19)Situation Report အမှတျ(၁) ကို ဇနျနဝါရီ ၂၁ ရကျနေ့က စပွီး ထုတျပွနျပါတယျ။
ဗိုငျးရပျဈ ပြံ့ပှားမှု စတငျခြိနျက စလို့ တရုတျနိုငျငံ အစိုးရဟာ ကာကှယျ တိုကျဖကြျရေး နဲ့ ကုသရေးကို အစှမျးကုနျ လုပျပါတယျ။ ထူးခွားတာ တဈခုက တရုတျပွညျတှငျး သကျဆိုငျရာ ပွညျနယျ အသီးသီးကလညျး သူတို့ ပွညျနယျထဲ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပြံ့နှံ့မလာအောငျ၊ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျသူ ရှိလာရငျလညျး ဖောျထုတျ၊ ခှဲထား၊ ကုသဖို့ လုပျရငျး ပွညျနယျ တဈခုနဲ့ တဈခု နိုငျငံနယျနိမိတျတှပေမာ ကန့ျသတျ စညျးခွားရငျး ကိုရိုနာ ဗိုငျးရပျဈ ကာကှယျ၊ တိုကျဖကြျရေး အကွီးအကယြျ လုပျကွပါတယျ။ WHO ဘကျကလညျး တရုတျနိုငျငံတှငျး ပွညျနယျ တဈခုခွငျးစီရဲ့ ကူးစကျမှု၊ သဆေုံးမှု အရအေတှကျကို နေ့စဉျ ထုတျပွနျပေးပါတယျ။ တရုတျပွညျတှငျး ပွညျနယျ တဈခုခွငျးစီရဲ့ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျ၊ သဆေုံးစာရငျးကိုတော့ မတျလ ၁၅ ရကျနေ့က ထုတျပွနျခကြျ အမှတျ ၅၅ မှာ နောကျဆုံး ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။
အဲဒီအခြိနျက တရုတျနိုငျငံတှငျး ဖွဈပှားမှု အမွင့ျဆုံးရောကျပွီး တန့ျနခေဲ့သလို၊ အခွား ကမ်ဘာ့နိုငျငံနဲ့ ဒသေကွီး ၁၄၃ ခုကို ပြံ့နှံ့သှားခဲ့ပွီဖွဈလို့၊ အဲဒီနိုငျငံတှရေဲ့ အသေးစိတျ အခကြျအလကျတှကေိုပဲ ဆကျဖောျပွခဲ့လို့ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီ တရုတျပွညျတှငျး ပွညျနယျတဈခုခွငျးစီ ဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့မှု ဖောျပွခဲ့တဲ့ နောကျဆုံးစာရငျးမှာ မွနျမာနယျစပျနဲ့ ထိစပျနတေဲ့ ယူနနျပွညျနယျမှာ ဗိုငျးရပျဈ တှေ့တဲ့ လူ ၁၇၄ ယောကျနဲ့ သဆေုံးသူ ၂ ယောကျပဲ ရှိခဲ့တာပါ။ လကျရှိ အခြိနျထိ အဲဒီ ရလာဒျဝနျးကငြျ လောကျနဲ့ပဲ ရပျတန့ျသှားခဲ့တာ တှေ့ရပါတယျ။
ဒါဟာ မွနျမာနိုငျငံထကျ ပိုကယြျဝနျးပွီး လူဦးရေ ၄၈ သနျးကြောျရှိတဲ့ အဲဒီ ယူနနျပွညျနယျအနနေဲ့ ဗိုငျးရပျဈ အန်တရာယျကို ကောငျးကောငျး ကာကှယျ၊ ထိနျးခြုပျနိုငျတဲ့ အနအေထားလို့ ပွောနိုငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ သူ့နဲ့ နယျနိမိတျခွငျး ထိစပျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူ အယောကျ ၁၄၀ ကြောျလာပွီး တရိပျရိပျ တကျလာနတေဲ့အပေါျ ယူနနျအစိုးရဘကျက စိုးရိမျနတော သဘာ၀ ကပြါတယျ။
ဒါတောငျ ရှေ့ပိုငျးကာလတှမှော မွနျမာနိုငျငံထဲက နယျစပျဖွတျပွီး တရုတျနိုငျငံထဲ သှားလိုသူတှကေို လုံး၀ ပိတျပငျတာမြိုးမလုပျသေးပဲ နယျစပျဂိတျနားက ဟိုတယျတှမှောပဲ ကိုယ့ျစားရိတျနဲ့ကိုယျ စောင့ျကွည့ျ ၁၄ ရကျထားပွီးမှ ဝငျခှင့ျပွုတဲ့ စနဈ ကငြ့ျသုံးပါတယျ။ တရုတျပွညျတှငျးမှာလညျး ဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့မှု အခကြျအခွာကရြာ နဲ့ ကူးစကျမှု၊ လူအသအေပြောကျ အမြားဆုံးဖွဈခဲ့တဲ့ ဝူဟနျမွို့ကိုလညျး