(Zawgyi/Unicode)
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့နယ်မှာ တပ်မတော်နဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကောင်စီ RCSS အကြား စစ်ရေးတင်းမာမှုတွေကြောင့် ဒေသခံတွေ ဆက်လက်ထွက်ပြေးနေသလို ရွေးကောက်ပွဲကို ထိခိုက်မှာ စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိနေတဲ့အကြောင်း ကိုမိုးဇော် ပြောပြပေးမှာပါ။
ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာဟာ ပြည်ထောင်စုကားလမ်းမကြီးရဲ့ တောင်ဘက်ခြမ်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကျေးရွာအတော်များများက ဒေသခံတွေဟာ ဘေးလွတ်ရာ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ သွားရောက်ခိုလှုံနေကြတာပါ။
လက်ရှိ စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့အခြေအနေနဲ့ စစ်ရှောင်တွေ တိုးမြင့်လာတဲ့ အခြေအနေကို စစ်ရှောင်စခန်းတွေကို သွားရောက်ကူညီနေတဲ့ ကမ်းလင့်လက်များ ပရဟိတအဖွဲ့ နောင်ပိန်ရဲ့ အတွင်းရေးမှူး စိုင်းနေအောင်က VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ လူဦးရေ ၃၀၀၀ ကျော်သွားပြီ။ ဒီနေ့ စစ်ရှောင်တစ်ခုတိုးတယ်လေ။ ဟဲကွီမှာ။ ကျနော်တို့ ပုံဝိုးအထိကတော့ စစ်ရှောင်တွေ ရှိနေတဲ့အထိကတော့ အေးချမ်းသွားပြီ။ နဂိုမူလဖြစ်တဲ့ အဲဒီ ထန်ခိုင်းတောင်ထိပ်ဖက်ပဲ။ တပ်တွေကလည်း အဲဒီဘက်ကို ရောက်သွားပြီဆိုတော့ အပေါ်မှာတော့ သွားရှုပ်နေတာပေါ။ ဒီနေ့ အဲဒါပဲလေ ထန်ခိုင်း။ ဟို ဟဲကွီစစ်ရှောင်စခန်းတိုးတယ်ဆိုတာ အဲဒီအပေါ်ဘက်က နားအော်၊ နားချိုင်ဆိုတာ အဲဒီဘက်က စစ်ရှောင်တွေ ပြေးလာတာ။ ကျနော်တို့နဲ့ လမ်းမှာပဲ တွေ့တာ၊ လေးလုံးထိုးတွေ၊ ထော်လာဂျီတွေနဲ့ ပြေးလာကြတာ။ ”
ကြာသပတေးနေ့အထိကတော့ ပရဟိတအသင်းတွေ အလှုရှင်တွေ ကူညီပေးထားတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာပိုင်းမှာ အတန်အသင့်အဆင်ပြေနေပေမဲ့ COVID ကာကွယ်ရေးအတွက် နှာခေါင်းစည်း၊ ဆပ်ပြာ၊ လက်ဆေးရည်၊ ဆေးဝါးနဲ့ အမျိုးသမီးလစဉ်သုံးပစ္စည်းတွေ လိုအပ်နေသလို လူဦးရေများပြားလာတာကြောင့် အိမ်သာတွေလည်း လိုအပ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ဒီကနေ့မနက်မှာတော့ ပရဟိတအဖွဲ့တွေ၊ အစိုးမဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့တွေ စုစုပေါင်း ၁၀ဖွဲ့လောက်ဟာ စစ်ရှောင်စခန်းတွေ ရှိရာကို သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။
လူမှုဝန်ထမ်း၊ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနက စစ်ရှောင်တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာကို အဓိက ထောက်ပံ့ပေးနေကြောင်း ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှု ဦးစီးဌာန၊ ကျောက်မဲခရိုင် ခရိုင်ဦးစီးမှုး ဦးသိန်းဝင်းထွဋ်က အခုလို ပြောပါတယ်။
“လောလောဆည် လတ်တလောစားဝတ်နေရေးအတွက် ဆန်ရိက္ခာဖိုးတွေ ကျနော်တို့က ထောက်ပံ့နေတယ်။ သွားရေးလာရေးက အဆင်မပြေတဲ့အတွက်ကြောင့် ပရဟိတအဖွဲ့တွေနဲ့ ဆန်အိတ်တွေ သယ်ဖို့လုပ်နေပါတယ်။ သူတို့ကျ ambulance ကားနဲ့ဆိုတော့ တစ်ခါသွားရင် သူတို့က ၁၀ပိုင်း၊ ၁၅ပိုင်းလောက်ပဲ ပါတာဆိုတော့လေ။ အဝတ်အစားတွေလည်း နောက်ပိုင်း ထောက်ပံ့ဖို့ ရှိတယ်။ ကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်း ၁၀မျိုးပေါ့။ ”
