[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ၂၀၁၈-၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ GDP ဖွံ့ဖြိုးမှု ၆.၄ ရာခိုင်နှုန်းရှိရာကနေ အခုလာမယ့် ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ COVID ကပ်ရောဂါကြောင့် ဝ.၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဒီကနေ့ ဇွန်လ ၂၅ ရက်မှာ ခန့်မှန်းသတိပေးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း အစိုးရရဲ့ စီးပွားရေး ပြန်ကုစားရေးအစီအစဉ်တွေနဲ့ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားနှုန်း သိပ်မများတာ၊ ဒါတွေနဲ့ ချိန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဆိုးဆိုးရွားရွား ထိခိုက်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ စီးပွားရေးပညာရှင်တချို့က ယူဆပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မြန်မာက အခုဘဏ္ဍာနှစ်မှာ အစကောင်းခဲ့ပေမဲ့ COVID ကပ်ရောဂါဖြစ်ခဲ့လို့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှု နှစ်ဘက်လုံးမှာ ထိခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေး၊ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ ဆက်သွယ်ရေး ကဏ္ဍတွေမှာ ခံနိုင်ရည် ရှိနေသေးပေမဲ့ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုအပိုင်းမှာတော့ တကမ္ဘာလုံးနည်းတူ မြန်မာလည်း ထိခိုက်နေလို့ ဒီနှစ်မှာ ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း ဝ.၅ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိလိမ့်မယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းတာပါ။
အစိုးရရုံးတွေ ပုံမှန် မလည်ပတ်သေးတာကြောင့် ကမ္ဘာ့ဘဏ် အခြေခံပြီး တွက်ချက်တဲ့ အချက်အလက်၊ မြန်မာအစိုးရ တွက်ချက်ထားတဲ့ ကိန်းဂဏန်း နှစ်ခုလုံးကို အတိအကျ ယူလို့မရသေးပေမဲ့ COVID ကြောင့် တတိယနဲ့ စတုတ္ထ ဒီသုံးလပတ် ၂ ခုမှာ မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျသွားနိုင်တယ်လို့ ဘက်ဂျက်လေ့လာသူ စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးဇော်ဖေဝင်းက ပြောပါတယ်။
“နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကလည်း အကုန်လုံးလိုလို ကျဆင်းနေတယ်၊ တရားဝင်ပုံမှန် ကုန်သွယ်ရေးကလည်းပဲ သိပ်ပြီးတော့ တိုးတက်မှု မရှိဘူးပေါ့နော်။ အကုန်လုံးခြုံလိုက်ရင်တော့ 1st quarter ၊ 2nd quarter က ဂဏန်းတွေ အဲဒါတွေနဲ့ တွက်ထားတဲ့ဟာကတော့ အသင့်အတင့် တိုးတက်မှု ရှိတယ်ပေါ့နော်။ သို့သော်လည်းပဲ 3rd quarter နဲ့ 4th quarter မှာကတော့ တိုးတက်မှုက သိပ်ပြီးတော့ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ မယူဆနိုင်ပါဘူး။ ကျတောင် ကျဆင်းသွားနိုင်တယ်လို့ ယူဆတာပေါ့နော်။”
