မြန်မာစစ်အစိုးရအနေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ဖို့နဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့ ဒီသီတင်းပတ်အတွင်း ပြုလုပ်မယ့် အာဆီယံနဲ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony Blinken က ဖိအားပေးတောင်းဆိုဖို့ ရှိကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရ Ned Price က မနေ့ကပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ဒီသီတင်းပတ်အတွင်း အာဆီယံနဲ့ တွေ့ဆုံမယ့် အစည်းအဝေးတွေမှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Blinken အနေနဲ့ မြန်မာအပါအဝင် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အရေးနဲ့ အခြားဒေသတွင်း အရေးကိစ္စတွေမှာ အခိုင်အမာရှိနေတဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ထပ်လောင်းပြောကြားဖို့ရှိတယ်လို့ ဝါရှင်တန်ဒီစီက အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနမှာ တနင်္လာနေ့က ပုံမှန်ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် Ned Price က အခုလို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်း ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့ မြန်မာစစ်အစိုးရကို တောင်းဆိုမှုအပါအဝင် ဒေသတွင်း အရေးကိစ္စတွေအပေါ် အမေရိကန်က ဖိအားပေး ရပ်တည်ချက်နဲ့
ကတိကဝတ်တွေကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Blinken က ထပ်လောင်းပြောကြားဖို့ရှိပါတယ်။”
တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း လွတ်လပ်စွာသွားလာမှုကို ထောက်ခံတာ၊ မဲခေါင်ဆိုင်ရာ အမေရိကန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကတဆင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံကအပေါ် ချမှတ်ထားတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ အပြည့်အ၀ အကောင်အထည်ဖေါ်ရေး Blinken အနေနဲ့ တိုက်တွန်းမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါအပြင် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့က အမေရိကန်နဲ့ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေရဲ့ အထူးအစည်းအဝေးမှာလည်း မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဖြစ်တဲ့ အာဆီယံအပေါ်မှာ အမေရိကန်ရဲ့ သံဓိဌာန်ခိုင်မာမှုနဲ့ အထောက်အပံ့အကူညီတွေကို ဝန်ကြီး Blinken က ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့တယ်လို့ Ned Price က ဆိုပါတယ်။
အာဆီယံဒေသတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် နောက်ထပ် ကူညီထောက်ပံ့မယ့် အမေရိကန်ရဲ့ အစီအစဉ်တွေကိုလည်း အာဆီယံနဲ့ အစည်းအဝေးအတွင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Blinken က တင်ပြဖို့ရှိပါတယ်။ အာဆီယံ စီးပွားရေး ပြန်လည် ဦးမော့လာစေဖို့နဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု တိုက်ဖျက်ရေးအစီအစဉ်တွေကိုလည်း ဆွေးနွေးမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီသီတင်းပတ်အတွင်း ပြုလုပ်မယ် အာဆီယံနဲ့ ဝန်ကြီးအဆင့် ဗွီဒီယို ကွန်ဖရင့်စည်းဝေးပွဲ ၅ ခုမှာ ဝန်ကြီး Blinken အနေနဲ့ ပါဝင်ဖို့ရှိတယ်လို့လည်း Ned Price ကသတင်းထောက်တွေကိုပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအစည်းအဝေးတွေကတော့- အမေရိကန်-အာဆီယံ၊ အရှေ့အာရှ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ အာဆီယံ ဒေသဆိုင်ရာ ဖိုရမ်၊ မဲခေါင်-အမေရိကန် မိတ်ဖက်နဲ့ မဲခေါင် ဝန်ကြီးများရဲ့ မိတ်ဖက် အစည်းအဝေး စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။
