ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဒီကေန႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ သိသိသာသာ တိုးတက္လာမယ္လို႔ မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ေၾကာင္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (အဲန္အယ္လ္ဒီ) က ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဘက္ကေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနား ေရာက္ရွိလာခ်ိန္နဲ႔ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဆိုသလိုပဲ ဇာဂနာ အပါအ၀င္ မီဒီယာသမား တခ်ိဳ႕အေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြကို ေလ်ာ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တားနား အေနနဲ႔ ၅ ရက္ၾကာ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း အဲန္အယ္လ္ဒီ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ရွိသလား။ ေတြ႔ခဲ့ရင္ေရာ အဲန္အယ္လ္ဒီ ဘက္က ဘာေတြ တင္ျပဖို႔ ရွိသလဲ ဆိုတာကို မသင္းသီရိ က တင္ျပထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢ ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ေသာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနား ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေလ့လာစံုစမ္းတဲ့အခါမွာ တရားေရးမ႑ိဳင္ ယိုင္နဲ႔ေနမႈကို အဓိကထားေစခ်င္တယ္လို႔ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အဲန္အယ္လ္ဒီ က ေျပာပါတယ္။ ဒီကေန႔ ၁၄ ရက္ေန႔ကေန ၁၉ ရက္ေန႔အထိ သူ႔ရဲ႕ ခရီိးစဥ္အတြင္းမွာ အဲန္အယ္လ္ဒီ ပါတီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ အေၾကာင္းၾကားတာ မရွိေသးေပမယ့္ ေတြ႔ခြင့္ရတဲ့အခါမွာ တရားဥပေဒမဲ့ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေျပာျပဖို႔ရွိတယ္လို႔ အဲန္အယ္လ္ဒီ ပါတီရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ
ဦးဉာဏ္၀င္း က ေျပာပါတယ္။
“အေၾကာင္းၾကားတာေတာ့ အခုထိ မရွိဘူး။ အရင္ ေနာက္ဆံုးအေခါက္ လာခဲ့တုန္းကေတာ့ အဲန္အယ္လ္ဒီ စီအီးစီ အဖြဲ႔နဲ႔ေတြ႔သြားပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာကေတာ့ - ျမန္မာျပည္မွာကေတာ့ အမွန္ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးက အခ်က္ ၃၀ လံုးလံုး လိုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈမရွိတဲ့ကိစၥကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေရွ႕ေနေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္မရွိတာ ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ အမႈသည္ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ခုခံေခ်ပခြင့္ေပ့ါ၊ Right of Defense မေပးတာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး တားဆီးတာ။ ေနာက္ ႀကီးေလးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ေနတာ ဒါေတြဟာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ထိခိုက္ေစတဲ့ကိစၥေတြပဲ။”
ဦးဉာဏ္၀င္း ေျပာျပခဲ့တာပါ။ လူအခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္မယ့္အခ်ိန္နဲ႔ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္လို႔ ဆိုရမလားပါပဲ။ မေန႔က ညေနပိုင္း ရန္ကုန္တိုင္း တရားရံုးကေနၿပီးေတာ့ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်ထားတဲ့ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ ကိုဇာဂနာ နဲ႔ သတင္းအယ္ဒီတာေဟာင္း ကိုေဇာ္သက္ေထြး နဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ အမႈတြဲ ႏွစ္ဦးတို႔ကို ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ထားတဲ့ ေထာင္ဒဏ္ေတြ ေလ်ာ့ေပါ့ေပးလိုက္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္ညိဳ ပ်က္ေစမႈ၊ သာသနာ ညိဳးႏြမ္းေစမႈေတြအျပင္ တရားမ၀င္ အီလက္ထေရာနစ္မႈေတြ နဲ႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ေထာင္ဒဏ္ကေနၿပီးေတာ့ အီလက္ထေရာနစ္ ဥပေဒအတြက္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြကို ေလ်ာ့ေပါ့ေပးလိုက္တယ္လို႔ အယ္ဒီတာ ကိုေဇာ္သက္ေထြးရဲ႕ ဇနီး မခိုင္ခ်ိဳ က ဗြီအိုေအကုိ ေျပာျပပါတယ္။
“က်န္တဲ့ပုဒ္မေတြကိုေတာ့ အရင္ ေအာက္ရံုး အတိုင္းပဲ အတည္ထားၿပီးေတာ့ ဒီ အီလက္ထေရာနစ္ အက္ကို ၁၅ ႏွစ္ကေန ၇ ႏွစ္အထိ ေလ်ာ့ေပးတယ္။ ၁၅ ႏွစ္ကေန ၇ ႏွစ္ ေလ်ာ့ေပးေတာ့ ကိုေဇာ္သက္ က အားလံုးေပါင္း ၁၉ ႏွစ္ကေန ၁၁ ႏွစ္ ျဖစ္သြားတဲ့သေဘာေပါ့။ ဦးသူရ ကေတာ့ သူက အားလံုးေပါင္း ၅၉ ႏွစ္ေလ။ အဲဒီ ၅၉ ႏွစ္မွာ အီလက္ထေရာနစ္ က သံုးခုပါတာဆိုေတာ့ ၇ ႏွစ္စီျဖစ္သြားတာ။ သူက အားလံုးေပါင္း ၃၅ ႏွစ္ေပါ့ အစ္မရယ္။ ၅၉ ႏွစ္ကေန ၃၅ ႏွစ္ ျဖစ္သြားတဲ့သေဘာေပါ့။ ကိုတင္ေမာင္ေအးက ဒီ ၂၉ ႏွစ္ကေနၿပီးေတာ့ ၁၄ နွစ္ျဖစ္သြားတယ္။ ကုိသန္႔ဇင္ေအာင္ က ၁၈ ႏွစ္ကေနၿပီးေတာ့ ၁၀ ႏွစ္ေပါ့။”
ကိုေဇာ္သက္ေထြး ရဲ႕ ဇနီး မခိုင္ခ်ိဳ ေျပာျပခဲ့တာပါ။ ဒါ့အျပင္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ တျခား ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မိသားစုေတြနဲ႔ ေထာင္၀င္စာ ပိတ္ထားတာလည္း ၂ လနီးပါး ရွိေနပါၿပီ။ အခုေတာ့ ဒီေထာင္၀င္စာတခ်ိဳ႕ ျပန္ေတြ႔ခြင့္ရၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ မိုင္းစပ္ ေထာင္မွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုကိုႀကီး ကို ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔က ေထာင္၀င္စာေတြ႔ခြင့္ ရခဲ့တယ္လို႔ ကိုကိုႀကီးရဲ႕ ညီ ကုိေအာင္ က ေျပာျပပါတယ္။
“၁၀ ရက္ေန႔ကပါ။ တာခ်ီလိတ္ ကို ဆင္းရတာေပါ့ေနာ္။ တာခ်ီလိတ္ ဆင္းၿပီးေတာ့ တာခ်ီလိတ္ကေန ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းကလည္း ေလယာဥ္ေပ်ာက္တာနဲ႔ အဲဒါနဲ႔ မႏၱေလး ေလေၾကာင္းနဲ႔ ျပန္လာတာ။ အဲဒီမွာ တရက္ေစာင့္လိုက္ရတာေပါ့ ၾကားထဲမွာ။ မိုင္းစပ္ေထာင္ကေတာ့ ဆရာ၀န္မရွိဘူး။ ၿမိဳ႕နယ္ဆရာ၀န္ ကိုေတာ့ လိုအပ္ရင္ ေခၚေပးတာေပါ့ေနာ္။ သြားတုန္းကေတာ့ အသည္းေရာဂါ ရွိေတာ့ အသည္းက ပင္ပမ္းသြားေတာ့ ရာသီဥတုနဲ႔ ဒီေနရာ ၾကမ္းတာလည္း ပါတာေပါ့ေနာ္။ ခရီးသြားရတာလည္း ၾကမ္းေတာ့ အဲဒီမွာေတာ့ အသည္း ျပန္ေရာင္တာေပါ့။ အခုေတာ့ ေနသားက်သြားပံု ရပါတယ္။ ပိန္ေတာ့ပိန္တယ္။ က်န္းမာတယ္ ေျပာတယ္။ သူလည္း ဆင္ျခင္တာေတာ့ ပါတာေပါ့။”
ဒါကေတာ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုကိုႀကီးရဲ႕ညီ ကိုေအာင္ ေျပာျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
အခုလိုမ်ိဳး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ပိတ္ထားတဲ့ ေထာင္၀င္စာတခ်ိဳ႕ ျပန္ေတြ႔ခြင့္ရေနတာ၊ ကိုေဇာ္သက္ေထြးနဲ႔ ကိုဇာဂနာတို႔ကို ေထာင္ဒဏ္ေတြ ေလ်ာ့ေပ့ါေပးတာေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္မႈေတြ မဟုတ္ဘူးလို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးၪာဏ္၀င္း က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တိုးတက္မႈအျဖစ္ မျမင္ဘူး။ ဒီဥစၥာက အျပစ္မရွိတဲ့သူေတြကို ေထာင္ခ်ၿပီးေတာ့မွ အျပစ္ေလ်ာ့တာဟာ တိုးတက္မႈလို႔ ယူဆလို႔ မရဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အဲဒီလို ေျပာခ်င္တာပါ။ ဒီခရီးစဥ္အတြင္းမွာ သိသိသာသာႀကီး ေျပာင္းလဲတာမ်ိဳး က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာေတြကို ေဆြးေႏြးလိုက္တဲ့အခါမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ိဳ႕ အစိတ္အပိုင္းေလးေတြ၊ တခ်ိဳ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြေတာ့ တိုးတက္မႈ ရွိႏုိင္တယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးဉာဏ္၀င္း ေျပာျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
