ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ အယူခံကို ပယ္ခ်လိုက္တာဟာ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို လူအမ်ား လက္ခံယုံၾကည္ေအာင္ က်င္းပလိုတဲ့ ဆႏၵမရွိဘူးဆိုတာ ျပသလိုက္တာဆိုၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) က ေျပာဆုိပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို တင္သြင္းတဲ့ သူ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ ေနရာတိုင္းမွာ အထူးစိုးရိမ္ရတဲ့ အေနအထားလုိ႔ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိ ကိုသိန္းထိုက္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ အေျခအေနဟာ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ ဆုိး၀ါးလာေနတယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လာမယ့္ ေအာက္တိုဘာ ၂၂ ရက္ေန႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို သူ အစီရင္ခံဖို႔ ရွိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အယူခံကို စစ္အစိုးရ တရား႐ုံးက ပယ္ခ်ခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ …
“ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ဒဏ္ေတြကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား ခါးဆီးခံခဲ့ရသူ တေယာက္ပါ။ စစ္အစိုးရရဲ႕ တဖက္သတ္ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးမႈကို ခံေနရသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ အယူခံကို ပယ္ခ်လိုက္တာဟာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို လူအမ်ား လက္ခံယုံၾကည္ေအာင္ က်င္းပလိုတဲ့ဆႏၵ မရွိဘူးဆိုတာ စစ္အစိုးရဘက္က ျပသလိုက္တာပါ။ သူ႔အေပၚ စြဲဆုိထားတဲ့ အမႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ႐ုပ္သိမ္းၿပီး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္” လုိ႔ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုျဖစ္ေအာင္ က်င္းပမယ္လို႔ အာမခံထားပါတယ္။ မစၥတာ ေသာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနားက…
“ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ အခ်က္ေတြကို ေလးစားလိုက္နာၿပီး လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိစည္း႐ုံးခြင့္ေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳရပါလိမ့္မယ္။ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံေနရသူ အားလုံးကို လႊတ္ေပးရပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ သူတုိ႔က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ႏုိင္ငံတကာက ယုံၾကည္လာေအာင္ က်င္းပႏုိင္မယ့္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြပါ။ ဒါေတြလုိက္နာဖို႔ လိုပါတယ္” လုိ႔ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ေပါင္းစုံက က်ဴးလြန္ေနပါတယ္။ ဒီကိစၥက အထူးအေလးထားၿပီး စစ္အစိုးရက အျမန္ဆုံး ေျဖရွင္းရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုက ျမန္မာျပည္သူေတြ ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ အေထြေထြ အက်ပ္အတည္းေတြပါ။ ဒီကိစၥေတြကိုလည္း စစ္အစိုးရက အေရးယူ ေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ဆုိၿပီး ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တုိးတက္လာဖို႔အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကန္႔သတ္တဲ့ ျပည္တြင္းဥပေဒေတြကို ႐ုပ္သိမ္းရမယ္၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလုံးကို လႊတ္ေပးရမယ္။ စစ္တပ္ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြကို လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာေအာင္ သင္တန္းေတြ ေပးရမယ္။ ေနာက္ တရားေရးစနစ္ကို လုံး၀လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲရမယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက အစီရင္ခံစာမွာ အဆိုျပဳထားပါတယ္။
သူဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေလ့လာခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေနာက္တႀကိမ္ ျပန္သြားဖို႔ စစ္အစိုးရကို ေတာင္းဆိုထားေပမဲ့ အခုအခ်ိန္အထိ စစ္အစိုးရက လာေရာက္ခြင့္ လက္ခံတယ္လို႔ အေၾကာင္းမျပန္ေသးပါဘူး။
ဒီလအတြင္း သူ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကို လာေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီးေတြကတဆင့္ တစုံတရာ အေၾကာင္းျပန္ၾကားခ်က္ ရမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ေၾကာင္း ဗြီအိုေအကို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