တနင်္လာနေ့က ပြုလုပ်တဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေရဲ့ ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့် စည်းဝေးပွဲမှာ မြန်မာအနေနဲ့ ၂၀၂၁ ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့ အာဆီယံအထူးအစည်းအဝေးကချမှတ်ခဲ့တဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက် ငါးရပ်ကို လိုက်နာအကောင်အထည်ဖေါ်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း စင်္ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Vivian Balakrishnan က သူ့ရဲ့ တွစ်တာမှာ ရေးသားထားပါတယ်။ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာဖြစ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက အခြေအနေတွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီဆိုင်ရာ အာဆီယံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစင်တာအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီအလျင်အမြန်ပေးအပ်ဖို့ လုပ်ငန်းစဉ် စတင်ပြီးဆိုတာနဲ့ စင်္ကာပူနိုင်ငံအနေနဲ့ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၀၀၀၀၀ လှူဒါန်းဖို့ရှိကြောင်းလည်း Vivian Balakrishnan က ရေးထားပါတယ်။ ဒါအပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ၁၀ လီတာ အောက်ဆီဂျင်ထုတ်ပေးတဲ့စက်အလုံးပေါင်း ၂၀၀ ကို စင်္ကာပူအစိုးရ လှူဒါန်းခဲ့ပြီးပြီလို့လည်း ဆိုပါတယ်။
------------------------------------
ASEAN နဲ့ တှေ့တဲ့အခါ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီအရေး ကနျဝနျကွီးဆှေးနှေးမညျ
မွနျမာစဈအစိုးရအနနေဲ့ အကွမျးဖကျမှုတှကေို ခကြျခငြျးရပျတန့ျဖို့နဲ့ ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျးကို ပွနျလညျတညျဆောကျဖို့ ဒီသီတငျးပတျအတှငျး ပွုလုပျမယ့ျ အာဆီယံနဲ့ ဆှေးနှေးပှဲမှာ အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Antony Blinken က ဖိအားပေးတောငျးဆိုဖို့ ရှိကွောငျး နိုငျငံခွားရေးဌာန ပွောခှင့ျရ Ned Price က မနေ့ကပွောကွားလိုကျပါတယျ။
ဒီသီတငျးပတျအတှငျး အာဆီယံနဲ့ တှေ့ဆုံမယ့ျ အစညျးအဝေးတှမှော နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Blinken အနနေဲ့ မွနျမာအပါအဝငျ တောငျတရုတျပငျလယျအရေးနဲ့ အခွားဒသေတှငျး အရေးကိစ်စတှမှော အခိုငျအမာရှိနတေဲ့ အမရေိကနျရဲ့ ရပျတညျခကြျကို ထပျလောငျးပွောကွားဖို့ရှိတယျလို့ ဝါရှငျတနျဒီစီက အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဌာနမှာ တနငျ်လာနေ့က ပုံမှနျပွုလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး ပွောခှင့ျရပုဂ်ဂိုလျ Ned Price က အခုလို ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
“အကွမျးဖကျမှုတှကေို ခကြျခငြျးရပျတန့ျပွီး မွနျမာနိုငျငံကို ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျး ပွနျလညျတညျဆောကျဖို့ မွနျမာစဈအစိုးရကို တောငျးဆိုမှုအပါအဝငျ ဒသေတှငျး အရေးကိစ်စတှအေပေါျ အမရေိကနျက ဖိအားပေး ရပျတညျခကြျနဲ့
