{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြသူတွေကို အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှုအတွက် ကျူးလွန်သူတွေကို တရားစွဲဆိုနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ (CRPH) က နည်းလမ်းတွေရှာနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတန်း ကိုယ်စားလှယ်၊ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောပါတယ်။
နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားခုံရုံး (ICC) မှာ တရားစွဲနိုင်မလားဆိုတာက ရှာဖွေနေတဲ့နည်းလမ်းတွေထဲမှာ တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန်၊ ကိုလမ်ဘီယာတက္ကသိုလ်၊ လူ့အခွင့်အရေးလေ့လာမှုဆိုင်ရာအင်စတီကျူမှာ လုပ်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုအတွင်း သံအမတ်ကြီးဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောခဲ့ပါတယ်။
"ကျနော်တို့က ICC လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုမဟုတ်ပေမယ့် ICC မှာ တရားစွဲဆိုနိုင်ရေး နည်းလမ်းရှာဖွေဖို့ လိုပါတယ်" လို့ ဦးကျော်မိုးထွန်းကပြောပါတယ်"။
ICC ကိုဖွဲ့စည်းထားတဲ့ Rome Statute ပါ ပြဌာန်းချက်အမှတ် ၁၂.၃ ကို CRPH က အသေအချာ လေ့လာနေတယ်လို့ ဦးကျော်မိုးထွန်းကပြောပါတယ်။ တင်ပြလျှောက်ထားတဲ့ ပြစ်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ICC ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးပြီး စစ်ဆေးပေးဖို့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဟုတ်ပေမယ့်လည်း အဲဒီပြဌာန်းချက်အရ ICC မှာ လျှောက်ထားနိုင်ခြေရှိပါတယ်။
ဒီလိုလုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် နိုင်ငံတကာက ဘယ်သူ့ကို အသိအမှတ်ပြုတယ်ဆိုတာ ဆွေးနွေးပြောဆိုစရာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener တို့က မြန်မာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ဘယ်နိုင်ငံကမှ အသိအမှတ်မပြုဖို့ ပြောထားကြပါ တယ်။
နောက်နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ ICC မှာစစ်ဆေးဖို့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက လွှဲပြောင်းပေးပို့တဲ့ နည်းလမ်းပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီလိုလုပ်တာမျိုးကို ဗီတိုအာဏာသုံးခွင့်ရှိတဲ့ ရုရှားနဲ့ တရုတ်တို့က ထောက်ခံ ဖွယ်မရှိပါဘူး။
မြန်မာစစ်တပ်က ကျူးလွန်ထားတဲ့ သတ်ဖြတ်မှု၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုနဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေဟာ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုမြောက်နိုင်တယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေး အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူး Thomas Andrew ကပြောထားပါတယ်။ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရကတော့ သူတို့တပ်ဖွဲ့တွေဟာ လိုအပ်တဲ့အခါမှသာ အင်အားသုံးတာလို့ ပြန်ချေပထား ပါတယ်။
............................................
Your browser doesn’t support HTML5
ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲမှုအတွက် တာဝန်ရှိသူတွေ ICC မှာတရားစွဲနိုင်ရေး CRPH နည်းလမ်းရှာနေ
{{Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ကန့ျကှကျဆန်ဒပွသူတှကေို အကွမျးဖကျ ပဈခတျနှိမျနငျးမှုအတှကျ ကြူးလှနျသူတှကေို တရားစှဲဆိုနိုငျရေး ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီ (CRPH) က နညျးလမျးတှရှောနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွနျမား အမွဲတနျး ကိုယျစားလှယျ၊ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးက ပွောပါတယျ။
နိုငျငံတကာ ရာဇဝတျတရားခုံရုံး (ICC) မှာ တရားစှဲနိုငျမလားဆိုတာက ရှာဖှနေတေဲ့နညျးလမျးတှထေဲမှာ တဈခုဖွဈတယျလို့ အမရေိကနျ၊ ကိုလမျဘီယာတက်ကသိုလျ၊ လူ့အခှင့ျအရေးလေ့လာမှုဆိုငျရာအငျစတီကြူမှာ လုပျတဲ့ ဆှေးနှေးပှဲတဈခုအတှငျး သံအမတျကွီးဦးကြောျမိုးထှနျးက ပွောခဲ့ပါတယျ။
"ကနြောျတို့က ICC လကျမှတျထိုးထားတဲ့ နိုငျငံတဈခုမဟုတျပမေယ့ျ ICC မှာ တရားစှဲဆိုနိုငျရေး နညျးလမျးရှာဖှဖေို့ လိုပါတယျ" လို့ ဦးကြောျမိုးထှနျးကပွောပါတယျ"။
ICC ကိုဖှဲ့စညျးထားတဲ့ Rome Statute ပါ ပွဌာနျးခကြျအမှတျ ၁၂.၃ ကို CRPH က အသအေခြာ လေ့လာနတေယျလို့ ဦးကြောျမိုးထှနျးကပွောပါတယျ။ တငျပွလြှောကျထားတဲ့ ပွဈမှုနဲ့ပတျသကျလို့ ICC ရဲ့ လုပျပိုငျခှင့ျကို ကငြ့ျသုံးပွီး စဈဆေးပေးဖို့ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံမဟုတျပမေယ့ျလညျး အဲဒီပွဌာနျးခကြျအရ ICC မှာ လြှောကျထားနိုငျခွရှေိပါတယျ။
ဒီလိုလုပျဆောငျမယျဆိုရငျတော့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တရားဝငျအစိုးရအဖွဈ နိုငျငံတကာက ဘယျသူ့ကို အသိအမှတျပွုတယျဆိုတာ ဆှေးနှေးပွောဆိုစရာ ဖွဈလာနိုငျပါတယျ။
သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂအထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener တို့က မွနျမာ အာဏာသိမျးစဈကောငျစီကို ဘယျနိုငျငံကမှ အသိအမှတျမပွုဖို့ ပွောထားကွပါ တယျ။
နောကျနညျးလမျးတဈခုကတော့ ICC မှာစဈဆေးဖို့ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီက လှှဲပွောငျးပေးပို့တဲ့ နညျးလမျးပါ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ဒီလိုလုပျတာမြိုးကို ဗီတိုအာဏာသုံးခှင့ျရှိတဲ့ ရုရှားနဲ့ တရုတျတို့က ထောကျခံ ဖှယျမရှိပါဘူး။
မွနျမာစဈတပျက ကြူးလှနျထားတဲ့ သတျဖွတျမှု၊ နှိပျစကျညှဉျးပနျးမှုနဲ့ ဖိနှိပျမှုတှဟော လူသားထုအပေါျ ကြူးလှနျတဲ့ ရာဇဝတျမှုမွောကျနိုငျတယျလို့ လူ့အခှင့ျအရေး အထူးစုံစမျးစဈဆေးရေးမှူး Thomas Andrew ကပွောထားပါတယျ။ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရကတော့ သူတို့တပျဖှဲ့တှဟော လိုအပျတဲ့အခါမှသာ အငျအားသုံးတာလို့ ပွနျခြပေထား ပါတယျ။