လက်ရှိကောက်ယူထားတဲ့စာရင်းအရ အိမ်ထောင်စုက ၄၀၄ စု။ လူဦးရေ ၁၂၄၁ အတွက် ထောက်ပံ့ထား ကြောင်း ပြောပါတယ်။
ကျောက်မဲမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် အမှတ် ၂ ရဲ့ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးစိုင်းထွန်းဉာဏ်က ကျောက်မဲမြို့အတွင်းမှာလည်း စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီထောက်ပံ့ဖို့ အလှုခံဌာနဖွင့်ပြီးဆောင်ရွက်နေကြောင်းနဲ့ လားရှိုး၊ သီပေါ၊ နောင်ပိန်တို့ကနေလည်း ပရဟိတအဖွဲ့တွေ သွားရောက် ကူညီပေးနေကြောင်း ပြောပါတယ်။
သူက လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲရက်ရှည်ကြာလာရင် ရွေးကောက်ပွဲကို ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ တိုက်ပွဲပုံစံကတော့ ကျနော်တို့ ခန့်မှန်းကြည့်သလောက်တော့ ရက်အကြာကြီးတော့ မသွားလောက်ဘူး။ အကယ်၍ ရက် ၂၀ထက် ကျော်သွားရင် ကျနော်တို့ ဒေသမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကိစ္စကတော့ ထိခိုက်လာနိုင်တယ်။ သဘောကတော့ နယ်မြေမငြိမ်မသက်လို့၊ စစ်ရေးစစ်ရာဖြစ်နေလို့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရင် တရားမျှတမှုမရှိနိုင်ဘူး ဘာညာနဲ့ ဟို ၂၀၁၅တုံးက မိုင်းရှုးဘက်မှာ ဆိုင်းငံ့ဖူးတယ် ရွေးကောက်ပွဲကိစ္စ အဲဒါကတော့ စိုးရိမ်ရတယ်ဗျ။”
လက်ရှိအခြေအနေမှာတော့ စစ်ရှောင်တွေနေထိုင်တဲ့ကျေးရွာတွေမှာ COVID-19 ကူးစက်တာ မရှိသေးတဲ့အတွက် ရောဂါပြန့်ပွားမှာ အထူးစိုးရိမ်စရာမရှိသေးပေမဲ့ စစ်ရှောင်ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ ကျန်းမာရေးလမ်းညွှန်ချက်တွေကို လိုက်နာဖို့တော့ အခက်အခဲရှိနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး တပ်မတော်ဘက်က သူတို့ရဲ့ တပ်စခန်းတွေကို RCSS တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက လာရောက်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်တာရှိကြောင်း VOA ကို ပြောဆိုထားသလို RCSS ဘက်ကလည်း တပ်မတော်က ထိုးစစ်ဆင်တာကြောင့် ခုခံတိုက်ခိုက်တာဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုတာတွေ ရှိပါတယ်။
ဒေသခံပြည်သူတွေကတော့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က တပ်မတော်ဘက်က ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ ပစ်ခတ်တာရှိကြောင်းနဲ့ RCSS ကလည်း ကျောက်မဲမြို့အဝင် အစိုးရ တပ်ရင်းကို လာရောက်ပစ်ခတ်တာ၊ ပြည်ထောင်စုလမ်းမပေါ်မှာ စစ်ယာဉ်တန်းကို ပစ်ခတ်တာတွေ ရှိကြောင်း ပြောဆိုနေကြပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းမှာ အစိုးရတပ်မတော်က စစ်အင်အားထပ်မံတိုးမြှင့်လာတာကြောင့် တိုက်ပွဲ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားမှာကို ဒေသခံတွေက စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
.............
ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျးမှာတိုကျပှဲတှဆေကျဖွဈနလေို့ ဒသေခံတှေ ထပျမံထှကျပွေးနရေ
(Unicode)
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ကြောကျမဲမွို့နယျမှာ တပျမတောျနဲ့ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေး ကောငျစီ RCSS အကွား စဈရေးတငျးမာမှုတှကွေောင့ျ ဒသေခံတှေ ဆကျလကျထှကျပွေးနသေလို ရှေးကောကျပှဲကို ထိခိုကျမှာ စိုးရိမျမှုတှလေညျး ရှိနတေဲ့အကွောငျး ကိုမိုးဇောျ ပွောပွပေးမှာပါ။
ကြောကျမဲမွို့နယျအတှငျး တိုကျပှဲဖွဈပှားတာဟာ ပွညျထောငျစုကားလမျးမကွီးရဲ့ တောငျဘကျခွမျးမှာ ဖွဈပှားခဲ့ပွီး ကြေးရှာအတောျမြားမြားက ဒသေခံတှဟော ဘေးလှတျရာ ဘုနျးကွီးကြောငျးတှမှော သှားရောကျခိုလှုံနကွေတာပါ။
လကျရှိ စဈရေးတငျးမာနတေဲ့အခွအေနနေဲ့ စဈရှောငျတှေ တိုးမွင့ျလာတဲ့ အခွအေနကေို စဈရှောငျစခနျးတှကေို သှားရောကျကူညီနတေဲ့ ကမျးလင့ျလကျမြား ပရဟိတအဖှဲ့ နောငျပိနျရဲ့ အတှငျးရေးမှူး စိုငျးနအေောငျက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ လူဦးရေ ၃၀၀၀ ကြောျသှားပွီ။ ဒီနေ့ စဈရှောငျတဈခုတိုးတယျလေ။ ဟဲကှီမှာ။ ကနြောျတို့ ပုံဝိုးအထိကတော့ စဈရှောငျတှေ ရှိနတေဲ့အထိကတော့ အေးခမြျးသှားပွီ။ နဂိုမူလဖွဈတဲ့ အဲဒီ ထနျခိုငျးတောငျထိပျဖကျပဲ။ တပျတှကေလညျး အဲဒီဘကျကို ရောကျသှားပွီဆိုတော့ အပေါျမှာတော့ သှားရှုပျနတောပေါ။ ဒီနေ့ အဲဒါပဲလေ ထနျခိုငျး။ ဟို ဟဲကှီစဈရှောငျစခနျးတိုးတယျဆိုတာ အဲဒီအပေါျဘကျက နားအောျ၊ နားခြိုငျဆိုတာ အဲဒီဘကျက စဈရှောငျတှေ ပွေးလာတာ။ ကနြောျတို့နဲ့ လမျးမှာပဲ တှေ့တာ၊ လေးလုံးထိုးတှေ၊ ထောျလာဂြီတှနေဲ့ ပွေးလာကွတာ။ ”
ကွာသပတေးနေ့အထိကတော့ ပရဟိတအသငျးတှေ အလှုရှငျတှေ ကူညီပေးထားတာကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာပိုငျးမှာ အတနျအသင့ျအဆငျပွနေပေမေဲ့ COVID ကာကှယျရေးအတှကျ နှာခေါငျးစညျး၊ ဆပျပွာ၊ လကျဆေးရညျ၊ ဆေးဝါးနဲ့ အမြိုးသမီးလစဉျသုံးပစ်စညျးတှေ လိုအပျနသေလို လူဦးရမြေားပွားလာတာကွောင့ျ အိမျသာတှလေညျး လိုအပျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
ဒီကနေ့မနကျမှာတော့ ပရဟိတအဖှဲ့တှေ၊ အစိုးမဟုတျတဲ့ အဖှဲ့တှေ စုစုပေါငျး ၁၀ဖှဲ့လောကျဟာ စဈရှောငျစခနျးတှေ ရှိရာကို သှားရောကျခဲ့ပါတယျ။
လူမှုဝနျထမျး၊ကယျဆယျရေးနဲ့ ပွနျလညျနရောခထြားရေးဝနျကွီးဌာနက စဈရှောငျတှအေတှကျ လိုအပျတဲ့ စားနပျရိက်ခာကို အဓိက ထောကျပံ့ပေးနကွေောငျး ဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ စီမံခန့ျခှဲမှု ဦးစီးဌာန၊ ကြောကျမဲခရိုငျ ခရိုငျဦးစီးမှုး ဦးသိနျးဝငျးထှဋျက အခုလို ပွောပါတယျ။
