ကမၻာတ၀ွမ္း စီးပြားေရးက်လာတာနဲ႔ အမွ်၊ စားသံုးသူေတြ ဟာ မေရမရာ စီးပြားေရး အေျခအေန အေပၚ သတိၾကီးၾကီး ထားေနၾကပါတယ္။ အဲဒီစားသံုးသူေတြ အ၀ယ္ လိုက္လာေအာင္ေမွ်ာ္လင့္ျပီး၊ ကမၻာတ၀ွမ္း လက္လီ အေရာင္းဆုိင္ေတြ ဟာ ေစ်းေတြ ကို ျဖဳတ္ခ်ေနၾကပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွာ ခရစၥမတ္ရက္အားရက္ အ၀ယ္လိုက္တာ က ဒီႏွစ္ ၄ % က်သြားတယ္လို႔ ေလ့လာခ်က္တစ္ရပ္ က ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာတ၀ွမ္း စီပြားေရး က်ေနခ်ိန္မွာ သက္ေရာက္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အျဖစ္ေတြ ကို လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကတဲ့အခါမွာ ေငြထုတ္သံုးၾကဖို႔ ဆုိတာ က ခက္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ အဲသလို လက္လီဆိုင္ေတြ က ၾကိဳးစားေနၾကတာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘူး ဆိုရင္၊ အက်ိဳးဆက္ေတြ က ရွည္လ်ားႏုိင္တယ္လုိ႔ ပိုင္းျခားသံုးသပ္သူေတြ က သတိေပးထားပါတယ္။ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ Jeff Seldin ၀ါရွင္တန္ ကေန သတင္းေပးပို႔ထားတာ ကို ဦးတင္ေမာင္သန္း က တင္ျပထားပါတယ္။
အခု ၾကားခဲ့တဲ့ အသံေတြကေတာ့ Australia ႏုိင္ငံ Sydney ျမိဳ႕မွာ၊ ဆုိင္ဖြင့္တာ နဲ႔ တုိး၀င္ၾကဖို႔ ေစ်း၀ယ္သူေတြ တန္းစီေစာင့္ေနၾကတုန္း ၾကားရတဲ့ အသံပါ။
လန္ဒန္ျမိဳ႕ လမ္းေတြေပၚသြားၾကည့္ ၾကရေအာင္ခင္ဗ်ာ။ ဒီလူလို ေစ်းလာ၀ယ္ၾကသူေတြ က ေအာက္ေစ်းနဲ႔ ရမလား လာရွာေနၾကတာပါ။
“လူတိုင္း က အနည္းဆံုး ၅၀% ေလွ်ာ့ေစ်းရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ ရလည္း ရေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀ယ္လို႔ ေကာင္းတဲ့ ေစ်းႏႈန္းေတြ တခ်ိဳ႕ ရွိေနၾကပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့ ဗာဂ်ီးနီးယား ျပည္နယ္ အာလင္တန္ျမိဳ႕ က Judd McIntyre လို အေမရိကန္ျပည္သူေတြ က သူတို႔ လုိအပ္တာ ကိုပဲ ၀ယ္ေနၾကတဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ အေမရိကန္ မွာ ဆိုင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ေရာင္းရသလဲ ဆိုတာ က ေသာ့ခ်က္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
“အင္း .. ေလွ်ာ့ေစ်း ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ က တအား၀ယ္ၾကသူေတြ မဟုတ္ၾကေတာ့ဘူးေလ။ တခ်ိဳ႕ လိုအပ္တာေလးေလာက္ပဲ ကၽြန္ေတာ္က ၀ယ္ပါတယ္။ အ၀တ္အစား အသစ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မ၀ယ္တာကေတာ့ ႏွစ္အေတာ္ေလး ရွိေနျပီဗ်။”
ခရစၥမတ္ မတိုင္မီ ရက္သတၱပတ္ေတြအတြင္း ေရာင္းရတာ ကေန တစ္ႏွစ္အတြက္ အျမတ္ေငြရဖို႔ လက္လီဆိုင္ အေတာ္မ်ားမ်ား က အားထားေနရတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ အတြင္းမွာ ဒီ နွစ္ က အဆုိး၀ါးဆံုး အေရာင္းအ၀ယ္ ရာသီ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ လက္လီကုန္တုိက္မ်ား ႏိုင္ငံတကာ ေကာင္စီ ဆိုတဲ့ လက္လီေစ်းကြက္ အုပ္စု က ေျပာပါတယ္။
WSL Strategic ကုမၸဏီ က ပိုင္းျခားသံုးသပ္သူ Candace Corlett က အခုလိုေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ က စားသံုးသူေတြ အ၀ယ္မလုိက္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ မွာ ဂယက္ထတာ ကို ကၽြန္မတို႔ ေတြ႔ေနရျပီးျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ကို တင္ပို႔တဲ့ ပစၥည္းေတြထုတ္လုပ္ရာ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ၾကတဲ့ တရုတ္၊ အိႏၵိယ နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိ္င္ငံေတြ မွာ အဲဒီ ဂယက္ က သြားရုိက္ေနပါတယ္” - လို႔ မစၥ Candace Corlett က ေျပာသြားတာပါ။
NPD Group က လက္လီအေရာင္း ပိုင္းျခားသံုးသပ္သူ Marshal Cohen ကေတာ့ ဆုိင္ေတြအတြက္ ေရြးစရာလမ္းေၾကာင္း က နည္းနည္းပဲ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“လက္လီေရာင္းသူေတြ လက္ထဲမွာ က သူေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ ကုန္က်န္ က ပိုမ်ားေနတယ္ဗ်။ ဒီေတာ့ စားသံုးသူေတြ ၀ယ္လာေအာင္ လုပ္ဖို႔ က ေစ်းႏႈန္းေတြ ခ်ေပးတဲ့ နည္းတစ္နည္းတည္းပဲ တကယ္ေတာ့ ရွိေတာ့တယ္ေလ။” - လို႔ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္လီဆုိင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ေတာ့ အခ်ိန္ က ေႏွွာင္းေကာင္းေတာင္ ေႏွာင္းေနပါေရာ့မယ္ လို႔ Strategic Resource Group ရဲ႕ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Bruce Flickinger က ဆုိပါတယ္။
“ေဒ၀ါလီခံမယ့္ လက္လီအေရာင္းဆိုင္ေတြ ကို စံခ်ိန္တင္ေလာက္ေအာင္ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ဖြင့္ထားတဲ့ ဆုိင္ေတြေရာ၊ ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မွာ ဖြင့္ထားတဲ့ ဆုိင္ေတြေရာ ပါၾကမွာပါ။ ကုန္တိုက္ေပါင္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဟာ လည္း ေဒ၀ါလီခံၾကပါလိမ့္မယ္။” - လို႔ ေျပာသြားတာပါ။
ဒါေပမဲ့ လက္လီဆုိင္အားလံုး အထိနာၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အင္တာနက္ ကေန တုိင္းျပည္ေပါင္း ၂၁၀ ကို အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ေနတဲ့ Amazon.com ကေတာ့ ၂၀၀၈ ရက္အား အေရာင္းရာသီ ဟာ သူ႔အတြက္ အေကာင္းဆံုး ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တစကၠန္႔ ကို ၇၃ မ်ိဳး ေလာက္နီးနီး အ၀ယ္လုိက္ေနတယ္ လို႔ အေမဇုံ က ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ က ေျပာပါတယ္။