Your browser doesn’t support HTML5
ICJ ပြသနာကြောင့် တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်တွေ အတွေးအခေါ် ပြောင်းလဲလာမလား
Zawgyi/Unicode
လက်ရှိ အချိန်ဟာ အစ္စလာမ္မစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အဖွဲ့ OIC ရဲ့ ကိုယ်စား ဂမ်ဘီယာ နိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံ အနေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ Genocide သဘောတူညီချက် ကို ချိုးဖေါက်တယ် ဆိုပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး (ICJ) မှာ တရားစွဲထားတဲ့ အချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာ့ တပ်မတော်ကနေ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက ရိုဟင်ဂျာ မူဆလင် တွေကို လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်မှုတွေ လုပ်ခဲ့တယ် ဆိုပြီး စွပ်စွဲ ထားတာပါ။ ဒါကို မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စား နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးလည်းဖြစ်၊ နိုင်ငံတော်ဇ။် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်လည်း ဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိတ် ကိုသွားပြီး ငှားရမ်းထားတဲ့ ရှေ့နေတွေနဲ့ အတူ အမှုကို ရင်ဆိုင်နေရချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်ဘက်က ကျူးလွန်ခဲ့ပါတယ် ဆိုတဲ့ အမှုအတွက် အစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ပြီး သွားရောက် ရင်ဆိုင်နေရချိန်၊ တပ်မတော်ဟာ Genocide အမှုကို မကျူးလွန်ပါဘူး ဆိုပြီး ခုခံ ချေပနေရချိန် ပြည်တွင်းမှာ တပ်မတော် စစ်ခေါင်းဆောင်တွေ၊ တပ်မတော်ကိုယ်စား လွှတ်တော်ထဲ ရောက်နေတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေက ဘာတွေ ပြောဆို ပြုမူ နေကြသလဲ၊ ICJ ပြသနာကြောင့် တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ ပြောင်းလဲ လာကြသလား၊ အရင်အတိုင်း ရှိနေဆဲပဲလား ဆိုတာ လေ့လာ တင်ပြသွားပါ့မယ်။
အခုဆိုရင် လွှတ်တော်ထဲမှာ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ရေး နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အင်န်အယ်လ်ဒီ အမတ်တွေက တစ်ဖက်၊ ပြည်ခိုင်ဖြိုးနဲ့ တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ်တွေက တစ်ဖက် အပြင်းအထန် ငြင်းခုံနေကြတဲ့ အချိန်ပါ။ အင်န်အယ်လ်ဒီ ပါတီ ဘက်က ဖွဲ့စည်းပုံ တစ်ခုလုံးကို ခြုံငုံသုံးသပ်ပြီး ပြင်ဆင်ရေး လုပ်ငန်းတွေ စတင်နေချိန် ပြည်ခိုင်ဖြိုးနဲ့ တပ်မတော် ကိုယ်စားလှယ်တွေဘက်က ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်ရေး ဥပဒေ မူကြမ်း ၅ ခု အထိ တင်လာပြီး အဲဒီ ဥပဒေမူကြမ်းတွေကို ဘယ်လို ဆက်လုပ်ကြမလဲ ဆိုတဲ့ကိစ္စ အကြီးအကျယ် အငြင်းပွားနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်ခိုင်ဖြိုးနဲ့ တပ်မတော်ဘက်က ဒီ ဥပဒေ မူကြမ်းတွေကို လွှတ်တော်ထဲတင်၊ ဆွေးနွေး၊ မဲခွဲ ဆုံးဖြတ် စသဖြင့် လုပ်ချင်နေကြပါတယ်။ အင်န်အယ်လ်ဒီ ဘက်ကတော့ ဒီ ဥပဒေ မူကြမ်းတွေကို ဖွဲ့စည်းပုံ တစ်ခုလုံးကို ပြင်ဆင်ဖို့ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ၄၅ ဦးကော်မတီ လုပ်ငန်းစဉ်ထဲ ထည့်သွင်းဖို့ ဆန္ဒရှိနေကြတာပါ။ ဒီကိစ္စ လွှတ်တော်တွင်း မဲခွဲဆုံးဖြတ်တော့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးနဲ့ တပ် ကိုယ်စားလှယ်တွေ တင်တဲ့ ဥပဒေကြမ်းတွေ အားလုံး ၄၅ ဦးကော်မတီရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ထဲ ထည့်သွင်းဖို့ ဆိုတဲ့ အဖြေတွေ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီမှာတင်ပဲ တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ်တွေဘက်က ဒီမိုကရေစီ အနိုင်ကျင့်တာ ဆိုတဲ့ စကားလုံးမျိုးတွေ အပါအဝင် ရှေ့ပိုင်း မြန်မာ့သမိုင်းမှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့ဖူးတဲ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတဲ့ အဖြစ်မျိုး ရောက်သွားနိုင်တယ် ဆိုသည်အထိ သွယ်ဝိုက် ပြောဆို သတိပေးတာ ရှိလာပါတယ်။
ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်နေ့က ကျင်းပတဲ့ ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော် အစည်းအဝေးမှာ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီဝင် ကရင်ပြည်နယ်အမှတ်(၅) အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးစိုင်းသန်းနိုင် အပါအဝင် ၁၄၅ ဦး တင်ပြထားတဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ရေး ဥပဒေကြမ်း နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဥပဒေကြမ်းကော်မတီရဲ့ အစီရင်ခံကို ဆွေးနွေးကြပါတယ်။ အစီရင်ခံစာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ် ဒုဗိုလ်မှူးကြီး မျိုးထွန်းအောင်က လွှတ်တော်တွင်း မဲခွဲ ဆုံးဖြတ်တာဟာ ဒီမိုကရေစီ အနိုင်ကျင့်မှု ဖြစ်တဲ့အကြောင်း၊ အဲလို လုပ်မယ် ဆိုရင် အန္တရာယ် ရှိလာနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒါတင်မက သူက ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီခေတ်က ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုရဲ့ လုပ်ရပ် တစ်ချို့ကို ထောက်ပြပြီး “ဒီလို ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုရဲ့ မဆင်မခြင် လုပ်ဆောင်မှု အကျိုးရလာဒ်တွေကြောင့် တိုင်းပြည် အခြေအနေ တည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားကာ ၁၉၅၈ ခု၊ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် တင်ပြပါ စာနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းအား အာဏာ ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ပါရန် ညှိနှိုင်း၍ တိုင်းပြည်ဇ။် အချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန် ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်စေခဲ့ရမှု ကို သတိပြုနိုင်ပါရန် တင်ပြအပ်။” ဆိုပြီး လွှတ်တော်တွင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အဓိပ္ပါယ်ကတော့ လွှတ်တော်တွင်းက အငြင်းပွားမှုတွေဟာ စစ်အာဏာသိမ်းပွဲ အထိ ရောက်ကောင်း ရောက်သွားနိုင်တာကို သွယ်ဝိုက်ပြီး သတိပေးချင်တဲ့ သဘောပါပဲ။ လွှတ်တော်တွင်း တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ်တစ်ယောက်ဟာ သူပြောဆိုမယ့် အကြောင်းအရာ အချက်အလက်တွေကို သူ့သဘောနဲ့သူ ပြောဆိုခွင့်မရှိပါဘူး။ သက်ဆိုင်ရာ ကြီးကြပ်သူ အထက် အရာရှိတွေ စိစစ်ပြီး နောက်မှသာ တင်ပြခွင့်ရတာမို့ ဒီ ပြောဆိုမှုဟာ တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ သဘောထားလို့ ကောက်ချက်ချနိုင်ပါတယ်။
အခုရက်ပိုင်းအတွင်း တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကလည်း မိန့်ခွန်းတွေ ပြောပါတယ်။ နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်နေ့က နိုင်ငံတော် ကာကွယ်ရေး တက္ကသိုလ်မှာ ပြောတဲ့ သူ့မိန့်ခွန်းထဲမှာ လက်ရှိ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရကို သိပ် သဘောမကျတဲ့အကြောင်း သွယ်ဝိုက်ပြီး ပြောဆိုတာ ကြားကြရပါတယ်။ သူက “ဒီမိုကရေစီ ခိုင်မာအားကောင်းရန် အတွက် တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်အေးချမ်းရန်၊ အုပ်ချုပ်သူများ ကောင်းရန် လိုကြောင်း၊ ပါတီနိုင်ငံရေးများ ပါသော အုပ်ချုပ်မှုစနစ်မျိုးဖြစ်နေပါက အဆင်မပြေကြောင်း၊ ဒီမိုကရေစီတွင် ယှဉ်ပြိုင်ဘက် အတိုက်အခံပါတီများ ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပါတီနိုင်ငံရေးပါသော အုပ်ချုပ်ရေး ဆောင်ရွက်ပါက အုပ်ချုပ်ရေးကို အတိုက်အခံလုပ်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ အာဏာရပါတီ ကလည်း အာဏာရရှိရေး၊ အာဏာတည်မြဲရေးကို ကြိုးစားမည်သာဖြစ်၍ မည်သို့မျှ သဟဇာတ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်တွင် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရန်၊ ညီညွတ်မျှတသည့် အုပ်ချုပ်ရေးဖြစ်ရန်လိုကြောင်း၊” ဆိုပြီး ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အလားတူ ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပတဲ့ ပြင်ဦးလွင် စစ်တက္ကသိုလ် အပတ်စဉ် ၆၁ ကျောင်းဆင်းပွဲ စစ်ရေးပြ အခန်းအနား မိန့်ခွန်းမှာလည်း “မိမိတို့နိုင်ငံ၏ သမိုင်းကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏ ဖြစ်တည်မှုများအရ “တပ်မတော်အင်အားရှိမှ တိုင်းပြည်အင်အား