ဒီတပတ္ English Learning: America Idioms and Expressions က႑မွာ တင္ျပေပးထားတဲ့ အီဒီယံအသုံးအႏႈန္းမ်ားမွာ heavy bread, bread winner, bread basket နဲ႔ to know which side your bread is buttered on တုိ႔ကုိ တင္ျပေပးသြားပါမယ္။
အာရွသားေတြျဖစ္တဲ့ က်မတုိ႔ ျမန္မာျပည္သားေတြအတြက္ ဆန္စပါးဟာ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္သလုိ အေနာက္ႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ဖို႔ ေပါင္မုန္႔ ဟာ အဓိက အစားအစာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဘန္းစကားအျဖစ္ အဂၤလိပ္ဘာသာမွာ အစားအစာလုိ ထပ္တူထပ္မွ် အေရးႀကီးလွတဲ့ ေငြ ကုိ bread လုိ႔ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ က်မတုိ႔ ျမန္မာမွာလည္း ဝင္ေငြမရွိေတာ့တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးကုိ ထမင္းအုိးကြဲတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေပါင္မုန္႔ ကို ေငြသားအျဖစ္ တင္ဆာေျပာဆုိရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ bread ကို အေျခခံတဲ့ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းမ်ားကုိ တင္ျပေပးသြားပါမယ္။
ပထမဦးဆုံးတင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ heavy bread ျဖစ္ပါတယ္။ Heavy = ေလးလံေသာ၊ Bread = ေပါင္မုန္႔ ဆုိေတာ့ စကားစုတခုလုံးရဲ ႔ လုံးေကာက္အဓိပၸါယ္က ေလးလံေသာေပါင္မုန္႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံသြယ္ဝိုက္ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေငြေၾကးအေျမာက္အျမားကုိ ရည္ၫႊန္ေျပာဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ George Crow ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္
I wonder if my friend Pete won the lottery or something. He just bought himself a brand new red cadillac convertible. It costed him forty thousands bucks. Man, that is really heavy bread.
က်ေနာ့္ သူငယ္ခ်င္း Pete တေယာက္ ထီမ်ားေပါက္သလား မသိဘူး ဒါမွမဟုတ္ ဘာမ်ားလဲေတာ့ မသိပါဘူးဗ်ာ။ အသစ္စက္စက္ အနီေရာင္ အမုိးဖြင့္ cadillac ကားႀကီးကုိ မၾကာေသးမီက ဝယ္ယူလုိက္တယ္။ ကားတန္းဖုိးကေတာ့ ေဒၚလာ ေလးေသာင္း ေပးရတယ္။ တကယ္ဆုိ ဒါဟာ နည္းတဲ့ေငြ မဟုတ္ဘူးဗ်ာ။
ေနာက္ထပ္ တင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ bread winner ျဖစ္ပါတယ္။ Bread = ေပါင္မုန္႔၊ Winner = အႏုိင္ရရွိသူ၊ ရွာေဖြႏုိင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ စကားစုတခုလုံးရဲ ႔ တုိက္ရုိက္အဓိပၸါယ္က ေပါင္မုန္႔ကုိရွာေဖြရရွိသူ၊ အႏိုင္ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအသုံးရဲ ႔ အီဒီယံအဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေငြကုိ ပင္တုိင္ရွာေဖြသူ ဒါမွမဟုတ္ မိသားစုဝင္ေငြကုိ အဓိကရွာေဖြေပးသူ ကို ဆုိပါတယ္။ အစဥ္အလာအရေတာ့ bread winner ဟာ အိမ္ေထာင္ဦးစီးျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္ေပမယ့္ မၾကာေသးမီ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာေတာ့ ေမာင္ေရာမယ္ပါ အလုပ္ထြက္လုပ္မွ ဖူလုံမဲ့အေျခအေနမ်ဳိးမွာေတာ့ bread winner အမည္နာမကုိ ေမာင္နဲ႔မယ္ မွ်ေဝခံစားလာၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ အီဒီယံအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ George Crow ေပးတဲ့ ဥပမာ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
My sister Mary works two different jobs you know ever since her husband was paralyzed in an auto accident. She has been only a bread winner in the family. And, that certainly keeps her busy.
