[[Zawgyi/Unicode]]
၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုဂျင်မီ၊ NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ကိုဖြိုးဇေယျာသော်အပါအဝင် ၄ ယောက်ကို သေဒဏ်ပေးကွပ်မျက်လိုက်တဲ့လုပ်ရပ်ဟာ တရားဥပဒေကို မထီမဲ့မြင်လုပ်တဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့လုပ်ရပ်လို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြစ်တင်ရှုတ်ချလိုက်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဖိအားဆက်ပေးရေး နည်းလမ်းတွေကို တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ ဆွေးနွေးနေတဲ့အကြောင်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေဟာ ဘာမှမဖြစ်တဲ့ ပုံစံမျိုး ဆက်သွားလို့မရတော့ဘူးဆိုပြီး မနေ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ Ned Price က ပြောဆိုသွားပါတယ်။ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြောကြားချက်တွေကို ကိုသိန်းထိုက်ဦး ကောက်နုတ်တင်ပြထားပါတယ်။
“အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုးလာတာ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာကောင်းတဲ့ ရက်စက်မှုတွေကျူးလွန်တာတွေကြောင့် စစ်ကောင်စီနဲ့ဘာမှမဖြစ်သလို ပုံမှန် ဆက်ဆက်ဆံဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာကို အလေးအနက်ပြောချင်ပါတယ်။ နိုင်ငံအားလုံး မြန်မာနိုင်ငံကို စစ်လက်နက် အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေမရောင်းဖို့ ကျနော်တို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာအလယ်မှာ စစ်ကောင်စီကို ဘယ်လို အဆင့်နဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ် အသိအမှတ်ပြုတာမျိုးတွေ မလုပ်ဖို့၊ ရှောင်ရှားဖို့ တိုက်တွန်းပြီးတော့ အာဆီယံအနေနဲ့လည်း အရင်က မကျင့်သုံးဘူးတဲ့၊ နိုင်ငံရေးအရ ကိုယ်စားမပြုတဲ့သူကိုပဲ လာရောက်ခွင့်ပေးတဲ့မူကို ဆက်လက် စွဲကိုင်ဖို့ ကျနော်တို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
ကျနော်တို့ရဲ့ မိတ်ဖက်နိုင်ငံအားလုံးအနေနဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီအပေါ်မှာ စီးပွားရေးအရ နိုင်ငံရေးဖိအားတွေတိုးပေးဖို့ ကျနော်တို့က တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ ဒီလုပ်ရပ် က လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေကို စော်ကားတိုက်ခိုက်လိုက်တာတင် မဟုတ်ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်ရောက်တာကို တွေ့မြင်လိုတဲ့ သန်းနဲ့ချီတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ မျက်နှာကို ဖြတ်ရိုက်ပြီး တိုက်ခိုက်လိုက်တာ သက်သက်တင် မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီလို ကွပ်မျက်တာကို မလုပ်ပါနဲ့ဆိုပြီး ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မေတ္တာရပ်ခံနေတဲ့ အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနဲ့ အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ မေတ္တာရပ်ခံချက်တွေကို မသိကျိုးကျွံငြင်းပယ်လိုက်တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းကတည်းက စစ်ကောင်စီဘက်က ဘဏ္ဍာရေးအရ ပြန်ပေးဆပ်ရမယ့် သူ့ရဲ့ ဝင်ငွေအပေါ်ထိခိုက်စေမယ့် အရေးယူမှုတွေ ပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့က ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောပြီးသားပါ။ ကျနော်တို့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူပြီးသားနဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ စီးပွားရေး ဖိအားတွေကြောင့် သူတို့ ဝင်ငွေ ပိုပြီး