ရှိမည်” ဆိုသည့် စကားသည် မည်သည့်ခေတ် အခါမဆို အမြဲမှန်ကန်မှု ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊” ပြောဆိုခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဒါဟာ အရင် စစ်အာဏာရှင်တွေ ခေတ်က ဆောင်ပုဒ် တစ်ခုဖြစ်ပြီး တပ်မတော်ဟာ တိုင်းပြည် တစ်ပြည်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်နေတယ် ဆိုတာ၊ တိုင်းပြည် တိုးတက်၊ချမ်းသာကြွယ်၀ ပါမှ ရေမြင့် ကြာတင့် ဆိုသလို တပ်မတော်လည်း အင်အားရှိလာမယ် ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်မျိုးနဲ့ ဆန့်ကျင်နေဆဲ ဖြစ်တာ တွေ့ကြရပါတယ်။
မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ နှစ်ပေါင်း၆၀ ကျော်ကြာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးမှ တစ်တိုင်းပြည်လုံး အပစ်ရပ်စာချုပ် NCA လက်မှတ်ထိုးခဲ့တဲ့ KNU ကရင်တပ်ဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမူတူးစေးဖိုးက မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေ ကြာရှည် ဖြစ်ပွားနေခဲ့တာကို အားလုံးနောင်တ ရကြပြီလို့ သူ ယူဆကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံ နိပွန်ဖေါင်ဒေးရှင်းကနေ
ကရင် ဒုက္ခသည်တွေ နေထိုင်ဖို့ အတွက် မြဝတီမြို့က နေအိမ်တွေ လွဲှပြောင်းပေးအပ်ပွဲမှာ သူက အဲဒီလို ပြောခဲ့တာပါ။ တစ်ချို့နိုင်ငံရေး သမားတွေကလည်း တပ်မတော်ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကနေ တဆင့် ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ ICJ မှာ တရားစွဲခံရမှုကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင် ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းပေးနေတာကြောင့် အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေး ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တယ်လို့ အကောင်းဘက်က မြင်သူတွေလည်း ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်လက်တွေ့ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ရဲ့ မိန့်ခွန်းတွေ၊ လွှတ်တော်တွင်း တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ ပြောဆိုပြုမူပုံတွေကို ကြည့်ရင် လတ်တလော ဖြစ်ရပ်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အတွေးအခေါ် ဆိုင်ရာ ထူးခြားတဲ့၊ ပြောင်းလဲမှု တစ်စုံတစ်ရာ မတွေ့ မမြင်ရသေးပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
ICJ ပွသနာကွောင့ျ တပျမတောျခေါငျးဆောငျတှေ အတှေးအခေါျ ပွောငျးလဲလာမလား
စညျသူအောငျမွင့ျ