က်ေနာ့္ ညီမငယ္ Mary ဟာ အလုပ္ႏွစ္မ်ဳိး လုပ္ေနရရွာတယ္။ သူ႔ခင္ပြန္း ကားတုိက္ခံရလုိ႔ အေၾကာေသသြားတဲ့ အခ်ိန္ကစလုိ႔ သူဟာ မိသားစုဝင္ေငြကုိ တေယာက္တည္းရွာေဖြေနခဲ့ရတာပါ။ သူတကယ္ပဲ မအားရွာပါဘူးဗ်ာ။
ေနာက္ထပ္တင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ bread basket ျဖစ္ပါတယ္။ Bread = ေပါင္မုန္႔၊ Basket = ေတာင္း၊ ျခင္း၊ ပလုံး တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စကားစုတခုလံုုးရဲ ႔ တုိက္ရုိက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေပါင္မုန္႔ထည့္ထားတဲ့ေတာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံအဓိပၸါယ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ အဓိက အစားအစာကုိ တျခားေဒသေတြအတြက္ ထုတ္လုပ္ေပးတဲ့ေနရာကို ဆိုလိုပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ က်မတုိ႔ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္းေဒသ ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ စပါးက်ီ ေဒသလုိ႔ ေခၚဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ေပါင္မုန္႔ဖုတ္တဲ့ ဂ်ဳံစိုက္ပ်ဳိးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဂ်ဳံစိုက္ပ်ဳိးရာ အဓိကေဒသေတြကို ေခၚပါတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာေတာ့ အေနာက္အလယ္ပုိင္းေဒသေတြမွာ ဂ်ဳံကို အဓိက စိုက္ပ်ဳိးၾကပါတယ္။ ဒီစကားလုံးကုိ ဘန္းစကားအေနနဲ႔ သုံးတဲ့အခါမွာလည္း ေနာက္ထပ္အဓိပၸါယ္တမ်ဳိး ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဝမ္းဗုိက္ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ေဝွ႔ပြဲအၿပီးမွာ ရႈံးသြားတဲ့ လက္ေဝွ႔သမားက သတင္းေထာက္ေတြကုိ ရွင္းျပတဲ့ George Crow ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
I was doing great until the other guy got lucky and hit me in the bread basket with a left hook I never saw coming. After that my legs fell like rubber and I could not keep him away.
အစပိုင္းမွာေတာ့ က်ေနာ္က ဟန္က်ေနတာ။ ဒါေပမဲ့ ၿပိဳင္ဖက္ ငနဲသားက ကံေကာင္းသြားၿပီး က်ေနာ္ လုံးဝမျမင္လုိက္တဲ့ သူရဲ ႔ ဘယ္ဝုိက္လက္သီးတလုံး က်ေနာ့္ ဗုိက္ကုိ ထိသြားၿပီး က်ေနာ့္ေျခေထာက္ေတြ မဟန္ေတာ့ဘဲ သူကုိ မေရွာင္ႏုိင္ျဖစ္သြားခဲ့တယ္။
ေနာက္ဆုံးတင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ to know which side your bread is buttered on ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအသံုးကေတာ့ အနည္းငယ္ရွည္ပါတယ္။ Know = သိသည္၊ Side = တဘက္ျခမ္း၊ Bread = ေပါင္မုန္႔၊ Buttered - ဒီေနရာမွာ butter (နာမ္) ကို ႀကိယာအျဖစ္ သံုးထားၿပီး ေထာပတ္သုတ္ထားသည္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စကားစုတခုလုံးရဲ ႔ အဓိပၸါယ္က ေပါင္မုန္႔ရဲ ႔ တျခမ္းမွာ ေထာပတ္သုတ္တယ္ဆုိတာကို သိတာကို ဆုိလိုပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ လူတိုင္း ေပါင္မုန္႔ရဲ ႔ ေထာပတ္သုတ္ထားတဲ့အျခမ္းက ပိုအရသာရွိတယ္ဆိုတာကို သိပါတယ္။ အီဒီယံသေဘာအရလည္း ဘယ္ဟာက ကိုယ့္အတြက္ အက်ဳိးရွိတယ္ဆိုတာကို ကြဲကြဲျပားျပား သိျမင္တတ္တာကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ George Crow ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
Fred sure knows which side his bread is buttered on. He used to ran after the old boss like a dog wagging his tail, but after the old boss retired, Fred has been chasing after the new boss exactly the same way.
Fred ဟာ ကုိယ့္အက်ဳိးကုိ တကယ္သိတဲ့လူ ျဖစ္တယ္။ သူ႔ဆရာေဟာင္းေနာက္ကို ေခြးကေလးလို႔ အၿမီးတႏွန္႔ႏွန္႔လုိက္ၿပီး ေဖာ္လန္ဖားလား လုပ္ခဲ့တယ္။ သူ႔ဆရာေဟာင္း အၿငိမ္းစားယူသြားေတာ့ Fred တေယာက္ ေနာက္လာတဲ့ ဆရာအသစ္ကုိ အဲဒီအတုိင္း လုိက္ဖားေတာ့တယ္။