ပွနျဖှင့ျလိုကျပွီးပါပွီ။ အခွားသော ကုနျထုတျလုပျမှုနဲ့ လုပျငနျးဆောငျတာတှကေိုလညျး ပွနျစဖို့ ကွိုးစားနတော တှေ့မွငျကွရပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံဘကျမှာတော့ တရုတျဘကျခွမျး ဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့မှု ပွငျးထနျနခြေိနျ ရငျတထိတျထိတျနဲ့ ပွငျဆငျ စောင့ျကွည့ျနခေဲ့ရတာပါ။ နောကျပိုငျး အခွအေနေ ဆိုးလာတော့ တရုတျလကွေောငျးလိုငျးတှကေို တဈခုပွီး တဈခု ပိတျတာနဲ့ အစပွုပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ မွနျမာနိုငျငံတှငျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုဟာ အမြားထငျထားသလို မိုငျပေါငျးမြားစှာ နယျနိမိတျခွငျး ထိစပျနတေဲ့ တရုတျနိုငျငံဘကျကနေ ရောကျမလာခဲ့ပါဘူး။ အငျ်ဂလနျ၊ အမရေိကနျ၊ စငျ်ကာပူ နဲ့ ထိုငျးက ပွနျလာတဲ့သူတဈခြို့၊ သူတို့တှကေနေ တဆင့ျ အဆင့ျဆင့ျ ကူးစကျခဲ့တာပါ။ နဂိုတုနျးက တရုတျနိုငျငံဘကျကနေ ကူးစကျမှုတှေ ရှိလာနိုငျတယျလို့ တှေးထငျခဲ့ပမေယ့ျ တကယျ ဖွဈမလာခဲ့တာဟာ မွနျမာ့နယျနိမိတျနဲ့ ထိစပျနတေဲ့ ယူနနျပွညျနယျရဲ့ ကိုငျတှယျပုံ၊ ယူနနျပွညျနယျ အတှငျးမှာကို ကူးစကျမှုနညျးခဲ့တဲ့ အခွအေနအေောကျမှာ မွနျမာနိုငျငံက ကံကောငျးသှားခဲ့တာမြိုး ဖွဈနိုငျပါတယျ။ ဒီအတှကျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပွသနာမှာ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ တရုတျနိုငျငံဟာ စိုးရိမျစရာ နိုငျငံတဈခု မဖွဈခဲ့ရုံမက ခုဆိုရငျ မွနျမာကို ကူညီတဲ့ အနအေထားတောငျ ရောကျနပေါပွီ။
ကုနျထုတျလုပျမှုတှေ ပွနျလုပျနိုငျပွီဖွဈတဲ့ တရုတျနိုငျငံဟာ မွနျမာနိုငျငံ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကာကှယျ တိုကျဖကြျ၊ ကုသရေးအတှကျ ဗိုငျးရပျဈ စဈဆေးတဲ့စကျကွီးတှေ၊ အသကျရှုစကျတှေ၊ PPE နဲ့ မကြျနှာဖုံး Mask လိုမြိုး ပစ်စညျးတှေ ပေးပို့လှူဒါနျးနပေါပွီ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးက ဆိုရငျ ယူနနျပွညျနယျက ဆေးပညာဆိုငျရာ အကွံပေးတဈခြို့ ရောကျလာပွီး မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ဗိုငျးရပျဈ တိုကျဖကြျရေး လုပျငနျးတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဆှေးနှေး၊ အကွံပေးတာမြိုး လုပျခဲ့ပါသေးတယျ။ အားလုံးကို ခွုံငုံသုံးသပျကွည့ျလိုကျရငျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပွသနာနဲ့ ပတျသကျရငျ မွနျမာအတှကျ တရုတျ နိုငျငံဟာ စိုးရိမျစရာ မဟုတျ၊ လကျရှိ ဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့မှု အခွအေနေ၊ ကုသပေးနိုငျမှု အခွအေနေ၊ ပွညျသူလူထုကို ထိနျးခြုပျနိုငျတဲ့ အခွအေနတှေနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ရှေ့အလားအလာ သညျသာ အိမျနီးခငြျး တရုတျနိုငျငံအတှကျ စိုးရိမျပူပနျမယျဆိုရငျ စိုးရိမျစရာ ကိစ်စ ဖွဈနပေါကွောငျး တငျပွလိုကျရပါတယျ။