လကျရှိ အခြိနျဟာ အစ်စလာမ်မဈ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေး အဖှဲ့ OIC ရဲ့ ကိုယျစား ဂမျဘီယာ နိုငျငံက မွနျမာနိုငျငံ အနနေဲ့ ကုလသမဂ်ဂမှာ လကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ Genocide သဘောတူညီခကြျ ကို ခြိုးဖေါကျတယျ ဆိုပွီး အပွညျပွညျဆိုငျရာ တရားရုံး (ICJ) မှာ တရားစှဲထားတဲ့ အခြိနျ ဖွဈပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ မွနျမာ့ တပျမတောျကနေ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက ရိုဟငျဂြာ မူဆလငျ တှကေို လူမြိုးတုနျး သတျဖွတျမှုတှေ လုပျခဲ့တယျ ဆိုပွီး စှပျစှဲ ထားတာပါ။ ဒါကို မွနျမာနိုငျငံကိုယျစား နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးလညျးဖွဈ၊ နိုငျငံတောျဇ။ျ အတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျလညျး ဖွဈတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက နယျသာလနျနိုငျငံ သညျဟိတျ ကိုသှားပွီး ငှားရမျးထားတဲ့ ရှေ့နတှေနေဲ့ အတူ အမှုကို ရငျဆိုငျနရေခြိနျ ဖွဈပါတယျ။ တပျမတောျဘကျက ကြူးလှနျခဲ့ပါတယျ ဆိုတဲ့ အမှုအတှကျ အစိုးရအဖှဲ့ခေါငျးဆောငျ ကိုယျတိုငျ ဦးဆောငျပွီး သှားရောကျ ရငျဆိုငျနရေခြိနျ၊ တပျမတောျဟာ Genocide အမှုကို မကြူးလှနျပါဘူး ဆိုပွီး ခုခံ ခြပေနရေခြိနျ ပွညျတှငျးမှာ တပျမတောျ စဈခေါငျးဆောငျတှေ၊ တပျမတောျကိုယျစား လှှတျတောျထဲ ရောကျနတေဲ့ ကိုယျစားလှယျတှကေ ဘာတှေ ပွောဆို ပွုမူ နကွေသလဲ၊ ICJ ပွသနာကွောင့ျ တပျမတောျ ခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ အတှေးအခေါျတှေ ပွောငျးလဲ လာကွသလား၊ အရငျအတိုငျး ရှိနဆေဲပဲလား ဆိုတာ လေ့လာ တငျပွသှားပါ့မယျ။
အခုဆိုရငျ လှှတျတောျထဲမှာ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျရေး နဲ့ ပတျသကျပွီး အငျနျအယျလျဒီ အမတျတှကေ တဈဖကျ၊ ပွညျခိုငျဖွိုးနဲ့ တပျမတောျသား ကိုယျစားလှယျတှကေ တဈဖကျ အပွငျးအထနျ ငွငျးခုံနကွေတဲ့ အခြိနျပါ။ အငျနျအယျလျဒီ ပါတီ ဘကျက ဖှဲ့စညျးပုံ တဈခုလုံးကို ခွုံငုံသုံးသပျပွီး ပွငျဆငျရေး လုပျငနျးတှေ စတငျနခြေိနျ ပွညျခိုငျဖွိုးနဲ့ တပျမတောျ ကိုယျစားလှယျတှဘေကျက ဖှဲ့စညျးပုံ ပွငျဆငျရေး ဥပဒေ မူကွမျး ၅ ခု အထိ တငျလာပွီး အဲဒီ ဥပဒမေူကွမျးတှကေို ဘယျလို ဆကျလုပျကွမလဲ ဆိုတဲ့ကိစ်စ အကွီးအကယြျ အငွငျးပှားနကွေတာ ဖွဈပါတယျ။ ပွညျခိုငျဖွိုးနဲ့ တပျမတောျဘကျက ဒီ ဥပဒေ မူကွမျးတှကေို လှှတျတောျထဲတငျ၊ ဆှေးနှေး၊ မဲခှဲ ဆုံးဖွတျ စသဖွင့ျ လုပျခငြျနကွေပါတယျ။ အငျနျအယျလျဒီ ဘကျကတော့ ဒီ ဥပဒေ မူကွမျးတှကေို ဖှဲ့စညျးပုံ တဈခုလုံးကို ပွငျဆငျဖို့ လုပျကိုငျနတေဲ့ ၄၅ ဦးကောျမတီ လုပျငနျးစဉျထဲ ထည့ျသှငျးဖို့ ဆန်ဒရှိနကွေတာပါ။ ဒီကိစ်စ လှှတျတောျတှငျး မဲခှဲဆုံးဖွတျတော့ ပွညျခိုငျဖွိုးနဲ့ တပျ ကိုယျစားလှယျတှေ တငျတဲ့ ဥပဒကွေမျးတှေ အားလုံး ၄၅ ဦးကောျမတီရဲ့ လုပျငနျးစဉျထဲ ထည့ျသှငျးဖို့ ဆိုတဲ့ အဖွတှေေ ထှကျပေါျလာပါတယျ။ ဒီမှာတငျပဲ တပျမတောျသား ကိုယျစားလှယျတှဘေကျက ဒီမိုကရစေီ အနိုငျကငြ့ျတာ ဆိုတဲ့ စကားလုံးမြိုးတှေ အပါအဝငျ ရှေ့ပိုငျး မွနျမာ့သမိုငျးမှာ ဖွဈပကြျခဲ့ဖူးတဲ့ စဈတပျက အာဏာသိမျးတဲ့ အဖွဈမြိုး ရောကျသှားနိုငျတယျ ဆိုသညျအထိ သှယျဝိုကျ ပွောဆို သတိပေးတာ ရှိလာပါတယျ။