ထိခိုက်အောင် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားပါ့မယ်။ ကျနော်တို့ဘက်က ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတွေ ဘာတွေလုပ်မယ်ဆိုပြီး ကြိုပြီး ထုတ်ဖေါ်တာမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ရွေးချယ်မယ့်နည်းလမ်းအားလုံးဟာ စစ်ကောင်စီ အကြမ်းဖက်ရာမှာ ရေရှည် အသုံးပြုမယ့် အဓိက ဝင်ငွေရမယ့်စေမယ့် ငွေကြေးတွေကို ဖြတ်တောက်ဖို့ပါ။ ဒါတွေကို ကျနော်တို့ စဉ်းစားနေပါတယ်။ ဒီလို စဉ်းစားတဲ့အခါမှာ စစ်ကောင်စီ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်းမှာ သိပ်ကို အတိဒုက္ခရောက်နေပြီးသား မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအရ ထိခိုက်နိုင်ခြေတွေကို ကျနော်တို့က စဉ်းစားပါတယ်။ ရွေးချယ်စရာ နည်းလမ်းအားလုံး ကျနော်တို့မှာ ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့လုပ်ဆောင်သမျှဟာ လက်တွဲဖက် နိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်စပ်ဆောင်ရွက်ပြီး စစ်ကောင်စီအပေါ်မှာ အမြင့်ဆုံး သက်ရောက်မှု ရှိမယ့် နည်းလမ်းတွေကို ကျနော်တို့ စဉ်းစားနေတာဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာပေါ်က နိုင်ငံတွေက ပါးစပ်ကပဲ ပြစ်တင်ဝေဖန်နေကြပြီးတော့ တကယ်တမ်း ထိရောက်အောင် လက်တွေ့လုံလောက်တဲ့ လုပ်ဆောင်တာမျိုးတွေ မရှိကြပါဘူး။ ငွေကြေးအရ ထိခိုက်စေမယ့် ကိစ္စမျိုး၊ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပုံမှန်ဆက်ပြီး ပတ်သက်ဖို့ လုပ်ငန်းလုပ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတာမျိုး အဓိက လုပ်ဆောင်ရမယ့်ကိစ္စတွေမှာ ထိရောက်အောင်လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုနေပါတယ်။
သိပ်မကြာသေးခင်တုန်းကပဲ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Blinken နဲ့ တရုတ် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး Wang Ye တို့ တွေ့ဆုံတဲ့အချိန် မြန်မာနိုင်ငံအရေးကိစ္စကို ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ တခြား တရုတ်အစိုးရ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့လည်း မြန်မာ့အရေးကို ဆွေးနွေးပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ရှေ့သွားမယ့်လမ်းကြောင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံထက် ပိုပြီး သြဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ခြေရှိတဲ့ နိုင်ငံ မရှိဘူးလို့ပဲ ပြောရမှာပါ။ တာဝန်သိသိ လုပ်ဆောင်ဖို့ နိုင်ငံအားလုံးကို ကျနော်တို့က တိုက်တွန်းပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ သြဇာလွှမ်းမိုးမှု အရှိန်အဝါကို အသုံးချပြီး အပြုသဘောဆောင်ဖို့၊ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုးအတွက် သုံးဖို့ ကျနော်တို့က တိုက်တွန်းပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအရေးနဲ့ ပတ်သက်လာရင် အကောင်အထည်ဖေါ်နိုင်မယ့် တခြား ရွေးချယ်စရာလမ်းတွေကို ကျနော်တို့ ဆွေးနွေးပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေ၊ အာဆီယံနိုင်ငံတွေ၊ သဘောထားတူတဲ့ လက်တွဲဖက်တွေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက လက်တွဲလုပ်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်ရောက်ဖို့အတွက် ဆွေးနွေးတာပါ။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တာဟာ မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် အကြီးအကျယ် ထိခိုက်နစ်နာစေတယ်ဆိုတာ ရှင်းပါတယ်။ အဓိပ္ပါယ်မဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် ရာနဲ့ချီပြီး အသတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဘယ်လို ဆန့်ကျင်တာ အတိုက်ခံလုပ်တာကိုမှ လက်မခံတဲ့ စစ်ကောင်စီ အောက်မှာ တချို့က အကျဉ်းသားတွေအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။ ဒီတော့ ကျနော်တို့ နောက်တဆင့် စဉ်းစားရပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းလမ်းတွေကို ရှာရပါတယ်။ ကျနော်တို့ လုပ်ဆောင်မယ့် နောက်ထပ်ခြေလှမ်းတွေကြောင့် လူသားချင်းစာနာမှုအပေါ် ရိုက်ခတ်နိုင်ခြေတွေကိုလည်း ကျနော်တို့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
========
[[Unicode]]
မွနျမာစဈကောငျစီအရေးယူသှားဖို့ ကနျဘကျစုံစဉျးစားနေ
၈၈ မြိုးဆကျကြောငျးသားခေါငျးဆောငျ ကိုဂငြျမီ၊ NLD လှှတျတောျကိုယျစားလှယျဟောငျး ကိုဖွိုးဇယြောသောျအပါအဝငျ ၄ ယောကျကို သဒေဏျပေးကှပျမကြျလိုကျတဲ့လုပျရပျဟာ တရားဥပဒကေို မထီမဲ့မွငျလုပျတဲ့ ရကျစကျကွမျးကွုတျတဲ့လုပျရပျလို့ အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက ပွဈတငျရှုတျခလြိုကျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ ဖိအားဆကျပေးရေး နညျးလမျးတှကေို တခွားနိုငျငံတှနေဲ့ ဆှေးနှေးနတေဲ့အကွောငျးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့အခွအေနဟော ဘာမှမဖွဈတဲ့ ပုံစံမြိုး ဆကျသှားလို့မရတော့ဘူးဆိုပွီး မနေ့က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ Ned Price က ပွောဆိုသှားပါတယျ။ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျတဲ့ ပွောကွားခကြျတှကေို ကိုသိနျးထိုကျဦး ကောကျနုတျတငျပွထားပါတယျ။
“အကွမျးဖကျမှုတှေ တိုးလာတာ၊ ကွောကျမကျဖှယျရာကောငျးတဲ့ ရကျစကျမှုတှကြေူးလှနျတာတှကွေောင့ျ စဈကောငျစီနဲ့ဘာမှမဖွဈသလို ပုံမှနျ ဆကျဆကျဆံဖို့ မဖွဈနိုငျဘူးဆိုတာကို အလေးအနကျပွောခငြျပါတယျ။ နိုငျငံအားလုံး မွနျမာနိုငျငံကို စဈလကျနကျ အသုံးအဆောငျ ပစ်စညျးတှမေရောငျးဖို့ ကနြောျတို့ တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။ နိုငျငံတကာအလယျမှာ စဈကောငျစီကို ဘယျလို အဆင့ျနဲ့ပဲဖွဈဖွဈ အသိအမှတျပွုတာမြိုးတှေ မလုပျဖို့၊ ရှောငျရှားဖို့ တိုကျတှနျးပွီးတော့ အာဆီယံအနနေဲ့လညျး အရငျက မကငြ့ျသုံးဘူးတဲ့၊ နိုငျငံရေးအရ ကိုယျစားမပွုတဲ့သူကိုပဲ လာရောကျခှင့ျပေးတဲ့မူကို ဆကျလကျ စှဲကိုငျဖို့ ကနြောျတို့ တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။
ကနြောျတို့ရဲ့ မိတျဖကျနိုငျငံအားလုံးအနနေဲ့ မွနျမာစဈကောငျစီအပေါျမှာ စီးပှားရေးအရ နိုငျငံရေးဖိအားတှတေိုးပေးဖို့ ကနြောျတို့က တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။ ဒီလုပျရပျ က လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ မွနျမာပွညျသူတှကေို စောျကားတိုကျခိုကျလိုကျတာတငျ မဟုတျပါဘူး။ မွနျမာနိုငျငံ ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျးပေါျ ပွနျရောကျတာကို တှေ့မွငျလိုတဲ့ သနျးနဲ့ခြီတဲ့ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ မကြျနှာကို ဖွတျရိုကျပွီး တိုကျခိုကျလိုကျတာ သကျသကျတငျ မဟုတျပါဘူး။ ဒီလို ကှပျမကြျတာကို မလုပျပါနဲ့ဆိုပွီး ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မတေ်တာရပျခံနတေဲ့ အာဆီယံ အလှည့ျကြဥက်ကဋ်ဌ၊ ကမ်ဘောဒီးယားနိုငျငံနဲ့ အာဆီယံ ခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ မတေ်တာရပျခံခကြျတှကေို မသိကြိုးကြှံငွငျးပယျလိုကျတာလညျးဖွဈပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ ဖဖေောျဝါရီလ စဈတပျက အာဏာသိမျးကတညျးက စဈကောငျစီဘကျက ဘဏ်ဍာရေးအရ ပွနျပေးဆပျရမယ့ျ သူ့ရဲ့ ဝငျငှအေပေါျထိခိုကျစမေယ့ျ အရေးယူမှုတှေ ပိုတိုးလာမယျဆိုတာ ကနြောျတို့က ရှငျးရှငျးလငျးလငျး