စီးပွားရေး ပြန်လည်ကုစားတဲ့နေရာမှာ သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေက ဘဏ္ဍာရေးငွေကို မှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် အသုံးချမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ဘဏ် ခန့်မှန်းထားသလောက်ထိ ကျဆင်းသွားနိုင်မယ်လို့ မထင်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင် ဒေါက်တာအောင်ကိုကိုက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိ ရှိနေတဲ့ financial space ပေါ့နော် ဘယ်လောက်ရှိသလဲပေါ့။ တနည်းပြောရရင် နိုင်ငံတကာက ချေးတာတွေ ပါတယ်၊ အကူအညီပေးတာတွေ ပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်က အရန်ငွေကြေးတွေပါတယ်။ နောက်တခုက အစိုးရကနေ ၅၀၀ ဘီလီယံထုတ်ပြီး လုပ်ငန်းတွေကို တနှစ်၊ အဲဒီတနှစ်ကနေ ထပ်ပြီး သက်တမ်းတိုးပေးမယ်ဆိုတဲ့ အရိပ်လက္ခဏာတွေလည်း စတွေ့နေရတယ်ပေါ့။ ဒါတွေကို ပေါင်းခြုံလိုက်ရင် ကျနော်ထင်တာတော့ ဝ.၅ ဆိုတာ ဒါ ပြင်လို့တော့ ရပါတယ်။ သူတို့ (ကမ္ဘာ့ဘဏ်) ကလည်းပြောတာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်လို့ပဲ ပြောတဲ့သဘောလို့ ကျနော်ထင်တယ်။”
မြန်မာအစိုးရက ကဏ္ဍတချို့မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ တိုးချဲ့နေတာဖြစ်လို့ လာမယ့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးလည်း အလျင်အမြန်ပြန်ကောင်းလာမယ်ဆိုရင် လာမယ့်ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ မြန်မာ့စီးပွားရေးတိုးတက်မှုက ၇.၂ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ပြန်ရောက်လာနိုင်တယ်လို့ ပုံမှန်အခြေအနေအပေါ်မှာကမ္ဘာဘဏ်ကတော့ တွက်ဆထားပါတယ်။
မြန်မာအစိုးရကတော့ CERP လို့ခေါ်တဲ့ စီးပွားရေး သက်ရောက်မှုများ ပြန်လည်ကုစားရေး အစီအစဉ်ကို အချိန်မီ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ တိုင်းပြည်စီးပွားရေး တည်ငြိမ်ဖို့၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို ပံ့ပိုးဖို့၊ ချို့တဲ့သူတွေကို အကာအကွယ်ပေးဖို့၊ ပြီးတော့ ဖြစ်လာနဲ့ အန္တရာယ်တွေကနေ ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုအကျပ်အတည်းက ကျန်းမာရေးနဲ့ စီးပွားရေး ဒီကဏ္ဍနှစ်ခုမှာ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ အရေးတကြီးလိုအပ်တယ်ဆိုတာကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အခြေခံအဆောက်အအုံမှာ ရင်းနှီးတာ၊ ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍ တိုးချဲ့တာ၊ ပို့ကုန်တိုးလာတာ၊ တဦးချင်း ဝယ်ယူစားသုံးတဲ့နှုန်း ပြန်တက်လာတာ ဒီအချက်တွေနဲ့ ကမ္ဘာစီးပွားရေးပုံမှန်အခြေအနေအပေါ် မူတည်ပြီး မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ လာမယ့် ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ စီးပွားရေးတိုးတက်မှု ၇.