ကတိကဝတျတှကေို နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Blinken က ထပျလောငျးပွောကွားဖို့ရှိပါတယျ။”
တောငျတရုတျပငျလယျအတှငျး လှတျလပျစှာသှားလာမှုကို ထောကျခံတာ၊ မဲခေါငျဆိုငျရာ အမရေိကနျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုကတဆင့ျ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုကို မွှင့ျတငျဖို့နဲ့ မွောကျကိုရီးယားနိုငျငံကအပေါျ ခမြှတျထားတဲ့ ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျအတိုငျး အာဆီယံအဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှအေနနေဲ့ အပွည့ျအ၀ အကောငျအထညျဖေါျရေး Blinken အနနေဲ့ တိုကျတှနျးမှာဖွဈပါတယျ။
ဒါအပွငျ ဇူလိုငျလ ၁၃ ရကျနေ့က အမရေိကနျနဲ့ အာဆီယံ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှရေဲ့ အထူးအစညျးအဝေးမှာလညျး မဟာဗြူဟာမွောကျ မိတျဖကျဖွဈတဲ့ အာဆီယံအပေါျမှာ အမရေိကနျရဲ့ သံဓိဌာနျခိုငျမာမှုနဲ့ အထောကျအပံ့အကူညီတှကေို ဝနျကွီး Blinken က ဆှေးနှေးပွောကွားခဲ့တယျလို့ Ned Price က ဆိုပါတယျ။
အာဆီယံဒသေတှငျး ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါ တိုကျဖကြျရေးအတှကျ နောကျထပျ ကူညီထောကျပံ့မယ့ျ အမရေိကနျရဲ့ အစီအစဉျတှကေိုလညျး အာဆီယံနဲ့ အစညျးအဝေးအတှငျး နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Blinken က တငျပွဖို့ရှိပါတယျ။ အာဆီယံ စီးပှားရေး ပွနျလညျ ဦးမော့လာစဖေို့နဲ့ ရာသီဥတုပွောငျးလဲမှု တိုကျဖကြျရေးအစီအစဉျတှကေိုလညျး ဆှေးနှေးမှာဖွဈပါတယျ။
ဒီသီတငျးပတျအတှငျး ပွုလုပျမယျ အာဆီယံနဲ့ ဝနျကွီးအဆင့ျ ဗှီဒီယို ကှနျဖရင့ျစညျးဝေးပှဲ ၅ ခုမှာ ဝနျကွီး Blinken အနနေဲ့ ပါဝငျဖို့ရှိတယျလို့လညျး Ned Price ကသတငျးထောကျတှကေိုပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီအစညျးအဝေးတှကေတော့- အမရေိကနျ-အာဆီယံ၊ အရှေ့အာရှ ထိပျသီးအစညျးအဝေး၊ အာဆီယံ ဒသေဆိုငျရာ ဖိုရမျ၊ မဲခေါငျ-အမရေိကနျ မိတျဖကျနဲ့ မဲခေါငျ ဝနျကွီးမြားရဲ့ မိတျဖကျ အစညျးအဝေး စတာတှဖွေဈပါတယျ။
တနငျ်လာနေ့က ပွုလုပျတဲ့ အာဆီယံနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှရေဲ့ ဗှီဒီယိုကှနျဖရင့ျ စညျးဝေးပှဲမှာ မွနျမာအနနေဲ့ ၂၀၂၁ ဧပွီလ ၂၄ ရကျနေ့ အာဆီယံအထူးအစညျးအဝေးကခမြှတျခဲ့တဲ့ ဘုံသဘောတူညီခကြျ ငါးရပျကို လိုကျနာအကောငျအထညျဖေါျဖို့ တိုကျတှနျးခဲ့ကွောငျး စငျ်ကာပူနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Vivian Balakrishnan က သူ့ရဲ့ တှဈတာမှာ ရေးသားထားပါတယျ။ စိုးရိမျဖှယျရာဖွဈနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံက အခွအေနတှေကေို ဆှေးနှေးခဲ့ကွတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ လူသားခငြျးစာနာထောကျထားမှုအကူအညီဆိုငျရာ အာဆီယံ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေးစငျတာအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ လူသားခငြျးစာနာထောကျထားမှု အကူအညီအလငြျအမွနျပေးအပျဖို့ လုပျငနျးစဉျ စတငျပွီးဆိုတာနဲ့ စငျ်ကာပူနိုငျငံအနနေဲ့ အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၁၀၀၀၀၀ လှူဒါနျးဖို့ရှိကွောငျးလညျး Vivian Balakrishnan က ရေးထားပါတယျ။ ဒါအပွငျ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ ၁၀ လီတာ အောကျဆီဂငြျထုတျပေးတဲ့စကျအလုံးပေါငျး ၂၀၀ ကို စငျ်ကာပူအစိုးရ လှူဒါနျးခဲ့ပွီးပွီလို့လညျး ဆိုပါတယျ။