ထုိင္းႏုိင္ငံက ေရြ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားအားလုံးကုိ လာမယ့္ ၂၀၁၀ ေဖၚေဖၚ၀ါရီလကစၿပီး ႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္ အေထာက္ထားသစ္ လုပ္ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ျပန္ပုိ႔မွုာျဖစ္ၿပီးေတာ့ လက္ရွိ အလုပ္လုပ္ခြင့္ လက္မွတ္ ကုိင္ေဆာင္ ထားသူေတြကုိလည္း ဒီႏွစ္အတြက္ပဲ သက္တမ္း တုိးမယ္ေတာ့မယ္လုိ႔ ဒီေန႔ထုတ္ Chiang Mai mail online သတင္းစာမွာေ ဖၚျပထားပါတယ္။ အခုအစဥ္ဟာ အလုပ္သမားေတြအဖုိ႔ အခက္ခဲျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အျပင္ အေကာင္ထည္ ေဖၚဖုိ႔လည္း ခက္ခဲမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း အလုပ္သမားေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေ၀ဖန္ေျပာ ဆုိမႈေတြရွိပါတယ္။
အလုပ္သမားအေရး ကူညီေနတဲ့ ခ်င္းမုိင္ အေျခစုိက္ MAP foundation ဒါရုိက္တာ Jackie Pollock က ႏွစ္ႏုိင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္အရ ျမန္မာဘက္က ေန႔စဥ္ လက္ခံ အေရတြက္ အရဆုိရင္ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ၾကာ သြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ခုလုိေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာဘက္က ေျပာတာက ႏုိင္ငံကူးလက္မွတ္ အေထာက္ထား လုပ္တဲ့ကာလမွာ နယ္စပ္ ၃ ေနရာက တရက္ကုိ အေယာက္ ၂၀၀ လုပ္ေပးမယ့္ေပါ့။ ဆုိလုိတာကေတာ့ ခ်င္းမုိင္၊ ဘန္ေကာက္အပါ၀င္ ထုိင္းႏုိင္ငံ အႏွံ႔က ေရြ႔ေျပာင္း အလုပ္သမား ၂၀၀ ဟာ အလုပ္ရွင္ေတြနဲ႔ အတူ နယ္စပ္ကုိ ေန႔တုိင္း သြားၾကဖုိ႔ဆုိတာ အလုပ္သမားေတြအတြက္ အခက္ခဲရွိပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ျမန္မာ အာဏာပုိင္ေတြက ေန႔စဥ္ အေယာက္ ၂၀၀ လုပ္ေပးႏုိင္သည္ ထားဦး အမ်ားဆုံး လုပ္ေပးႏုိင္ရင္ တႏွစ္ကုိ တသိန္း ႏွစ္ေသာင္း ေလာက္ပဲ လုပ္ေပးႏုိင္မွာပါ။ ဒီအတုိင္းဆုိရင္ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာေတြ အားလုံး အေထာက္ထားရဖုိ႔ ႏွစ္ ၂၀ လာက္ေတာင္ ေစာင့္ရမလုိျဖစ္ေနၿပီ”
၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ဒီအစီစဥ္ကုိ အေကာင္ထည္ေဖၚဖုိ႕ ေဆြးေႏြးမႈေတြ စတင္ခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းမွာေတာ့ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ေတြျဖစ္တဲ့ ျမ၀တီ၊ တာခ်ီလိတ္နဲ႔ ေကာ့ေသာင္း ၿမိဳ႕ေတြကေန ထုတ္ေပးမယ္လုိ႔ ျမန္မာ အာဏာပုိင္ေတြက ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံ ေရာက္ လာအုိနဲ႔ ကမ္ပူးခ်ား အလုပ္သမားေတြကုိ ဘန္ေကာက္မွာရွိတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ သံရုံးေတြက ႏုိင္ငံသား အသိမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ထုတ္ေပးခဲ့လုိ႔ ႏုိင္ငံရင္းကုိ ျပန္စရာ မလုိခဲ့ဘူး လုိ႔လည္း သိရပါတယ္။