၂ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြန်ရောက်လာမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းတာပါ။ ဒါပေမဲ့ စိန်ခေါ်မှု ကြီးကြီးရှိနေတာကတော့ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အခြေအနေနဲ့ ခန့်မှန်းရခက်တဲ့ COVID ကပ်ရောဂါ အခြေအနေလို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ထောက်ပြပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈကွောင့ျ မွနျမာ့စီးပှားရေး ကဆြငျးမယ့ျအရေး ကမ်ဘာ့ဘဏျ သတိပေး
မွနျမာ့စီးပှားရေးဟာ ၂၀၁၈-၁၉ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ GDP ဖှံ့ဖွိုးမှု ၆.၄ ရာခိုငျနှုနျးရှိရာကနေ အခုလာမယ့ျ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ COVID ကပျရောဂါကွောင့ျ ဝ.၅ ရာခိုငျနှုနျး ဖွဈသှားလိမ့ျမယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ဒီကနေ့ ဇှနျလ ၂၅ ရကျမှာ ခန့ျမှနျးသတိပေးပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး အစိုးရရဲ့ စီးပှားရေး ပွနျကုစားရေးအစီအစဉျတှနေဲ့ ကပျရောဂါဖွဈပှားနှုနျး သိပျမမြားတာ၊ ဒါတှနေဲ့ ခြိနျကွည့ျမယျဆိုရငျ ဆိုးဆိုးရှားရှား ထိခိုကျမှာ မဟုတျဘူးလို့ စီးပှားရေးပညာရှငျတခြို့က ယူဆပါတယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
မွနျမာက အခုဘဏ်ဍာနှဈမှာ အစကောငျးခဲ့ပမေဲ့ COVID ကပျရောဂါဖွဈခဲ့လို့ ပွညျတှငျး၊ ပွညျပ ကူးသနျးရောငျးဝယျမှု နှဈဘကျလုံးမှာ ထိခိုကျခဲ့ပါတယျ။ စိုကျပြိုးရေး၊ သတငျးအခကြျအလကျနဲ့ ဆကျသှယျရေး ကဏ်ဍတှမှော ခံနိုငျရညျ ရှိနသေေးပမေဲ့ ထုတျလုပျမှုနဲ့ ဝနျဆောငျမှုအပိုငျးမှာတော့ တကမ်ဘာလုံးနညျးတူ မွနျမာလညျး ထိခိုကျနလေို့ ဒီနှဈမှာ ဖှံ့ဖွိုးမှုနှုနျး ဝ.၅ ရာခိုငျနှုနျးပဲ ရှိလိမ့ျမယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ခန့ျမှနျးတာပါ။
အစိုးရရုံးတှေ ပုံမှနျ မလညျပတျသေးတာကွောင့ျ ကမ်ဘာ့ဘဏျ အခွခေံပွီး တှကျခကြျတဲ့ အခကြျအလကျ၊ မွနျမာအစိုးရ တှကျခကြျထားတဲ့ ကိနျးဂဏနျး နှဈခုလုံးကို အတိအကြ ယူလို့မရသေးပမေဲ့ COVID ကွောင့ျ တတိယနဲ့ စတုတ်ထ ဒီသုံးလပတျ ၂ ခုမှာ မွနျမာ့စီးပှားရေး ကသြှားနိုငျတယျလို့ ဘကျဂကြျလေ့လာသူ စီးပှားရေးပညာရှငျ ဦးဇောျဖဝေငျးက ပွောပါတယျ။
“နယျစပျကုနျသှယျရေးကလညျး အကုနျလုံးလိုလို ကဆြငျးနတေယျ၊ တရားဝငျပုံမှနျ ကုနျသှယျရေးကလညျးပဲ သိပျပွီးတော့ တိုးတကျမှု မရှိဘူးပေါ့နောျ။ အကုနျလုံးခွုံလိုကျရငျတော့ 1st quarter ၊ 2nd quarter က ဂဏနျးတှေ အဲဒါတှနေဲ့ တှကျထားတဲ့ဟာကတော့ အသင့ျအတင့ျ တိုးတကျမှု ရှိတယျပေါ့နောျ။ သို့သောျလညျးပဲ 3rd quarter နဲ့ 4th quarter မှာကတော့ တိုးတကျမှုက သိပျပွီးတော့ ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ မယူဆနိုငျပါဘူး။ ကတြောငျ ကဆြငျးသှားနိုငျတယျလို့ ယူဆတာပေါ့နောျ။”
