[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာ နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့် တောင်းခံထားသူတွေကို အတင်းအကြပ် နေရပ်ပြန်ပို့တာမျိုးတွေမလုပ်ဖို့ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ မဟာမင်းကြီးရုံး UNHCR က တောင်းဆိုခဲ့တဲ့အပေါ် မလေးရှားနိုင်ငံက မြန်မာဒုက္ခသည်အရေး လှုပ်ရှားနေတဲ့အဖွဲ့တွေက ကြိုဆိုလိုက်ပါတယ်။ မလေးရှားက ပြန်ပို့လိုက်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့ ဖမ်းဆီးခံရတယ်ဆိုတဲ့သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်ပြီးတဲ့နောက် UNHCR ဘက်က ဒီလို ပြန်ပို့တာတွေမလုပ်ဖို့ မလေးရှား အာဏာပိုင်တွေကို တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။ မလေးရှားရောက် မြန်မာဒုက္ခသည် အရေး သတင်းပေးပို့ချက်ကို ကိုအောင်အောင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
နိုင်ငံရေးဖိနှိပ်မှုနဲ့ ဘေးအန္တရာယ်တွေကြားက ရှောင်တိမ်းလာရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို အတင်းအကျပ် နေရပ်ပြန်ပို့တာမလုပ်ဖို့နဲ့ ဆိုင်းငံ့ထားဖို့ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ မဟာမင်းကြီးရုံး UNHCR က အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်က ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ မလေးရှားနိုင်ငံကို ရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားဒုက္ခသည်တွေနဲ့ ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံနေသူတွေ နေရပ်ပြန်ပို့ခံရပြီး ဖမ်းဆီးခံရတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက်မှာ ကုလသမဂ္ဂဘက် က အခုလို တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။ ဒီတိုက်တွန်းမှုဟာ ထိရောက်မှုရှိပြီး ဒါကိုကြိုဆိုကြောင်း မြန်မာလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ (မလေးရှား) ရဲ့ တာဝန်ခံက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ မလေးရှားကနေ ပြန်ပို့မယ့်အစီအစဉ်တွေကို ရပ်နားထားတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။
"ဆိုင်းငံ့ထားဖို့ မလေးရှားအစိုးရကို ဖိအားပေးကြတာ အများကြီးဗျ၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ UN လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ Tom Andrews တို့လည်း ပြန်မပို့ဖို့ တိုက်တွန်းတာ ရှိတယ်။ နောက်ပြီး တခြားအစိုးရ အသိုင်းအဝန်းတွေလည်း ရှိမယ်ဗျ။ ဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံကပဲ ဆက်မခေါ်တာလား၊ ဒီ မလေးရှား အာဏာပိုင်တွေကပဲ ရပ်ဆိုင်းထားတာလားတော့ မသိဘူး။ ရပ်တာတော့ ရပ်ဆိုင်းထားတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒါတော့ ကျနော်တို့ ကြိုဆိုပါတယ်။ ကောင်းတဲ့လက္ခဏာ ဖြစ်တယ်ဗျ။"
