ဒီတပတ္ အျဖဴ နဲ႔ အမဲ စကားလုံးအေျခခံ အီဒီယံအသုံးအႏႈန္းမ်ားျဖစ္တဲ့ black sheep, black eye, white lie နဲ႔ white wash တုိ႔ကုိ တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အျဖဴ (ေရာင္) ဟာ သန္႔စင္မႈ၊ မြန္ျမတ္မႈဆုိတဲ့ သေဘာကုိေဆာင္ၿပီး၊ အမဲ (ေရာင္) ကေတာ့ ရက္စက္မႈ၊ အမဂၤလာ သေဘာေဆာင္တယ္လုိ႔ အစဥ္အလာအားျဖင့္ ယူဆခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီတပတ္ အမဲ (ေရာင္) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပထမဦးဆုံးတင္ျပမယ့္ အီဒီယံ အသုံးအႏႈန္းက black sheep ျဖစ္ပါတယ္။ Black က အမဲေရာင္၊ Sheep က သုိး (တရိစာၦန္) ဆုိေတာ့ လုံးေကာက္အဓိပၸါယ္က အမဲေရာင္သုိး ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံအသုံးအႏႈန္းကေတာ့ အသုံးမက်တဲ့လူ၊ မ်က္ႏွာအုိးမဲ သုတ္တဲ့လူ၊ အရွက္ခြဲတဲ့လူ လုိ႔ ဆုိလုိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဆြမ်ဳိးဂုဏ္၊ မိဘေမာင္ႏွမ အသုိင္းအဝုိင္းဂုဏ္ကုိ ဖ်က္ဆီးသူကုိ ေျပာဆုိေခၚဆုိၾကပါတယ္။ ဒီအသုံးအႏႈန္းက sheep ဆုိတဲ့ အျဖဴေရာင္ရွိတဲ့ သုိးေတြၾကားမွာ အမဲေရာင္ တေကာင္ပါေနတယ္ဆုိရင္ အျဖဴေရာင္သုိးအုပ္ရဲ ႔ အလွကုိ အစြန္းထင္ေစတဲ့ အမဲစက္ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
"ဦးေလး Joe ဟာ မိသားစုရဲ ႔ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ထိခုိက္ေစတဲ့လူပါပဲဗ်ာ။ အလုပ္ရွာမဲ့အစား အရက္ေတြဖိေသာက္၊ ရသမွ် ပုိက္ဆံကုိ ေလာင္းကစား လုပ္ပစ္တဲ့အျပင္ မိန္းမလည္း အရမ္းရႈပ္ေသးတယ္။"
Black နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒုတိယတင္ျပေပးမဲ့ အသုံးအႏႈန္းက black eye ျဖစ္ပါတယ္။ Black က အမဲေရာင္၊ Eye မ်က္လုံး ဆုိေတာ့ အမဲေရာင္မ်က္လုံး လုိ႔ လုံးေကာက္ ဘာသာျပန္ႏုိင္ပါတယ္။ အခ်င္းခ်င္း ထုိးႀကိတ္ၾကလုိ႔ျဖစ္ေစ၊ မေတာ္တစ ထိခုိက္မိလုိ႔ျဖစ္ေစ မ်က္ကြင္းညိဳသြားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံသြယ္ဝိွက္ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတရပ္ကုိ ဂုဏ္သိကၡာပ်က္ေစတာ၊ အရွက္တရားရေစတဲ့ သေဘာေဆာင္ပါတယ္။ က်မတုိ႔ ျမန္မာမွာလည္း အမဲစက္ထင္ေစတယ္၊ အစြန္းထင္ေစတယ္ ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကုိ ေသာ္တာရွင္မ်ား သိမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
"အေဝးေျပးလမ္းမ ေဖာက္လုပ္ေရးဌာနမင္းႀကီးက လမ္းခင္း ကန္ထရုိက္တာ (contractor) ေတြဆီက လာဘ္စားတဲ့အေၾကာင္းကုိ သတင္းစာက သိသြားေတာ့ ၿမိဳ ႔ေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတခုလုံး အမဲစက္ထင္ သြားေစခဲ့တယ္။"
အမဲနဲ႔ ပတ္သက္တာတင္ျပၿပီးေနာက္ အျဖဴေရာင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အီဒီယံအသုံးအႏႈန္းေတြကုိ တင္ျပေပးပါမယ္။
ပထမအသုံးအႏႈန္းက white lie ျဖစ္ပါတယ္။ White က အျဖဴေရာင္၊ Lie က လိမ္လည္တာ၊ မုသားဝါဒ ဆုိေတာ့ အျဖဴေရာင္ မုသားဝါဒ လိမ္လည္မႈလုိ႔ တုိိက္ရုိက္ဘာသာျပန္ႏုိင္ပါတယ္။ အီဒီယံအဓိပၸါယ္မွာေတာ့ မုသားဝါဒ စကားကေတာ့ မွန္ပါရဲ ႔ ဒါေပမဲ့ တဖက္လူ စိတ္မေကာင္းမျဖစ္ေစခ်င္လုိ႔ သြယ္ဝွိက္ၿပီး ၾကည့္ေျပာလုိက္တဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ က်မတုိ႔ ျမန္မာမွာ မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာဆုိတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
"Jenny အဆက္ ေကာင္ကေလးဟာ လူေခ်ာကေလးလုိ႔ ေျပာလုိက္တာ မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ ေျပာလုိက္တဲ့သေဘာပါ။ တကယ့္ေတာ့ ဒီေကာင္ကေလးဟာ က်ေနာ္ေတြ႔ဘူးတဲ့ လူေတြထဲမွာ ရုပ္အဆုိးဆုံး လူတေယာက္ျဖစ္တယ္။"
White နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒုတိယတင္ျပေပမယ့္ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ white wash ျဖစ္ပါတယ္။ အျဖဴ (white) က သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ မဂၤလာသတင္းေဆာင္ေပးမယ့္လို႔လည္း ဒီေနရာမွာေတာ့ အျပဳသေဘာ မေဆာင္ပါဘူး။ White က အျဖဴ၊ Wash က ေလွ်ာ္ဖြတ္သည္ ဆုိေတာ့ အျဖဴ ေလွ်ာ္ဖြတ္ျခင္း လုိ႔ တုိက္ရုိက္ျပန္ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ က်မတုိ႔ ျမန္မာမွာ နံရံကုိ ထုံးသုတ္တဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွားေတြ၊ အစြန္းေတြ မျမင္ရေအာင္ ဖုံးဖိတဲ့့ အေပၚယံ ေရႊမႈံႀကဲတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
"ရထားတုိက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရားဝင္ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာဟာ တကယ္ေတာ့ ဟန္ျပအစီရင္ခံစာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဘယ္သူမွာ အျပစ္ရွိတယ္ဆုိတာကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ျခင္း မရွိၾကဘူး။"