ပွောပွီးသားပါ။ ကနြောျတို့ ဒဏျခတျအရေးယူပွီးသားနဲ့ ဒဏျခတျအရေးယူဖို့ ပွငျဆငျနတေဲ့ စီးပှားရေး ဖိအားတှကွေောင့ျ သူတို့ ဝငျငှေ ပိုပွီး ထိခိုကျအောငျ ဆကျလကျ လုပျဆောငျသှားပါ့မယျ။ ကနြောျတို့ဘကျက ပိတျဆို့ဒဏျခတျမှုတှေ ဘာတှလေုပျမယျဆိုပွီး ကွိုပွီး ထုတျဖေါျတာမြိုး မဟုတျပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ရှေးခယြျမယ့ျနညျးလမျးအားလုံးဟာ စဈကောငျစီ အကွမျးဖကျရာမှာ ရရှေညျ အသုံးပွုမယ့ျ အဓိက ဝငျငှရေမယ့ျစမေယ့ျ ငှကွေေးတှကေို ဖွတျတောကျဖို့ပါ။ ဒါတှကေို ကနြောျတို့ စဉျးစားနပေါတယျ။ ဒီလို စဉျးစားတဲ့အခါမှာ စဈကောငျစီ အာဏာရယူပွီးနောကျပိုငျးမှာ သိပျကို အတိဒုက်ခရောကျနပွေီးသား မွနျမာပွညျသူတှအေပေါျ လူသားခငြျးစာနာထောကျထားမှုအရ ထိခိုကျနိုငျခွတှေကေို ကနြောျတို့က စဉျးစားပါတယျ။ ရှေးခယြျစရာ နညျးလမျးအားလုံး ကနြောျတို့မှာ ရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့လုပျဆောငျသမြှဟာ လကျတှဲဖကျ နိုငျငံတှနေဲ့ ဆကျစပျဆောငျရှကျပွီး စဈကောငျစီအပေါျမှာ အမွင့ျဆုံး သကျရောကျမှု ရှိမယ့ျ နညျးလမျးတှကေို ကနြောျတို့ စဉျးစားနတောဖွဈပါတယျ။
ကမ်ဘာပေါျက နိုငျငံတှကေ ပါးစပျကပဲ ပွဈတငျဝဖေနျနကွေပွီးတော့ တကယျတမျး ထိရောကျအောငျ လကျတှေ့လုံလောကျတဲ့ လုပျဆောငျတာမြိုးတှေ မရှိကွပါဘူး။ ငှကွေေးအရ ထိခိုကျစမေယ့ျ ကိစ်စမြိုး၊ စဈကောငျစီနဲ့ ပုံမှနျဆကျပွီး ပတျသကျဖို့ လုပျငနျးလုပျဖို့ မဖွဈနိုငျဘူးဆိုတာမြိုး အဓိက လုပျဆောငျရမယ့ျကိစ်စတှမှော ထိရောကျအောငျလုပျဆောငျဖို့ လိုနပေါတယျ။
သိပျမကွာသေးခငျတုနျးကပဲ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Blinken နဲ့ တရုတျ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီး Wang Ye တို့ တှေ့ဆုံတဲ့အခြိနျ မွနျမာနိုငျငံအရေးကိစ်စကို ဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ။ တခွား တရုတျအစိုးရ ခေါငျးဆောငျတှနေဲ့လညျး မွနျမာ့အရေးကို ဆှေးနှေးပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံ ရှေ့သှားမယ့ျလမျးကွောငျးမှာ တရုတျနိုငျငံထကျ ပိုပွီး သွဇာလှှမျးမိုးနိုငျခွရှေိတဲ့ နိုငျငံ မရှိဘူးလို့ပဲ ပွောရမှာပါ။ တာဝနျသိသိ လုပျဆောငျဖို့ နိုငျငံအားလုံးကို ကနြောျတို့က တိုကျတှနျးပါတယျ။ သူတို့ရဲ့ သွဇာလှှမျးမိုးမှု အရှိနျအဝါကို အသုံးခပြွီး အပွုသဘောဆောငျဖို့၊ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ အကြိုးအတှကျ သုံးဖို့ ကနြောျတို့က တိုကျတှနျးပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံအရေးနဲ့ ပတျသကျလာရငျ အကောငျအထညျဖေါျနိုငျမယ့ျ တခွား ရှေးခယြျစရာလမျးတှကေို ကနြောျတို့ ဆှေးနှေးပါတယျ။ ကနြောျတို့ရဲ့ မိတျဖကျနိုငျငံတှေ၊ အာဆီယံနိုငျငံတှေ၊ သဘောထားတူတဲ့ လကျတှဲဖကျတှနေဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈ ဖဖေောျဝါရီလကတညျးက လကျတှဲလုပျခဲ့တဲ့ နိုငျငံတှနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ဒီမိုကရစေီ လမျးကွောငျးပေါျ ပွနျရောကျဖို့အတှကျ ဆှေးနှေးတာပါ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျတာဟာ မွနျမာပွညျသူတှအေပေါျ အကွီးအကယြျ ထိခိုကျနဈနာစတေယျဆိုတာ ရှငျးပါတယျ။ အဓိပ်ပါယျမဲ့ အကွမျးဖကျမှုတှကွေောင့ျ ရာနဲ့ခြီပွီး အသတျခံခဲ့ရပါတယျ။ ဘယျလို ဆန့ျကငြျတာ အတိုကျခံလုပျတာကိုမှ လကျမခံတဲ့ စဈကောငျစီ အောကျမှာ တခြို့က အကဉြျးသားတှအေဖွဈ ဖမျးဆီးခံရပါတယျ။ ဒီတော့ ကနြောျတို့ နောကျတဆင့ျ စဉျးစားရပါတယျ။ ဖွဈနိုငျခွေ နညျးလမျးတှကေို ရှာရပါတယျ။ ကနြောျတို့ လုပျဆောငျမယ့ျ နောကျထပျခွလှေမျးတှကွေောင့ျ လူသားခငြျးစာနာမှုအပေါျ ရိုကျခတျနိုငျခွတှေကေိုလညျး ကနြောျတို့ ထည့ျသှငျးစဉျးစားရပါတယျ။