အောက်တိုဘာ ၆ ရက်က မလေးရှားကနေ စင်းလုံးငှားလေယာဉ်နဲ့ ပြန်ပို့လိုက်တဲ့ မြန်မာအယောက် ၁၅၀ ထဲက ရှစ်ယောက်ထက်မနည်း ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတယ်လို့ မလေးရှားက မြန်မာအဖွဲ့အစည်းတွေက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ အဲဒီနေ့က ဖမ်းဆီးခံရသူတွေထဲမှာ စစ်ကောင်စီကို အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေး CDM လုပ်ထားတဲ့သူတွေ ပါဝင်နေသလို ရေတပ်အရာရှိဟောင်းတဦးနဲ့ သူ့ရဲ့ဇနီးလည်း ပါပါတယ်။
အဲဒီ မြန်မာ ၁၅၀ ကို ပြန်မပို့ဖို့ ရိုဟင်ဂျာ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်း (Merhrom) နဲ့ မြန်မာဒုက္ခသည် ကူညီရေးအဖွဲ့တွေက မလေးရှားအစိုးရကို တိုက်တွန်းခဲ့ပေမယ့် မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး။ တချို့ဟာ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလမဟာမင်းကြီးရုံး UNHCR ဆီမှာ ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံထားသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကိစ္စအတွက်လည်း မလေးရှား UNHCR ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေ နှေးကွေးနေတာ၊ စိစစ်မှုတွေ အားနည်းနေတာကို မြန်မာအသိုင်းအဝန်းက ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ကုန်ပိုင်းကစပြီး လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ တိုက်ပွဲတွေ ပိုပြီးပြင်းထန်လာတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြား ထိုင်းနိုင်ငံထဲကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြပါတယ်။ ကုလဒုက္ခသည်အအေဂျင်စီဆီမှာ ခိုလှုံခွင့် တောင်းခံထားတဲ့ ထိုင်းရောက် မြန်မာ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူ အရေအတွက်က ၁၂,၀၀၀ အထက်မှာရှိတယ်လို့ ထိုင်းအခြေစိုက် AAC မဟာမိတ်အဖွဲ့ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခိုင်ကြီးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
" အခု နိုင်ငံရေး အခြေအနေကလည်း တို့လို့တန်းလန်း အခြေအနေဆိုးကြီးမှာ အဲဒါမျိုးတွေ နေရပ်ပြန်ခွင့်တွေ ပေးတာတော့ သိပ်တော့ အဆင်မပြေဘူးလို့ မြင်တယ်ဗျ။ ဘာလို့ဆို နေထိုင်ခွင့် လျှောက်ထားသူတွေက အကုန်လုံးက တချို့က လည်း နေရပ်ကို ပြန်ခွင့်မရသူတွေလည်း ရှိတယ်လေ။ (ကုလအေဂျင်စီမှာ ခိုလှုံခွင့် လျှောက်ထားတဲ့) စီဒီအမ် ဆရာဝန်တွေနဲ့ ဝန်ထမ်းကို အားလုံးပေါင်း ၁၂,၀၀၀ လောက် ရှိတယ်ဗျ။ ထိုင်းမှာ လက်ရှိ ရှိနေတာနော်။ ဒါ တချို့က လုံးဝကို လျှောက်လို့မတတ်တဲ့ ဝန်ထမ်းတွေလည်း ရှိတယ်။"
UNHCR ရဲ့ ကြာသပတေးနေ့က ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဆက်ရှိနေပြီး တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ထွက်ပြေးလာသူတွေကို ဒေသတွင်း နိုင်ငံတွေက ခိုလှုံခွင့်ပေးဖို့၊ အကာအကွယ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။ ဒါက နိုင်ငံအားလုံးက လိုက်နာရမယ့် နိုင်ငံတကာဥပဒေ ဖြစ်တယ်လို့လည်း UNHCR က တိုက်တွန်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
