ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလေႏွာင္းပိုင္းက က်င္းပသြားခဲ့တဲ့ အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံ (ASEAN Summit) မွာ ေဒသဆုိင္ရာ စီးပြားေရးအေျခခံေတြ ခုိင္မာေအာင္ ပုိမိုပူးတြဲေဆာင္ရြက္ဖို႔ လုိအပ္တာကို ေခါင္းေဆာင္ေတြက အသိအမွတ္ျပဳသြားပါတယ္။ စီးပြားေရး အေျခခံစီမံကိန္းေတြထဲမွာ အာဆီယံဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းစနစ္ တည္ေဆာက္ေရးလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။ မေလးရွား-စကၤာပူ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ စတင္အသံုးျပဳခ်ိန္ကစၿပီး ျမန္မာ-ထုိင္း ရတနာ (၁၉၉၉) နဲ႔ ရဲတံခြန္ (၂၀၀၀) ပုိက္လိုင္းမ်ား၊ အင္ဒုိနီးရွား-စကၤာပူ (၂၀၀၁)၊ အင္ဒိုနီးရွား-မေလးရွား (၂၀၀၁)၊ မေလးရွား-ထုိင္း (၂၀၀၅)၊ အင္ဒုိနီးရွား-မေလးရွား-စကၤာပူ (၂၀၀၆) စတဲ့ နယ္ျခားျဖတ္ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းေတြ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွား-ထုိင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား-မေလးရွား-ဖိလစ္ပုိင္း၊ မေလးရွား-ထိုင္း-ဗီယက္နမ္၊ ျမန္မာ-စကၤာပူ စတဲ့ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းေတြ လာမယ့္ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း ၿပီးစီးေတာ့မွာမုိ႔ အာဆီယံအဖြဲ႔မွာ နယ္ျခားဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း (၁၀) ခု ေလာက္ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ အာဆီယံေဒသမွာ ဓါတ္ေငြ႔ အလံုအေလာက္ မထုတ္လုပ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ထုိင္း-စကၤာပူ နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံေတြဟာ ေလာင္စာစြမ္းအင္ မလံုေလာက္တဲ့ ျပႆနာႀကံဳေတြ႔ႏုိင္တယ္လို႔ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ကတည္းက ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကပါတယ္။
သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ကို ေလာင္စာစြမ္းအင္အျဖစ္ အသံုးျပဳတာဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္က်င္ကုိ ထိခုိက္မႈ နည္းပါးေၾကာင္း သိရပါတယ္။ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ဟာ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆုိဒ္ လုိ ဓါတုအညစ္အေၾကး နည္းပါးပါတယ္။ ေရနံထက္ (၃၀) ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ေက်ာက္မီးေသြးထက္ (၅၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ကာဘြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိဒ္ အထြက္နည္းပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္းမွန္ကန္စြာ သတ္မွတ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ အာဆီယံဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း စနစ္ဟာ ေစ်းသက္သာၿပီး အညစ္အေၾကးကင္းတဲ့ ေလာင္စာစြမ္းအင္စနစ္ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အာဆီယံ ဓါတ္ေငြ႔ပုိက္လုိင္းစနစ္ကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ရင္ ပါးရွားပင္လယ္ေကြ႔ (Persian Gulf) က ေရနံတင္သြင္းတာထက္ ပိုၿပီး စီးပြားေရးတြက္ေျခကိုက္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။
အာဆီယံေဒသမွာ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ဆက္သြယ္မႈေတြ မ်ားလာေလေလ သဘာ၀အႏၱရာယ္နဲ႔ အဖ်က္သမား အႏၱရာယ္ကလည္း မ်ားလာေလေလျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံေလာင္စာစြမ္းအင္မွာ (၆၀) ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ျဖစ္ၿပီး အသုံးမ်ားတာေၾကာင့္ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းဟာ အာဆီယံေဒသရဲ ႔ အေရးႀကီးတဲ့ စီးပြားေရးအေျခခံတခု ျဖစ္လာပါတယ္။ ကုန္တြင္းပိုက္လိုင္းဟာ ေရေအာက္ပုိက္လိုင္းထက္ပိုၿပီး အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမမဲ့ အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ ထုတ္ယူမႈကုိသာ အာရံုစုိက္ေနၾကတာမ်ားၿပီး အႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရးကုိ ဦးစားမေပးၾကေသးပါဘူး။ မေလးရွား နဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားကုိ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းနဲ႔ ဆက္ထားတဲ့ စကၤာပူၿမိဳ ႔မွာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၂၉) ရက္ေန႔က အိမ္ေပါင္း (၁) သန္းေက်ာ္ဟာ (၂) နာရီေက်ာ္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ျပတ္ေတာက္မႈနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတဲ့ စြမ္းအင္အေျခခံကာကြယ္ေရးကုိ စကၤာပူက ဦးစားေပးလုပ္ကိုင္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားစနစ္မွာ ကြန္ျပဴတာ ဆက္သြယ္ေရးအတတ္ကုိ မျဖစ္မေန သံုးစြဲေနရတဲ့အတြက္ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ အဖ်က္သမားက ဆုိင္ဘာစစ္ဆင္ေရး (cyber war) လုပ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ တုိက္ခိုက္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စကၤာပူ ဟာ မေလးရွား နဲ႔ အင္ဒုိနီးရွား တုိ႔အျပင္ ျမန္မာနဲ႔ပါ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းဆက္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလံဘီယာ-အီရတ္ နဲ႔ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယား မွာ ေျမေပၚပိုက္လိုင္းကုိ ဗံုးခြဲတုိက္ခုိက္တာမ်ဳိး လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး ငလွ်င္လႈပ္မႈ၊ မုန္တုိင္းတုိက္ခိုက္မႈ စတဲ့ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားေၾကာင့္လည္း ပ်က္စီးတတ္ပါတယ္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံ ဆူမားထရားေျမငလွ်င္ေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ျပတ္ေတာက္သြားတာဟာ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ခက္ခဲေစခဲ့ပါတယ္။
ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္ျခားျဖတ္ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းေတြ ေဆာက္လုပ္ေနၾကေပမယ့္ အာဆီယံ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္း ကြန္ခ်ာႀကီး တခုအေနနဲ႔ ေပၚထြက္လာဖုိ႔ ကိစၥကေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္အဆင့္ပဲ ရွိပါေသးတယ္လို႔ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက သုံးသပ္ပါတယ္။ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ျဖစ္ေပမယ့္ တဦးနဲ႔တဦး အဆင့္အတန္းခ်င္း ကြာျခားလြန္တာေၾကာင့္ အားလုံးသံုးစြဲႏုိင္မယ့္ အာဆီယံဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းစနစ္ကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ ခက္ခဲတယ္လို ဆုိပါတယ္။ လာအုိႏုိင္ငံသားတဦးရဲ ႔ တႏွစ္၀င္ေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၅၀၀) ရွိၿပီး စကၤာပူၿမိဳ ႔သားတဦးရဲ ႔ တႏွစ္၀င္ေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၂၈၀၀၀) ရွိတယ္လို႔ ၂၀၀၇ ကမာၻ႔ဘဏ္စာရင္းအရ သိရပါတယ္။
ႏုိင္ငံေရးစနစ္ေတြကလည္း ကြဲျပားျခားနားၾကပါတယ္။ ပေဒသရာဇ္စနစ္၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ အေရၿခံဳ ဒီမုိကေရစီစနစ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ အာဏာရွင္စနစ္ စသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးစနစ္အမ်ဳိးမ်ဳိး က်င့္သုံးတာကလည္း စီးပြားေရးပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ဖုိ႔ ခက္ခဲေနရတဲ့အေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိတာကေတာ့ မဲေခါင္ေဒသႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ၊ ထုိင္း၊ လာအုိ၊ ကေဗာၻဒီယား နဲ႔ ဗီယက္နမ္ (၅) ႏုိင္ငံကတစု၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားကုိ မွီခုိသူက တစု အုပ္စု ႏွစ္စု ေပၚေပါက္လာႏုိင္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစုိးရဟာ တရုတ္ နဲ႔ အိႏိၵယကုိသာ ဓါတ္ေငြ႔ေရာင္းဖို႔ ပုိၿပီးစိတ္၀င္စားပုံရပါတယ္။ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ဟာ တေန႔ကုန္ခမ္းသြားမွာမုိ႔ ဓါတ္ေငြ႔ထြက္တုန္း ကုိယ္က်ဳိးစီးပြားကုိသာ ဦးစားေပးမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာေလ့ရွိတဲ့ အာဆီယံဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လုိင္းစနစ္ဟာ လက္ေတြ႔ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ အလားအလာမရွိဘူးလို႔ သုံးသပ္တင္ျပလုိက္ပါတယ္။