စီးပှားရေး ပွနျလညျကုစားတဲ့နရောမှာ သကျဆိုငျရာဌာနတှကေ ဘဏ်ဍာရေးငှကေို မှနျမှနျကနျကနျနဲ့ မွနျမွနျဆနျဆနျ အသုံးခမြယျဆိုရငျ ကမ်ဘာ့ဘဏျ ခန့ျမှနျးထားသလောကျထိ ကဆြငျးသှားနိုငျမယျလို့ မထငျကွောငျး စီးပှားရေးပညာရှငျ ဒေါကျတာအောငျကိုကိုက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့နိုငျငံရဲ့ လကျရှိ ရှိနတေဲ့ financial space ပေါ့နောျ ဘယျလောကျရှိသလဲပေါ့။ တနညျးပွောရရငျ နိုငျငံတကာက ခြေးတာတှေ ပါတယျ၊ အကူအညီပေးတာတှေ ပါတယျ။ ဗဟိုဘဏျက အရနျငှကွေေးတှပေါတယျ။ နောကျတခုက အစိုးရကနေ ၅၀၀ ဘီလီယံထုတျပွီး လုပျငနျးတှကေို တနှဈ၊ အဲဒီတနှဈကနေ ထပျပွီး သကျတမျးတိုးပေးမယျဆိုတဲ့ အရိပျလက်ခဏာတှလေညျး စတှေ့နရေတယျပေါ့။ ဒါတှကေို ပေါငျးခွုံလိုကျရငျ ကနြောျထငျတာတော့ ဝ.၅ ဆိုတာ ဒါ ပွငျလို့တော့ ရပါတယျ။ သူတို့ (ကမ်ဘာ့ဘဏျ) ကလညျးပွောတာ ဖွဈနိုငျခွရှေိတယျလို့ပဲ ပွောတဲ့သဘောလို့ ကနြောျထငျတယျ။”
မွနျမာအစိုးရက ကဏ်ဍတခြို့မှာ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ တိုးခြဲ့နတောဖွဈလို့ လာမယ့ျ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးလညျး အလငြျအမွနျပွနျကောငျးလာမယျဆိုရငျ လာမယ့ျဘဏ်ဍာနှဈမှာ မွနျမာ့စီးပှားရေးတိုးတကျမှုက ၇.၂ ရာခိုငျနှုနျး အထိ ပွနျရောကျလာနိုငျတယျလို့ ပုံမှနျအခွအေနအေပေါျမှာကမ်ဘာဘဏျကတော့ တှကျဆထားပါတယျ။
မွနျမာအစိုးရကတော့ CERP လို့ခေါျတဲ့ စီးပှားရေး သကျရောကျမှုမြား ပွနျလညျကုစားရေး အစီအစဉျကို အခြိနျမီ ဆောငျရှကျခဲ့ပါတယျ။ ဒါရဲ့ ရညျရှယျခကြျကတော့ တိုငျးပွညျစီးပှားရေး တညျငွိမျဖို့၊ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှကေို ပံ့ပိုးဖို့၊ ခြို့တဲ့သူတှကေို အကာအကှယျပေးဖို့၊ ပွီးတော့ ဖွဈလာနဲ့ အန်တရာယျတှကေနေ ကွိုတငျကာကှယျနိုငျဖို့ ဖွဈပါတယျ။ အခုအကပြျအတညျးက ကနြျးမာရေးနဲ့ စီးပှားရေး ဒီကဏ်ဍနှဈခုမှာ ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျမှုတှေ အရေးတကွီးလိုအပျတယျဆိုတာကို မီးမောငျးထိုးပွခဲ့တယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
အခွခေံအဆောကျအအုံမှာ ရငျးနှီးတာ၊ ဝနျဆောငျမှုကဏ်ဍ တိုးခြဲ့တာ၊ ပို့ကုနျတိုးလာတာ၊ တဦးခငြျး ဝယျယူစားသုံးတဲ့နှုနျး ပွနျတကျလာတာ ဒီအခကြျတှနေဲ့ ကမ်ဘာစီးပှားရေးပုံမှနျအခွအေနအေပေါျ မူတညျပွီး မွနျမာ့စီးပှားရေးဟာ လာမယ့ျ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ စီးပှားရေးတိုးတကျမှု ၇.၂ ရာခိုငျနှုနျးကို ပွနျရောကျလာမယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ခန့ျမှနျးတာပါ။ ဒါပမေဲ့ စိနျခေါျမှု ကွီးကွီးရှိနတောကတော့ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေး အခွအေနနေဲ့ ခန့ျမှနျးရခကျတဲ့ COVID ကပျရောဂါ အခွအေနလေို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ထောကျပွပါတယျ။