#UNHCR #နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့် #မလေးရှား #အထောက်အထားမဲ့မြန်မာ #CDM #ရေတပ်အရာရှိနဲ့ဇနီး
===========
[[Unicode]]
ခိုလှုံခှင့ျတောငျးသူတှကေို အတငျးပွနျမပို့ဖို့ UNHCR တိုကျတှနျး
မွနျမာ့အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှမှော နိုငျငံရေးခိုလှုံခှင့ျ တောငျးခံထားသူတှကေို အတငျးအကွပျ နရေပျပွနျပို့တာမြိုးတှမေလုပျဖို့ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ မဟာမငျးကွီးရုံး UNHCR က တောငျးဆိုခဲ့တဲ့အပေါျ မလေးရှားနိုငျငံက မွနျမာဒုက်ခသညျအရေး လှုပျရှားနတေဲ့အဖှဲ့တှကေ ကွိုဆိုလိုကျပါတယျ။ မလေးရှားက ပွနျပို့လိုကျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့ ဖမျးဆီးခံရတယျဆိုတဲ့သတငျးတှေ ထှကျပေါျပွီးတဲ့နောကျ UNHCR ဘကျက ဒီလို ပွနျပို့တာတှမေလုပျဖို့ မလေးရှား အာဏာပိုငျတှကေို တောငျးဆိုခဲ့တာပါ။ မလေးရှားရောကျ မွနျမာဒုက်ခသညျ အရေး သတငျးပေးပို့ခကြျကို ကိုအောငျအောငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
နိုငျငံရေးဖိနှိပျမှုနဲ့ ဘေးအန်တရာယျတှကွေားက ရှောငျတိမျးလာရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို အတငျးအကပြျ နရေပျပွနျပို့တာမလုပျဖို့နဲ့ ဆိုငျးငံ့ထားဖို့ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ မဟာမငျးကွီးရုံး UNHCR က အောကျတိုဘာ ၂၀ ရကျက ဒသေတှငျးနိုငျငံတှကေို တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။ မလေးရှားနိုငျငံကို ရောကျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားဒုက်ခသညျတှနေဲ့ ခိုလှုံခှင့ျတောငျးခံနသေူတှေ နရေပျပွနျပို့ခံရပွီး ဖမျးဆီးခံရတယျဆိုတဲ့ သတငျးတှေ ထှကျပေါျလာပွီးနောကျမှာ ကုလသမဂ်ဂဘကျ က အခုလို တိုကျတှနျးလိုကျတာပါ။ ဒီတိုကျတှနျးမှုဟာ ထိရောကျမှုရှိပွီး ဒါကိုကွိုဆိုကွောငျး မွနျမာလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ (မလေးရှား) ရဲ့ တာဝနျခံက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ လကျရှိမှာတော့ မလေးရှားကနေ ပွနျပို့မယ့ျအစီအစဉျတှကေို ရပျနားထားတယျလို့ သူကပွောပါတယျ။
"ဆိုငျးငံ့ထားဖို့ မလေးရှားအစိုးရကို ဖိအားပေးကွတာ အမြားကွီးဗြ၊ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ UN လူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျတှေ၊ Tom Andrews တို့လညျး ပွနျမပို့ဖို့ တိုကျတှနျးတာ ရှိတယျ။ နောကျပွီး တခွားအစိုးရ အသိုငျးအဝနျးတှလေညျး ရှိမယျဗြ။ ဆိုတော့ မွနျမာနိုငျငံကပဲ ဆကျမခေါျတာလား၊ ဒီ မလေးရှား အာဏာပိုငျတှကေပဲ ရပျဆိုငျးထားတာလားတော့ မသိဘူး။ ရပျတာတော့ ရပျဆိုငျးထားတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒါတော့ ကနြောျတို့ ကွိုဆိုပါတယျ။ ကောငျးတဲ့လက်ခဏာ ဖွဈတယျဗြ။"