အလုပ္သမား အေရးကူညီေနတဲ့ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီရရွိေရး ထုိင္း လႈပ္ရွားမႈေကာ္မတီ TACDB က ဦျမင့္ေ၀က အလုပ္သမားေတြဟာ စစ္အစုိးရကုိ မယုံတဲ့အတြက္ ဘန္ေကာက္ ျမန္မာသံရုံးက စီစဥ္မွသာ ျဖစ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ခုလုိရွင္းျပပါတယ္။
“ျဖစ္ႏုိင္ေျခကေတာ့ ျပသနာက ဗမာျပည္သူေတြက အစိုးရကုိ မယုံဘူးဗ်ာ၊ အဲဒီေတာ့ လူဦးေရ သိပ္နည္းေနတယ္။ ဒီကိစၥ ကုိေဆာင္ရြက္ဖုိ႔၊ ပထမ တႀကိမ္ လုပ္တုန္း ကလည္း ဗမာအစုိးရက အခ်က္ဘက္ေတြ ေကာက္လုိက္တာ သူ႕ရဲ႕ ေအာက္ေျခ ၀န္ထမ္းေတြက အလုပ္သမားေတြ အိမ္ေတြမွာ ၅၀၀၀၀ တုိ႔၊ ၁၀၀၀၀၀၀ တုိ႔ အႏုိင္က်င့္ၿပီး ပုိက္ဆံေတြ ေတာင္းၾကတယ္။ အဲဒီမွာ အခု ဒီအဆင့္ ဒုတိယ အႀကိမ္ျပန္လုပ္ေတာ့ ဗမာအလုပ္ သမားေတြက စုိးရိမ္မႈရွိတယ္။ သံသယရွိေနေတာ့ ဒီဥစၥာ ျဖစ္ႏုိင္မႈက ေတာ္ေတာ္ ခက္ေနတယ္။ အျဖစ္ႏုိင္ဆုံးကေတာ့ ဗမာအစုိးရ ဘန္ေကာက္သံရုံးက ေနလာၿပီး လုပ္ေပးရင္ ျဖစ္ႏုိင္ဆုံးပဲ။ ”
အာဏာပုိင္ေတြဟာ ၂၀၀၈ ခု ဆႏၵခံယူပြဲ ကာလက ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္တုိ႔မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာေရြ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ ျပန္လာဖုိ႔ မိသားစု၀င္ေတြကုိ ဖိအား ေပးခဲ့တယ္လုိ႔လည္း သိရပါတယ္။
ေရြ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြအတြက္ ႏုိင္ငံကူး အေထာက္ထား လက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရး အစီစဥ္ဟာ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က ႏုိင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ လုပ္ထာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ဥိးျမင့္ေ၀က ခုလုိသုံးသပ္ထားပါေသးတယ္။
“ခုလက္ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံထဲမွာ ခုိး၀င္ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြက ျမန္မာျပည္ထဲမွာရွိ တယ္မရွိဘူး ဆုိတာ ဘယ္သူမွ မသိဘူးေလ။ သူတုိ႔က အိမ္မွာ လူစာရင္း ျပထားၿပီးေတာ့ ရွိေနတာေတြလည္း ရွိတယ္။ အခု သူတုိ႔က ပတ္စပုိ႔ လုပ္ေပးၿပီးေတာ့မွ အဲဒီ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ ဆႏၵ သေဘာထားကုိ တရား၀င္ ပတ္စပုိ႔ ေပးထားတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားမွာလည္း မဲယူလုိ႔ ရတာေပါ့ေနာ္။ ဒါမ်ိဳးေတြလည္း လုပ္လုိ႔ရတယ္။ အိမ္ကုိ ျပန္လာၿပီး မဲေပး ခုိင္းတာမ်ိဳးလည္း လုပ္လုိ႔ရတယ္။”
အလုပ္သမားအေရး ကူညီေနသူေတြက ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ တရား၀င္ေရာ၊ တရားမ၀င္ပါ ျမန္မာ အလုပ္သမား ၂သန္း နီးပါးရွိတယ္ ခန္းမွန္းၾကၿပီး ခုလုပ္မယ့္ အစီစဥ္ဟာလည္း အေကာင္ ထည္ေဖၚဖုိ႔ ခက္ခဲေၾကာင္း ေျပာဆုိသြားၾကတာျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။