ဒီဇငျဘာ ၅ ရကျနေ့က ကငြျးပတဲ့ ပွညျထောငျစု လှှတျတောျ အစညျးအဝေးမှာ ပွညျခိုငျဖွိုးပါတီဝငျ ကရငျပွညျနယျအမှတျ(၅) အမြိုးသားလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ဦးစိုငျးသနျးနိုငျ အပါအဝငျ ၁၄၅ ဦး တငျပွထားတဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံပွငျရေး ဥပဒကွေမျး နဲ့ ပတျသကျပွီး ဥပဒကွေမျးကောျမတီရဲ့ အစီရငျခံကို ဆှေးနှေးကွပါတယျ။ အစီရငျခံစာနဲ့ ပတျသကျပွီး တပျမတောျသား ကိုယျစားလှယျ ဒုဗိုလျမှူးကွီး မြိုးထှနျးအောငျက လှှတျတောျတှငျး မဲခှဲ ဆုံးဖွတျတာဟာ ဒီမိုကရစေီ အနိုငျကငြ့ျမှု ဖွဈတဲ့အကွောငျး၊ အဲလို လုပျမယျ ဆိုရငျ အန်တရာယျ ရှိလာနိုငျကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
ဒါတငျမက သူက ပါလီမနျ ဒီမိုကရစေီခတျေက ဝနျကွီးခြုပျ ဦးနုရဲ့ လုပျရပျ တဈခြို့ကို ထောကျပွပွီး “ဒီလို ဝနျကွီးခြုပျဦးနုရဲ့ မဆငျမခွငျ လုပျဆောငျမှု အကြိုးရလာဒျတှကွေောင့ျ တိုငျးပွညျ အခွအေနေ တညျငွိမျမှု ပကြျပွားကာ ၁၉၅၈ ခု၊ စကျတငျဘာလ ၂၆ ရကျနေ့တှငျ တငျပွပါ စာနှင့ျ ဗိုလျခြုပျကွီးနဝေငျးအား အာဏာ ထိနျးသိမျးပေးနိုငျပါရနျ ညှိနှိုငျး၍ တိုငျးပွညျဇ။ျ အခြုပျအခွာအာဏာ တညျတံ့ခိုငျမွဲစရေနျ ထိနျးသိမျး ဆောငျရှကျစခေဲ့ရမှု ကို သတိပွုနိုငျပါရနျ တငျပွအပျ။” ဆိုပွီး လှှတျတောျတှငျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
အဓိပ်ပါယျကတော့ လှှတျတောျတှငျးက အငွငျးပှားမှုတှဟော စဈအာဏာသိမျးပှဲ အထိ ရောကျကောငျး ရောကျသှားနိုငျတာကို သှယျဝိုကျပွီး သတိပေးခငြျတဲ့ သဘောပါပဲ။ လှှတျတောျတှငျး တပျမတောျသား ကိုယျစားလှယျတဈယောကျဟာ သူပွောဆိုမယ့ျ အကွောငျးအရာ အခကြျအလကျတှကေို သူ့သဘောနဲ့သူ ပွောဆိုခှင့ျမရှိပါဘူး။ သကျဆိုငျရာ ကွီးကွပျသူ အထကျ အရာရှိတှေ စိစဈပွီး နောကျမှသာ တငျပွခှင့ျရတာမို့ ဒီ ပွောဆိုမှုဟာ တပျမတောျခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ သဘောထားလို့ ကောကျခကြျခနြိုငျပါတယျ။
အခုရကျပိုငျးအတှငျး တပျမတောျကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျကလညျး မိန့ျခှနျးတှေ ပွောပါတယျ။ နိုဝငျဘာ ၂၉ ရကျနေ့က နိုငျငံတောျ ကာကှယျရေး တက်ကသိုလျမှာ ပွောတဲ့ သူ့မိန့ျခှနျးထဲမှာ လကျရှိ ရှေးကောကျခံ အစိုးရကို သိပျ သဘောမကတြဲ့အကွောငျး သှယျဝိုကျပွီး ပွောဆိုတာ ကွားကွရပါတယျ။ သူက “ဒီမိုကရစေီ ခိုငျမာအားကောငျးရနျ အတှကျ တိုငျးပွညျတညျငွိမျအေးခမြျးရနျ၊ အုပျခြုပျသူမြား ကောငျးရနျ လိုကွောငျး၊ ပါတီနိုငျငံရေးမြား ပါသော အုပျခြုပျမှုစနဈမြိုးဖွဈနပေါက အဆငျမပွကွေောငျး၊ ဒီမိုကရစေီတှငျ ယှဉျပွိုငျဘကျ အတိုကျအခံပါတီမြား ရှိမညျဖွဈကွောငျး၊ ပါတီနိုငျငံရေးပါသော အုပျခြုပျရေး ဆောငျရှကျပါက အုပျခြုပျရေးကို အတိုကျအခံလုပျမှာဖွဈကွောငျး၊ အာဏာရပါတီ ကလညျး အာဏာရရှိရေး၊ အာဏာတညျမွဲရေးကို ကွိုးစားမညျသာဖွဈ၍ မညျသို့မြှ သဟဇာတ မဖွဈနိုငျကွောငျး၊ ထို့ကွောင့ျ ဒီမိုကရစေီစနဈတှငျ တညျငွိမျအေးခမြျးရနျ၊ ညီညှတျမြှတသည့ျ အုပျခြုပျရေးဖွဈရနျလိုကွောငျး၊” ဆိုပွီး ထည့ျသှငျးပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
အလားတူ ဒီဇငျဘာ ၆ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပတဲ့ ပွငျဦးလှငျ စဈတက်ကသိုလျ အပတျစဉျ ၆၁ ကြောငျးဆငျးပှဲ စဈရေးပွ အခနျးအနား မိန့ျခှနျးမှာလညျး “မိမိတို့နိုငျငံ၏ သမိုငျးကွောငျး၊ နိုငျငံ၏ ဖွဈတညျမှုမြားအရ “တပျမတောျအငျအားရှိမှ တိုငျးပွညျအငျအား ရှိမညျ” ဆိုသည့ျ စကားသညျ မညျသည့ျခတျေ အခါမဆို အမွဲမှနျကနျမှု ရှိနမေညျဖွဈကွောငျး၊” ပွောဆိုခဲ့ပွနျပါတယျ။ ဒါဟာ အရငျ စဈအာဏာရှငျတှေ ခတျေက ဆောငျပုဒျ တဈခုဖွဈပွီး တပျမတောျဟာ တိုငျးပွညျ တဈပွညျရဲ့ အစိတျအပိုငျး ဖွဈနတေယျ ဆိုတာ၊ တိုငျးပွညျ တိုးတကျ၊ခမြျးသာကွှယျ၀ ပါမှ ရမွေင့ျ ကွာတင့ျ ဆိုသလို တပျမတောျလညျး အငျအားရှိလာမယျ ဆိုတဲ့ အတှေးအခေါျမြိုးနဲ့ ဆန့ျကငြျနဆေဲ ဖွဈတာ တှေ့ကွရပါတယျ။
မွနျမာ့တပျမတောျနဲ့ နှဈပေါငျး၆၀ ကြောျကွာ တိုကျခိုကျခဲ့ပွီးမှ တဈတိုငျးပွညျလုံး အပဈရပျစာခြုပျ NCA လကျမှတျထိုးခဲ့တဲ့ KNU ကရငျတပျဖှဲ့ ခေါငျးဆောငျ ဗိုလျခြုပျကွီး စောမူတူးစေးဖိုးက မွနျမာနိုငျငံမှာ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှေ ကွာရှညျ ဖွဈပှားနခေဲ့တာကို အားလုံးနောငျတ ရကွပွီလို့ သူ ယူဆကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ ဂပြနျနိုငျငံ နိပှနျဖေါငျဒေးရှငျးကနေ
ကရငျ ဒုက်ခသညျတှေ နထေိုငျဖို့ အတှကျ မွဝတီမွို့က နအေိမျတှေ လှဲှပွောငျးပေးအပျပှဲမှာ သူက အဲဒီလို ပွောခဲ့တာပါ။ တဈခြို့နိုငျငံရေး သမားတှကေလညျး တပျမတောျရဲ့ လုပျရပျတှကေနေ တဆင့ျ ပေါျပေါကျလာတဲ့ ICJ မှာ တရားစှဲခံရမှုကို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ကိုယျတိုငျ ဦးဆောငျ ရငျဆိုငျ ဖွရှေငျးပေးနတောကွောင့ျ အမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေး ဖွဈပေါျလာနိုငျတယျလို့ အကောငျးဘကျက မွငျသူတှလေညျး ရှိကွပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ တကယ့ျလကျတှေ့ တပျမတောျ ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျရဲ့ မိန့ျခှနျးတှေ၊ လှှတျတောျတှငျး တပျမတောျသား ကိုယျစားလှယျတှရေဲ့ ပွောဆိုပွုမူပုံတှကေို ကွည့ျရငျ လတျတလော ဖွဈရပျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး အတှေးအခေါျ ဆိုငျရာ ထူးခွားတဲ့၊ ပွောငျးလဲမှု တဈစုံတဈရာ မတှေ့ မမွငျရသေးပါကွောငျး တငျပွလိုကျရပါတယျ။