အောကျတိုဘာ ၆ ရကျက မလေးရှားကနေ စငျးလုံးငှားလယောဉျနဲ့ ပွနျပို့လိုကျတဲ့ မွနျမာအယောကျ ၁၅၀ ထဲက ရှဈယောကျထကျမနညျး ရနျကုနျလဆေိပျမှာ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတယျလို့ မလေးရှားက မွနျမာအဖှဲ့အစညျးတှကေ ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။ အဲဒီနေ့က ဖမျးဆီးခံရသူတှထေဲမှာ စဈကောငျစီကို အကွမျးမဖကျ အာဏာဖီဆနျရေး CDM လုပျထားတဲ့သူတှေ ပါဝငျနသေလို ရတေပျအရာရှိဟောငျးတဦးနဲ့ သူ့ရဲ့ဇနီးလညျး ပါပါတယျ။
အဲဒီ မွနျမာ ၁၅၀ ကို ပွနျမပို့ဖို့ ရိုဟငျဂြာ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့အစညျး (Merhrom) နဲ့ မွနျမာဒုက်ခသညျ ကူညီရေးအဖှဲ့တှကေ မလေးရှားအစိုးရကို တိုကျတှနျးခဲ့ပမေယ့ျ မအောငျမွငျခဲ့ပါဘူး။ တခြို့ဟာ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ ကုလမဟာမငျးကွီးရုံး UNHCR ဆီမှာ ခိုလှုံခှင့ျတောငျးခံထားသူတှေ ဖွဈပါတယျ။ ဒီကိစ်စအတှကျလညျး မလေးရှား UNHCR ရဲ့လုပျဆောငျခကြျတှေ နှေးကှေးနတော၊ စိစဈမှုတှေ အားနညျးနတောကို မွနျမာအသိုငျးအဝနျးက ထောကျပွခဲ့ပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈကုနျပိုငျးကစပွီး လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ တိုကျပှဲတှေ ပိုပွီးပွငျးထနျလာတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံသား အမြားအပွား ထိုငျးနိုငျငံထဲကို ထှကျပွေးခဲ့ကွပါတယျ။ ကုလဒုက်ခသညျအအဂေငြျစီဆီမှာ ခိုလှုံခှင့ျ တောငျးခံထားတဲ့ ထိုငျးရောကျ မွနျမာ နိုငျငံရေးလှုပျရှားသူ အရအေတှကျက ၁၂,၀၀၀ အထကျမှာရှိတယျလို့ ထိုငျးအခွစေိုကျ AAC မဟာမိတျအဖှဲ့ရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးခိုငျကွီးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
" အခု နိုငျငံရေး အခွအေနကေလညျး တို့လို့တနျးလနျး အခွအေနဆေိုးကွီးမှာ အဲဒါမြိုးတှေ နရေပျပွနျခှင့ျတှေ ပေးတာတော့ သိပျတော့ အဆငျမပွဘေူးလို့ မွငျတယျဗြ။ ဘာလို့ဆို နထေိုငျခှင့ျ လြှောကျထားသူတှကေ အကုနျလုံးက တခြို့က လညျး နရေပျကို ပွနျခှင့ျမရသူတှလေညျး ရှိတယျလေ။ (ကုလအဂေငြျစီမှာ ခိုလှုံခှင့ျ လြှောကျထားတဲ့) စီဒီအမျ ဆရာဝနျတှနေဲ့ ဝနျထမျးကို အားလုံးပေါငျး ၁၂,၀၀၀ လောကျ ရှိတယျဗြ။ ထိုငျးမှာ လကျရှိ ရှိနတောနောျ။ ဒါ တခြို့က လုံးဝကို လြှောကျလို့မတတျတဲ့ ဝနျထမျးတှလေညျး ရှိတယျ။"
UNHCR ရဲ့ ကွာသပတေးနေ့က ထုတျပွနျခကြျမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ အကွမျးဖကျမှုတှေ ဆကျရှိနပွေီး တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နယျစပျဖွတျကြောျ ထှကျပွေးလာသူတှကေို ဒသေတှငျး နိုငျငံတှကေ ခိုလှုံခှင့ျပေးဖို့၊ အကာအကှယျပေးဖို့ တောငျးဆိုထားပါတယျ။ ဒါက နိုငျငံအားလုံးက လိုကျနာရမယ့ျ နိုငျငံတကာဥပဒေ ဖွဈတယျလို့လညျး UNHCR က တိုကျတှနျးထားတာ ဖွဈပါတယျ။
#UNHCR #နိုငျငံရေးခိုလှုံခှင့ျ #မလေးရှား #အထောကျအထားမဲ့မွနျမာ #CDM #ရတေပျအရာရှိနဲ့ဇနီး
===========