ကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေး အခြေခံကောင်းမှ တိုင်းပြည်တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးကြောင်း ရေးထားတဲ့ စာအုပ်စာတမ်း အများအပြား ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာပြည်မှာတော့ ကျန်းမာရေး နဲ့ ပညာရေးဟာ အချို့တဲ့ဆုံး ဖြစ်နေပါတယ်။ လူဦးရေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍဟာ မနိုင်တဲ့ဝန်ကို ထမ်းနေရတယ်လို့ လွန်ခဲ့တဲ့ ဧပြီလထုတ် အာရှဖွံဖြိုးရေးဘဏ်ရဲ့ Long-term Scenerios for Sustained Growth စာတမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ လူ့စွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေးမှာ ထိုက်ထိုက်တန်တန် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှဖို့ လိုအပ်နေတာကို ဇူလိုင်လထုတ် အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ရဲ့ Unlocking the potential ဆိုတဲ့ စာတမ်းမှာ သုံးသပ်ထားပါတယ်။
ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး နဲ့ တိုင်းပြည်တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေး အပြန်အလှန် ဆက်စပ်နေတယ် ဆိုပေမယ့် မြန်မာအစိုးရရဲ့ စစ်တပ်အသုံးစရိတ်ဟာ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး အသုံးစရိတ် (၂) ခုပေါင်းထက် များနေတာ နှစ်ပေါင်းကြာညောင်းလှပါပြီ။ အခုအထိ စစ်အသုံးစရိတ်ဟာ ပထမဦးစားပေး ဖြစ်နေပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှမှာ မြန်မာပြည်သူပြည်သားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေဟာ အညံ့ဖျင်းဆုံး နဲ့ အဆိုးဝါးဆုံး ဖြစ်တယ်လို့ (၂၀၀၄) နိုဝင်ဘာလထုတ် ကမ္ဘာ့ဘဏ်အုပ်စုရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ စစ်ရေးဟာ ပထမဦးစားပေး ဖြစ်နေတာမို့ နိုင်ငံတည်ဆောက်တဲ့ဘက်မှာ အားနည်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အာဆီယံ (၁၀) နိုင်ငံရဲ့ လူ့သက်တမ်းကို လေ့လာရင် မြန်မာပြည်သားဟာ အသက်အတိုဆုံး ဖြစ်နေပါတယ်။ ကလေး အသေအပျောက် အများဆုံးဟာလည်း မြန်မာပြည် ဖြစ်နေပါတယ်။ အဟာရဓါတ် ချို့တဲ့မှုဟာလည်း မြန်မာပြည်သူပြည်သားတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အဓိက ပြဿနာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရအသုံးစရိတ်ရဲ့ (၁) ရာခိုင်နှုန်းကျော်ဟာ ကျန်းမာရေးမှာ သုံးတာမို့ တိုင်းသူပြည်သားဟာ ကိုယ့်စရိတ်နဲ့ကိုယ် ဆေးကုသရပါတယ်။ ကျန်းမာမှ အလုပ်လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျန်းမာရေးအတွက် လိုအပ်တဲ့ အခြေခံ ဝန်ဆောင်လုပ်ငန်းရှိမှသာ အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းလည်း ရှိလာမှာဖြစ်လို့ ဆင်းရဲမှု လျော့နည်းသွားနိုင်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေး နဲ့ လူမှုစီးပွားရေး ဆက်စပ်နေတာမို့ ကျန်းမာရေး အသုံးစရိတ် တိုးလာရင် လူမှုဘဝ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာနိုင်တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ် အစီရင်ခံစာမှာ သုံးသပ်ထားပါတယ်။
