တိရစာၦန္ေတြကိုု အေျခခံတဲ့ အီဒီယံအႏႈန္းမ်ားျဖစ္တဲ့ sacred cow, dark horse နဲ႔ fat cat တုိ႔ကုိ တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ပထမဦးဆုံးအီဒီယံအသုံးကေတာ့ sacred cow ျဖစ္ပါတယ္။ Sacred (ဘာသာေရး အထြတ္အျမတ္)၊ Cow (ႏြား)။ စကားစု တခုလံုးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ဘာသာေရး အထြတ္အျမတ္အျဖစ္ ထားတဲ့ႏြား ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိႏၵဴဘာသာ ထြန္းကားရာ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံမွာ ႏြားေတြကို အထြတ္အျမတ္ထားတာကို အမ်ားအသိပါ။ ျမန္မာ့ဓေလ့မွာလည္း ႏြားဟာ လယ္ထြန္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ အသက္သခင္ ေက်းဇူးရွင္အျဖစ္ ယူဆၿပီး အမဲသားကို မစားပဲ ေရွာင္ၾကတတ္တဲ့ သေဘာ ရွိပါတယ္။ အီဒီယံ အသံုးအႏႈန္းကေတာ့ ေ၀ဖန္ျခင္း၊ ကဲ့ရဲ႕ ျပစ္တင္ျခင္း၊ ပ်က္ရယ္ျခင္း ခံထုိက္ေတာင္မွ တျခားသူေတြက မထိရဲ၊ မေ၀ဖန္ရဲတဲ့ ပုဂၢိဳလ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အရာ တခုခုကို ဆုိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသံုးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ေလာကအေၾကာင္း တင္စားထားတဲ့ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာ တခုကို ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
“One of our biggest sacred cows is the national social security program, which pays many older Americans a pension. This program costs more money every year but politicians are afraid to touch it because older folks have a lot of vote”.
“က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံမွာ မထိရဲဆံုး အစီအစဥ္ေတြအနက္မွာ တခုကေတာ့ သက္ႀကီးရြယ္အုိ အေမရိကန္ လူမ်ဳိးေတြကို ပင္စင္လစာတ့ဲ အမ်ိဳးသား ဖူလံုေရး စီမံကိန္းပါပဲ။ ဒီ စီမံကိန္းဟာ ႏွစ္စဥ္နဲ႔အမွ် ေငြေၾကးပုိပိုၿပီး ကုန္က်ေနလ်က္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံေရး သမားေတြ က မထိရဲၾကဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့ သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြဆီက မဲအေတာ္မ်ားမ်ား ရႏုိင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေနာက္ထပ္တင္ျပမယ့္ အီဒီယံ အသံုးအႏႈန္းကေတာ့ dark horse ဆုိတာပါ။ Dark (နက္သည္၊ ေမွာင္သည္၊ အမဲေရာင္)၊ Horse (ျမင္း)။ စကားစုရဲ ႔ တုိက္ရုိက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အမဲေရာင္ရွိတဲ့ ျမင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သာမန္ အားျဖင့္ ဒီအသံုးအႏႈန္းက ျမင္းပဲြကေန ဆင္းသက္လာတာပါ။ လူႀကိဳက္မမ်ားတဲ့ ၿပိဳင္ျမင္းတေကာင္ဟာ တခါတရံ ျမင္းေလာင္းသူေတြရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ၿပီး အႏုိင္ရရွိေအာင္ ပန္း၀င္ ႏုိင္ခဲ့ရင္ အဲဒီျမင္းကို Dark Horse တနည္းအားျဖင့္ ေကာ္ေကာင္း လုိ႔ တင္စားေခၚေ၀ၚေလ့ ရွိပါတယ္။ အခုေခတ္မွာေတာ့ ျမင္းပဲြကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေရးမွာလည္း အသံုးျပဳလာၾကပါၿပီ။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အမ်ားလူထုက မသိၾကေသးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ကုိယ္စားလွယ္တဦးဟာ နာမည္ရၿပီးသား ၀ါရင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရဲသူကုိ ဆိုလုိပါတယ္။
သာမန္အားျဖင့္ ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရးသမားဟာ ရႈံးေလ့ရွိေပမယ့္ အခု George Crows တင္ျပေပးမယ့္ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
“Our Congressman had been in Washignton for 20 years. I thought we keep voting for him forever. This year though, the other party nominated a dark horse out of nowhere. Well, he kept telling voters it was time for a change and he won the election”.
“က်ေနာ္္တုိ႔ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဟာ ၀ါရွင္တန္မွာ ေရာက္ေနတာ အႏွစ္ ၂၀ ရွိသြားၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ေတြ သူ႔ကို တသက္လံုး မဲေပးသြားလိမ့္မယ္လို႔ သူအေနနဲ႔ ယူဆထားပုံရတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ တဘက္က ႏုိင္ငံေရးပါတီက လူသိပ္မသိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးကုိ အမည္ တင္သြင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္က မဲဆႏၵရွင္ေတြကို အေျပာင္းအလဲ လုိေနၿပီလုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ကာ အခုေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို အႏုိင္ရရွိသြားခဲ့တယ္။”
ေနာက္ဆံုး တင္ျပခ်င္တဲ့ အီဒီယံ အသံုးကေတာ့ fat cat ျဖစ္ပါတယ္။ Fat (၀ ေသာ)၊ Cat (ေၾကာင္) ဆုိေတာ့ တုိက္ရုိက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ၀တဲ့ ေၾကာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံအဓိပၸါယ္က ဘဏ္ထဲမွာ ေငြအေျမာက္အမ်ားနဲ႔ ႂကြယ္၀ေနတဲ့ လူ ကို ရည္ၫႊန္းေျပာဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး စကားအသံုးအေနနဲ႔လည္း သံုးတတ္ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္သူကို ရံပံုေငြ အလွဴေငြ တနင့္တပုိ္းႀကီး ေပးတတ္သူကိုလည္း ဆုိလုိပါတယ္။
ၿပိဳင္ဘက္ကိုယ္စားလွယ္က ရံပံုေငြ နည္းေနတာကို ေျပာျပထားတဲ့ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာတခုကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
“This year the other party is way ahead of us when it comes to campaign money. They have all the fat cats supporting them. So they can buy twice as much TV time as we can afford”.
“ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ရံပံုေငြ အေနနဲ႔ ဆုိရင္ တျခားပါတီက က်ေနာ္တုိ႔ထက္ သိပ္ကုိ အသာစီးရေနၿပီ။ သူတုိ႔ကို ေထာက္ခံၾကသူေတြက ထည့္၀င္တဲ့ ရံပံုေငြေတြက အနင့္သားကို ရေနၾကၿပီေလ။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ထက္ ရုပ္ျမင္သံၾကားမွာ မဲဆြယ္ေၾကညာ ႏွစ္ဆတုိး ၀ယ္ႏုိင္တယ္။”