“လောလောဆညျ လတျတလောစားဝတျနရေေးအတှကျ ဆနျရိက်ခာဖိုးတှေ ကနြောျတို့က ထောကျပံ့နတေယျ။ သှားရေးလာရေးက အဆငျမပွတေဲ့အတှကျကွောင့ျ ပရဟိတအဖှဲ့တှနေဲ့ ဆနျအိတျတှေ သယျဖို့လုပျနပေါတယျ။ သူတို့ကြ ambulance ကားနဲ့ဆိုတော့ တဈခါသှားရငျ သူတို့က ၁၀ပိုငျး၊ ၁၅ပိုငျးလောကျပဲ ပါတာဆိုတော့လေ။ အဝတျအစားတှလေညျး နောကျပိုငျး ထောကျပံ့ဖို့ ရှိတယျ။ ကယျဆယျရေးပစ်စညျး ၁၀မြိုးပေါ့။ ”
လကျရှိကောကျယူထားတဲ့စာရငျးအရ အိမျထောငျစုက ၄၀၄ စု။ လူဦးရေ ၁၂၄၁ အတှကျ ထောကျပံ့ထား ကွောငျး ပွောပါတယျ။
ကြောကျမဲမွို့နယျ မဲဆန်ဒနယျ အမှတျ ၂ ရဲ့ ပွညျနယျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးစိုငျးထှနျးဉာဏျက ကြောကျမဲမွို့အတှငျးမှာလညျး စဈရှောငျတှကေို ကူညီထောကျပံ့ဖို့ အလှုခံဌာနဖှင့ျပွီးဆောငျရှကျနကွေောငျးနဲ့ လားရှိုး၊ သီပေါ၊ နောငျပိနျတို့ကနလေညျး ပရဟိတအဖှဲ့တှေ သှားရောကျ ကူညီပေးနကွေောငျး ပွောပါတယျ။
သူက လကျရှိဖွဈနတေဲ့ တိုကျပှဲရကျရှညျကွာလာရငျ ရှေးကောကျပှဲကို ထိခိုကျနိုငျကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ တိုကျပှဲပုံစံကတော့ ကနြောျတို့ ခန့ျမှနျးကွည့ျသလောကျတော့ ရကျအကွာကွီးတော့ မသှားလောကျဘူး။ အကယျ၍ ရကျ ၂၀ထကျ ကြောျသှားရငျ ကနြောျတို့ ဒသေမှာ ရှေးကောကျပှဲ ကိစ်စကတော့ ထိခိုကျလာနိုငျတယျ။ သဘောကတော့ နယျမွမေငွိမျမသကျလို့၊ စဈရေးစဈရာဖွဈနလေို့ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပရငျ တရားမြှတမှုမရှိနိုငျဘူး ဘာညာနဲ့ ဟို ၂၀၁၅တုံးက မိုငျးရှုးဘကျမှာ ဆိုငျးငံ့ဖူးတယျ ရှေးကောကျပှဲကိစ်စ အဲဒါကတော့ စိုးရိမျရတယျဗြ။”
လကျရှိအခွအေနမှောတော့ စဈရှောငျတှနေထေိုငျတဲ့ကြေးရှာတှမှော COVID-19 ကူးစကျတာ မရှိသေးတဲ့အတှကျ ရောဂါပွန့ျပှားမှာ အထူးစိုးရိမျစရာမရှိသေးပမေဲ့ စဈရှောငျဘုနျးကွီးကြောငျးတှမှော ကနြျးမာရေးလမျးညှှနျခကြျတှကေို လိုကျနာဖို့တော့ အခကျအခဲရှိနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
လကျရှိဖွဈပှားနတေဲ့ တိုကျပှဲနဲ့ပတျသကျပွီး တပျမတောျဘကျက သူတို့ရဲ့ တပျစခနျးတှကေို RCSS တပျဖှဲ့ဝငျတှကေ လာရောကျပဈခတျတိုကျခိုကျတာရှိကွောငျး VOA ကို ပွောဆိုထားသလို RCSS ဘကျကလညျး တပျမတောျက ထိုးစဈဆငျတာကွောင့ျ ခုခံတိုကျခိုကျတာဖွဈကွောငျး ပွောဆိုတာတှေ ရှိပါတယျ။
ဒသေခံပွညျသူတှကေတော့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က တပျမတောျဘကျက ရဟတျယာဉျနဲ့ ပဈခတျတာရှိကွောငျးနဲ့ RCSS ကလညျး ကြောကျမဲမွို့အဝငျ အစိုးရ တပျရငျးကို လာရောကျပဈခတျတာ၊ ပွညျထောငျစုလမျးမပေါျမှာ စဈယာဉျတနျးကို ပဈခတျတာတှေ ရှိကွောငျး ပွောဆိုနကွေပါတယျ။
ဒီရကျပိုငျးမှာ အစိုးရတပျမတောျက စဈအငျအားထပျမံတိုးမွှင့ျလာတာကွောင့ျ တိုကျပှဲ ဆကျလကျဖွဈပှားမှာကို ဒသေခံတှကေ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