ကျန်းမာရေး အခြေအနေ အဆိုးဝါးဆုံးဟာ နယ်စပ်ဒေသတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသမှာ လူတစ်သောင်းမှာ ကိုးဆယ်ဟာ ငှက်ဖျားရောဂါရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ အခုဆိုရင် ဆေးမတိုးတဲ့ ငှက်ဖျားရောဂါမျိုး ဖြစ်ပွားနေပြီး မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်း နဲ့ အနောက်ပိုင်းအထိ ပြန့်နံှနေကြောင်း ကြားသိရပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေကို ကုလသမဂ္ဂ နဲ့ အခြားနိုင်ငံခြား ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းတွေက ကူညီကြပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ နဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က (၂၀၁၄) မှာ ဒေါ်လာသန်း (၅၀၀) ဖိုးလောက် ကျန်းမာရေး အကူအညီ ပေးပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေကို မဝင်နိုင်တဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီတွေဟာ ဒေသခံအဖွဲ့တွေကတဆင့် ကူညီကြပါတယ်။ အပစ်ရပ်ဒေသ နဲ့ ထိုင်းအခြေစိုက် အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအတွက် တတ်နိုင်သလောက် ဝင်ရောက်ကူညီနေတာ နှစ်ပေါင်းကြာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှုအစီအစဉ် UNDP ဟာ အများစုနေထိုင်ရာ ကျေးလက်ဒေသမှာ လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်နေတာ (၁၉၉၄) ခုနှစ်ကတည်းက ဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး နဲ့ ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူတွေကို ကူညီထောက်ပံ့တဲ့ အစီအစဉ် ဖြစ်ပါတယ်။ ရပ်ရွာအကျိုးအတွက် ဆောင်ရွက်မယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ ကိုယ်တိုင်ပါဝင်ပြီး ကိုယ်တိုင်အကောင်အထည် ဖော်နိုင်တဲ့ ကိုယ်ထူကိုယ်ထ လုပ်ကိုင်နိုင်မှု စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ စီမံကိန်း ဖြစ်ပါတယ်။ အနှစ် (၂၀) လောက်ကြာတော့ ရွာသူရွာသားတွေ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးလာကြတာ တွေ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြို့နယ် (၃၀၀) ကျော် ရှိတဲ့အနက် UNDP လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်နေတဲ့ မြို့နယ်က (၆၀) ရှိပါတယ်။ အနောက်တိုင်း နဲ့ ဂျပန်ဟာ စီမံချက်ရဲ့ အလှူရှင်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာပြည်ရဲ့ ကျန်းမာရေး အသုံးစရိတ် စုစုပေါင်းမှာ (၂၀) ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ အစိုးရစိုက်တာဖြစ်လို့ (၈၀) ရာခိုင်နှုန်းဟာ ကိုယ့်အိတ်ထဲက စိုက်သုံးတဲ့ ပမာဏ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ (၈) ရာခိုင်နှုန်းဟာ နိုင်ငံခြားအကူအညီ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံအချို့ ပေါ်ထွက်လာပေမယ့် ဆင်းရဲသားလူထုကတော့ ရရာဆေးဝါးကို မှီဝဲနေရပါတယ်။ ဆရာဝန်ဦးရေဟာ တထောင်မှာ တယောက်နှုန်းသာရှိပြီး မြို့မှာစုပြုံနေကြတာ များပါတယ်။ သူဌေးတွေကတော့ ပြည်တွင်းကျန်းမာရေးစနစ်ကို အယုံအကြည်မရှိတဲ့အတွက် နိုင်ငံခြား - အထူးသဖြင့် စင်္ကာပူ နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတွေမှာ ဆေးဝါးကုသကြပါတယ်။
မြန်မာသူဌေးတွေ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူ နဲ့ မလေးရှားမှာ (၂၀၁၂) က ဒေါ်လာသန်း (၁၅၀) ဖိုး ဆေးစရိတ်သုံးကြောင်း သိရပါတယ်။ ကိုယ်ပိုင်လေယာဉ်စီးသူတွေ သီးသန့်ဝင်ထွက်နိုင်တဲ့ Business Aviation Center ကို ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာ (၂၀၁၄) က ဖွင့်ပေးပါတယ်။ ဂျက်လေယာဉ်အသေးစားကို စင်းလုံးငှား လူနာတင်လေယာဉ်အဖြစ် အသုံးပြုပါတယ်။ လစဉ် လေးငါးကြိမ် လူနာတင်ဂျက်လေယာဉ် အဝင်အထွက်ရှိကြောင်း ဒီဇင်ဘာ (၂၅) ရက်နေ့ထုတ် Eleven Media သတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ငွေရှင်ကြေးရှင်နဲ့ ဒေါ်လာဗိုလ်ချုပ်တွေ နိုင်ငံခြားမှာ လွတ်လပ်စွာ ဆေးကုနိုင်အောင် စီစဉ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
